Tufanbeyli

Tufanbeyli
Tufanbeyli
İlçe
	; Türkiye'de yeri
	; İlçe sınırları haritası
Ülke	Türkiye
İl	Adana
Coğrafi bölge	Akdeniz Bölgesi
İdare
• Kaymakam	Zübeyir Yıldırım
• Belediye başkanı	Ahmet Aktürk (CHP)
Yüzölçümü
• Toplam	987 km²
Rakım	1474 m
Nüfus (2018)
• Toplam	17,667
• Kır	-
• Şehir	16.966
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu	01640
İl alan kodu	0322
İl plaka kodu	01

Tufanbeyli, Adana ilinin bir ilçesidir.^[1]

Doğusunda Kahramanmaraş'ın Göksun ilçesi, batısında Kayseri'nin Develi ve Tomarza ilçeleri, güneyinde Saimbeyli, kuzeyinde ise Kayseri'nin Sarız ilçesi bulunur. Yüzölçümü 964 km², nüfus yoğunluğu yaklaşık 25 kişi/km²'dir. Coğrafi yapısı itibarıyla bağlı olduğu Adana ve komşu illere çok uzaktır. Adana'ya 196, Kayseri'ye 178 ve Kahramanmaraş'a 160 km uzaklıktadır. Rakımı 1440 metre civarındadır.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Tufanbeyli ilçesi sınırları içerisinde kalan Comona (Şar Köyü)'nın tarih sahnesinde önemli yeri vardır. İlçedeki en önemli tarihi kalıntıların bulunduğu Şar Köyü'nde Roma, Bizans ve Hitit dönemlerine ait kalıntılar bulunmaktadır. Bunlardan ayakta olanlardan bazıları Ala Kapı, Kırık Kilise ve Antik Tiyatrodur. Tufanbeyli Hitit döneminin önemli merkezlerinden biridir. Kizzuwatna Krallığının en önemli merkezlerinden olan Comona o dönem için dini bir devlet niteliğindeydi. İç işlerinde bağımsız dış işlerinde ise Hitit Krallığına bağlı olan bu dini gücü olan devlet döneminde önemli olaylar cereyan etmiştir. Hitit Kralları insanlar üzerindeki etkisini yükseltmek için Kizzuwatna Krallığından kızlarla evlenirler ve bu dini gücü kullanırlardı. Tarihin ilk yazılı anlaşması olan Kadeş anlaşması Hitit Kralı III. Hattuşili, Mısır Firavunu II. Ramses ve Hitit Kralının eşi (Kizzuwatna Kralının kızı- Puduhepa) arasında imza edilmiştir. Buradan hareketle Tufanbeyli ve çevresinin tarihteki önemli yeri bir kez daha ön plana çıkmaktadır.

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Nur Dağları'nın devamı olan Binboğa Dağları ve Batı Toroslar'ın devamı olan Tahtalı Dağları arasında kalmış, engebeli ve kırık bir arazi yapısına sahip yüksek bir plato görünümündedir. 3000 metrenin üzerine çıkan yükseklikler vardır. Tufanbeyli'ye ulaşım güneyden Obruk beli geçidi, doğudan Kan geçidi, batıdan Gezbeli geçidi ile sağlanır. Seyhan Nehri'nin bir kolu olan Göksu ırmağı ilçenin yakınından geçer ve ilçe topraklarını kuzeyden güneye ikiye böler.

İlçe iklim bakımından karasal iklim yapısına sahiptir. Yazlar sıcak ve kurak, kışları soğuk ve yağışlı geçer. Bitki örtüsü yönünden fakirdir. İlçenin kuzeyinde kalan dağlık bölgelerde çam, sedir, köknar ve ardıç ormanları bulunur. Ekilebilir arazi ilçenin güneyinde ve güneydoğusunda daha çoktur.

