Lviv

Lviv
Lviv
	Львів
	Yukarıdan sağdan sola Lviv Tarihî Merkezi; Opera ve Bale Salonu; Uspenska Kilisesi; Azize Elsbeth Kilisesi; Kent Meydanı; Potocki Sarayı;
	; Bayrak ; Arma
	Sloganlar: "Lviv dünyaya açıktır"; "Semper fidelis" (tarihî)
	Lviv
	Koordinatlar: 49°50′33″K 24°01′56″D / 49.84250°K 24.03222°D
Ülke	Ukrayna
Bölge	Lviv Oblastı
Rayon	Lviv şehir belediyesi
Kuruluş	1256
Magdeburg Yasası	1356
İdare
• Belediye Başkanı	Andriy Sadovyi
Yüzölçümü
• Toplam	148,9 km²
Rakım	296 m
Nüfus (2021)
• Toplam	717.486
• Yoğunluk	oto/km²
• Metropol	1.040.000
Zaman dilimi	UTC+02.00 (DAS)
• Yaz (YSU)	UTC+03.00 (DAYS)
Posta kodu	79000–79490
Alan kodu	+380 32(2)
	Resmî site; city-adm.lviv.ua

Lviv (Kırım Tatarcası: İlbav;^[2] Ukraynaca: Львів; Almanca: Lemberg; Lehçe: Lwów), nüfus bakımından Batı Ukrayna'nın en büyük ve Ukrayna'nın yedinci büyük şehri. Ukrayna'nın kültür merkezlerinden biridir. 2020 verilerine göre nüfusu 755.800'dür. Nüfusunun %88'i Ukraynalı, %9'u Rus, %1'i de Polonyalıdır.

Şehrin adı, şehri kuran Galiçya Prensi Danilo'nun en büyük oğlu Leo'dan (Ukraynaca adıyla Lev) gelir.

2. Dünya Savaşı'ndan sonra Sovyetler Birliği'ne katılmıştır. 1991'de ise bağımsızlığının ardından Ukrayna'ya bağlı bir şehir haline gelmiştir.

Lviv, özellikle Rus Ukrayna'sında bastırıldığı çarlık döneminde orada gelişen Ukrayna kültürünün önemli bir yayıncılık ve kültür merkezidir. 1661 yılında kurulan ve Sovyet rejimi döneminde Ukraynalı şair ve gazeteci Ivan Franko'nun adını taşıyan üniversite, şehirdeki yüksek öğretim ve araştırma kurumlarından biridir.

Şehirde Lviv Üniversitesi ve Lviv Politeknik olmak üzere iki üniversite bulunur.

Lviv'de filarmonik orkestra ve Lviv Opera ve Bale Tiyatrosu bulunur. Tarihî şehir merkezi, UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'nde yer alır. Tarihi Galiçya bölgesinin merkezi olma özelliğini taşır. Şehir tarihi yapısını 2. Dünya Savaşı'nda korumayı başarmıştır.

Lviv ambleminde bir aslan yer alır ve şehrin 750. kuruluş yıl dönümü Ekim 2006 kutlanmıştır.

İklim[değiştir | kaynağı değiştir]

Lviv iklimi
Aylar	Oca	Şub	Mar	Nis	May	Haz	Tem	Ağu	Eyl	Eki	Kas	Ara	Yıl
En yüksek sıcaklık (°C)	13,8	17,7	22,4	28,9	32,2	33,4	36,3	35,6	34,5	25,6	21,6	16,5	36,3
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C)	−0,1	1,3	6,3	13,6	19,4	22,0	23,9	23,5	18,3	12,9	6,0	0,9	12,3
Ortalama sıcaklık (°C)	−3,1	−2,2	2,0	8,3	13,7	16,4	18,3	17,6	13,0	8,1	2,6	−1,8	7,7
Ortalama en düşük sıcaklık (°C)	−6,1	−5,5	−1,7	3,6	8,4	11,3	13,2	12,5	8,4	4,1	−0,3	−4,6	3,6
En düşük sıcaklık (°C)	−28,5	−29,5	−25	−12,1	−5	0,5	4,5	2,6	−3	−13,2	−17,6	−25,6	−29,5
Ortalama yağış (mm)	40	44	45	53	89	89	96	76	67	51	48	48	746
Kaynak: Погода и климат^[3]

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

13. yüzyılın ortalarında Galiçya Prensi Daniyel Romanoviç tarafından kurulan Lviv, tarihsel olarak günümüzde Ukrayna ve Polonya arasında bölünmüş bir bölge olan Galiçya'nın ana merkezi olmuştur. Doğu-batı rotalarını kontrol eden konumu ve Karpatlar üzerinden geçişleri kontrol etme fırsatı vermesi nedeniyle şehrin tarihi çok kanlı olmuştur.

1349'da Polonyalılar tarafından işgal edilen şehir,^[4] kısa zamanda Doğu ile ticaretin merkezi haline geldi. 1356'da Magdeburg Yasası ile ticari ayrıcalık elde elen kentteki ekonominin gelişmesiyle şehre Rutenler (Ukraynalılar), Ermeniler, Yahudiler ve Tatarlar göç etti.^[5]

1648'de Kazaklar, 1704'te İsveçliler ve 1772'de Polonya'nın ilk paylaşımında Avusturya tarafından kontrol ve adı Lemberg olarak değiştirilen şehir,^[6] 1914–15'te Rusya tarafından işgal edildi.

