Gazi Ferhad Paşa

Gazi Ferhad Paşa
Gazi Ferhad Paşa
Bosna Beylerbeyi
	Görev süresi; 1573-1588
Hükümdar	II. Selim; III. Murad
Yerine geldiği	Yok
Budin Beylerbeyi
	Görev süresi; 1588-1590
Hükümdar	III. Murad
Kişisel bilgiler
Doğum	1530; Sokoloviçi, Vişegrad, Bosna Hersek, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm	1590; Budin, Osmanlı İmparatorluğu

Gazi Ferhad Paşa, Osmanlı devlet adamı. Bosna ve Budin Beylerbeyilikleri yaptı.

Sokullu Mehmed Paşa’nın da memleketi olan Sokol köyündendir. Sokullu ailesinden olup, ünlü Osmanlı tarihçisi İbrahim Peçevî'nin de dayısıdır.^[1] Sokullu Ferhad Paşa olarak da bilinmektedir.

Bosna Sancakbeyliği ve Beylerbeyiliği[değiştir | kaynağı değiştir]

Sokollu Mehmed Paşa sadrazam olduktan bir yıl sonra Kilis sancakbeyi oldu. 1573'e kadar bu görevde kaldıktan sonra Bosna sancakbeyliği görevine getirildi. 1575'ten sonra Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'na bağlı Hırvat Krallığı'nın sınır kalelerini hedef almaya başladı. 1575 Eylül'ünde Budaçki Muharebesi'nde Herbard VIII von Auersperg komutasındaki Alman-Hırvat ordusunu yenilgiye uğrattıktan sonra, Una Nehri'nin sol yakasındaki Bila Stina kalesini ele geçirdi.

1576 Haziran'ında Bužim, 18 Temmuz'da ise Cazin kalelerini zaptetti. Bu sayede, Una ile Glina nehirleri arasındaki bölge Osmanlı hakimiyetine girdi.

Kutsal Roma Cermen İmparatoru II. Maximilian'ın 1576 yılında ölümünün ardından tahta geçen II. Rudolf ile Osmanlı Padişahı III. Murad arasında 25 Aralık 1576'da (sekiz yıllığına) yenilenen barış antlaşması Bosna-Hırvatistan sınırındaki çatışmaları önleyemedi. Gazi Ferhad Paşa, Hırvat Krallığı'nın kuvvetlerine karşı Gvozdansko Kuşatması'nda (3 Ekim 1577-13 Ocak 1578) zafer kazandı.

Bunun üzerine Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nun başkenti Viyana'da toplanan Savaş Konseyi'nde Hırvatistan sınırının korunması Hırvat beylerinden alınarak doğrudan İmparatorluk kuvvetlerine verildi. Avusturya Arşidükü II. Karl'ın emriyle 1578 Ağustos'unda Una vadisine George Khevenhüller komutasında ve Karintiya, Karniyola ve Gorizia vilayetlerinden gelen 12.000 asker ve 18 topla başlatılan taarruz başlangıçta başarılı oldu ve İmparatorluk kuvvetleri Cazin, Ostrožac, Zrin, Novi ve Gvozdansko kalelerini kaybettiyse de, Gazi Ferhad Paşa Eylül sonunda karşı taarruza geçerek İmparatorluk ordusunu durdurduktan sonra kaybedilen kaleleri geri aldı. Bu kaleleri geri alma umudunu kaybeden Avusturya Arşidükü II. Karl sınırın daha gerisinde kendi adıyla anılan Karlovac kalesini inşa ettirdi.

Osmanlılar ise 1580'de Bosna Sancağı'nı Beylerbeyilik seviyesine çıkararak Bosna Eyaleti'ni kurdu ve Gazi Ferhad Paşa da eyaletin ilk beylerbeyi oldu.

Kırım Seferi[değiştir | kaynağı değiştir]

1584 yılında azledilen Kırım Hanı Mehmed Giray'ın idamının ardından; tahta çıkarılan II. İslam Giray'ı devirmek için harekete geçen Saadet Giray'ın başlattığı karışıklığı bastırmakla görevli Sadrazam Özdemiroğlu Osman Paşa, birlikleriyle Kastamonu'da kışlayan orduya katılan Gazi Ferhad Paşa'yı Kılıç Ali Paşa komutasındaki donanmayla Sinop'tan Kefe'ye gönderdi. II. İslam Giray aldığı bu takviyeyle asi Hanzâdelere karşı üstünlük sağladı ve kardeşi Kalgay Alp Giray’la beraber Saadet Giray'ın komuta ettiği Nogayları Kefe yakınında Andal sahrasında mağlup etti. Bu sayede Kırım Hanlığı'ndaki taht buhranı sona ererken, Hanlık üzerindeki Osmanlı etkisi daha da arttı.^[2]

Budin Beylerbeyiliği[değiştir | kaynağı değiştir]

1584 yılında Budin beylerbeyi görevine getirildi. Bu görevdeyken 1590 yılı sonlarında yaşanan isyanda yeniçeriler tarafından öldürüldü. 1579'da Banyaluka'da yaptırdığı camideki türbeye defnedildi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Banarlı, N.S., "Resimli Türk Edebiyatı Tarihi II". URL:https://books.google.com.tr/books?id=0TeJDQAAQBAJ&pg=PA693&lpg=PA693&dq=ferhad+pa%C5%9Fa,budin&source=bl&ots=xh1sfDIjq3&sig=wnrq90sRM-ogOARNPXFmLUNNGzU&hl=tr&sa=X&ved=0ahUKEwiPv-zNz_vQAhWChywKHYIeCAUQ6AEIHzAB#v=onepage&q=ferhad%20pa%C5%9Fa%2Cbudin&f=false 20 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 16 Aralık 2016
^ "Habeşistan'dan Kafkasya'ya Bir Osmanlı Paşası: Özdemiroğlu Osman Paşa", Çetin Sungur, Hacettepe Üniversitesi, Ankara (2012), s.121-124

Bir Osmanlının biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[gaziferhadpaşa1-1] Banarlı, N.S., "Resimli Türk Edebiyatı Tarihi II". URL:https://books.google.com.tr/books?id=0TeJDQAAQBAJ&pg=PA693&lpg=PA693&dq=ferhad+pa%C5%9Fa,budin&source=bl&ots=xh1sfDIjq3&sig=wnrq90sRM-ogOARNPXFmLUNNGzU&hl=tr&sa=X&ved=0ahUKEwiPv-zNz_vQAhWChywKHYIeCAUQ6AEIHzAB#v=onepage&q=ferhad%20pa%C5%9Fa%2Cbudin&f=false 20 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 16 Aralık 2016

[2] "Habeşistan'dan Kafkasya'ya Bir Osmanlı Paşası: Özdemiroğlu Osman Paşa", Çetin Sungur, Hacettepe Üniversitesi, Ankara (2012), s.121-124

[1]

[2]

Gazi Ferhad Paşa Nedir?