"The Return of Doctor Mysterio", Birleşik Krallık bilimkurgu dizisi Doctor Who'nun noel özel bölümü. Bölüm ilk kez 25 Aralık 2016 tarihinde BBC One kanalında yayınlanmıştır. 2005 yılından beri yayınlanan modern serinin on ikinci noel özel bölümüdür. Steven Moffat'ın yazdığı bölümün yönetmenliğini Ed Bazalgette üstlenmiştir.

Bölümün baş rolünde On İkinci Doktor rolüyle Peter Capaldi ve en son "The Husbands of River Song" bölümünde Nardole rolünü oynayan Matt Lucas, yine aynı rolle yer almaktadır. New York'ta geçen bölümde Doktor ve Nardole, gazeteci Lucy Fletcher (Charity Wakefield) ve Hayalet adlı bir süper kahraman (Justin Chatwin) ile beyinleri takas eden uazaylılara karşı savaşmaktadır.

Konu[değiştir | kaynağı değiştir]

1992 yılının Noel arefesinde 8 yaşıda Grant adlı bir çocuk, gelen ses üzerine penceresinin dışında ters şekilde asılı duran Doktor ile karşılaşır. İzinleri üzerine 60. katta oturan Grant'in ailesinin evine girer. Grant'in Noel Baba'ya inandığını görür ve kendini tanıttıktan sonra ondan Doktor Mysterio lakabını alır. Çocuğu çatıya götürür ve New York'ta oluşturduğu çeşitli paradoksları ("The Angels Take Manhattan") tersine çevirmek için kurduğu bir cihaza insanların müdahale etmesini önlemek için yaptığı tuzağa yanlışlıkla kendisi takılmıştır. İşini bitirmeye çalışırken Doktor, çocuğa işi bitirmek için verdiği mücevheri çocuğun yuttuğunu öğrenir. Grip olan çocuğa bir bardak da su vermiştir. Çocuk da onun tıp doktoru olduğunu düşünüp mücevheri hap sanmış ve onu yutmuştur. Bir yıldızın kalbinden oluşan bu mücevher insana istediği güçleri vermektedir. Çocuk da süper kahramanlara meraklı olduğundan temel süper güçleri (X-ray görüşü, uçma ve yenilmezlik) kazanır. Doktor, Grant'ten özel güçleri kullanmaması için söz verdikten sonra oradan gider.

2016 yılında New York'ta bir haber muhabiri Lucy Fletcher, bir basın konferansına katılır. Çok uluslu bilimsel araştırma şirketi olan Ahenk Sürüsü'nün New York şubesinde düzenlenen bu basın konferansında iki çalışandan -Bay Brock ve Dr Sim- şüphelenen Lucy, gece onları gizlice şirketin kasa dairesine kadar izler. Bir anda yanında Doktor'la karşılaşır ve şaşırır. O da onlardan şüphelenmiştir. Bay Brock'un beyinlerin kavanozlarda uzaylı yaşam şekillerine yerleştirmek için saklandığını öğrenir. Ayrıca dünya liderlerini de bu yolla ele geçireceklerdir. Dr Sims, bu işlemin zaten gerçekleştirildiğini söyler ve ortaya çıkan üç uzaylı cerrah aynı işlemi Bay Brock'a da uygular. Doktor ve Lucy yakalanmamak için 100. kattaki büyük uzay şirketi yoluna kaçar. Duvarda gördüğü haritadan Doktor, şirketin şubelerinin dünyadaki tüm başkentlerde yer aldığını öğrenir. Bir anda Doktor'un, Hydroflax'in vücudundan tekrar topladığı yardımcısı Nardole görünür. Şirketin ayrıca bulundukları yer olan New York'ta yer aldığını ve burasının başkent olmadığını söyler. Dr Sims onları yakalar ve öldürmeye hazaırlanırken bir anda "Hayalet" adlı gizemli bir figür camları kırar ve içeri girer. Onları kurtardıktan sonra Lucy'yi evine bırakır. Onu bıraktıktan sonra onun apartmanına geri döner ve Hayalet'in aslında Grant'in yetişkin hâli olduğu görülür. Grant, Lucy'nin çocuğuna dadılık da yapmaktadır ve onun Hayalet olduğu bilinmemektedir. Evde Doctor ve Nardole ile karşılaşınca şaşırır. Doktor, mücevheri yuttuğu için belirli aralıklarda Grant'i izlemeye gelmektedir. Doktor, Grant'in Lucy'yi lise yıllarından beri sevdiğini ve bu yüzden onu hep ziyaret ettiğini, şimdi de onun çocuğuna dadılık yaptığını öğrenir. Kocası Lucy'yi bırakıp kaçmıştır. Ayrıca Grant'in Hayalet olarak özel güçlerini insanların yardımı için kullandığını öğrenir.

