Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. Lütfen güvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin geliştirilmesine yardımcı olun. Kaynaksız içerik itiraz konusu olabilir ve kaldırılabilir. Kaynak ara: "Gökçeada" – haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR (Şubat 2022) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin)

Gökçeada
İlçe
Çanakkale'nin Türkiye'deki konumu
İlçe sınırları haritası
Ülke	Türkiye
İl	Çanakkale
Coğrafi bölge	Ege Bölgesi
Köy sayısı	9
İdare
• Kaymakam	Nurbaki Yalçın[1]
• Belediye başkanı	Bülent Ecevit Atalay (CHP)
Yüzölçümü
• Toplam	286 km²
Rakım	48 m
Nüfus
• Kır	-
• Şehir	-
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu	17760
İl alan kodu	0286
İl plaka kodu	17
Resmî site Gökçeada Belediyesi

Gökçeada veya 1970 yılına kadar kullanılan adıyla İmroz (Osmanlıca: ايمروز, Yunanca: Ίμβρος Imvros), Çanakkale'nin bir ilçesi ve Türkiye'nin en büyük adasıdır. Ege Denizi'nin kuzeyinde, Saros Körfezi girişinde yer almaktadır. 91 km kıyı şeridine sahiptir. Yıllık yağış miktarı metrekareye 950 – 1050 mm arasında değişmektedir. Adanın batısında yer alan İncirburnu Türkiye'nin de en batı noktasını oluşturmaktadır. 2011 ve 2012 yıllarında haftada 2 kez Gökçeada-İstanbul uçak seferleri yapılmış olup, 2013 ve sonrasında ticari yolcu uçuşları yapılmamıştır.

Gökçeada, Türkiye'de 2016 itibarıyla 11 tane olan "sakin kent"lerden (Cittaslow) birisidir. Cittaslow hareketi, Türkiye'ye 2009 yılında Seferihisar ilçesinin katılmasıyla gelmiştir. Dönemin Seferihisar Belediye Başkanı, Cittaslow Uluslararası Başkan Yardımcısı, Cittaslow Türkiye Koordinatörü olan Tunç Soyer, Cittaslow hareketinin Türkiye'de gelişmesine öncü olmuş, İzmir ili Seferihisar ilçesi dünyanın 129′uncu, Türkiye'nin ilk sakin şehri olmuştur. Bu üyelik, Türkiye'nin tanıtımı için yeni bir vesile olmakla birlikte, sakin kent unvanı almış ilçelerin gelişimi, kültürel ve tarihi değerlerinin korunması için önemli bir adımdır. 2009 yılından 2016 yılına kadar geçen 7 yıl gibi kısa bir süre içerisinde Türkiye'de sakin kent hareketine üye sayısı Mart 2016'da Erzurum ili Uzundere ilçesinin katılmasıyla 11'e yükselmiştir.^[3]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Ada'nın ilk çağlardaki durumu hakkında fazla bilgi mevcut değildir. Bilgiler, Orta Çağ'da başlamıştır. Ada 1204-1261 tarihleri arasında Latin İmparatorluğu'na tabi kalmıştır. Bizans İmparatorluğu’nun son zamanlarında bütünlüğünü koruyamaması üzerine, Cenevizli Gattilusıo Ailesi diğer Ege Adalarında olduğu gibi, bu ada üzerinde de hâkimiyet kurmaya gayret etmiştir. Bu aile o zamana kadar 1. Murat devrinden itibaren siyasi manevralarla Türkleri ada’dan uzak tutmuştur. Fatih 1453 yılında İstanbul'u alıp, Bizans İmparatorluğu'na son vermesi ile imparatorlukla sıkı ilişkileri olan bu Latin devletinin de sonu gelmiş oldu. Dorino Gattilusio ölünce yerine geçen oğlu Dominiko, Dukas'ı Fatih'e elçi olarak gönderdi.

