Silezya (voyvodalık)

Silezya Voyvodalığı
Silezya Voyvodalığı
Voyvodalık
	Województwo śląskie
	; Bayrak ; Arma
Ülke	Polonya
Başkent	Katowice
Yüzölçümü
• Toplam	1233.69 km²
Nüfus (30 Haziran 2019)
• Toplam	4,524,091
• Yoğunluk	370/km²
Zaman dilimi	UTC+01.00 (OAS)
• Yaz (YSU)	UTC+02.00 (OAYS)
	Resmî site; [1]

Silezya Voyvodalığı (Lehçe: Województwo śląskie), Polonya'nın güney kesiminde voyvodalık.

Polonya'daki en yoğun nüfuslu voyvodalıktır. 12.300 kilometrekarelik alanda yaklaşık 5 milyon kişi yaşar.^[1] Aynı zamanda Orta ve Doğu Avrupa'daki en büyük kentleşmiş bölgedir.^[2]

Polonya'nın gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYİH) %13'ünden fazlası burada üretilir ve bu nedenle Silezya Voyvodalığı ülkenin en zengin eyaletlerinden biridir.^[2]^[3]^[4]

Şehir ve kasabalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Voyvodalık, 71 şehir ve kasabadan oluşmaktadır. Voyodalıkta bulunan şehir ve kasabalar 2006 nüfus sayımlarına göre aşağıda sıralanmışlardır:^[5]

Katowice (307,233)
Częstochowa (235,798)
Sosnowiec (214,488)
Gliwice (186,347)
Bytom (176,106)
Bielsko-Biała (174,370)
Zabrze (169,643)
Ruda Śląska (142,510)
Rybnik (140,863)
Tychy (129,322)
Dąbrowa Górnicza (124,701)
Chorzów (111,536)
Jaworzno (94,580)
Jastrzębie-Zdrój (92,105)
Mysłowice (75,428)
Siemianowice Śląskie (69,713)
Żory (62,110)
Tarnowskie Góry (60,889)
Będzin (59,023)
Piekary Śląskie (57,917)
Racibórz (56,397)
Świętochłowice (53,150)
Zawiercie (51,862)
Wodzisław Śląski (49,353)
Knurów (39,823)
Mikołów (38,392)
Cieszyn (36,014)
Czechowice-Dziedzice (34,811)
Czeladź (34,173)
Myszków (32,830)
Żywiec (32,078)
Czerwionka-Leszczyny (28,486)
Pszczyna (25,621)
Lubliniec (24,229)
Rydułtowy (21,950)
Łaziska Górne (21,906)
Bieruń (19,642)
Pyskowice (19,127)
Orzesze (18,830)
Radlin (17,673)
Radzionków (17,220)
Lędziny (16,156)
Ustroń (15,420)
Skoczów (14,641)
Pszów (14,012)
Kłobuck (13,193)
Wisła (11,453)
Blachownia (9,863)
Wojkowice (9,434)
Poręba (8,784)
Kalety (8,657)
Imielin (7,887)
Miasteczko Śląskie (7,368)
Łazy (7,139)
Sławków (6,833)
Koniecpol (6,303)
Szczyrk (5,860)
Siewierz (5,528)
Kuźnia Raciborska (5,517)
Krzepice (4,524)
Ogrodzieniec (4,465)
Żarki (4,419)
Woźniki (4,410)
Szczekociny (3,795)
Toszek (3,822)
Strumień (3,397)
Wilamowice (2,818)
Koziegłowy (2,505)
Krzanowice (2,207)
Pilica (1,971)
Sośnicowice (1,747)

Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

Eyaletin gayri safi yurtiçi hasılası (GSYİH) 2018'de 61 milyar € idi ve Polonya ekonomik çıktısının %12,3'ünü oluşturdu. Satın alma gücüne göre kişi başına GSYİH, aynı yıl 22.200 € veya AB27 ortalamasının %74'ü idi. Çalışan başına düşen GSYİH, AB ortalamasının %83'ü kadardı. Silezya Voyvodalığı, Polonya'da kişi başına en yüksek dördüncü GSYİH'ya sahip eyalettir.^[6]

Silezya voyvodalığı çoğunlukla sanayi bölgesidir. Madenciliğin çoğu, dünyanın en büyük bitümlü kömür sahalarından olan Yukarı Silezya Sanayi Bölgesi'ndeki (Lehçe: Górnośląski Okręg Przemysłowy)'de ve Rybnik, Jastrzębie-Zdrój, Żory ve Wodzisław Śląski büyük şehirleri ile Rybnik kömür bölgesindeki (Lehçe: Rybnicki Okręg Węglowy) birinde yapılır.