Lucy eve döndüğünde Doktor ve Nardole'u görünce şaşırır. Doktor, Lucy'ye yalan söylemeyeceğini bilerek uzaylı beyinlerin Ahenk Sürüsü'nü planları için kullandıklarını ve dünya liderlerinin beynini aldıktan sonra Dünya'yı sömürgeleştireceğini söyler. Doktor, planın daha fazlasını keşfetmek için şirketin New York şubesine gider. Orada Dr Sim ve Bay Brock ile yüzleşir. Onlara merhamet teklif ettiğini ve gezegeni terk etmelerini söyler. Daha önce Dünya'yı ele geçirmeye çalışan hiçbir uzaylının başarılı olamadığını söyleyerek onları uyarır. Daha sonra TARDIS'le oradan kaçar. Doktor ve Nardole, hızlıca gezegenin üstünde düşük bir yörüngedeki içinde beyinlerin bulunduğu geminin izini sürer. Bunun üzerine reaktörün kritik bir duruma geldiğini öğrenirler. Doktor, geminin New York'a bir bomba gibi atılacağını ve şehirde Ahenk Sürüsü binası haricinde her şeyin buharlaşacağını öğrenir. Dr Sims, binanın patlamaya dayanacak şekilde tasarladığını ve bu yüzden dünyanın liderlerine bir korunak olarak tanıtılacağını, böylelikle onların beynini alabileceklerini söyler. Geminin şu anda atılmayacağını da söyleyince Doktor, hemen gemiyi atılmak üzere yeniden programlar.

Bu arada Grant, alt benliği Hayalet olarak Lucy ile bir röportaj gerçekleştirmektedir. Hayalet, gerçek kimliğini ele vermeyecek şekilde soruları cevaplamaya çalışırken aniden Bay Brock ve uzaylı cerrahlar gelir. Hayalet'in vücudunu almak üzere görevlendirilmişlerdir. Lucy ve bebeğini kurtarmak için oradan kaçmak zorunda kalır ve hemen Grant olarak oraya döner. Bu arada uzay gemisi düşmeye başlar. Doktor, patlamayı engellemek için TARDIS'i kullanamayacağını anlayınca plan değiştirmek zorunda kalır ve Grant'e sadece onun anlayabileceği bir yardım mesajı yollar. Gemiyi tutmak için pozisyon alan Grant süper gücüyle gemiyi durdurur. Böylelikle onun Hayalet olduğu da açığa çıkar. Grant, gemiyi imha etmek için Lucy ile havaya uçmaya başlayınca Doktor, hain bir plan yapmaya çalışan Bay Brock'a UNIT'e haber verdiğini söyler. Ahenk Sürüsü'ne gelen UNIT, binadakileri yakalasa da Dr Sims'teki bireyin kendi askerlerinden birine geçtiğinden habersizdir. Bu arada Grant, Doktor'a daha önce verdiği sözü yerine getirmeye niyetli olduğunu ve süper kahramanlığı bıraktığını söyler. Zaman Lordu ayrılmaya hazırlanırken Lucy ona kendisini neyin üzdüğünü şifreli bir şekilde cevaplamasını ister. Doktor cevap vermeden gider ve Nardole onun arkasından giderken Doktor'un aşkı River Song'u kaybettiğini, şu anda üzgün olduğunu ama tekrar mutlu olacağını söyler. Ardından TARDIS'teki Doktor'a dönmek için oradan ayrılır.

