İrlanda'da LGBT hakları

İrlanda LGBT hakları
İrlanda LGBT hakları
	İrlanda'da LGBT hakları konumu (yeşil)
Statü	1993'ten beri yasal
Askerlik	Açık olarak hizmet verilebilir
Ayrımcılık karşıtı yasa	Cinsel yönelim korumaları
Birlikteliklerin; tanınması	Eşcinsel evlilik
Evlat edinme	Var

İrlanda'da LGBT hakları, İrlanda sınırları içerisindeki eşcinsel bireylerin yaşam biçimidir.

İrlanda da LGBT hakları[değiştir | kaynağı değiştir]

İrlanda'da LGBT'ler arasında evlilik ve çocuk sahibi olma hakları 2003 yılından bu yana yasal olarak tanınmıştır. LGBT evliliğin yasalaştırılmasında, İrlandalı senatör David Norris'in kampanyaları ve hükûmete karşı yasalaştırılması istenen Eşcinsel evlilik önerisi için yapılan LGBT yürüyüşleri etkili olmuştur.

İrlanda'da 1993'ten bu yana, rıza ve eşit yaş koşulu ile LGBT kişilere medeni birliktelik izni verilmektedir. Ülke yasalarında askerlik koşullarında eşcinsellere askerlik yapma izni de verilmektedir. Ancak İrlanda Avrupa Birliği içerisinde cinsiyet değiştirmeyi yasaklayan nadir Avrupa Birliği ülkelerinden biridir. Foy'anın sağlık belgesinde isim, doğum ve cinsiyetinin değiştirilmesi talebiyle açtığı dava reddedildi.^[1]

İrlanda vatandaşı olan Lydia Foy İngiltere'de geçirdiği ameliyatla cinsiyet değiştirmiş ancak 1990 yılında İrlanda Yüksek Mahkemesi Lydia Foy hakkında yasaları çiğnediği gerekçesiyle çocuklarının velayetini elinden alınması hükmünü verdi. Foy 1994 Mayıs'ında devam eden davada, sadece belirli zamanlarda çocuklarını görme hakkını da tümüyle yasaklandırdı. İrlanda Yüksek Mahkemesi'nin Lydia Foy hakkındaki bu kararları üzerine Foy, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvurmuş ve mahkeme Foy'u haklı bularak Avrupa Birliği'ne üye ülkeler içerisinde ilk kez üye bir devleti haksız bularak kararı temyiz etmiştir.

Geçmişteki İrlanda hükûmetlerinin girişimleriyle LGBT ve diğer bireylere karşı cinsel ayrımın önlenmesi amacıyla İstihdam Eşitliği Yasası (1998) ve Eşit Statü Yasası (2000) çıkarılmıştır.

Hukuk[değiştir | kaynağı değiştir]

1989 yılında dönemin hükûmetinin önerisi ve girişimiyle İrlanda'da Yasağı Teşvik ve Nefret Yasası çıkarılmış ve bu yasayla ayrımcı cinsel uygulamaların önüne geçilmesi amaçlanmıştır.^[2]

İrlanda'da cinsel yönelim temelinde ayrımcılığı önlemek amacıyla, 1998'de İstihdamda Eşitlik Yasası,^[3]^[4] kabul edilmiştir. Bu yasa ile birlikte istihdam, mesleki eğitim, reklam, toplu sözleşmeler de LGBT bireylere engel ayrımcılık, mal ve hizmetlerin bu ayrımcılıktan ötürü sağlanmaması ve diğer kamuya açık fırsatların verilmemesi gibi ayrımcı uygulamaların önüne geçilmesi amaçlanmıştır. Ancak İrlanda yasası bölüm 37'de İstihdamda Eşitlik Yasası dini kuruluşlar, sağlık kurumları veya eğitim kurumları gibi kamu kurumlarına istihdam gerekçesiyle muafiyet izin verir. İrlandalı bazı kongre sendikaları ve grupları, ayrıca; İrlanda Ulusal Öğretmenler Örgütü ve İrlanda İşçi Partisi bazı kamu kuruluşlarına muafiyet hakkı veren 37. maddenin kaldırılması için girişimlerde bulunmuşlardır.

Kültür[değiştir | kaynağı değiştir]

Cork,^[5] Dublin,^[6] Galway,^[7] Limerick,^[8] Waterford^[9] ve Sligo^[10] kentlerinde LGBT onur yürüyüşleri yer alır. Sligo, bir onur yürüyüşünü sunan dünyanın en küçük kentidir.^[11]

