Thomas Cranmer

Thomas Cranmer
Thomas Cranmer
Canterbury başpiskoposu
	Portrait, 1545
Kilise	Katolik Kilisesi ve sonra Anglikanizm
Piskoposluk bölgesi	Canterbury
Görevlendiriliş	3 aralık 1533
Dönem bitişi	4 aralık 1555
Önce gelen	William Warham
Sonra gelen	Reginald Pole
Takdis	30 Mart 1533; John Longland tarafından
Doğum	2 temmuz 1489; Aslockton, Nottinghamshire, İngiltere
Ölüm	21 Mart 1556 (Yaş 66); Oxford, İngiltere
Mezhep	Katolik sonra Anglikanizm
Uzmanlık alanı	Piskopos
Öğrenim	Jesus College, Cambridge
Onurlandırıldığı yer	Anglikan

Thomas Cranmer (d. 2 Temmuz 1489 - ö. 21 Mart 1556), Henry VIII, Edward VI ve kısa bir süre için Mary I döneminde İngiliz Reformasyonunun ve Canterbury Başpiskoposluğunun lideriydi.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk yıllar[değiştir | kaynağı değiştir]

Cranmer, 1489'da İngiltere'nin Nottinghamshire kentindeki Aslockton'da doğdu.^[3] Thomas Cranmer ve Agnes Hatfield'in oğluydu. Thomas Cranmer mütevazı bir servete sahipti, ancak adını Lincolnshire'daki Cranmer malikanesinden alan köklü ve silahlı seçkin bir aileden geliyordu. ^[4] Aslockton yakınlarındaki Whatton, Beverley St John Kilisesi'ndeki akrabalarından birine ait bir defter taşında şu yazılıdır: Hic jacet Thomas Cranmer, Armiger, qui obiit vicesimo septimo die mensis Maii, anno d(omi)ni. MD centesimo primo, cui(us) a(n)i(ma)ep(ro)p(i)cietur Deus Amen ("Efendimizin yılı Mayıs ayının 27. günü ölen Thomas Cranmer, Esquire burada yatıyor, 1501, Tanrı ruhuna merhamet etsin"). Bu taşta Cranmer ve Aslockton ailelerinin kolları sergilenir. Figür, uçuşan saçları ve cüppesiyle, sağ tarafında bir cüzdanı olan bir adamdır. ^[5] En büyük oğulları John Cranmer, aile mülkünü miras alırken, Thomas ve küçük erkek kardeşi Edmund, rahiplik kariyerine giden yola yerleştirildi.^[6]

Canterbury Başpiskoposu olan Cranmer[değiştir | kaynağı değiştir]

Cranmer'ın Canterbury Başpiskoposu olarak görev yaptığı sürede, Henry'nin Aragonlu Catherine ile evliliğinin iptali davasının oluşturulmasına yardım etti. Thomas Cromwell ile birlikte, kralın kendi krallığı içindeki Kilise üzerinde egemen olduğunu kabul eden kraliyet üstünlüğü ilkesini destekledi.

Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

Katolik I. Mary'den sonra, Cranmer vatana ihanet ve sapkınlık nedeniyle yargılandı. İki yılı aşkın bir süre tutuklu kalması ve Kilise yetkililerinin baskısı altında birkaç kez sözünü geri aldı ve Katolik Kilisesi ile barıştı. Bu normalde onu affettirecek olsa da Mary idam edilmesini istedi^[7]. İdam edildiği gün, Katolikler için bir sapkın ve İngiliz Reformu ilkeleri için bir şehit olarak ölmek üzere tekrar sözlerini geri çekti. Cranmer'ın ölümü Foxe'un Şehitler Kitabı'nda ölümsüzleştirildi ve mirası, Ortak Dua Kitabı ve çalışmasından türetilen bir Anglikan inanç beyanı olan Otuz Dokuz Makale aracılığıyla İngiltere Kilisesi'nde yaşatıldı.

Anglikan Kilisesi'nin kurucusu[değiştir | kaynağı değiştir]

Reformdan geçirilen İngiltere Kilisesi'nin ilk doktrinsel ve ayinsel yapılarını kurmaktan sorumluydu. Henry'nin yönetimi altında, dindar muhafazakarlar ve reformcular arasındaki güç mücadeleleri nedeniyle Kilise'de radikal değişiklikler yapmadı. Resmi olarak yetkilendirilmiş ilk yerel hizmet olan Exhortation and Litany'yi 1545'te yayınladı.

İngiliz Kilisesi için eksiksiz bir ayin olan Book of Common Prayer'ın ilk iki baskısını yazdı ve derledi. Sığındığı birkaç Kıta reformcusunun yardımıyla, Efkaristiya, ruhban bekârlığı, ibadet yerlerinde resimlerin rolü ve azizlere hürmet gibi alanlarda disiplinleri değiştirdi. Yeni doktrinleri Dua Kitabı, Vaazlar ve diğer yayınlar aracılığıyla duyurdu^[7].

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Matthew & Harrison 2004; MacCulloch 1996, s. 340; Ridley 1962, s. frontispiece
^ Ridley 1962, s. 70; MacCulloch 1996, s. 106
^ Ridley 1962
^ Hirst 1934.
^ Brown 1891.
^ MacCulloch 1996
^ ^a ^b Hıristiyanlık Tarihi. James Atkinson. Yeni Yaşam Yayınları. 2004. s. 393. ISBN 975 8318 86 1.
^ Strype 1840.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Açık Kütüphane'de Thomas Cranmer çalışmaları
Thomas Cranmer ile ilgili Ulusal Portre Galerisi (Londra)'ndeki portreler
The execution of Archbishop Thomas Cranmer (1556) 10 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at EnglishHistory.net
Thomas Cranmer biography 24 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at the BBC
Letter from Cranmer on Henry VIII's divorce 14 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at the Center for Medieval Studies at Fordham University
Thirty-Nine Articles 24 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Anglican Communion official website
Mathematics Genealogy Project'te Thomas Cranmer

[1] Matthew & Harrison 2004; MacCulloch 1996, s. 340; Ridley 1962, s. frontispiece

[2] Ridley 1962, s. 70; MacCulloch 1996, s. 106

[3] Ridley 1962

[FOOTNOTEHirst1934-4] Hirst 1934.

[FOOTNOTEBrown1891-5] Brown 1891.

[6] MacCulloch 1996

[:02-7] Hıristiyanlık Tarihi. James Atkinson. Yeni Yaşam Yayınları. 2004. s. 393. ISBN 975 8318 86 1.

[FOOTNOTEStrype1840-8] Strype 1840.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Thomas Cranmer nedir?, Thomas Cranmer anlamı nedir?, Thomas Cranmer ne demektir?