Önceki bölümlerle bağı[değiştir | kaynağı değiştir]

Bölümün başlarında Doktor, "The Angels Take Manhattan" bölününde şehirde yaptığı paradoksları geri çevirmek amacıyla bir cihaz inşa etmeye çalışmıştır.^[1][2]

Doktor genelde her Noel gecesi "bir istila" olduğunu söylerek daha önceki Noel özel bölümlerinde Dünya'ya yapılan farklı farklı istilalara göndermede bulunmuştur.^[3]

Adsız eyin takas eden uzaylılar en son 2015 Noel özel bölümü olan "The Husbands of River Song" bölümünde Kral Hydroflax'in hizmetkârı olarak ortaya çıkmıştır. Kral'ın baş ajanı Scratch, onların "Kış Ahenki Resifi"ni temsil ettiğini söylemiştir.^[2]

Doktor, Lucy'ye "The Woman Who Lived" bölümünde de söylediği gibi İskoçya'nın Emniyet Müdürlüğünde çalıştığını söylemiştir. Daha önce Onuncu Doktor Lady Eddison'ın malikânesindeki konuklara Emniyet Müdürlüğü'nde başmüfettiş olarak çalıştığını söylerken, On Birinci Doktor ise "The Impossible Astronaut" bölümünde Başkan Richard Nixon'a İskoçya'nın Emniyet Müdürlüğünden gelen gizli bir ajanı (kod adı "The Doctor") olduğunu söylemiştir.^[2]

Lucy'nin evinin karşısında yer alan bir sinema salonunda görünen The Mind of Evil filmi, Üçüncü Doktor'un bir hikâyesinin adıdır.^[4]

Nardole, Doktor'a "The Husbands of River Song" bölümünde olanlardan sonra onun tarafından Hydroflax'in vücudundan ayrıldığını hatırlatmıştır.^[5]

Doktor, Grant'in özel güçlerini kullanmamasına söz vermesine rağmen bu sözü çiğnemesine sitem ederken Nardole, Zaman Lordlarının da diğer kişilere ve onların gezegenlerinin işlerine karışmayacağı sözünü verdiğini hatırlatarak İkinci Doktor'un The War Games hikâyesinde olanlara atıfta bulunmuştur.^[4]

Ahenk Sürüsü'nün şubelerini tahliye ederken bir UNIT çalışanı Osgood ile iletişim kuracağını söyleyip "The Day of the Doctor", "Death in Heaven" ve "The Zygon Invasion"/"The Zygon Inversion" bölümlerinde görünen Petronella Osgood'a gönderme yapmıştır.^[3]

Doktor ve Nardole, Doktor'un River Song ("The Husbands of River Song") ile harcadığı 24 yılın sona erdiğine ve onun kütüphanedeki nihaî ölümüne ("Forest of the Dead") değinmiştir.^[2]

Yapılan dış göndermeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Bölümde, bir çizgi roman süper kahramanı olan Superman'e benzeyen "The Ghost" karakteri vasıtasıyla Superman'e çeşitli göndermeler yapılmıştır.

• Bay Brock gelen soruları "Bayan Shuster ve Bayan Siegel'ın" cevaplayabileceğini söyleyerek Superman'i tasarlayan Jerry Siegel ve Joe Shuster'a gönderme yapmıştır.^[6]
• Grant, Superman'in klasik süper güçleri olan uçma, süper-güç, süper-hız, kurşun geçirmezlik ve X-Ray görme gibi birçok özelliğine sahiptir.^[1][7] Ayrıca Superman'in gücünü Dünya'nın sarı güneşinden çektiği gibi Grant de güçlerini yıldızdan gelen bir mücevherden almıştır.^[1][7]
• New York'taki Ahenk Sürüsü binasının üstünde görünen büyük küre, Superman hikâyelerinin çoğunda Daily Planet binasının üzerinde de bulunmaktadır.^[1]
• Grant, Superman'in diğer benliğinde de olduğu gibi kendisine "yumuşak huylu" denmesini tercih etmektedir. Grant, ayrıca Superman gibi altındaki süper kahraman kostümünü ortaya çıkarmak için gömleğini yırtmaktadır.^[1][7]
• Richard Donner'ın Superman filmini taklit eden birçok öge bulunmaktadır. Bir sahnede Hayalet, Ahenk Sürüsü'nde olanlardan sonra Lucy'ye gazeteciliği bırakmadığını umduğunu söylemiştir. Filmde ise Superman, Lois'i bir helikopter kazasından kurtardıktan sonra aynı soruyu ona sormuştur.^[7] Başka bir sahnede de Lucy Fletcher, evinin çatısında Hayalet ile röportaj yapmıştır. Lois'in Superman ile yaptığı röportaj da aynı şekildedir.^[8]
• Lucy Fletcher'ın adı Lois Lane'in kız kardeşi Lucy'den gelmektedir.^[1] Liseden beri arkadaşı olan ve şu anda dadısı olan kişinin Hayalet olduğunu anlamayan Lucy'nin karakteri Lois ile benzerlik göstermektedir.^[5] Superman çizgi romanlarında çoğu karakterin baş harfi olan "L.L." (Lois Lane, Lana Lang, Lex Luthor, Linda Lee) Lucy'nin evlendikten sonraki adının baş harfleridir: Lucy Lombard.^[1]