Bunun sebebi, her sene Midilli Adası için verilen 3000, Limni Adası için verilen 2300 altın vergiyi padişaha takdim etmekti. Aslen Limni Adası her sene mezkûr vergiyi vermek için Midilli hakimine ve Gökçeada senede 1200 altın vergi vermek şartı ile Enez hakimine verilmişti. İstanbul'un fethinden sonra, Gattilusio Ailesi'nin davranışına benzer davranışları diğer aileler de göstermişti. Aslen Gökçeada’lı olan Kristobulos'un bu husustaki gayretlerini önemsemek gerekir. Kristobulos, İstanbul'un fethinden sonra bir heyet tanzim ederek, Fatih Sultan Mehmet'e göndermiştir. Bizans'a tabi olan Gökçeada, Limni ve Taşoz Adalarına imparatorluk tarafından tayin edilmiş olan memurlar, İstanbul'un fethini ve imparatorun ölümünü haber alınca, Gökçeada'dakiler Kefaloz Burnundan İtalyan gemilerinden memleketten çıktılar.

Ada halkı da bunun üzerine göç girişiminde bulunuyorlardı. Kristobulos, göçe engel olabilmek için Gelibolu sancak beyi bir elçi göndererek, adalara hücum etmemesi için onunla bir anlaşma yaptı. Hamza Bey'in aracılığı ile de bir başpiskoposu ve kocabaşıdan ibaret sefaret heyetini Fatih'e gönderdi. Heyet hükümdara bağlılıklarını bildirdikten sonra, Fatih'ten şimdiye kadar olduğu gibi idare edilmelerini, yılda muayyen bir vergi vermelerini ve tayin edilen bir kişinin ada idaresinden sorumlu olmasını istediler. Bu sırada Enez Bey'i Palamede, kendi memurlarından birini ve Midilli Bey'i Dorya'nın oğlunu elçi sıfatıyla padişaha göndererek adaların idaresinin kendisine verilmesini rica ettiğinden Kristobulos tarafından gönderilen heyet ile görüşülüp iki taraf anlaştıktan sonra 1453 yılında Ada, Palamede Gattilusio'yu Limni ve Taşoz Adaları ise Dorya'ya verildi. Böylece göç, meşhur tarihçi Gökçeada'lı Kristobulos'un çabaları ile önlenmiş oldu. Aynı yıl içinde Palamede ölünce, bırakmış olduğu vasiyetinde hissenin çoğunu, ölen büyük oğlunun zevcesi ve çocuğuna bırakmakla beraber, Enez şehri, Gökçeada ve Semadirek adalarının idari sorumlusu olan küçük oğlu Dorino, bu vasiyetnameye iltifat etmeyip, babasının bırakmış olduğu bütün hisseye zorla sahip oldu. Onun namına Gökçeada'da Joannes Laskaris Enez'de valilik yaptı. Dorino idaresinde kardeşinin zevcesi ve oğlunu hiç gözetmediğinden, yakınları bu hareketin doğru olmadığını, hissesi olup da payını alamayan bu kadının padişaha şikâyette bulunabileceğini söylediler. Nihayet bu kadın, dayısını elçi olarak padişaha gönderdi. Bu zat, Dorino'nun haksızlığından bahsettikten sonra, padişaha karşı da İtalyanlarla anlaşmakta olduğunu, asker toplayarak Enez ve adalara muhafız tayin ettiğini kötü sonuçlanacağını anlattı.

Bunun üzerine padişah, Dorino'ya müsamaha yapılmamasını buyurdu. Kaptan Yunus Paşa, Dorino'yu getirmek için Semadirek Adası’na 50 çiftelik bir kayık gönderdiğinden, kendi de Dorino’nun memurlarını değiştirip ve idareyi tanzim için ada'nın Kefaloz Koyu'na yanaştı ve haberci göndererek, ada'nın idaresini Kristobulos'a verdiğini bildirdi. Dorino ise, korktuğundan Yunus Paşa'nın gönderdiği kayığa binmeyip önce Enez'e oradan Edirne'ye varıp, padişahın huzuruna çıkarak af diledi ancak Kaptan Yunus Paşa'nın bu kişinin normal biri olmadığını adaları kendi içlerinden birine verilmesinin doğru olduğunu bildirmesi üzerine, Dorino'ya sadece Trakya'da birkaç köy tahsis edilerek, ada'nın idaresi Kristobulos'a verildi. (1456) Gökçeada bu şekilde 1460'a kadar Osmanlı idaresinde kalmıştır.

