Protungulatum

*Protungulatum*
Yaşadığı dönem aralığı: 70,6-63,8 myö
Maastrihtiyen-Torrejoniyen^[1]
PreЄ
Є
O
S
D
C
P
T
J
K
Pg
N
Protungulatum; Yaşadığı dönem aralığı: 70,6-63,8 myö; Maastrihtiyen-Torrejoniyen PreЄ Є O S D C P T J K Pg N
	Protungulatum donnae'nin çenesi, Doğa Tarihi Müzesi (Londra)
Biyolojik sınıflandırma
lem:	Animalia
Şube:	Chordata
Sınıf:	Mammalia
Büyük takım:	Ferungulata
Klad:	Pan-Euungulata
Familya:	†Protungulatidae; Chatterjee, Scotese & Bajpai, 2017
Cins:	†Protungulatum; Sloan & Van Valen, 1965
Tip tür
	†Protungulatum donnae Sloan & Van Valen, 1965
Diğer Türler
	†P. gorgun (Van Valen, 1978); †P. sloani (Van Valen, 1978); †P. coombsi (J. David Archibald, Yue Zhang, Tony Harper, & Richard L. Cifelli, 2011); †P. mckeeveri (Archibald, 1982);

Protungulatum (Latince:"ilk toynaklı"), ilk olarak kuzeydoğu Montana'daki Bug Creek Anthills Oluşumunda bulunan, geç Kretase ile erken Paleosen dönemleri arasında yaşamış, bazal bir toynaklı veya Pan-Euungulate olduğu düşünülen, bilinen en eski plasentalı memeli cinsi.^[4]^[5]^[6]

Açıklama[değiştir | kaynağı değiştir]

Dosya:Protungulatum liferestoration.jpg

Restorasyonu

Bug Creek Karınca Yuvalarının, kuş olmayan dinozorların ve yaygın Kretase memelilerinin kalıntılarının varlığı nedeniyle başlangıçta Geç Kretase'den (en son Maastrihtiyen) olduğuna inanılıyordu, ancak bunların daha sonra Geç Kretase tabakalarından yeniden çalışıldı^[7] ve sonuç olarak Bug Creek Karınca Yuvalarının şu anda Erken Paleosen (Puercan) yaşlarında olduğu düşünülüyor. Kanada, Saskatchewan'daki Ravenscrag Formasyonundan kalıntılar P. donnae'ye atandı. Bu kalıntılar aynı zamanda yaş olarak Kretase'den olabilir, ancak Ravenscrag Formasyonunun yaşı tam olarak kesin değildir. 2011 yılında, kesinlikle Geç Kretase'den (Maastrihtiyen) olan Hell Creek Formasyonundan yeni bir Protungulatum türü olan P. coombsi'nin kalıntıları, Protungulatum'un hem Kretase hem de Paleosen'de mevcut olduğunu kanıtladı.^[5]

Sınıflandırma[değiştir | kaynağı değiştir]

Başlangıçta, şu anda polifiletik olduğu bilinen bir grup "arkaik toynaklı"yı içeren condylarthra grubuna atandı. Archibald ve ark. (2011), Protungulatum'un kesinlikle plasentalı bir memeli olmadığını söyledi. Bazı çalışmalar protungulatum'un Cetartiodactyla'ya yakın olduğunu bulmuştur,^[8] bir diğer analiz, plasentalı olmayan bir eutherian olduğunu destekler.^[6]^[9] Bununla birlikte, bazı güncel analizler, onu plasentalı bir memeli ve gerçek toynaklılara göre yakın olarak sınıflar.^[10]^[11]^[12]

Filogeni[değiştir | kaynağı değiştir]

Protungulatum'un Scrotifera içerisindeki yerini ve Protungulatum türleri arasındaki ilişkileri gösteren kladogram.^[10]^[12]

Scrotifera

Chiroptera

Ferungulata

Ferae

Pan-Euungulata

Euungulata

†Protungulatidae

†Protungulatum

†Protungulatum coombsi

†Protungulatum gorgun

†Protungulatum sp. (PTRM 1277)

	†Protungulatum donnae

	†Protungulatum mckeeveri

	†Protungulatum sloani

?