Küçük Grant'in yatak odasının duvarlarında çok sayıda Marvel Comics karakteri yer almaktadır.^[1] Doktor, Örümcek Adam'ın radyoaktif bir örümcek tarafından ısırılmasını sorgularken bunun sonucunun radyoaktif zehirlenme olduğunu düşünmüştür.^[1] Şehirde görülen "Joe's Pizza", Peter Parker'ın Örümcek Adam 2 filminde kısa süre çalıştığı yerdir.^[2] Doktor'un Grant'e söylediği "büyük güç büyük sorumluluk getirir" sözü Örümcek Adam filmiyle ilişkilidir.^[7]

Hayalet'in, Lucy'yi eve bıraktıktan sonra taşıdığı bebek telsizi sönmüştür. Lucy, bu cihazı gördükten sonra yarasa sinyalinin şimdi bir uygulama olup olmadığını sormuştur.^[1]

Doktor, Pokémon Go uygulamasını Ahenk Sürüsünün Tokyo şubesinde çalışanların dikkatini dağıtmak için kullanmıştır.^[9][10]

Yapım[değiştir | kaynağı değiştir]

Tanıtım[değiştir | kaynağı değiştir]

Bölüm, ilk kez 7 Ekim 2016 tarihinde yapılan New York Comic Con'da açığa çıkmış ve bölümün ilk treyleri gösterilmiştir.^[11] 18 Kasım 2016 tarihinde yayınlanan Children in Need programında bir önizleme klibi yayınlanmıştır.^[12]

Yayınlanma[değiştir | kaynağı değiştir]

Televizyon[değiştir | kaynağı değiştir]

Bölüm, yayınlandığı gece Birleşik Krallık'ta 5,68 milyon seyirci tarafından izlenerek Noel gecesi en çok izlenen 7. program olurken %27,1'lik reyting payı almıştır.^[13] Toplam 7,83 milyon seyirciye ulaşarak %31.2 reyting payıyla 6. sıraya yükselmiştir.^[14] Bölüme 82 Appreciation Index puanı verilmiştir.^[15] Ayrıca BBC America'da 1,7 milyon seyirci tarafından izlenerek BBC America'nın tüm önemli demografik veriler boyunca yılın en yüksek derece televizyon yayını olurken, Noel gecesi Facebook ve Twitter'da en çok konuşulan program olmuştur.^[16]

Sinemalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Bölüm, 26 Aralık 2016 tarihinde Avustralya ve Yeni Zelanda'da,^[17][18] 26 ve 28 Aralık 2016 tarihinde Kanada'da,^[19] 27 ve 29 Aralık 2016 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri'nde sinemalarda gösterime girmiştir.^[20]

DVD ve Blu-ray sürümü[değiştir | kaynağı değiştir]

Bölümün yer aldığı DVD ve Blu-ray seti 23 Ocak 2017 tarihinde Birleşik Krallık'ta,^[21] 21 Şubat 2017 tarihinde ABD'de çıkmıştır.^[22]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• IMDb'de "The Return of Doctor Mysterio"