İntravenöz tedavi

İntravenöz tedavi
İntravenöz tedavi
	Sol koluna damar içi tedavi yani intravenöz tedavisi uygulanan bir hasta.
Diğer adlar	Serum tedavisi; İntravenöz tedavi; Damar içi tedavi; IV tedavisi (Kısaltma olarak)
ICD-9-CM	38.93
	[Vikiveri'de düzenle]

İntravenöz tedavi veya Damar içi tedavi, herhangi bir sıvı, ilaç veya besin kaynağının doğrudan kişinin damarına uygulayan tıbbi bir tekniktir. Damar içi tedavi özellikle rehidrasyon veya bireyin akli denge kaybı gibi herhangi bir sebepten ötürü, ağızdan sıvı veya yiyecek alamaması durumunda sıkça kullanılan bir yöntemdir. Ayrıyeten elektrolit dengesizliğini düzeltmek veya ilaç, kan bağışı ve elektrolit gibi tedavileri uygulamak için de kullanılabilir.

Damar içi tedavi yolu, özellikle sıvı resüsitasyonu ve ilaçları vücuda aktarmanın en hızlı yoludur. Çünkü bunlar doğrudan dolaşım sistemine verilir ve böylece hızlı bir şekilde dağıtılır. Ayrıca zevk için kullanılan tıbbi madde kullanımında da bu yöntem kullanılmaktadır. Birçok tedavi "bolus" veya bir kerelik doz olarak uygulanır, ancak uzun süreli infüzyon veya damla olarak da uygulanabilirler. Bir tedavinin, damar içi tedavi yolu ile gerçekleşmesi veya daha sonra kullanılmak üzere bir intravenöz hattın yerleştirilmesi işlemi, yalnızca deneyimli kişilerce veya sağlık personelleri tarafından yapılmalıdır. En sık tercih edilen damar içi hattı oluşturma veya damar içi erişimi bir iğnenin cildi delmesi ve bir şırıngaya veya harici bir tüpe bağlanan bir damara girmesinden oluşur. Bu yapılacak olan tedaviyi uygulamak için kullanılır. Bir hastanın kısa sürede bu tür birçok müdahale alması muhtemel olduğu durumlarda, normal uygulama genellikle bir ucunu damara bırakan bir kanül yerleştirmektir ve sonraki tedaviler, diğer ucundaki tüp yoluyla kolayca uygulanabilir. Bazı durumlarda, aynı damar içi hattı üzerinden birden fazla ilaç veya tedavi uygulanır.

Damar içi tedavi için oluşturulan hat sonrası, derinin delinmesine bağlı ağrı mevcut olabilir. Ayrıca damar içi tedavi hattı sonrasında enfeksiyonlar ve iltihaplanma gibi yan etkiler sıkça olabilmektedir. Aynı damar, intravenöz erişimi için tekrar tekrar kullanılırsa iltihaplanma olasılığı daha yüksek olabilir ve sonunda damar içi erişimi için uygun olmayan sert bir kordona dönüşebilir. Ekstravazasyon veya infiltrasyon olarak adlandırılan bir tedavinin damar dışından kasıtsız olarak uygulanması başka yan etkilere neden olabilir.

Uygulanma[değiştir | kaynağı değiştir]

Tıbbi uygulama[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir direkten sarkan iki intravenöz solüsyon torbasının fotoğrafı.

Bileğine damar içi erişim hattı bağlanan biri ve hatta bağlı serum torbası.

Özellikle hızlı dağıtım istendiğinde, vücuda dağıtılması gereken ilaçları ve sıvı replasmanını uygulamak için damar içi tedavi kullanılır. Bu yöntemin ayrıca karaciğerde ilk geçiş metabolizmasının önlenmesinden de kullanılmaktadır. İntravenöz olarak infüze edilebilen maddeler arasında hacim genişleticiler, kan ürünleri, yapay kan, ilaçlar ve besinler bulunur.

Sıvı solüsyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Sıvılar, intravenöz yolla "hacim genişletmenin" veya sıvı replasmanının bir parçası olarak uygulanabilir. Hacim genişletme, vücudun daha fazla suya ihtiyaç duyan belirli bölgelerini hedef almak üzere tasarlanmış sıvı bazlı solüsyonların veya süspansiyonların uygulanmasından oluşur. İki ana hacim genişletici türü vardır: kristaloidler ve kolloidler. Kristalloidler, mineral tuzlarının veya diğer suda çözünebilen moleküllerin sulu çözeltileridir. Kolloidler jelatin gibi daha büyük çözünmeyen moleküller içerir. Kanın kendisi kolloid olarak kabul edilir.^[1]

