Stratovarius
Stratovarius Milan'da bir konserinde (2005)
Genel bilgiler
Başladığı yer	Finlandiya
Tarzlar	Power metal Senfonik metal
Etkin yıllar	1984 - 2004, 2004 - 2008, 2008 - günümüz
Resmî site	www.stratovarius.com
Üyeler	Timo Kotipelto Jens Johansson Lauri Porra Matias Kupiainen Rolf Pilve
Eski üyeler	Jari Kainulainen John Vihervä Jyrki Lentonen Antti Ikonen Tuomo Lassila Sami Kuoppamäki Staffan Stråhlman Anders Johansson Katriina "Miss K" Wiiala Timo Tolkki Jörg Michael

Stratovarius, 1984 yılında Finlandiya'nın başkenti Helsinki'de kurulmuş bir power metal grubudur. Kurulduklarından bu yana 16 stüdyo albümü, 4 DVD ve 1 canlı albüm yayımladılar. Alman grupları Helloween, Blind Guardian ve Gamma Ray ile birlikte power metal türünün hem öncülerinden hem de en etkili gruplarından birisi sayılır. Grup, kimisi tartışmalı olmak üzere birçok kadro değişikliği yaşadı ve 1995'ten itibaren kurucu üyelerin tamamı gruptan ayrılmış oldu. Şu anda grubun en uzun soluklu üyesi, 1994'te gruba katılan vokalist Timo Kotipelto'dur.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuruluş (1984) ve ilk albüm Fright Night (1989)[değiştir | kaynağı değiştir]

Stratovarius 1984 yılında ilk olarak Black Water ismiyle kuruldu. Yaşanan birçok eleman, tarz ve isim değişikliğinden sonra grup kendi sesini bulabildi. Grubun ilk dönem üyeleri davul ve vokallerde Tuomo Lassila, gitarda Staffan Stråhlman ve basgitarda John Vihervä olmak üzere 3 kişiden oluşuyordu. 1984 yılının sonlarına doğru basgitarist Vihervä grubu bıraktığını açıkladı, yerine Jyrki Lentonen geldi. 1985 yılında isimlerini Stratovarius (bir gitar markası olan Stratocaster ile keman markası Stradivarius sözcüğünün kombinasyonu olan bu ismi bulanın Lassila mı yoksa Stråhlman mı olduğu konusu şaibelidir) olarak değiştiren grup, Lassila'nın Stråhlman'ı gruptan atması üzerine Timo Tolkki'yi Danimarka’nın Aalborg şehrinde verecekleri konserden birkaç gün önce gruba dâhil ederek vokal ve gitarı ona devretmiştir. Tolkki’nin gruba girmesiyle Stratovarius şu anki şeklini almıştır. Tolkki kadroya dâhil olduktan sonra 1987’de 3 parçalık (Parçalar Future Shock, Fright Night ve Night Screamer idi) bir demo kaydeden grup, Helsinki’deki Tavastia Club’da verdiği bir konser esnasında CBS Finland adlı plak şirketinin dikkatini çekmiş, plak şirketi grubun performansını beğenerek anlaşma imzalamak istemiştir. Grup CBS Finland ile anlaştıktan sonra kadrosuna klavyeci Antti Ikonen’i dâhil etmiştir. 1988’de “Future Shock” ve “Black Night” teklilerini piyasaya süren grup, 1989’da ilk albümü olan Fright Night’ı çıkararak Avrupa’da küçük bir turne ile ilk albümlerini tanıtmıştır. Giants of Rock adlı festivalde Anthrax gibi gruplarla aynı sahneyi paylaşmaları ise bu turnenin en dikkat çekici noktalarından birisidir. 1989 yılı turnesinden sonra basgitarist Lentonen gruptan ayrıldığını duyurmuştur.