Doğru ve dürüst bir insan olduğunu ispatlayan Kristobulos, Mistra Despotu Demetrios Paleologos'a mektup yazarak, Midilli ve Gökçeada'nın Osmanlı hükümdarlığı'ndan elde etmenin zamanı olduğunu bildirdi. Bunun üzerine Paleologos, iki adamını Fatih'e gönderdi. O sırada Mora Fethi'ni tamamlamış olan Fatih, Despot Demetrios'a Limni ve Gökçeada'nın idaresini verdi. Gökçeada Venedik ve Osmanlılar arasında cereyan eden bazı olaylara sahne oldu. Papalık donanmasının ada'ya hücumu Kristobulos tarafından diplomasi ile savuşturuldu. Ada 1466'da Venediklilerin eline geçti ise de birkaç yıl sonra, kesin olarak 1470 yılında tekrar Türkler tarafından alındı. Ada halkının vergi haricinde devlete karşı bazı vazifeleri vardı. Ada'nın kalelerini ve yalılarını korumakla görevliydiler. Kendilerine hizmet karşılığı dirlik verilirdi. Ancak, meydana gelen zarar neticesinde dirlikleri ellerinden alınırdı. Gökçeada 17. yy ortalarında Girit Savaşı sebebi ile Venedik Donanması ile yapılan mücadelelere sahne oldu. 1655'te Kaptan-ı Derya olan Ali Paşa, donanma ile, boğaz, Venedik Donanması tarafından kapatılmış iken, Akdeniz'den çıkıp Girit'e gitmeye teşebbüs etmişti. Derya Beylerinin filoları Venedik donanması ile karşılaştığında, top atışları ile başlayan savaşın sonucu bilinmemektedir. Ada Venedik donanmasının, sık sık sığındığı bir yer oldu.

1698 tarihinde 73 parçalık donanma ile ada’nın kömür Limanı'na girip ada halkını haraca kesmiştir. Bu durumu öğrenen Boğazhisar muhafızı Vezir İbrahim Paşa, haberi İstanbul'a ulaştırdı. Bunun üzerine Mustafa Ağa 30 fırkatalık donanma ile Türk kıyılarını savunmak için Gökçeada'ya hareket etti. Bunun üzerine 21 Ağustos 1698’de Venedik donanması çatışmadan korkarak ada’dan kaçtı. Venedik donanmasını Midilli Adası'nın Zeytin Burnunda yakalayan Türk donanması, bu savaşı da zaferle kazandı. Balkan Savaşları sırasında, Kefaloz açıklarında, İmroz Deniz Savaşı adı altında bir savaş olmuştur. Savaşın ilk ateşini 16 Aralık 1912’de Barbaros ve Turgut Reis, Averof zırhlısına açmıştır. Yunan komutan muhabereyi kesip Mondros Limanı’na doğru hareket edince savaş bitmiş oldu. Çeşitli nedenlerle göçlerin yaşandığı Gökçeada, çok değişken bir nüfusa sahip idi; Lozan Anlaşması neticesinde, 22 Eylül 1923'te Türkiye Cumhuriyeti topraklarına fiilen katılmıştır.^[4]

Yerleşim birimleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Merkez / Çınarlı[değiştir | kaynağı değiştir]

Adanın merkezidir. Kamu kurumları ve nüfusun çoğu buradadır. Eskiden tarifeli seferler yapılmış olan bir havaalanı mevcuttur. Yunanca adı "Panaghia"'dır. Kaleköy, Zeytinliköy, Eski ve Yeni Bademli köyleri çok yakındır.

Dereköy[değiştir | kaynağı değiştir]

Adanın iç batı kesimindedir. Cumhuriyetin ilk yıllarında Türkiye'nin en büyük köyü olarak kabul edilmektedir. 1970'li yıllara kadar Gökçeada’nın en büyük köyü olma niteliğini korumuştur. Yoğun göç vermesi nedeniyle şu anda terk edilmiş durumdadır. Dereköy'ün Yunanca adı "Shinudi"'dir. Meryem Ana bayramında (15 Ağustos) yurtdışına göç edenler, çocukları ve torunlarının geri dönmesiyle köy hareketlenir.

