Muhammed Ali Cinnah

Muhammed Ali Cinnah
Muhammed Ali Cinnah
Pakistan Genel Valisi
	Görev süresi; 14 Ağustos 1947 - 11 Eylül 1948
Hükümdar	VI. George
Başbakan	Liyakat Ali Han
Yerine geldiği	Makam oluşturuldu
Yerine gelen	Hace Nazimüddin
Pakistan Ulusal Meclisi Başkanı
	Görev süresi; 14 Ağustos 1947 - 11 Eylül 1948
Yerine geldiği	Makam oluşturuldu
Yerine gelen	Tamizüddin Han
Pakistan Kurucu Meclisi Başkanı
	Görev süresi; 14 Ağustos 1947 - 11 Eylül 1948
Yerine geldiği	Makam oluşturuldu
Yerine gelen	Liyakat Ali Han
Kişisel bilgiler
Doğum	25 Aralık 1876; Karaçi, Britanya Hindistanı ; (günümüzde Karaçi, Sind, Pakistan)
Ölüm	11 Eylül 1948 (71 yaşında); Karaçi, Pakistan
Defin yeri	Mezar-ı Kaid
Partisi	Hindistan Ulusal Kongresi (1906-1920); Tüm Hindistan Müslüman Birliği (1913–1947); Müslüman Birliği (1947–1948)
Evlilik(ler)	Emibai Cinnah (e. 1892; ö. 1893); Meryem Cinnah (m. 1918; ö. 1929)
Çocuk(lar)	Dina Vadya
Bitirdiği okul	Lincoln's Inn
Mesleği	Hukukçu, yargıç, siyasetçi
Dini	İslam
İmzası

Muhammed Ali Cinnah (25 Aralık 1876 - 11 Eylül 1948), Pakistanlı 20. yüzyıl hukukçusu, politikacısı ve devlet adamıdır.

Tüm Hindistan Müslüman Birliği ve Pakistan bağımsızlık mücadelesinin önderidir, aynı zamanda Pakistan'ın kurucusu ve ilk devlet başkanıdır. Pakistan'da "Ulu Önder" (قائد اعظم Kaid-i A'zam) ve "Milletin Babası" olarak da anılır. Doğum ve ölüm yıl dönümlerinde ülkesinde törenler düzenlenir.

Biyografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Kendisi her ne kadar daha sonraları Onikicilik Şiî öğretisinin takipçisi olduysa da,^[1] Hocalar - İsmaili mezhebine mensup bir ailenin^[2] evlâdı olarak 25 Aralık 1876 tarihinde Karaçi'de dünyaya geldi. Ölümünden sonra akrabaları ve diğer tanıklar, daha sonraki yaşamında Sünni mezhebine bağlı olduğunu iddia ettiler. Ölümü sırasındaki inancına dair birden fazla mahkemede çeşitli davalarda itiraz edildi.^[3]^[4]

İlk ve ortaöğrenimini Karaçi ve Bombay'da tamamladı. Babası oğlunun da kendisi gibi tüccar olmasını istiyordu. Bu amaçla, işletmecilik okuması için onu 1892'de Birleşik Krallık'a gönderdi. Ama Cinnah, Londra’da işletmecilik yerine hukuk okumaya karar verdi. Baroya girmek için gerekli sınavları iki yıl içinde geçti.^[5]

Baroya girdikten sonra iki yıl daha Büyük Britanya'da kaldı. Parlak bir hukukçu olarak göze battı.^[5] 1896'da Karaçi'ye döndü. 1897'de Bombay'a geçerek avukatlık yapmaya başladı. Başarılı bir avukat olarak Bombay'da ün yaptığı sırada, 1900'de yargıçlığa atandı. Cinnah, etkin siyasi yaşama 1906'da girdi. O yıl Hindistan’da Birleşik Krallık'a karşı bağımsızlık mücadelesini yürütecek olan Kongre Partisi'nin Kalküta'daki genel kurul toplantısına katıldı. Genel Kurula Dadabhoy Naoroji başkanlık ediyordu. Naoroji ile Londra yıllarından gelen tanışıklık ve iş birliği sayesinde onun özel sekreterliğini üstlendi.^[5]

1920 yılı Cinnah'ın siyasi yaşamında önemli bir dönüm noktası sayılır. O yıl, Kongre Partisi Gandi'nin etkisiyle Birleşik Krallık hükûmetiyle uzlaşma yollarını terk etmeyi ve yabancı mallara boykot uygulamayı kararlaştırdı.^[5] Cinnah, bunu anayasa ve hukuk dışı mücadele biçimlerine kaymak biçiminde görerek, Gandi ile yöntem ayrılığına düştü.^[5] Gandi 1918'den beri Hinduların, Cinnah ise Müslümanların önderi olarak simgeleşmişlerdi.^[5] Gandi-Cinnah ayrılığı zaten hiçbir zaman tam anlamıyla bir ulusal birlik temeli üzerinde pekişmemiş olan Hindularla Müslümanlar arasındaki ayrılığın derinleşmesine yol açtı ve Cinnah, 1921'de Kongre Partisi'nden ayrıldı.^[5]

14 Ağustos 1947'de Birleşik Krallık'ın Hindistan'a bağımsızlık tanımak zorunda kalması üzerine, aynı gün hem Pakistan hem de Hindistan devleti kuruldu.^[5]

Yaşamı, Gandi ve Nehru'nun Hindistan'ın bağımsızlığına kavuşması için mücadelelerine koşut mücadele içinde geçen Cinnah, önceleri Hindu-Müslüman birliğine inandıysa da sonra bu tutumdan vazgeçerek Müslümanlara önderlik etti. Uzun ve kararlı bir mücadele sonunda Hindistan'da Müslümanları tek bir ulus ve devlet altında toplamayı başarmıştır.^[5]

Muhammed Ali Cinnah'ın adı Ankara'nın Çankaya ilçesinde bir caddeye verilmiştir. Cinnah Caddesi'nin 1970'lerden önceki eski adı "Vali Dr. Reşit Caddesi" idi.

