Adi Shamir

Adi Shamir
Adi Shamir
	Adi Shamir, Eylül 2013'te Darmstadt Teknik Üniversitesi'nin konuğu.
Doğum	6 Temmuz 1952 (71 yaşında); Tel Aviv, İsrail
Milliyet	Yahudi
Vatandaşlık	İsrail
Eğitim	Tel Aviv Üniversitesi; Weizmann Enstitüsü; Warwick Üniversitesi
Tanınma nedeni	RSA; Feige-Fiat-Shamir tanımlama şeması; diferansiyel kriptanaliz
Ödüller	Matematikte Anna ve Lajos Erdős Ödülü (1983); Paris Kanellakis Ödülü (1996); Turing Ödülü (2002); International Association for Cryptologic Research fellow (2004); Israil Ödülü (2008); Shandong Üniversitesi fahri doktorası (2010); Grande médaille de l’Académie des sciences (2012); National Cyber Security Hall of Fame (2012); BBVA Foundation Frontiers of Knowledge Award (2017); Japonya Ödülü (2017); Foreign Member of the Royal Society (2018); Waterloo Üniversitesi fahri doktorası;
Resmî site	wisdom.weizmann.ac.il/profile/scientists/shamir-profile.html
Kariyeri
Dalı	Enformatik, Şifrebilim
Çalıştığı kurum	Weizmann Enstitüsü; Massachusetts Institute of Technology
Tez	Fixed Points of Recursive Programs and their Relation in Differential Agard Calculus (1977)
Doktora; danışmanı	Zohar Manna
Doktora öğrencileri	Amos Fiat (1987), Ziv Soferman (1990), Avital Schrift (1991), Eli Biham (1992), Uriel Feige (1992), Dror Lapidot (1993), Alexander Klimov (2005), Eran Tromer (2007), Yaacov Zvi Hoch (2010)

Adi Shamir (İbranice: עדי שמיר; 6 Temmuz 1952 doğumlu) İsrailli bir kriptograf. Rivest-Shamir-Adleman (RSA) algoritmasının (Ron Rivest ve Len Adleman ile birlikte) ortak mucidi, Feige-Fiat-Shamir tanımlama şemasının (Uriel Feige ve Amos Fiat ile birlikte) ortak mucidi, diferansiyel kriptanalizin mucitlerinden biri olup kriptografi ve bilgisayar bilimi alanlarına sayısız katkılarda bulunmuştur.^[3]

Eğitimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Tel Aviv'de doğan Shamir, 1973'te Tel Aviv Üniversitesi'nden matematik dalında Bachelor of Science (BSc) derecesi aldı ve sırasıyla 1975'te ve 1977'de Weizmann Institute'dan Bilgisayar Bilimleri alanında Master of Science (MSc) ve Doctor of Philosophy (PhD) derecelerini aldı.^[2]

Kariyeri ve araştırmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Warwick Üniversitesi'nde doktora sonrası araştırmacı olarak bir yıl çalıştıktan sonra, 1977-1980 yılları arasında Massachusetts Institute of Technology (MIT)'de araştırma yaptı ve Weizmann Enstitüsü Matematik ve Bilgisayar Bilimleri fakültesine üye oldu. 2006'dan itibaren Paris'teki École Normale Supérieure'de davetli profesördür.

Ek olarak RSA, Shamir'in kriptografi alanındaki diğer sayısız buluşları ve katkıları; Shamir gizlilik paylaşım düzeni, Merkle-Hellman kripto sisteminin kırılması, görsel şifreleme ve TWIRL ve TWINKLE asal çarpanlara ayırma cihazları gibi birçok konuyu içermektedir. Eli Biham ile birlikte 1980'lerin sonlarında blok şifrelere saldırmak için genel bir yöntem olan diferansiyel kriptanalizi keşfetti. Daha sonra, diferansiyel kriptanalizin hem IBM^[4] hem de Ulusal Güvenlik Ajansı (NSA) tarafından zaten bilindiği ve bir sır olarak saklandığı ortaya çıktı.^[5]

Shamir, kriptografi dışında bilgisayar bilimine de, örneğin 2-satisfiability için ilk doğrusal zaman algoritmasını^[6] ve karmaşıklık sınıfları PSPACE ve IP'nin denkliğini göstermek gibi katkılarda bulundu.