Twilight Time (Stratovarius II) (1991-1992) ve Dreamspace (1994)[değiştir | kaynağı değiştir]

1991 yılında grup, Stratovarius II adını verdiği ikinci albümünü kendi çabalarıyla yayınlamak zorunda kaldı; çünkü CBS Finland gruba olan ilgi ve alakasını kaybetmişti ve anlaşma bozulmuştu. Albümdeki “The Hands of Time” adlı şarkıyı duyan Shark Records grup ile anlaşmış ve 1992 yılında albüm, Twilight Time adıyla ve bu sefer farklı bir kapak dizaynıyla tekrar piyasaya sürülmüştür. Basgitarist Lentonen’in grubu bırakması üzerine albümdeki vokal ve elektro gitarların yanı sıra basgitar da Tolkki tarafından çalınmıştır. Ne var ki albüm yayınlanmadan kısa sıra önce gruba dahil olan Jari Behm, bu albümde çalmamış olsa dahi albüm bilgilerindeki basgitarist kısmında adı geçmektedir. Twilight Time yayınlandıktan sonra gruptan kovulan Behm’in yerine Jari Kainulainen gelmiştir.

1993 yılında yeni şarkı yazımına başlayan grup, 1994 yılında Dreamspace adlı üçüncü albümünü çıkardı. Albüm kaydının %70’i tamamlanmışken davulcu Lassila’nın her iki elinde de strese bağlı bir sakatlık olunca grup, 2 ay boyunca davuldan uzak kalan Lassila’nın yerine, kalan 4 parça için Kingston Wall davulcusu Sami Kuoppamaki ile anlaştı. Diğer iki albüme nazaran daha fazla popülarite kazanan ve birçok olumlu eleştiri alan bu albüm, vokallerde Tolkki’nin yer aldığı sonuncu albümdür. Ayrıca Tolkki aynı yıl içerisinde, uzun zamandır yapmak istediği solo albümünü “Classic Variations and Themes” adıyla yayınlamıştır.

Kotipelto’nun gruba katılışı ve Fourth Dimension (1995)[değiştir | kaynağı değiştir]

Grup, Dreamspace’ten sonra yeni bir vokal arayışına girmiş, kadrosuna 1994 yılının ortalarında Timo Kotipelto’yu dâhil ederek 1995 yılında Fourth Dimension adlı dördüncü albümünü çıkarmıştır. Grup, yeni vokalistiyle power metalden ziyade daha çok neo-classical bir havaya bürünmeye başlamıştır. Albümdeki “Twilight Symphony” adlı şarkı bu değişmenin ilk sinyallerini veriyordu. Yeni tarzıyla popülaritesini iyice artıran grup, bu albümden “Against the Wind” adlı şarkıya bir de klip çekmiştir.

Tuomo Lassila’nın gruptan ayrılışı, Episode (1996), Visions (1997) ve Destiny (1998)[değiştir | kaynağı değiştir]

11 yıldır grupta yer alan ve kurucu üye olan Tuomo Lassila, grubun gidişatı ve tarz değişikliğinden duyduğu rahatsızlık ve üzüntüden dolayı Antti Ikonen’i de yanına alarak gruptan ayrılmıştır. Yeni bir davulcu ve klavyeci arayışına giren grup, Yngwie Malmsteen ile çalışmışlığı olan İsveçli klavyeci Jens Johansson’ı ve Rage adlı gruptan Alman davulcu Jörg Michael’ı kadrosuna dâhil etmiştir. Yeni kadrosuyla 1996 yılında Episode adlı beşinci albümünü çıkaran grup, “Season of Change” ve “Forever” adlı şarkılarda açıkça fark edilebilen orkestral ve senfonik ögelerle, yeni tarzını pekiştirme fırsatı bulmuştur. Grup bu kadrosuyla 2009 yılında çıkacak olan Polaris albümüne kadar devam etmiştir. 1997 yılında Visions adlı altıncı albümünü çıkaran grup, bu albümden “The Kiss of Judas”, “Black Diamond” ve 10 dakikalık “Visions (Southern Cross)” gibi şarkılarla dikkat çekmeyi başarmıştır. En sevilen şarkıları Black Diamond, Visions albümünün çıkışından günümüze kadar grubun konser repertuvarında sürekli yer edinmiştir. Aynı yıl içerisinde Destiny adlı yedinci albümünü kaydedip 1998'de albümü piyasaya süren grup, bu albümle Finlandiya müzik listelerinde 1. sıraya ulaşmıştır.