Kaleköy[değiştir | kaynağı değiştir]

Adanın kuzeydoğusundadır. Kaleköy iskelesi, I. Dünya Savaşı sırasında Fransız Donanma Kumandanlığı tarafından düzenlenmiş, 1970'li yıllarda Kuzulimanı'na yeni iskele yapılıncaya kadar tüm adanın ulaşımını sağlamıştır. Ancak küçük tonajlı gemilerin ve yatların yanaşması için uygundur. Bu yıllara kadar adanın ulaşımı, Ayvalık ve Gemlik adlı yolcu gemileri ile sağlanmıştır. Yunanca adı "Kastro"'dur.

Haftada iki kez (Çarşamba ve Cumartesi) saat 23:00 civarında adaya ulaşan bu gemiler iskeleye yanaşamadıkları için yaklaşık 1,6 km açıkta demirlemek zorunda kalırlardı. Gemiler ile iskele arasında ulaşım balıkçı/süngerci tekneleri ile sağlanırdı. Kaleköy iskelesinin hemen sağ tarafında yer alan tepenin üzerinde köye eski ismini veren kale yer almaktadır.

Zeytinli[değiştir | kaynağı değiştir]

Adanın kuzey iç kesimlerinde, Merkez ilçeye çok yakın eski bir Rum köyüdür. Hâlen küçük bir Rum kökenli nüfus yaşamaktadır. Ayrıca Fener Rum Patriği Bartholomeos'un doğum yeridir. Yunanca adı "Aya Teodoroi"'dir. Köyde Rum İlkokulu bulunur.

Tepeköy[değiştir | kaynağı değiştir]

Adanın kuzeyinde bir Rum köyüdür. Hâlen küçük bir Rum kökenli nüfus yaşamaktadır. Yunanca adı "Agridya"'dır. Köyde Rum Lisesi ve Ortaokulu bulunur.

Uğurlu[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye'nin en batı noktasında yer almaktadır. Köyün adının nereden geldiği ve geçmişi hakkında bilgi yoktur. Muğla ve Burdur illerinden 1970'li yıllarda ailelerin yerleştirilmesi ile köy teşekkül etmiştir. İlçe merkezine 25 km uzaklıktadır.

Ekonomisi tarım, hayvancılık, balıkçılık, ve turizme dayalıdır. Ev pansiyonculuğu başlıca gelir kaynaklarından olup, çok sayıda pansiyon bulunmaktadır. Özellikle kamp severler için deniz ve doğanın birleştiği sakin koylar mevcuttur.

Köyde, ilköğretim okulu ve sağlık ocağı mevcuttur. Köyün içme suyu şebekesi ve kanalizasyon şebekesi bulunmaktadır. Köy içinin yolları taşla kaplıdır. PTT şubesi yoktur ancak PTT acentesi vardır. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik, sabit telefon ve internet vardır. Uğurlu köyü denize 100 metre mesafede olmakla birlikte, adanın iki iskelesinden biri Uğurlu köyünde bulunmaktadır. Limni Adası'na 20 km mesafede bulunması itibarıyla adalar arası turizm, ilerisi için Uğurlu köyünün yeni yüzünü belirleyebilir.

Bademli[değiştir | kaynağı değiştir]

Adanın kuzeydoğusunda, merkez ilçe ile Kaleköy arasında yer alır. Bademli'nin Yunanca adı "Gliki"'dir.

Yenibademli[değiştir | kaynağı değiştir]

Yeni kurulan köylerdendir, Isparta'lı aileler iskan edilmiştir. Adanın kuzeydoğusundadır, motel ve pansiyon bölgesidir. Denize uzaklığı 500 metredir. Adanın en büyük köyüdür.^[5]

Eşelek[değiştir | kaynağı değiştir]

Yeni kurulan köylerdendir, Çanakkale'li aileler iskan edilmiştir. Adanın güneydoğusunda olan Eşelek, bir tarım bölgesidir ve sebze meyve üretilir.

Şahinkaya[değiştir | kaynağı değiştir]

Adanın yerleşik ilk Türk köyüdür.^[6] 1973-1974 yıllarında Trabzon ili Çaykara ilçesi Şahinkaya (Şur) köyünden iskân gelmiştir. Tarım, hayvancılık, son yıllarda pansiyonculuk yapılmaktadır. Köyün tam karşısı çam ormanı ile kaplıdır. Köyün içme suyu 3 farklı yeraltı kaynağının beslediği depodan gelmektedir. Köy adanın güney sahillerine yakın, Laz Koyuna 5 km civarındadır. Köy içinde zeytinyağı, bal, oğlak eti, kuzu eti, keçi peyniri temin edilebilir.