Ödülleri ve onurlandırılması[değiştir | kaynağı değiştir]

Shamir, aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir dizi ödül aldı:

Rivest ve Adleman ile birlikte kriptografiye katkılarından dolayı 2002 ACM Turing Ödülü^[7]
Paris Kanellakis Teori ve Uygulama Ödülü;^[8]
İsrail Matematik Derneği Erdős Ödülü,
1986 IEEE WRG Baker Ödülü^[9]
UAP Bilimsel Ödülü
Vatikan'ın PIUS XI Altın Madalyası^[10]
2000 IEEE Koji Kobayashi Bilgisayar ve İletişim Ödülü^[11]
2008'de Bilgisayar bilimleri için İsrail Ödülü^[12]^[13]
Waterloo Üniversitesi'nden onursal bir DMath (Matematik Doktoru) derecesi^[14]
Kriptografi konusunda öncü araştırmalar yoluyla bilgi güvenliğine yaptığı katkıdan dolayı Elektronik, Bilgi ve İletişim alanında 2017 (33.) Japonya Ödülü<^[15]
Doğal bilginin geliştirilmesine önemli katkılarından dolayı 2018 yılında Kraliyet Derneği'nin Yabancı Üyesi (ForMemRS) seçildi.^[1]

2019'da American Philosophical Society üyeliğine seçildi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b Anon (2018). "Adi Shamir ForMemRS". royalsociety.org. Londra: Royal Society. 22 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2018. One or more of the preceding sentences incorporates text from the royalsociety.org website where:
"All text published under the heading 'Biography' on Fellow profile pages is available under Creative Commons Attribution 4.0 International License." --Royal Society Terms, conditions and policies, Wayback Machine sitesinde (11 Kasım 2016 tarihinde arşivlendi)
^ ^a ^b ^c Mathematics Genealogy Project'te Adi Shamir
^ Adi Shamir at DBLP Bibliography Server
^ Coppersmith, Don (Mayıs 1994). "The Data Encryption Standard (DES) and its strength against attacks" (PDF). IBM Journal of Research and Development. 38 (3). ss. 243-250. doi:10.1147/rd.383.0243. 15 Haziran 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2021.
^ Levy, Steven (2001). Crypto: How the Code Rebels Beat the Government — Saving Privacy in the Digital Age. Penguin Books. ss. 55-56. ISBN 0-14-024432-8.
^ Even, S.; Itai, A.; Shamir, A. (1976), "On the complexity of time table and multi-commodity flow problems", SIAM Journal on Computing, 5 (4), ss. 691-703, doi:10.1137/0205048 .
^ "A. M. Turing Award". Association for Computing Machinery. 12 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: Şubat 5, 2011.
^ "Archived copy". 6 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2009.
^ "IEEE W.R.G. Baker Prize Paper Award Recipients" (PDF). IEEE. 25 Nisan 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: Şubat 5, 2011.
^ "Pius XI Medal". www.pas.va. 31 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2019.
^ "IEEE Koji Kobayashi Computers and Communications Award Recipients" (PDF). IEEE. 24 Kasım 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: Şubat 15, 2011.
^ "Israel Prize Official Site (in Hebrew) - Recipient's C.V." 10 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Israel Prize Official Site (in Hebrew) - Judges' Rationale for Grant to Recipient". 10 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Presentation of the honorary degree at the Fall 2009 Convcation" (PDF). 24 Eylül 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: Ekim 31, 2011.
^ "Laureates of the Japan Prize". 4 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[formemrs-1] Anon (2018). "Adi Shamir ForMemRS". royalsociety.org. Londra: Royal Society. 22 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2018. One or more of the preceding sentences incorporates text from the royalsociety.org website where:
"All text published under the heading 'Biography' on Fellow profile pages is available under Creative Commons Attribution 4.0 International License." --Royal Society Terms, conditions and policies, Wayback Machine sitesinde (11 Kasım 2016 tarihinde arşivlendi)

[mathgene-2] Mathematics Genealogy Project'te Adi Shamir

[dblp-3] Adi Shamir at DBLP Bibliography Server

[coppersmith-4] Coppersmith, Don (Mayıs 1994). "The Data Encryption Standard (DES) and its strength against attacks" (PDF). IBM Journal of Research and Development. 38 (3). ss. 243-250. doi:10.1147/rd.383.0243. 15 Haziran 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2021.