Infinite (2000) ve Intermission (2001)[değiştir | kaynağı değiştir]

2000 yılında Infinite adlı sekizinci albümünü çıkaran grup, bir önceki albüm Destiny gibi Finlandiya müzik listelerinde 1. sıraya ulaşmıştır. 2011 yılında çıkacak olan Elysium adlı albüme kadar bir daha 1. sıraya ulaşamayan grup, bu albümde yer alan 9 dakikalık “Infinity” adlı şarkısıyla senfonik ögelerin sayısını artırmıştır. Infinity ile aynı kulvarda yer alan diğer iki şarkı da “Hunting High and Low” ve “A Million Years Light Away” olmuştur. Grup bir sonraki yıl bonus ve cover parçalar ile canlı performansların yer aldığı “Intermission” adlı toplama albümünü çıkarırken, Tolkki de “Hymn to Life” adlı ikinci solo albümünü çıkarmaya fırsat bulmuştur. Aynı dönem içerisinde Avantasia’nın The Metal Opera albümünde konuk gitarist olarak yer alan Tolkki, bir sonraki Avantasia albümü olan The Metal Opera II’da da yine konuk gitarist olmuştur. Vokalist Kotipelto ise soyadını verdiği solo projesinin “Waiting for the Dawn” adlı ilk albümünü 2002 yılında çıkarma şansı bulmuştur.

Elements Pt. 1 ve Pt. 2 (2003)[değiştir | kaynağı değiştir]

2003 yılında grup, yeni albümü Elements üzerinde çalışmaya başladı. Double olarak çıkması belirlenen albüm, sonradan iki parçaya bölünerek “Elements Pt. 1” ve “Elements Pt. 2” adlarıyla aynı yıl içerisinde piyasaya sürülmüştür. Albümle aynı ismi taşıyan 12 dakikalık “Elements” adlı parça grubun 2011 yılında çıkan “Elysium” albümüyle aynı adı taşıyan 18 dakikalık şarkının çıkışına kadar en uzun süreli şarkı olarak kalmıştır.

Müziğe ara, Stratovarius (2005) ve Tolkki’nin gruptan ayrılışı[değiştir | kaynağı değiştir]

Elements Pt. 1 ve 2’nin çıkışından sonra grup üyeleri arasında yükselen tansiyon, grubun 2004 yılında Tolkki’nin geçirdiği sinirsel yıkımdan dolayı dağılmasına sebebiyet vermiştir. Birkaç ay sonra Tolkki’ye depresyon teşhisi konulmuş ve bir müddet rehabilitasyona girmiştir. 2004 yılı içerisinde de vokalist Kotipelto, solo projesini devam ettirerek Coldness adlı albümünü çıkarmıştır. Aynı dönem içerisinde Stratovarius üyeleri Kotipelto’yu gruptan kovarak yerine “Katrina K” adlı bayan bir vokalisti almak gibi birtakım kurnazca sayılabilecek davranışlar içine girmiştir (Ancak Katrina K, grupla hiçbir kayıt yapamadan Kotipelto gruba tekrar alınmıştır). Bu dönem içerisinde yaşanan diğer talihsizliklerden birisi de Tolkki’nin 2004 yılında İspanya konseri sonrası bir hayran tarafından bıçaklanmasıdır.

Grubu tekrar toplayan Tolkki, 2005 yılında, grupla aynı adı taşıyan “Stratovarius” adlı 11. albümü piyasaya sürmüştür. Hayranlardan birçok olumsuz tepki alan bu albüm, grubun diğer çalışmalarına nazaran neredeyse hiç neo-classical ya da senfonik öge taşımamakla beraber ne Tolkki ne de Johansson soloları da barındırmıyordu. Şarkı sözleri de bir o kadar eskiye nazaran değişik olan bu albümde, ayrıntılı ve anlamlı şarkı sözleri bulunmuyordu. Albüm, âdeta grup elemanlarının nasıl birbirinden kopuk hareket ettiğinin ve artık bir bütün içerisinde çalışmadıklarının göstergesiydi. Tolkki birçok eleştiriye maruz kalmasının yanı sıra albümün çıkışından sonra Jari Kainulainen’i gruptan atarak bunun açıklamasını “O kadar garip sebepler var ki açıklamaya çalışmayacağım bile” diyerek yapmıştır. Kainulainen’in yerine gelen Lauri Porra ile çalışmalarına başlanan yeni albüm geçici olarak “R… R…” olarak adlandırılsa da grup içi meseleler projenin askıya alınmasına sebep olmuştur. Grup içi ayrılıkların had safhaya geldiği bir noktada Kotipelto ve Michael tarafsız dururken, Johansson ve Porra Tolkki’yi desteklemiştir. En sonunda, 4 Mart 2008’de bu bölünmeye daha fazla dayanamayan Tolkki, grubu dağıttığını şu sözcüklerle duyurmuştur:

