Viyana Beyannamesi ve Eylem Programı

Viyana Beyannamesi ve Eylem Programı ya da VDPA, Avusturya'nın Viyana kentinde 25 Haziran 1993 tarihinde Dünya İnsan Hakları Konferansı'nda oybirliği ile kabul edilen bir insan hakları bildirgesidir. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği pozisyonu bu beyanname ile tavsiye edilmiş ve ardından 48/121 sayılı Birleşmiş Milletler Genel Kurul Kararı ile oluşturulmuştur.^[1]^[2]

Viyana'da gerçekleştirilen Dünya İnsan Hakları Konferansı, soğuk savaş sonrası İnsan Hakları üzerine gerçekleştirilmiş olan ilk konferanstır. Daha önceki konferans Tahran'da 1968 yılında gerçekleştirilmişti.^[3] Bu konferansta Viyana Beyannamesi ve Eylem Programı bildirgesi yayınlanmıştır. Bu bildirgenin önsözünde, insan haklarının geliştirilmesi ve korunmasının uluslararası toplumun öncelik verdiği bir konu olduğu tekrar vurgulanmıştır. Bu alandaki mevcut uluslararası mekanizmalar tekrar gözden geçirilmiştir.

İçerik[değiştir | kaynağı değiştir]

VDPA, insan haklarını evrensel bir standart olarak yeniden onaylamayı amaçlamaktadır. Giriş bölümünde şu ifade yer almaktadır: "Tüm halklar ve tüm uluslar için ortak bir başarı standardı oluşturan İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ilham kaynağıdır."^[4]

"VDPA, Hükümetleri, Birleşmiş Milletleri ve diğer uluslararası kuruluşları, öğretim ve eğitim, halkın katılımı ve sivil toplum yoluyla insan hakları bilincini güçlendirmek için insan hakları programına ayrılan kaynakları artırmaya davet etmektedir."

Beş bölümden oluşan bu bildirge 100'den fazla madde içermektedir. Birçok İnsan hakları ve temel özgürlük konularını kapsayarak, devletlere ve bu alanda çalışan kuruluşlara tavsiyelerde bulunmaktadır.^[5]

Beyannamenin ana başlıkları şunlardır:

Birleşmiş Milletler sistemi içinde insan hakları konusunda artan koordinasyon
Kaynaklar
İnsan hakları merkezi
Irkçılık, ırk ayrımcılığı, yabancı düşmanlığı ve diğer hoşgörüsüzlük biçimleri
Ulusal veya etnik, dini ve dilsel azınlıklara mensup kişiler
Yerli halk
Göçmen işçiler
Kadınların eşit statüsü ve insan hakları
Çocuk hakları
İşkence görmeme özgürlüğü
Zorla kaybetmeler
Engellilerin hakları
İnsan haklarının işbirliği, geliştirilmesi ve güçlendirilmesi
Uygulama ve izleme yöntemleri
Dünya İnsan Hakları Konferansı'nda alınan kararların takibi

Sonuçları[değiştir | kaynağı değiştir]