[levy-5] Levy, Steven (2001). Crypto: How the Code Rebels Beat the Government — Saving Privacy in the Digital Age. Penguin Books. ss. 55-56. ISBN 0-14-024432-8.

[EIS76-6] Even, S.; Itai, A.; Shamir, A. (1976), "On the complexity of time table and multi-commodity flow problems", SIAM Journal on Computing, 5 (4), ss. 691-703, doi:10.1137/0205048 .

[7] "A. M. Turing Award". Association for Computing Machinery. 12 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: Şubat 5, 2011.

[8] "Archived copy". 6 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2009.

[9] "IEEE W.R.G. Baker Prize Paper Award Recipients" (PDF). IEEE. 25 Nisan 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: Şubat 5, 2011.

[10] "Pius XI Medal". www.pas.va. 31 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2019.

[11] "IEEE Koji Kobayashi Computers and Communications Award Recipients" (PDF). IEEE. 24 Kasım 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: Şubat 15, 2011.

[12] "Israel Prize Official Site (in Hebrew) - Recipient's C.V." 10 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[13] "Israel Prize Official Site (in Hebrew) - Judges' Rationale for Grant to Recipient". 10 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[14] "Presentation of the honorary degree at the Fall 2009 Convcation" (PDF). 24 Eylül 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: Ekim 31, 2011.

[15] "Laureates of the Japan Prize". 4 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

g t d Turing Ödülü sahipleri
1960'lar	Alan Perlis (1966) Maurice Vincent Wilkes (1967) Richard Hamming (1968) Marvin Minsky (1969)
1970'ler	James H. Wilkinson (1970) John McCarthy (1971) Edsger W. Dijkstra (1972) Charles Bachman (1973) Donald Knuth (1974) Allen Newell / Herbert A. Simon (1975) Michael O. Rabin / Dana Scott (1976) John Backus (1977) Robert W. Floyd (1978) Kenneth E. Iverson (1979)
1980'ler	Tony Hoare (1980) Edgar F. Codd (1981) Stephen A. Cook (1982) Ken Thompson / Dennis Ritchie (1983) Niklaus Wirth (1984) Richard M. Karp (1985) John Hopcroft / Robert Tarjan (1986) John Cocke (1987) Ivan Sutherland (1988) William Kahan (1989)
1990'lar	Fernando J. Corbató (1990) Robin Milner (1991) Butler Lampson (1992) Juris Hartmanis / Richard E. Stearns (1993) Edward Feigenbaum / Raj Reddy (1994) Manuel Blum (1995) Amir Pnueli (1996) Douglas Engelbart (1997) Jim Gray (1998) Fred Brooks (1999)
2000'ler	Andrew Yao (2000) Ole-Johan Dahl / Kristen Nygaard (2001) Ron Rivest / Adi Shamir / Leonard Adleman (2002) Alan Kay (2003) Vint Cerf / Bob Kahn (2004) Peter Naur (2005) Frances E. Allen (2006) Edmund M. Clarke / E. Allen Emerson / Joseph Sifakis (2007) Barbara Liskov (2008) Charles P. Thacker (2009)
2010'lar	Leslie G. Valiant (2010) Judea Pearl (2011) Shafi Goldwasser / Silvio Micali (2012) Leslie Lamport (2013) Michael Stonebraker (2014) Martin Hellman / Whitfield Diffie (2015) Tim Berners-Lee (2016) John L. Hennessy / David Patterson (2017) Yoshua Bengio / Geoffrey Hinton / Yann LeCun (2018) Ed Catmull / Pat Hanrahan (2019)
2020'ler	Alfred Aho / Jeffrey Ullman (2020) Jack Dongarra (2021) Robert Metcalfe (2022) Avi Wigderson (2023)

Adi Shamir nedir?, Adi Shamir anlamı nedir?, Adi Shamir ne demektir?