Tazmanya

Tazmanya
Tazmanya
Eyalet
	; Bayrak ; Arma
Ülke	Avustralya
Federasyon	1 Ocak 1901
Başkent	Hobart
İdare
• Vali	Barbara Baker
• Başbakan	Jeremy Rockliff (Liberal)
Yüzölçümü
• Toplam	90.758 km²
Nüfus (2020)
• Toplam	539,590
• Yoğunluk	8.3/km²
Zaman dilimi	UTC+10:00 (AZ)
	Resmî site; tas.gov.au

Tasmanya^[1] ya da Tazmanya, Avustralya'nın güneydoğusunda bulunan bir ada. Avustralya'nın bir eyaleti olup, başkenti Hobart, en büyük ikinci şehri ise Launceston'dur.

Coğrafi konum[değiştir | kaynağı değiştir]

Tazmanya, 64.519 km²'lik alanı ile Avustralya'nın en büyük adasıdır. Ancak Avustralya'nın en küçük bölgesi olduğundan, nüfus yoğunluğu azdır. Kuzeyden güneye 296 km, doğudan batıya 315 km uzanır. Çevresindeki küçük adaları da sayacak olursak 68.401 km²'lik bir alanı kapsar. Bass Kanalı ile Avustralya anakarasından ayrılır. Ayrıca kuzey batısındaki King Adası ile kuzeydoğu ucundaki Flinders Adası'nın ortasında kalır. Adada, sıradağlar ile yüksekliği yaklaşık 1.600 m'yi bulan yaylalar ağırlıktadır. En büyük yükseltisi 1.617 m olan Ossa Dağı'dır.

Avustralya'nın güneyinde konuşlanmış Tazmanya güney 40° - 44° paralelleri ile doğu 144° - 149° meridyenleri arasında bulunur. Büyüklüğü aşağı yukarı İrlanda kadar olup sayısı yaklaşık yüzü bulan arşipel tipli Bass Adaları'nın en büyüğüdür.

Ada çok çeşitli ekoloji barındırdığından, yaklaşık dörtte biri UNESCO doğa mirası koruması altındadır. Adanın yaklaşık % 40'ı millî parklardan oluşur. En çok etkileyici olan doğal varlığı Cradle Dağı ve el değmemiş, ulaşımı bile zor olan güneybatı kısmındadır.

Keşif[değiştir | kaynağı değiştir]

1642 yılında Hollandalı kâşif Abel Tasman adayı Avrupalılar adına keşfeden kişidir. Tasman, Hollanda Doğu Hint Adaları valisi Anton Van Diemen'ın sponsorluğunda seyahat etmekte olduğundan ada ilk olarak Anthony van Diemen's Land olarak adlandırdı. Daha sonra Van Diemen's Land olarak kısaltılan isim, 1 Ocak 1856'da kaşifinin anısına Tasmanya olarak değiştirildi. Britanya sömürge döneminde işlenen Tasmanya Soykırımı ile Tasmanya yerlilerinin soyu tüketilmiştir.

Faunası[değiştir | kaynağı değiştir]

Tasmanya canavarı[değiştir | kaynağı değiştir]

Tasmanya canavarı (Sarcophilus harrisii) adaya özgü çokça rastlanan bir hayvandır. Kürkü siyah, yüksekliği 25 cm'dir. Boyuna oranla çok büyük bir kafası, güçlü çenesi ve korkutucu dişleri vardır. İsmini, çok hırçın ve ısırgan ayrıca çok aç gözlü olmasından alır. Avrupalıların gelmesinden önce, keseli hayvanları, yavru hayvanları avlar ya da keseli kurdun artıklarıyla beslenen Tasmanya canavarları, günümüzde ağırlıklı olarak tavuk ya da ev hayvanlarını yakalar ya da çöpleri karıştırıp yiyecek ararlar. Çoğu zaman yiyecek ayrımı yapmazlar. Akrep bile yediklerinde en fazla hıçkırık tutar. (Onlara yaklaşmak tehlikelidir.)

Tasmanya kaplanı[değiştir | kaynağı değiştir]

Tasmanya kaplanı (*Thylacinus cynocephalus*)

Tasmanya Adası, "Thylacine" olarak da bilinen ve artık nesli tükenmiş olan Tasmanya kaplanının anavatanıdır. Daha ziyade vahşi bir köpeğe benzerliğiyle dikkat çeken Thylacine sırtındaki çizgiler sayesinde rahatlıkla fark edilebilir. Avustralya anakıtasında, dingo denilen hayvanlar tarafından yok edilmişlerdir. Çiftçiler tarafından öldürülmeleri, hükûmet tarafından ödüllendirilen avcılar tarafından hesapsızca avlanmaları ve başka ülkelerdeki müzelerde sergilenmek üzere katledilmeleri nedeniyle Tasmanya'da da artık bu türün izleri kalmamıştır. Bilinen son Thylacine de 1936 yılında kafeste ölmüştür. Ondan sonra Tazmanya'da görüldüğü iddia edilmiş ancak şimdiye kadar kanıtlanamamıştır.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Tasmanya Soykırımı

Resimler[değiştir | kaynağı değiştir]

Arka planda Wellington Dağı ile Hobart kıyısının manzarası
Dove Gölü and Cradle Dağı, Orta Tazmanya'nın yüksek kesimleri
Honeymoon Körfezi, Freycinet Millî Parkı, Tazmanya'nın doğu kıyısı

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ AnaBritannica (yıl: 1987, cilt: 3, sayfa: 20); Meydan Larousse; Büyük Larousse

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Resmi web sitesi 10 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] AnaBritannica (yıl: 1987, cilt: 3, sayfa: 20); Meydan Larousse; Büyük Larousse

[1]

g t d Avustralya'nın eyaletleri ve bölgeleri
Eyaletler	Batı Avustralya Güney Avustralya Queensland Tasmanya Yeni Güney Galler Victoria
İç bölgeler	Avustralya Başkent Bölgesi Kuzey Toprakları Jervis Bay Toprağı
Dış bölgeler	Ashmore ve Cartier Adaları Avustralya Antarktika Bölgesi Christmas Adası Cocos (Keeling) Adaları Mercan Denizi Adaları Heard Adası ve McDonald Adaları Norfolk Adası
Özel statülü dış bölgeler	Lord Howe Adası Macquarie Adası

Tazmanya nedir?, Tazmanya anlamı nedir?, Tazmanya ne demektir?