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği'nin pozisyonu kurulmuştur.
25 Haziran 1993'te 171 devletin mutabakatıyla kabul edilen Viyana Beyannamesi ve Eylem Programı, soğuk savaş sonrası 1990'ların başında insan hakları konusunda bir fikir birliğini temsil ediyordu. VDPA, Soğuk Savaş sona ererken insan hakları için bir dönüm noktası oluşturuyordu.^[6]
Bu beyanname uluslararası topluma insan haklarını teşvik etmek için bütünsel bir yaklaşımı mümkün kılacak yeni bir "planlama, diyalog ve işbirliği çerçevesi" sağlamıştır.^[1]
Viyana Beyannamesi ve Eylem Programı ayrıca, 1948'den kabul edilen İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi temeli üzerine titizlikle inşa edilmiş olan insan hakları belgelerini güçlendirmek ve daha fazla uygulamak için yenilenmiş bir çabanın başlangıcı oldu. 1948'de kabul edilen İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nde insan hakları herhangi bir sınıflandırmaya tabi tutulmaksızın bir bütün olarak ele alınmıştır. Bu bütüncül yaklaşım Viyana Beyannamesi ve Eylem Programı ile de pekiştirilmiştir.^[7]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b "OHCHR | World Conference on Human Rights". www.ohchr.org. 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2020.
^ "T.C. Dışişleri Bakanlığı Birleşmiş Milletler Cenevre Ofisi Nezdinde Daimi Temsilciliği". cenevreofisi.dt.mfa.gov.tr. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2020.
^ "Proclamation of Teheran, Final Act of the International Conference on Human Rights, Teheran, 22 April to 13 May 1968, U.N. Doc. A/CONF. 32/41 at 3 (1968)." hrlibrary.umn.edu. 18 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2020.
^ "OHCHR | Vienna Declaration and Programme of Action". www.ohchr.org. 2 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2020.
^ "TBMM yayınları" (PDF). 11 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
^ "Human Rights | BBC World Service". www.bbc.co.uk. 12 Eylül 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2020.
^ "Viyana Beyannamesi". 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[:0-1] "OHCHR | World Conference on Human Rights". www.ohchr.org. 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2020.

[2] "T.C. Dışişleri Bakanlığı Birleşmiş Milletler Cenevre Ofisi Nezdinde Daimi Temsilciliği". cenevreofisi.dt.mfa.gov.tr. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2020.

[3] "Proclamation of Teheran, Final Act of the International Conference on Human Rights, Teheran, 22 April to 13 May 1968, U.N. Doc. A/CONF. 32/41 at 3 (1968)." hrlibrary.umn.edu. 18 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2020.

[4] "OHCHR | Vienna Declaration and Programme of Action". www.ohchr.org. 2 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2020.

[5] "TBMM yayınları" (PDF). 11 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.

[6] "Human Rights | BBC World Service". www.bbc.co.uk. 12 Eylül 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2020.

[7] "Viyana Beyannamesi". 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

g t d Kadına yönelik şiddet
Konular	Aile içi şiddet yönetim ve hamilelik Zorla kürtaj Zorla evlendirme Zorla hamilelik Kız kaçırmak Tecavüzcü ile evlendirme Kadın düşmanlığı Flört şiddeti Kadın sünneti Asit atımı Göğüs ütüleme İlk gece hakkı Eve teasing Gishiri kesme İnfibulasyon Ayak bağlama Leblouh Raptio
Öldürme	Kadın cinayeti Töre ve namus suçları Kız bebek katliamı Gelin yakma Çeyiz cinayetleri Hamile kadın cinayetleri Sati Kız kardeş katli Eş katli
Cinsel saldırı ve tecavüz	Cinsel saldırı Üniversitede cinsel saldırı Siber taciz Toplu cinsel saldırı Cinsel şiddet Tecavüz hamilelik yasalar Tecavüz türleri evlilik içi tecavüz kandırarak düzeltici toplu soykırımcı savaş dönemlerinde hapiste reşit olmayanla Bakire arınma miti Fuhuşa zorlama Cinsel kölelik Ayin köleliği İnsan ticareti Seks işçilerine yönelik şiddet Ensest
Diğer türler	Ekonomik şiddet Psikolojik şiddet
Uluslararası yasal tedbirler	İstanbul Sözleşmesi DEDAW CEDAW VDPA DEVAW Belém do Pará Maputo
İlişkili maddeler	Cinsiyet suçlarının kovuşturulması Kadın sığınmaevi 25 Kasım 6 Şubat Ülkelere göre Türkiye'de kadın cinayetleri Kadına yönelik şiddet

Viyana Beyannamesi ve Eylem Programı nedir?, Viyana Beyannamesi ve Eylem Programı anlamı nedir?, Viyana Beyannamesi ve Eylem Programı ne demektir?

Viyana Beyannamesi ve Eylem Programı nedir?, Viyana Beyannamesi ve Eylem Programı anlamı nedir?, Viyana Beyannamesi ve Eylem Programı ne demektir?

Viyana Beyannamesi ve Eylem Programı

İçerik[değiştir | kaynağı değiştir]

Sonuçları[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]