En yaygın kullanılan kristaloid sıvı, kanla izotonik olan% 0.9 konsantrasyonda bir sodyum klorür çözeltisi olan normal salindir. Laktatlı Ringer (Ringer laktatı olarak da bilinir) ve yakından ilişkili Ringer asetatı, önemli yanıkları olanlarda sıklıkla kullanılan hafif hipotonik çözeltilerdir. Kolloidler kanda yüksek bir kolloid ozmotik basıncı korurken, bu parametre hemodilüsyona bağlı kristaloidler tarafından azaltılır.^[2] Kristaloidler genellikle kolloidlerden çok daha ucuzdur.^[2]

Asidoz veya alkalozu düzeltmek için kullanılan tampon çözeltiler de intravenöz erişim yoluyla uygulanır. İlaçların eklendiği sıvı genişletici veya baz çözelti olarak kullanılan laktatlı Ringer çözeltisinin de bir miktar tamponlama etkisi vardır. Tamponlama çözeltisi olarak intravenöz olarak uygulanan başka bir çözelti sodyum bikarbonattır.^[3]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Noonpradej, Seechad; Akaraborworn, Osaree (3 Ağustos 2020). "Intravenous Fluid of Choice in Major Abdominal Surgery: A Systematic Review". Critical Care Research and Practice. 2020: 1-19. doi:10.1155/2020/2170828. PMC 7421038 $2. PMID 32832150.
^ ^a ^b Martin, Gregory S. "An Update on Intravenous Fluids". Medscape. WebMD. 27 Temmuz 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020.
^ Fujii, Tomoko; Udy, Andrew; Licari, Elisa; Romero, Lorena; Bellomo, Rinaldo (June 2019). "Sodium bicarbonate therapy for critically ill patients with metabolic acidosis: A scoping and a systematic review". Journal of Critical Care. 51: 184-191. doi:10.1016/j.jcrc.2019.02.027. PMID 30852347.

[CCRP2020-1] Noonpradej, Seechad; Akaraborworn, Osaree (3 Ağustos 2020). "Intravenous Fluid of Choice in Major Abdominal Surgery: A Systematic Review". Critical Care Research and Practice. 2020: 1-19. doi:10.1155/2020/2170828. PMC 7421038 $2. PMID 32832150.

[gregory-2] Martin, Gregory S. "An Update on Intravenous Fluids". Medscape. WebMD. 27 Temmuz 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020.

[3] Fujii, Tomoko; Udy, Andrew; Licari, Elisa; Romero, Lorena; Bellomo, Rinaldo (June 2019). "Sodium bicarbonate therapy for critically ill patients with metabolic acidosis: A scoping and a systematic review". Journal of Critical Care. 51: 184-191. doi:10.1016/j.jcrc.2019.02.027. PMID 30852347.

[1]

[2]

[3]

g t d Acil tıp
Genel	Acil servis Acil sağlık hizmetleri Acil hemşirelik Acil psikiyatri Altın saat Tıbbi acil durum Uluslararası acil tıp Pediatrik acil tıp Hastane öncesi acil tıp Büyük travma Travma merkezi Triyaj
Ekipman	Torba valf maskesi (BVM) Göğüs tüpü Defibrilasyon (AED ICD) Elektrokardiyogram (EKG/EKG) İntraosseöz infüzyon (IO) İntravenöz tedavi (IV) Trakeal entübasyon Larenks tüpü Kombi tüp Nazofaringeal hava yolu (NPA) Orofaringeal hava yolu (OPA) Cep maskesi
İlaçlar	Adenozin Amiodaron Atropin Dopamin Epinefrin / Adrenalin Nalokson Magnezyum sülfat Sodyum bikarbonat
Kuruluşlar	Uluslararası Acil Tıp Federasyonu (Uluslararası Acil Tıp Konferansı) Amerikan Acil Doktorlar Koleji Avustralya Acil Tıp Koleji Kanada Acil Durum Hekimleri Derneği Kraliyet Acil Tıp Koleji Avrupa Acil Tıp Derneği Asya Acil Tıp Derneği Amerikan Acil Tıp Akademisi
Kurslar / Yaşam desteği	İlk yardım Acil tıp teknisyenliği Kalp masajı (CPR) Suni teneffüs Temel yaşam desteği (BLS) Gelişmiş kardiyak yaşam desteği (ACLS) İleri travma yaşam desteği (ATLS) Yenidoğan Canlandırma Programı (NRP) Risk Altındaki Yenidoğanların Akut Bakımı (ACoRN) Pediatrik temel yaşam desteği (PBLS) Pediatrik İleri Yaşam Desteği (PALS) Kadın Doğumda İleri Yaşam Desteği (AYRICA) Kritik Hasta Cerrahi Hastanın Bakımı (CCrISP)
Puanlama sistemleri	NACA puanı Yaralanma Önem Skoru
Kategori Ana hat

İntravenöz tedavi nedir?, İntravenöz tedavi anlamı nedir?, İntravenöz tedavi ne demektir?