Bibliyografya[değiştir | kaynağı değiştir]

Wolpert, Stanley (1984). Jinnah of Pakistan. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-503412-7.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Wolpert, s. 18.
^ Wolpert, s. 4.
^ "Jinnah, Pakistan and Islamic Identity". The New York Times. 27 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2017.
^ Ahmed, Akbar (2005). Jinnah, Pakistan and Islamic Identity: The Search for Saladin. Routledge. ISBN 9781134750221. 19 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2018. Although born into a Khoja (from khwaja or 'noble') family who were disciples of the Ismaili Aga Khan, Jinnah moved towards the Sunni sect early in life. There is evidence later, given by his relatives and associates in court, to establish that he was firmly a Sunni Muslim by the end of his life (Merchant 1990).
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ "Muhammed Ali Cinnah hakkında [[Türkiye|Türkiye Cumhuriyeti]] İslamabad Büyükelçiliği sitesinde yer alan bilgi". 24 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2008.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

T.C. İslamabad Büyükelçiliği

[FOOTNOTEWolpert18-1] Wolpert, s. 18.

[FOOTNOTEWolpert4-2] Wolpert, s. 4.

[3] "Jinnah, Pakistan and Islamic Identity". The New York Times. 27 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2017.

[:02-4] Ahmed, Akbar (2005). Jinnah, Pakistan and Islamic Identity: The Search for Saladin. Routledge. ISBN 9781134750221. 19 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2018. Although born into a Khoja (from khwaja or 'noble') family who were disciples of the Ismaili Aga Khan, Jinnah moved towards the Sunni sect early in life. There is evidence later, given by his relatives and associates in court, to establish that he was firmly a Sunni Muslim by the end of his life (Merchant 1990).

[refPaTu-5] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ "Muhammed Ali Cinnah hakkında [[Türkiye|Türkiye Cumhuriyeti]] İslamabad Büyükelçiliği sitesinde yer alan bilgi". 24 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2008.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

g t d Hindistan Bağımsızlık Hareketi
Tarih	Kolonizasyon · İngiliz Doğu Hindistan şirketi · Britanya Hindistanı · Plassey savaşı · Buksar savaşı · Anglo-Mysore savaşları · Anglo-Maratha savaşları · Polygar savaşları · İngiliz Hindistan · Fransız Hindistanı · Portekiz Hindistanı ·
Felsefe ve İdeoloji	Hint milliyetçiliği · Swaraj · Gandizm · Satyagraha · Hindu milliyetçiliği · Hint Müslüman milliyetçiliği · Swadeshi · Sosyalizm · Hilafet Hareketi
Olaylar	Hint Ayaklanması · Bengal'in ayrılması · Çamparan ve Kheda · Jallianwala Bagh Katliamı · Satyagraha bayrağı · Bardoli · 1928 Protestoları · Nehru Raporu · Purna Swaraj · Salt Satyagraha · 1935 yasası · Freies Lejyonu · Cripps görevi · Hindistan ulusal ordusu · Bombay İsyanı · Bağımsızlık Günü
Organizasyonlar	Hindistan Ulusal Kongresi · Tüm Hindistan Müslüman Birliği · Ghadar · Özerklik · Khudai Khidmatgar · Swaraj Partisi · Anushilan Samiti · Azad Hind ·
Sosyal Reformcular	Mahatma Gandi · Cevahirlal Nehru · Mahatma Jyotirao Phule · Gopal Ganesh Agarkar · Shahu Maharaj · Bhimrao Ramji Ambedkar · Dhondo Keshav Karve · Vitthal Ramji Shinde · Mahadev Govind Ranade · Seyyid Ahmed Han · Swami Dayananda Saraswati · Sri Aurobindo · Sri Ramakrishna · Swami Vivekananda · Vinoba Bhave · Baba Amte · Ram Mohan Roy · Gopal Hari Deshmukh
Liderler	Ebul Kelam Azad · Puli Thevar · II. Bahadır Şah · Yashwantrao Holkar · Veerapandiya Kattabomman · Sangolli Rayanna · Baba Ram Singh · Mangal Pandey · Veer Kunwar Singh · Rae Ahmed Nawaz Khan Kharal‎ · Rani of Jhansi · Bahadur Shah Zafar · Bal Gangadhar Tilak · Begüm Hazret Mahal · Gopal Krishna Gokhale · Dadabhai Naoroji · Bhikaiji Cama · Shyamji Krishna Varma · Annie Besant · Har Dayal · Subramanya Bharathi · Lala Lajpat Rai · Manabendra Nath Roy · Bipin Chandra Pal · Rash Behari Bose · Chittaranjan Das · Abdulgaffar Han · Maulana Azad · Chandrasekhar Azad · Rajaji · Bhagat Singh · Sarojini Naidu · Purushottam Das Tandon · Alluri Sitaramaraju · Muhammed Ali Cinnah · Sardar Patel · Subhas Chandra Bose · Allama Mashriqi · Akkamma Cherian · Swadeshabhimani Ramakrishna Pillai · V. K. Krişna Menon · daha fazlası
İngiliz Liderler	Clive · James Outram · Dalhousie · Irwin · Curzon · Linlithgow · Wavell · Stafford Cripps · Mountbatten · more
Bağımsızlık	Kabine Misyonu · Bağımsızlık yasası · Hindistan'ın bölünmesi · Siyasal bütünleşme · Anayasa · Hindistan Cumhuriyeti

Muhammed Ali Cinnah Nedir?