Kurşun ve çinko, Bytom, Zawiercie ve Tarnowskie Góry yakınlarında, demir cevheri ve inşaat için hammaddeler – Częstochowa yakınlarında bulunabilir.

En önemli bölgesel sanayiler şunlardır: madencilik, demir, kurşun ve çinko metalurjisi, enerji endüstrisi, mühendislik, otomobil, kimya, inşaat malzemeleri ve tekstil.

Geçmişte, Silezya ekonomisi kömür madenciliğince belirlenirdi. Artık yatırım hacmi göz önüne alındığında otomobil üretimi giderek daha çok önem kazanmaktadır. Bölgedeki en kârlı şirket, 1997'de PLN 6,2 milyar gelirle Bielsko-Biała'daki Fiat Auto-Poland S.A.'dır. Yakın zamanda GM Opel tarafından Gliwice'de yeni bir otomobil fabrikası açıldı.

Bölgede iki Özel ekonomik bölge vardır: Katowice ve Częstochowa.

Voyvodalığın ekonomisi, 3 milyondan fazla kişiyi istihdam eden, çoğu küçük ve orta ölçekli yaklaşık 323.000 işletmeden oluşur.

Polonya'nın en büyük çelik fabrikası "Huta Katowice" Dąbrowa Górnicza'dadır.

Kültür[değiştir | kaynağı değiştir]

Tychy'deki Profesyonel Minyatür Sanatı Henryk Jan Dominiak Müzesi^[7]^[8]^[9]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Archived copy". 16 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2017.
^ ^a ^b Śląskiego, Urząd Marszałkowski Województwa. "Województwo Śląskie - Śląskie. Pozytywna energia" (PDF). www.silesia-europa.pl. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2018.
^ "Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach - strona oficjalna". 19 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2016.
^ Art4net. "The Śląskie Voivodeship". 30 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2016.
^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2017.
^ "Regional GDP per capita ranged from 30% to 263% of the EU average in 2018". Eurostat. 17 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Wyszukiwarka podmiotów – Spis podmiotów". gov.pl. 31 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2020.
^ "Regulamin uzgodniony z Wydziałem Legislacyjnym MKiDN". muzeumminiaturowejsztukiprofesjonalnejhenrykjandominiak.eu. 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2020.
^ "WIELKIE INWESTYCJE MUZEALNE NA TERENACH POPRZEMYSŁOWYCH W KATOWICACH I GDAŃSKU - Marta RUSNAK" (PDF). d1wqtxts1xzle7.cloudfront.net. 15 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Ekim 2015.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Resmi web sitesi 3 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Polonya'daki bir yerleşim yeri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] "Archived copy". 16 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2017.

[silesia-europa.pl-2] Śląskiego, Urząd Marszałkowski Województwa. "Województwo Śląskie - Śląskie. Pozytywna energia" (PDF). www.silesia-europa.pl. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2018.

[3] "Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach - strona oficjalna". 19 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2016.

[4] Art4net. "The Śląskie Voivodeship". 30 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2016.

[5] "Arşivlenmiş kopya". 27 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2017.

[6] "Regional GDP per capita ranged from 30% to 263% of the EU average in 2018". Eurostat. 17 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[gov.pl/spis_podmiotów-7] "Wyszukiwarka podmiotów – Spis podmiotów". gov.pl. 31 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2020.

[muzeumminiaturowejsztukiprofesjonalnejhenrykjandominiak.eu/regulamin_uzgodniony_z_wydzialem_legislacyjnym_mkidn-8] "Regulamin uzgodniony z Wydziałem Legislacyjnym MKiDN". muzeumminiaturowejsztukiprofesjonalnejhenrykjandominiak.eu. 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2020.

[d1wqtxts1xzle7.cloudfront.net/gdansk_-_katowice_marta_rusnak-9] "WIELKIE INWESTYCJE MUZEALNE NA TERENACH POPRZEMYSŁOWYCH W KATOWICACH I GDAŃSKU - Marta RUSNAK" (PDF). d1wqtxts1xzle7.cloudfront.net. 15 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Ekim 2015.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Silezya (voyvodalık) nedir?, Silezya (voyvodalık) anlamı nedir?, Silezya (voyvodalık) ne demektir?