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Tufanbeyli, ilçe merkezine bağlı 3 merkez mahallesi ve 30 dış mahalle olmak üzere toplamda 33 mahalleden oluşmaktadır. 1958 yılına kadar Höketçe adıyla Saimbeyli'ye bağlı bucakken "Mağara" adıyla ilçe olmuş, 1965'te Çukurova bölgesi Kuvay-i Milliye komutanlarından Aydınoğlu Osman Tufan Bey'in adına izafeten bugünkü adını almıştır.

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
1960^[2]	17.863	2.443	15.420
1965^[3]	20.334	2.906	17.428
1970^[4]	22.919	3.960	18.959
1975^[5]	23.050	4.314	18.736
1980^[6]	23.862	5.044	18.818
1985^[7]	25.611	6.004	19.607
1990^[8]	22.672	5.663	17.009
2000^[9]	20.171	5.332	14.839
2007^[10]	18.279	5.292	12.987
2008^[11]	19.045	5.638	13.407
2009^[12]	18.768	5.512	13.256
2010^[13]	18.072	5.376	12.696
2011^[14]	17.481	5.469	12.012
2012^[15]	17.546	5.742	11.804
2013^[16]	18.234	18.234	veri yok
2014^[17]	19.184	19.184	veri yok
2015^[18]	17.759	17.759	veri yok
2016^[18]	17.558	17.558	veri yok
2017^[18]	16.640	16.640	veri yok
2018^[18]	17.667	17.667	veri yok
2019^[18]	17.102	17.102	veri yok
2020^[18]	16.966	16.966	veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Mahalleler[değiştir | kaynağı değiştir]

Tufanbeyli'nin 33 mahallesinin 3'ü merkezde bulunmaktadır. Merkez mahallelerinde 5.825 kişi (%35,0) yaşamaktadır. En uzak mahallesi ise 31,8 km uzaklıktaki Pekmezli'dir. Merkez mahalleleri dışında nüfusu en fazla olan mahalle, 1.390 kişi ile Çatalçam'dır. Tufanbeyli'nin nüfusu 2017 yılında %5,23 azalmıştır.

Dışa göç konusunda yıllardır süren bir durumu mevcut olan ilçenin, iş bulmak amacıyla çeşitli illere göç etmiş yoğun bir nüfusu vardır. Başta Adana, Kayseri ve Mersin olmak üzere Türkiye'nin çeşitli illerinde, ayrıca Almanya, Fransa başta olmak üzere, Hollanda ve diğer avrupa ülkelerinde yaşayan yoğun bir nüfusu bulunmaktadır.^{[kaynak belirtilmeli]}

Tufanbeyli ilçesinin mahallelerinin ilçeye uzaklığı, rakımı ve nüfusu

Sıra	Mahalle	Km*	Rakım	Nüfus
Sıra	Mahalle	Km*	Rakım	2016^[19]	2017^[20]	2018	2019
1	Cumhuriyet Mah.	1,1		3.013	2.702
2	İstiklal Mah.	0,0		2.036	1.934
3	Yenicami Mah.	4,9		1.206	1.189
	Tufanbeyli (merkez)		1.417	6.255	5.825
4	Akçal Mah.	12,6	1.546	50	55
5	Akpınar Mah.	5,4	1.421	269	255
6	Ayvat Mah.	17,2	1.572	192	176
7	Bolatpınarı Mah.	7,9	1.389	177	163
8	Bozgüney Mah.	13,2	1.481	968	965
9	Çatalçam Mah.	19,9	1.567	1.411	1.390
10	Çukurkışla Mah.	19,7	1.318	161	135
11	Damlalı Mah.	5,2	1.417	343	328
12	Demiroluk Mah.	20,5	1.653	358	365
13	Doğanbeyli Mah.	22,3	1.437	871	768
14	Doğanlı Mah.	10,4	1.491	751	705
15	Elemanlı Mah.	12,0	1.500	274	284
16	Evci Mah.	16,6	1.531	163	154
17	Fatmakuyu Mah.	19,6	1.632	53	46
18	Güzelim Mah.	15,7	1.357	147	126
19	Hanyeri Mah.	26,3	1.681	71	62
20	İğdebel Mah.	22,8	1.616	86	84
21	Karsavran Mah.	15,5	1.403	456	454
22	Kayapınar Mah.	12,5	1.454	90	78
23	Kayarcık Mah.	15,5	1.462	832	780
24	Kirazlıyurt Mah.	25,9	1.447	523	512
25	Koçcağız Mah.	12,3	1.531	37	46
26	Ortaköy Mah.	24,5	1.534	449	456
27	Pekmezli Mah.	31,8	1.563	925	895
28	Pınarlar Mah.	4,7	1.358	231	216
29	Şar Mah.	15,1	1.442	334	326
30	Taşpınar Mah.	7,9	1.397	72	64
31	Tozlu Mah.	12,8	1.533	136	122
32	Yamanlı Mah.	11,5	1.350	595	557
33	Yeşilova Mah.	15,7	1.341	278	248
	Tufanbeyli (kırsal)			11.303	10.815
	Tufanbeyli (ilçe)			17.558	16.640