Şirinköy[değiştir | kaynağı değiştir]

Yeni kurulan köylerdendir, 80 sonrası Bulgaristan göçmenlerinin iskan edilmiştir.

Fatih[değiştir | kaynağı değiştir]

Adanın en kalabalık^[7] ve ada merkezinin bir kısmını içine alan bir mahalledir.

Tarihi Yapılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Camiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Camiiler, nüfusun etnik yapısına bağlı olarak ada mimarisinde pek yer bulmamıştır. Adadaki Osmanlı Dönemi'ne ait tek cami, Çınarlı Mahallesi’nde yer alan ve bugün Merkez Cami olarak anılan yapıdır.

Caminin kesin yapım tarihi bilinmemektedir. Ancak, 1878 tarihli Osmanlı arşivinde Hamidiye Camii ile birlikte 1885 ve 1889 tarihli arşiv belgelerinde padişahın ismine izafeten yaptırılan bir caminin bahsi geçmektedir. Tarihi yayınlar da 1895 yılında adada yalnızca bir caminin varlığına işaret eder. Söz konusu belge ve yayınlarda bahsi geçen yapının bu günkü cami olması kuvvetle muhtemeldir.

Kayıtlara göre 1907 yılında büyük oranda yenilenen cami yakın zamanda da esaslı bir onarım geçirmiştir. Kuzey-güney yönde dikdörtgen prizmal bir kütle teşkil eden cami kırma çatı ile örtülür. Sonradan eklendiği anlaşılan kuzeydoğu köşedeki minare, cami boyutlarıyla dengeli bir orantıya sahiptir. Kaba yontu ve moloz taşla inşa edilen caminin pencere söve ve lentoları düzgün kesme taştır. Yalın mimarisi ve boyutları ile bir mahalle mescidi özelliği gösteren yapı bölgenin mimari dokusuyla uyum içindedir. Kuzey eksendeki sade bir kapıdan girilen harim ahşap düz tavanla örtülüdür. Sonradan sıvanarak badana edilen iç mekân tarihi dokusunu kaybetmiştir.

Merkez Camisi dışında Gökçeada’da farklı bir tarihi cami bulunmasa da mübadele öncesi Biga'da yer alan Eşelek Köyü, mübadele sonucu adaya yerleştirildiğinde eski köy camisinin minaresini de beraberlerinde getirmişlerdir. Bu iki cami ile birlikte Gökçeada’daki köylerde sonradan yapılan pek çok Gökçeada camileri bulunmaktadır.^[8]

Kilise ve manastırlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Gökçeada, tarihi boyunca farklı uygarlıkların iktidar mücadelelerine sahne olduğu için dilinden, yemeklerine, yapılarından, dinine kadar sürekli köklü değişimler geçirmiştir. Bu yüzden adada camilerle birlikte Rumlardan kalma tarihi kiliseler ve manastırlar bulunur. Resmi kayıtlara göre 19. yüzyılın sonlarında adada sekiz kilise bulunmaktadır. Yapılan araştırmalar ise onbir adet kilisenin varlığına işaret eder.

Gökçeada'nın merkezindeki üç mahalleden biri olan Çınarlı Mahallesi'ndeki Aya Panayia Kilisesi, 1835 yılında inşa edilmiş ve hala kullanılan Gökçeada kiliselerinden biridir. Merkezdeki diğer bir mahalle olan Fatih Mahallesi'nde Metropolitan Kilisesi yer almaktadır. Yeni Mahalle'deki Aya Varvara Kilisesi ise yanındaki eski çeşmesiyle dikkat çekmekte. Gökçeada'da sahil kısmında bulunan tek yerleşim yeri olan Kaleköy'deki Aya Marina Kilisesi, adadaki restore edilmiş kiliselerinden.