Kısa ömürlü Batı Ukrayna Ulusal Cumhuriyeti hükûmeti 1918'de Lviv'de ortaya çıktı, ancak Polonyalılar Ukrayna birliklerini şehirden sürdü ve kontrolü yeniden ele geçirdi. Lviv, 1939'da Sovyetler Birliği tarafından ele geçirildi ve Alman işgalinden sonra 1945'te Sovyetler tarafından ilhak edildi.

Galiçya prensi Daniyel Romanoviç tarafından kurulan kent, adını bu prensin oğlu Lev'den almıştır. Adı ilk kez 1266'da geçen Lviv, 1349'da Polonyalılar tarafından işgal edildi.^[4]

Lviv Pogromları^[7]

Eylül 1914'te Ruslar'ın eline geçen Lviv, Haziran 1915'te Avusturya-Almanya tarafından yeniden alındı.^[8] 1918-19'da Polonyalılar, Lviv'i Batı Ukrayna Halk Cumhuriyeti'nin başkenti yapmayı düşünen Ukraynalılar'ı buradan kovdular.^[9] 1920'de, Sovyet-Polonya Savaşı'ndan sonra Polonya'da kalan kent, İkinci Dünya Savaşı'na kadar Ukraynalılar'ın çıkardığı karışıklıkların merkezi oldu. 1939'da Polonyalılar, sırasıyla 10 Eylülde Alman Ordusu ve 21 Eylülde Sovyet Ordusu tarafından saldırıya uğradı ve ayın 22'sinde teslim olmak zorunda kaldı.

Bunun üzerine, SSCB'ye bağlanan Lviv, 30 Haziran 1941'de Wehrmacht tarafından yeniden işgal edildi, sonra 28 Temmuz 1944'te Kızıl Ordu tarafından geri alındı.^[10]

Kardeş şehirler[değiştir | kaynağı değiştir]

Şehir	Ülke	Yıl
New York	Amerika Birleşik Devletleri	1987
Kraków	Polonya
Winnipeg	Kanada	1973
Wrocław	Polonya
Eskilstuna	İsveç	1994
Banja Luka	Bosna-Hersek
Novi Sad	Sırbistan	1999
Freiburg im Breisgau	Almanya	1989
Sankt-Peterburg	Rusya	2006
Kutaisi	Gürcistan

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Lviv Opera ve Bale Salonu
Lviv Katolik Kilisesi
Lviv tren istasyonu
Rynok Meydanı
Lviv Üniversitesi
Lviv Aziz George Katedrali
Latin Katedrali
Dominik Katedrali'nin içi
Geleneksel Lviv kahvesi
Lviv Belediye Binası ve Meydanı
Lviv Rum Katolik Kilisesi
Lychakiv Mezarlığı

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Poznaniak (9 Haziran 2006), Coat of Arms of Lwów between 1918-1939, 31 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 2 Şubat 2022
^ https://medeniye.org/lugat 11 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ "Pogoda.ru.net" (Rusça). Weather and Climate (Погода и климат). Mayıs 2011. 14 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2019.
^ ^a ^b Jackson, Peter (2005). The Mongols and the West, 1221-1410. Harlow, İngiltere: Pearson Longman. s. 210. ISBN 978-0-582-36896-5.
^ Wyrozumski, Jerzy (1999). Dzieje Polski piastowskiej. Kraków, Polonya: Fogra. s. 327. ISBN 83-85719-38-5.
^ Walford, Adrian (2000). Encyclopedia of the Middle Ages. Chicago, Ill.: Routledge. s. 879. ISBN 1-57958-282-6.
^ Paluch, Andrzej K. (1992). The Jews in Poland. Krakow: Jagiellonian University Press. s. 252. ISBN 978-8390771519.
^ Buttar, Prit (2017). Germany ascendant: the Eastern Front 1915. Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press. ISBN 9781472819376.
^ Barański, Marek Kazimierz (2005). Dynastia Piastów w Polsce (Lehçe) (1. bas.). Varşova: Wydawn. s. 502. ISBN 83-01-14578-1.
^ Hrytsak, Yaroslav. "Lviv: A Multicultural History through the Centuries". Harvard Ukrainian Studies. 24: 54.

Ukrayna'daki bir yerleşim yeri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] Poznaniak (9 Haziran 2006), Coat of Arms of Lwów between 1918-1939, 31 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 2 Şubat 2022

[2] ttps://medeniye.org/lugat 11 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[pogoda-3] "Pogoda.ru.net" (Rusça). Weather and Climate (Погода и климат). Mayıs 2011. 14 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2019.

[jackson2005-4] Jackson, Peter (2005). The Mongols and the West, 1221-1410. Harlow, İngiltere: Pearson Longman. s. 210. ISBN 978-0-582-36896-5.

[wyrozumski-5] Wyrozumski, Jerzy (1999). Dzieje Polski piastowskiej. Kraków, Polonya: Fogra. s. 327. ISBN 83-85719-38-5.

[walford-6] Walford, Adrian (2000). Encyclopedia of the Middle Ages. Chicago, Ill.: Routledge. s. 879. ISBN 1-57958-282-6.

[7] Paluch, Andrzej K. (1992). The Jews in Poland. Krakow: Jagiellonian University Press. s. 252. ISBN 978-8390771519.

[buttar2017-8] Buttar, Prit (2017). Germany ascendant: the Eastern Front 1915. Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press. ISBN 9781472819376.

[baranski-9] Barański, Marek Kazimierz (2005). Dynastia Piastów w Polsce (Lehçe) (1. bas.). Varşova: Wydawn. s. 502. ISBN 83-01-14578-1.

[10] Hrytsak, Yaroslav. "Lviv: A Multicultural History through the Centuries". Harvard Ukrainian Studies. 24: 54.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Lemberg nedir?, Lemberg anlamı nedir?, Lemberg ne demektir?