Taksin Şinavatra (Tayca: ทักษิณ ชินวัตร) (d. 29 Temmuz 1949, San Kamphaeng, Chiang Mai), Çin asıllı Tayland eski başbakanı, politikacı ve iş adamıdır. Taksin Şinavatra 9 Şubat 2001'de başbakan olarak göreve gelmiş olup 19 Eylül 2006'da Askeri Darbe nedeniyle görevden alınarak yapılan askerî darbede devrildi. Partisi yasadışı ilan edildi ve siyasi faaliyetlerden men edildi.^[1] 5 yıl boyunca siyaset yapması yasaklandı. Thaksin o zamandan beri 2008'de Tayland'a yaptığı kısa süreli bir ziyareti dışında sürgünde yaşamaktadır. Gıyaben iktidarı kötüye kullanmaktan iki yıl hapse mahkûm edilmiştir.

Küçük kız kardeşi Yingluck Shinawatra, 2011-2014 yılları arasında Tayland başbakanıydı.

Manchester City[değiştir | kaynağı değiştir]

Thaksin Shinawatra, 21 Haziran 2007 tarihinde, 81.5 milyon pounda^[2] İngiltere'nin Premier League takımlarından Manchester City FC hisselerinin % 75'ini satın alarak otomatik olarak kulübün başkanı durumuna geldi. Eylül 2008'de, Abu Dabi Birleşik Grubu yatırımcılarına £ 200 milyona kulübü sattı.^[3] Manchester City Futbol Kulübü satış sonrası, Thaksin'in "onursal başkan" olduğunu ancak herhangi bir idari sorumluluğunun olmadığını açıkladı^[4] fakat daha sonra kaçak olduğu gerekçesi ile onursal kulüp başkanlığı görevinden alındı.^[5]

2008'de ülkesinden kaçan Thaksin Shinawatra ile ilgili 26 Şubat 2010'da Yargıtay, kendisini anormal zenginlikten suçlu bulduktan sonra, donmuş varlıklarından 46 milyar Tayland Bahtını ele geçirmiştir.

Karadağ vatandaşlığı[değiştir | kaynağı değiştir]

Thaksin Shinawatra'nın Karadağ pasaportu bulunmaktadır. 2009 yılında Thaksin Shinawatra'nın Karadağ'ın ekonomik vatandaşlık programı aracılığıyla Karadağ vatandaşı olduğu açıklandı.^[6][7][8][9] Tayland hükûmeti sahip olduğu Tayland pasaportunu 2009'da iptal etmiş daha sonra 2011'de tekrar iade etmiştir. Karadağ'da yatırım imkanlarını araştırdığını söyleyen devrik Tayland Başbakanı, Artık burası benim ülkem. Ben şimdi Karadağlıyım. şeklinde konuşmuştur. Shinawatra'nın Karadağ'ın Sveti Nikola adasını satın almayı düşündüğü söylenmektedir.

Thaksin'in Çin, Bahamalar, Nikaragua ve Güney Amerika ve Afrika diğer birçok ülkede olduğu bildirildi. Raporlar, Shinawatra'nın Bahamalar ve Nikaragua tarafından kendisine fahri vatandaşlık verildi ve Çin'de 5,5 milyon sterlin değerinde ev inşa ettiğini belirtti. Mayıs 2009 tarihi itibarıyla, Dubai'de yaşadığı bildirildi.^[10][11][12]

Bir sözcü Thaksin'in altı pasaport ile gezdiğini iddia etti.^[13] Aralık 2008'de Thaksin, Almanya'da ikamet izni elde ettiğini,^[14] daha sonra Alman hükûmeti farkına varınca 28 Mayıs 2009'da düzenlemenin geri çekildiğini açıkladı. Thaksin daha sonra Nikaragua diplomatı olarak statü elde etmiştir.^[15]

Alman dışişleri bakanı Guido Westerwelle, Thaksin'nin partisinin seçim zaferinden sonra 15 Temmuz 2011 tarihinde Almanya'ya girmesini yasaklayan seyahat kısıtlamasını kaldırıldığını açıkladı.

Bir Kasım 2009'da yapılan röportajda ve Times gazetesine verdiği demeçte, Thaksin'in Dubai'de yaşadığını, hala Tayland dışında 100 milyon $ erişimi olduğunu ve altın madenleri, elmas parlatma ve çeşitli ülkelerde piyango lisansları yatırımı yaptığını belirtti.^[16]

Tayland'a Dönüş[değiştir | kaynağı değiştir]

2023 genel seçimleri yaklaşırken Thaksin, kendi isteğiyle 15 yıllık sürgünden sonra Tayland'a dönme niyetini açıkladı.^[17] Nihayet evine dönüp ailesinin yanında olabilmek için hapis cezasını çekmeye hazır olduğunu söyledi.^[18] Hükümet kurma süreci uzadıkça birçok ertelemenin ardından, Pheu Thai adayı Srettha Thavisin'in başbakan olarak seçileceği gün olan 22 Ağustos'ta geldi ve derhal Yüksek Mahkeme'ye götürüldü ve ardından sekiz yıl hapis cezasına çarptırılmak üzere Bangkok Tutuklu Hapishanesine yollandı. Siyasi gözlemciler onun cezanın tamamını çekme ihtimalinin düşük olduğuna ve geri dönüşünün askeri odaklı partileri de koalisyon hükümetine getiren siyasi bir anlaşmanın parçası olarak müzakere edildiğine inanıyorlardı.^[19][20]

Cezası, resmi bir kraliyet affı talebinde bulunduktan sonra 1 Eylül'de Kral Vajralongkorn tarafından sekiz yıldan bir yıla çevrildi.^[21][22] 13 Şubat 2024'te Tayland adalet bakanı Tawee Sodsong, Thaksin'in yaşı ve sağlık durumu nedeniyle şartlı tahliye verilen 930 mahkum arasında yer aldığını duyurdu.^[23] Bangkok'taki bir hastanede altı ay geçirdikten sonra 18 Şubat'ta şartlı tahliyeyle serbest bırakıldı.^[24] Boyunluk takan ve kızları Paetongtarn Shinawatra ve Pintongta'nın yanında oturan Shinawatra, 18 Şubat 2024'te şartlı tahliyeyle serbest bırakıldıktan sonra polis hastanesinden uzaklaştırıldı ve başkent Bangkok'taki malikanesine geldi.^[25]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]