Gökçeada'nın en eski kilisesi olan Agios Georgios Zeytinliköy'de bulunmaktadır. Ayrıca dünyadaki 300 milyon Ortodoks Hristiyan'ın ruhani lideri olan 1. Bartholomeos 1940 yılında Zeytinli'de doğmuş. 1991 yılında Patrik ilan edilen Bartholomeos, senede birkaç kez doğduğu evi ziyarete geliyor. Tepeköy'de, 1832 yılında inşa edilen Evangelismos Teotoku Kilisesi ve eski Rum Mezarlığı bulunur. Gökçeada'daki Rum köylerinden olan Dereköy'de ibadete açık iki kilise bulunmaktadır. Köyün girişindeki Hagia Marina Kilisesi ve çarşıdaki Koimesistis Theotokos Kilisesi. İkisi de 1800’lü yılların başında inşa edilmiş.

Manastırlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kiliselerle birlikte adada yaklaşık 360 şapelin varlığından söz edilir. Halkın ‘manastır’ olarak da adlandırdığı şapeller ibadetin yanında, kötülüklerden korumak ve bereket getirmesi amacıyla, başta kent merkezleri olmak üzere adanın her yerine inşa edilmiştir.^[9]

• 
  Tepeköy Kilisesi
• 
  Zeytinliköy Kilisesi
• 
  Hagia Panaghia Kilisesi
• 
  Dereköy Kilisesi
• 
  Yenimahalle Kilisesi
• 
  Fatih Mahallesi'nde bir şapel.
• 
  Gökçeada Tepeköy'de bir şapel
• 
  Gökçeada Barajının yakınında bir şapel

Kaya Mezarları[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaya mezarları adanın birçok noktasında bulunmaktadır, ancak mezarların hepsi tahrip edilmiştir. Mezarların hangi dönemde yapıldıkları bilinmemektedir.

Ada'daki kaya mezarları genellikle tuz gölü yakınında'ki eski askeri bölge ve Kokina Mevkiin'de bulunmaktadır.

Kaleler[değiştir | kaynağı değiştir]

Gökçeada'da 2 tane kale bulunmaktadır kalelerden bir tanesi ve en meşhur olanı Kaleköy'de bulunmaktadır diğeri ise pek bilinmemektedir ve Dereköy'de bulunmaktadır.

İskiter (Kastro) Kalesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Yukarı Kaleköy mevkiinde bulunan İskiter kalesi adanın en eski yapılarından birisidir. Cenevizliler tarafından inşa edilen kalenin surlarının bir kısmı hala ayaktadır. İskiterkalesi, Çınarlı Ovasına hakim bir tepededir. Kalenin bulunduğu mevkiden aşağı Kaleköy, Yeni bademli, Eski bademli ve Zeytinli köyleri net olarak görülebilir.

Ayrıca, yapısı nedeniyle tıpkı bir yelkeni andıran ve ancak denizden ulaşılabilen Yelkenkaya’yı da kuzeydoğu yönüne bakıldığında görmek mümkündür.

İskinit (Paleokastro) Kalesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Dereköy mevkiinde bulunan İskinit kalesi adanın en eski yapılarından birisidir. Tam olarak ne zaman yapıldığı bilinmemektedir. Halk arasında Şeytan veya Korsan kalesi olarak'da geçmektedir. Gökçeada'ya hakim bir tepede bulunmaktadır kale adanın her noktasını görebilmektedir. Kale'ye ulaşmak ise oldukça zordur yüksek bir nokta'da bulunmaktadır ve bu noktaya giden bir yol veya patika yoktur.

• 
  Kastro Kalesi
• 
  İskiter Kalesinin deniz'den görünümü
• 
  Kaleköy Kalesi kalıntıları
• 
  Dereköy Kalesi
• 
  İskinit Kalesinin kalıntıları

Çamaşırhaneler[değiştir | kaynağı değiştir]

Çamaşırhaneler ada geleneğinde önemli bir yere sahipti. Geçmiş yıllarda, her köyün özel bir çamaşır yıkama günü olmakta ve kadınlar arasında aynı zamanda haberleşme ve yiyecek-içecek sunma günü olarak geçmekteydi.

Anadolu'da "yunak" olarak da adlandırılan çamaşırhaneler, kadınların belirli günlerde toplanıp çamaşır yıkadıkları ve sonrasında kapılarını kapatarak yıkandıkları yapılardır.