* Km, İstiklâl Mahallesi'nde bulunan kaymakamlığa olan uzaklıktır.

Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçe, ekonomik olarak Kozan ve Kayseri'ye bağlıdır. Bununla birlikte, ilçe sınırlarında yer alan geniş linyit sahaları sebebiyle, son yıllarda enerji firmalarının da ilgisini çekmeye başlamış ve kömürlü termik santraller kurulmaya başlanmıştır. 2018 yılı itibarıyla bir kömürlü termik santral üretimde ve bir diğer santral içinse ÇED Olumlu kararı verilmesinin ardından inşaası beklenmektedir. Bölge halkının büyük kısmı dolaylı ya da doğrudan bu santral katkısıyla geçimini sağlamaktadır Bunun yanı sıra, yöre halkının özellikle kırsal bölgelerinde yaşayanlar, geçimini tarım ve hayvancılıkla sağlamaktadır.

Tarım[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçede buğday, şekerpancarı, fasulye, nohut, patates üretimi çoğunluğu oluşturmaktadır. Son yıllarda meyvecilik içinde adımlar atılmaktadır. Su kaynakları açısından zengin olmasına rağmen kullanım yönünden zayıftır.

Köyleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Tufanbeyli ilçesine bağlı 30 adet mahalle bulunmaktadır. Bu köyler sırasıyla Karadurdu, Karaburun, Akçal, Akpınar, Ayvat, Bolatpınar, Bozgüney, Çatalçam, Çukurkışla, Damlalı, Demiroluk, Doğanbeyli, Doğanlı, Elemanlı, Evci, Fatmakuyu, Hanyeri, İğdebel, Karsavuran, Güzelim, Kayapınar, Kayarcık, Kirazlıyurt, Koçcağız, Ortaköy, Pekmezli, Pınarlar, Şarköy (Comana), Taşpınar, Tozlu, Yeşilova ve Yamanlı mahalleleridir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410.
^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Tufanbeyli Nüfusu - Adana". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Adana Tufanbeyli Nüfusu". nufusune.com.
^ TÜİK 31 Ocak 2017 verileri
^ TÜİK 1 Şubat 2018 verileri

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Tufanbeyli Kaymakamlığı13 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Tufanbeyli Belediyesi

[coğ1-1] Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410.

[2] . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.

[3] "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[4] "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[5] "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[6] "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[7] "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[8] "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[9] "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[10] "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[11] "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[12] "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[13] "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[14] "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.

[15] "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.

[16] "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.

[17] "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.

[:9-18] 
"Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.

"Tufanbeyli Nüfusu - Adana". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.

"Adana Tufanbeyli Nüfusu". nufusune.com.

[19] "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.

[20] "Tufanbeyli Nüfusu - Adana". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.

[21] "Adana Tufanbeyli Nüfusu". nufusune.com.

[19] TÜİK 31 Ocak 2017 verileri

[20] TÜİK 1 Şubat 2018 verileri

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

Tufanbeyli nedir?, Tufanbeyli anlamı nedir?, Tufanbeyli ne demektir?