Performans sanatları bakımından 1992'den beri Dublin'de yıllık bazda sunulan Dublin Lezbiyen ve Gay Film Festivali ("GAZE")^[12] ve her sene, Mayıs'ın ilk iki haftasında sunulan Dublin Gay Tiyatro Festivali^[13] gibi eşcinsel kitlesine uygun festivaller yer alır. Mr Gay Ireland gibi eşcinsellere yönelik güzellik yarışmaları da yer alır.^[14]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta LGBT in Ireland ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Doğum belgesi üzerinde Cinsiyet değiştirmek istedi 15 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) İrlandalı Times. 13 Nisan 2010 tarihinde erişildi.
^ İrlanda Yasaları'nda Yasağı Teşvik Nefret Yasası, 1989 28 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
^ İstihdamda Eşitlik Yasası 17 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 15 Nisan 2010 tarihinde erişilmiştir. (İngilizce)
^ Eşit Statü Yasası 17 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 15 Nisan 2010 tarihinde erişilmiştir. (İngilizce)
^ "Cork LGBT Pride" (İngilizce). Cork Pride. 30 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2010.
^ "Dublin LGBTQ Pride Festival" (İngilizce). Dublin LGBTQ Pride. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2010.
^ "Galway Gay Pride - as voted for by Galway Gay Community" (İngilizce). Galway Gay Pride. 1 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2010.
^ "Gay in Limerick" (İngilizce). Gay in Limerick. 1 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2010.
^ "Waterford Pride 2009" (İngilizce). Waterford Today. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2010.
^ "North West Pride Ireland" (İngilizce). Northwest Pride Ireland. 16 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2010.
^ Geen, Jessica (10 Ağustos 2009). "Irish village hosts 'world's smallest gay Pride'" (İngilizce). Pink News. 18 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2010.
^ "About GAZE Film Festival" (İngilizce). GAZE Dublin Lezbiyen ve Gay Film Festivali. 3 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2010.
^ "Dublin Gay Theatre Festival" (İngilizce). Dublin Gay Theatre Festival. 12 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2010.
^ "Profiles: mrgayireland" (İngilizce). QueerID. Erişim tarihi: 15 Nisan 2010. ^{[ölü/kırık bağlantı]}

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

AİHM bildirisi15 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
http://www.glue.ie4 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Norris v. AG30 Temmuz 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi (22 Nisan 1983) IR - Eşcinsellik suçtur kararını onaylayan yasa (İngilizce)

[1] Doğum belgesi üzerinde Cinsiyet değiştirmek istedi 15 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) İrlandalı Times. 13 Nisan 2010 tarihinde erişildi.

[2] İrlanda Yasaları'nda Yasağı Teşvik Nefret Yasası, 1989 28 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

[3] İstihdamda Eşitlik Yasası 17 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 15 Nisan 2010 tarihinde erişilmiştir. (İngilizce)

[4] Eşit Statü Yasası 17 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 15 Nisan 2010 tarihinde erişilmiştir. (İngilizce)

[5] "Cork LGBT Pride" (İngilizce). Cork Pride. 30 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2010.

[6] "Dublin LGBTQ Pride Festival" (İngilizce). Dublin LGBTQ Pride. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2010.

[7] "Galway Gay Pride - as voted for by Galway Gay Community" (İngilizce). Galway Gay Pride. 1 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2010.

[8] "Gay in Limerick" (İngilizce). Gay in Limerick. 1 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2010.

[9] "Waterford Pride 2009" (İngilizce). Waterford Today. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2010.

[10] "North West Pride Ireland" (İngilizce). Northwest Pride Ireland. 16 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2010.

[11] Geen, Jessica (10 Ağustos 2009). "Irish village hosts 'world's smallest gay Pride'" (İngilizce). Pink News. 18 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2010.

[12] "About GAZE Film Festival" (İngilizce). GAZE Dublin Lezbiyen ve Gay Film Festivali. 3 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2010.

[13] "Dublin Gay Theatre Festival" (İngilizce). Dublin Gay Theatre Festival. 12 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2010.

[14] "Profiles: mrgayireland" (İngilizce). QueerID. Erişim tarihi: 15 Nisan 2010. ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

g t d Avrupa'da LGBT hakları
Egemen devletler	Almanya Andorra Arnavutluk Avusturya Azerbaycan Belarus Belçika Birleşik Krallık Bosna-Hersek Bulgaristan Çekya Danimarka Ermenistan Estonya Finlandiya Fransa Gürcistan Hırvatistan Hollanda İrlanda İspanya İsveç İsviçre İtalya İzlanda Karadağ Kazakistan Kıbrıs Cumhuriyeti Kuzey Makedonya Letonya Lihtenştayn Litvanya Lüksemburg Macaristan Malta Moldova Monako Norveç Polonya Portekiz Romanya Rusya San Marino Sırbistan Slovakya Slovenya Türkiye Ukrayna Yunanistan
Sınırlı tanınmış olan devletler	Abhazya Güney Osetya Kosova Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Transdinyester
Bağımlı ve diğer bölgeler	Åland Aynoroz Cebelitarık Faroe Adaları Gagavuzya Guernsey Jersey Man Adası Svalbard

İrlanda'da LGBT hakları nedir?, İrlanda'da LGBT hakları anlamı nedir?, İrlanda'da LGBT hakları ne demektir?

İrlanda'da LGBT hakları nedir?, İrlanda'da LGBT hakları anlamı nedir?, İrlanda'da LGBT hakları ne demektir?

İrlanda'da LGBT hakları