İşboşet

İşboşet (İbranice: אִֽישְׁבֹּ֫שֶׁת), Aşbaal veya İşbaal, Tanah'ta adı geçen krallardan biridir. ~MÖ 1047'de doğan İşboşet, Kral Şaul'un dört oğlundan biri olup annesi Ahimaaz'ın kızı Ahinoam'dır. Şaul'un ve üç erkek kardeşinin Gilboa Dağı Savaşı'nda ölmesinin ardından, İsrail'in on iki kabilesini içinde barındıran İsrail Krallığı'nın ikinci kralı olarak seçildi.

İktidarı ve ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

Babası Şaul ve kardeşleri Gilboa Dağı Savaşı'nda ölünce^[1] Şaul'un ordusunun kaptanı Avner, Transürdün Mahanaim'de İşboşet'i MÖ 1007'de İsrail'in kralı ilan etti.^[2] İşboşet 40 yaşında kral oldu ve iki yıl krallık yaptı.^[3]

Şaul'un ölümünden sonra Yehuda kabilesi kendisini Şaul hanedanlığı hakimiyetinden çekti ve Davud'u kendilerine kral olarak seçtiler, bunun ardından da savaş başladı.^[4] Davud taraftarları İşboşet taraftarlarına kıyasla güçlenmeye başladı,^[5] Avner Davud'a katılana kadar savaş devam etti.^[6] Şaul'un kızı, İşboşet'in kız kardeşi ve Davud'un karısı olan Mihal, Davud ile Şaul'un arası bozulunca babası Şaul tarafından el konuldu. Davud'in İşboşet ile barış yapmasının koşulu Mihal'in kendisine iade edilmesiydi; İşboşet bu isteği yerine getirdi.^[7] Avner'in ölümünden sonra İşboşet'in iktidarda kalma arzusu suya düştü.^[8]

~MÖ 1005'te ordu kaptanlarından Rekav ile kardeşi Baana İşboşet'e suikast düzenleyip öldürdü,^[9] bunun karşılığında Davud'den bir ödül bekliyorlardı. Fakat Davud, krallarına ihanet ettikleri için onları taşlatarak öldürttü. İşboşet, Avner'in yanına gömüldü.^[10]

Davud, Krallığın başına MÖ 1000'de geçtiği için Yehuda kabilesi dışındaki kabilelere, İşboşet'in ölümünden sonraki 5 yıl boyunca kimin krallık yaptığı konusunda tarihsel bir bilgi bulunmamaktadır.

İsim[değiştir | kaynağı değiştir]

İşboşet ve Aşbaal isimleri, orijinal İbranice'de anlamı belirsiz olduğu için kafa karıştırıcı ve sıra dışıdır. Bir görüşe göre "İş"in anlamı "adam" ve "boşet"in anlamı "utanç"tır, dolayısıyla ismin anlamı "utanılası insan"dır. Bir başka anlamı ise "Uzman kişi"dir. Baal, Torah'da Tanrı'nın hor gördüğü, pagan bir tanrı olduğundan bu isim kullanılmış olabilir.

Eleştirisel görüşe göre, nasıl ki Yahudilikte YHVH kelimesi kullanılmazken onun yerine Adonay kullanılıyorsa; "Boşet" de "Baal" için kullanılan bir terimdir.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ish-bosheth (Article by: Emil G. Hirsch and M. Seligsohn in Jewish Encyclopedia) 13 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
King Ishbosheth - Biography (Christian view)
Easton's Bible Dictionary (Ish-bosheth)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "1 Samuel 31:1-4". 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
^ "2 Samuel 2:8-9". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
^ "2 Samuel 2:10". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
^ "2 Samuel 2:10-12". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
^ "2 Samuel 3:1". 26 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
^ "2 Samuel 3:6-10". 26 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
^ "2 Samuel 3:14-15". 26 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
^ "2 Samuel 4:1". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
^ "2 Samuel 4:5-7". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
^ "2 Samuel 4:12". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.

Resmî unvanlar
İşboşet Şaul hanedanlığı
Önce gelen Şaul	İsrail Kralı MÖ 1007-1005	Sonra gelen Davud

[1] "1 Samuel 31:1-4". 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.

[2] "2 Samuel 2:8-9". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.

[3] "2 Samuel 2:10". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.

[4] "2 Samuel 2:10-12". 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.

[5] "2 Samuel 3:1". 26 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.

[6] "2 Samuel 3:6-10". 26 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.

[7] "2 Samuel 3:14-15". 26 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.

[8] "2 Samuel 4:1". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.

[9] "2 Samuel 4:5-7". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.

[10] "2 Samuel 4:12". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

g t d İsrail ve Yahudiye Kralları
Birleşik Monarşi	Şaul · İşboşet¹ · Davud · Süleyman · Rehav'am¹
İsrail Krallığı	I. Yarovam · Nadav · Baaşa · Elah · Zimri · Omri · Ahav · Ahaziya · Yoram · Yehu · Yehoahaz · Yoaş · II. Yarovam · Zekeriya · Şallum · Menahem · Pekahya · Pekah · Hoşea
Yehuda Krallığı	Rehav'am · Aviya · Asa · Yehoşafat · Yehoram · Ahazya · Atalya² · Yoaş · Amatzya · Uziyahu · Yotam · Ahaz · Hezekiya · Menaşe · Amon · Yoşiyahu · Yehoahaz · Yehoyakim · Yehoyakin · Sıdkiya
Haşmonayim hanedanlığı	Şimon HaTarsi¹ · Yohanan Hurkanus¹ · I. Aristobulus · Aleksander Yanay · Şelomtzion² · II. Hurkanus · II. Aristobulus¹ · Antigonus
Herod hanedanlığı	Hirodes · II. Hirodes¹ · Herod Archelaus¹ · Hirodes Antipa¹ · II. Herod Filipus¹ · Herod Agrippa · II. Agrippa
Bar Kohba hanedanlığı	Simon bar Kohba
¹ Hükümdarlığı tartışmalı olanlar veya asalet ünvanı olmayanlar - ² Kraliçe

İşbaal nedir?, İşbaal anlamı nedir?, İşbaal ne demektir?