Ada'daki hemen her köyde birden çok çamaşırhane bulunmaktaydı. Bunlar bir cephesi açık veya kapalı dikdörtgen planlı basit yapılardır. Geleneksel yığma taş duvarla inşa edilen yapıların üzerleri kiremit kaplı kırma çatılarla örtülüdür. İçerisinde yer alan çeşmeler, kazanlarda suların ısıtıldığı ocaklar, çamaşır yıkama tekneleri, sekiler, malzemelerin konduğu nişler ve suların atıldığı açık kanallar bu yapıların temel unsurlarıdır.

Dereköy'deki Hagia Panaghia Kilisesi yanında yer alan çamaşırhane bunların anıtsal bir örneğini teşkil eder.^[10]

• 
  Fatih Mahallesi Çamaşırhanesi
• 
  Dereköy Çamaşırhanesi
• 
  Tepeköy Çamaşırhanesi
• 
  Eski Bademli Çamaşırhanesi

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Gökçeada'da Nüfus Değişimi

Tanınmış Gökçeadalılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• I. Bartholomeos İstanbul Ortodoks Patrikhanesi Ekümenik Patriği ve İstanbul Başpiskoposu. Tarihten günümüze 270. ve mevcut Ekümenik Patrik ve İstanbul Başpiskoposu'dur.
• Mustafa Ruhi Efendi 19. yüzyılın önemli dini ve siyasi lideri. Mustafa Ruhi Efendi hem bir Nakşibendi şeyhi hem de Arnavut kökenliler için önemli bir siyasi temsilcisidir.
• Amerika Başpiskoposu Lakovos Kuzey ve Güney Amerika Başpiskoposu Iakovos, 1959'dan 1996'daki istifasına kadar Kuzey ve Güney Amerika'daki Yunan Ortodoks Başpiskoposluğunun primatıydı.
• Apostolos Christodoulou İstanbul Ekümenik Patrikhanesi'nin bir rahip, teolog ve Büyükşehir piskoposuydu.
• Mikhael Kritovulos Yunan politikacı, bilgin ve tarihçiydi. Sultan II. Mehmed döneminde Doğu Roma İmparatorluğu'nun Osmanlı fethi tarihinin yazarı olarak bilinir.

Gökçeada'nın önemli yerleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• Aydıncık/Kefaloz Mevkii ve Plajı: Ada'nın güneydoğusunda uzunca bir plajdır, tesisleri mevcuttur, yelken sörfü için idealdir.
• Kefaloz Burnu: Ada'nın güneydoğusundadır.
• Kapıkaya Mevkii: Ada'nın güneyindedir, tesisi olmayan bir plajı vardır.
• Kaşkaval Burnu/Peynir Kayalıkları: Ada'nın kuzeydoğusundadır, dalış için idealdir.
• Kaynarburun: Ada'nın doğusunda, Kuzulimanı'nın güneyinde burun
• Kokina Mevkii:
• Kömür Burnu: İnceburun'un kuzeyinde burun.
• Kuzulimanı: Adanın doğusundadır, Eceabat Kabatepe'den ve Çanakkale'den feribot seferleri yapılır.
• Mavikoy/Lacivertkoy: Türkiye'nin ilk ve tek su altı millî parkının bulunduğu yörededir, adanın kuzeydoğusundadır, dalış için idealdir.
• Lazkoyu: Ada'nın güneyindedir, tesisi mevcuttur, taşlık bir plajı vardır.
• Marmaros Mevkii: Ada'nın kuzeybatısındadır, şelalesi ile ünlüdür.
• Cugura Mevkii: Ada'nın iç orta kesimlerindedir.
• Gizli Liman: Ada'nın batısındadır, gümrük kurulması durumunda Limni adası ile karşılıklı feribot seferleri başlatılabilecektir, tesisi mevcut olan uzunca bir plajı vardır.
• İnceburun/İncir burnu: Türkiye'nin en batı noktasıdır.
• Pınarbaşı Mevkii
  • Yelkenkaya Mevkii: Türkiye'nin ilk ve tek su altı millî parkının bulunduğu yörededir, adanın kuzeydoğusundadır, dalış için idealdir.
  • Yıldızkoy: Türkiye'nin ilk ve tek su altı millî parkının bulunduğu yörededir, adanın kuzeydoğusundadır, dalış için idealdir. Tesisi mevcuttur.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Bozcaada
• Ege Adaları

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Gökçeada Kaymakamlığı 30 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Gökçeada Belediyesi. 18 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.