Stratovarius’un bütün isim haklarını elinde bulundurmasına rağmen Tolkki, Mayıs ayında Stratovarius adını ve bütün haklarını Kotipelto, Michael, Porra ve Johansson’a vermeye ve grubu onsuz sürdürmelerine razı olmuştur. R… R… için yazdığı şarkıları alarak “Revolution Renaissance” adlı yeni grubunda kullanan Tolkki, Stratovarius’un yeni albümü için düşündüğü bu ismi yeni grubuna vermiştir. Bu esnada Tolkki’nin yerine Matias Kupiainen’i alan Stratovarius üyeleri, yeni albümleri için stüdyoya girmiştir.

Polaris (2009), Elysium (2011) ve Michael’ın gruptan ayrılışı[değiştir | kaynağı değiştir]

Polaris adlı 12. albümünü 2009 yılında çıkaran grup, Finlandiya müzik listelerinde 2. sıraya yerleşme şansı bulmuştur. Albüm, 2010 yılında canlı performanslarla beraber tekrar piyasaya sürülmüştür. 2010’un Eylül ayında 13. albümünü çıkaracağını duyuran grup, albümün çıkışından önce Darkest Hours adlı bir EP çıkarıp iki eski şarkının da canlı performansını da buna eklemiştir. Helloween ile turlayan grup, turne esnasında Jörg Michael’a kanser teşhisi konulması üzerine gruba geçici olarak Alex Landenburg’u dâhil etmiştir. 2011 yılında Elysium adlı albümünü çıkaran grup, Finlandiya müzik listelerinde 1. sıraya yükselmiştir. 1996 yılında çıkan Destiny albümünden bu yana bu başarıyı elde edemeyen grubun, albüm ile aynı adı taşıyan 18 dakikalık Elysium adlı şarkısı, bu zamana kadar kaydettiği en uzun şarkısıdır. 2011 yılının Eylül ayında kişisel sebeplerden dolayı gruptan ayrılma planlarını duyuran Michael, 31 Ocak 2012’ye kadar grupla beraber çalmaya devam etmiştir. Sadece Finlandiya’da düzenlenen “Farewell Jörg” adlı mini turnede de 18 Kasım’dan 26 Kasım’a kadar yer almıştır.

Yeni davulcu Rolf Pilve ve Nemesis (2013)[değiştir | kaynağı değiştir]

2012 yılının Mart ayında yeni bir davulcu arayışına girdiğini Facebook sayfasından ve resmî sitesinden duyuran grup, 20 Haziran 2012 tarihinde kadrosuna 24 yaşındaki davulcu Rolf Pilve'yi kattığını ilan etmiştir. Yeni albüm Nemesis'i 22 Şubat 2013'te çıkaran grup, ilk olarak Unbreakable adlı tekliyi piyasaya sürmüştür.

Grup Üyeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Zaman çizelgesi

Diskografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Stüdyo albümleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• Fright Night (1989)
• Twilight Time (1992)
• Dreamscape (1994)
• Fourth Dimension (1995)
• Episode (1996)
• Visions (1997)
• Destiny (1998)
• Infinite (2000)
• Elements Part I (2003)
• Elements Part II (2003)
• Stratovarius (2005)
• Polaris (2009)
• Elysium (2011)
• Nemesis (2013)
• Eternal (2015)

Canlı performans albümleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• Visions of Europe (1998)
• Visions of Destiny (1999)
• Polaris Live (2010)
• Under Flaming Winter Skies – Live in Tampere (2012)
• Live at Wacken (2016)

Toplamalar[değiştir | kaynağı değiştir]

• The Past and Now (1997)
• The Chosen Ones (1999)
• 14 Diamonds (2000)
• Intermission (2001)
• Black Diamond: The Anthology (2006)
• Best Of (2016)
• Enigma: Intermission 2 (2018)

DVD'ler[değiştir | kaynağı değiştir]

• Infinite Visions (2000)
• Under Flaming Winter Skies – Live in Tampere (2012)
• Nemesis Days (2014)
• Live at Loud Park Festival (2015)

Wikimedia Commons'ta Stratovarius ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.