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Toynaklıların evrimi
Mesonychia
Purgatorius - olası primat atası.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Protungulatum". paleobiodb.org. 24 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2021.
^ Sankar Chatterjee, Christopher R. Scotese, Sunil Bajpai (2017.) "Indian Plate and Its Epic Voyage from Gondwana to Asia: Its Tectonic, Paleoclimatic and Paleobiogeographic Evolution", Geological Society of America
^ R. E. Sloan and L. Van Valen (1965.) "Cretaceous mammals from Montana." Science 148(3667):220-227
^ Z. Kielan-Jaworowska, R. L. Cifelli and Z. X. Luo (2004.) "Mammals from the age of dinosaurs: Origins, evolution, and structure." Columbia University Press, New York 1-630
^ ^a ^b Archibald (6 Mayıs 2011). "Protungulatum, confirmed Cretaceous occurrence of an otherwise Paleocene eutherian (placental?) mammal" (PDF). Journal of Mammalian Evolution. 18 (3): 153-161. doi:10.1007/s10914-011-9162-1. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2013.
^ ^a ^b Halliday (2015). "Resolving the relationships of Paleocene placental mammals" (PDF). Biological Reviews. 92 (1): 521-550. doi:10.1111/brv.12242. PMC 6849585 $2. PMID 28075073. 18 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Mayıs 2021.
^ A derived or reworked fossil is a fossil found in rock made significantly later than when the fossilized animal or plant died: it happens when a hard fossil is freed from a soft rock formation by erosion and redeposited in a currently forming sedimentary deposit.
^ Wible (2007). "Cretaceous eutherians and Laurasian origin for placental mammals near the K/T boundary". Nature. 447 (7147): 1003-1006. doi:10.1038/nature05854. PMID 17581585.
^ "Eutherians experienced elevated evolutionary rates in the immediate aftermath of the Cretaceous–Palaeogene mass extinction". 4 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2021.
^ ^a ^b O'Leary, Maureen A.; Bloch, Jonathan I.; Flynn, John J.; Gaudin, Timothy J.; Giallombardo, Andres; Giannini, Norberto P.; Goldberg, Suzann L.; Kraatz, Brian P.; Luo, Zhe-Xi; Meng, Jin; Ni, Xijun (8 Şubat 2013). "The Placental Mammal Ancestor and the Post–K-Pg Radiation of Placentals". Science (İngilizce). 339 (6120): 662-667. doi:10.1126/science.1229237. ISSN 0036-8075. PMID 23393258. 15 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2021.
^ Wilford, John Noble (7 Şubat 2013). "Rat-Size Ancestor Said to Link Man and Beast". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 21 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2021.
^ ^a ^b Burger, Benjamin J. (2015). "The Systematic Position of the Saber-Toothed and Horned Giants of the Eocene: The Uintatheres (Order Dinocerata)" (PDF). Society of Vertebrate Paleontology 75th Annual Meeting. Dallas. 20 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.

Tarihöncesi memeli ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[pbdb-1] "Protungulatum". paleobiodb.org. 24 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2021.

[Protungulatidae-kaynak-2] Sankar Chatterjee, Christopher R. Scotese, Sunil Bajpai (2017.) "Indian Plate and Its Epic Voyage from Gondwana to Asia: Its Tectonic, Paleoclimatic and Paleobiogeographic Evolution", Geological Society of America

[Protungulatum-kaynak-3] R. E. Sloan and L. Van Valen (1965.) "Cretaceous mammals from Montana." Science 148(3667):220-227

[4] Z. Kielan-Jaworowska, R. L. Cifelli and Z. X. Luo (2004.) "Mammals from the age of dinosaurs: Origins, evolution, and structure." Columbia University Press, New York 1-630

[:0-5] Archibald (6 Mayıs 2011). "Protungulatum, confirmed Cretaceous occurrence of an otherwise Paleocene eutherian (placental?) mammal" (PDF). Journal of Mammalian Evolution. 18 (3): 153-161. doi:10.1007/s10914-011-9162-1. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2013.

[:1-6] Halliday (2015). "Resolving the relationships of Paleocene placental mammals" (PDF). Biological Reviews. 92 (1): 521-550. doi:10.1111/brv.12242. PMC 6849585 $2. PMID 28075073. 18 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Mayıs 2021.

[7] A derived or reworked fossil is a fossil found in rock made significantly later than when the fossilized animal or plant died: it happens when a hard fossil is freed from a soft rock formation by erosion and redeposited in a currently forming sedimentary deposit.

[8] Wible (2007). "Cretaceous eutherians and Laurasian origin for placental mammals near the K/T boundary". Nature. 447 (7147): 1003-1006. doi:10.1038/nature05854. PMID 17581585.

[9] "Eutherians experienced elevated evolutionary rates in the immediate aftermath of the Cretaceous–Palaeogene mass extinction". 4 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2021.

[:2-10] O'Leary, Maureen A.; Bloch, Jonathan I.; Flynn, John J.; Gaudin, Timothy J.; Giallombardo, Andres; Giannini, Norberto P.; Goldberg, Suzann L.; Kraatz, Brian P.; Luo, Zhe-Xi; Meng, Jin; Ni, Xijun (8 Şubat 2013). "The Placental Mammal Ancestor and the Post–K-Pg Radiation of Placentals". Science (İngilizce). 339 (6120): 662-667. doi:10.1126/science.1229237. ISSN 0036-8075. PMID 23393258. 15 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2021.

[11] Wilford, John Noble (7 Şubat 2013). "Rat-Size Ancestor Said to Link Man and Beast". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 21 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2021.

[:3-12] Burger, Benjamin J. (2015). "The Systematic Position of the Saber-Toothed and Horned Giants of the Eocene: The Uintatheres (Order Dinocerata)" (PDF). Society of Vertebrate Paleontology 75th Annual Meeting. Dallas. 20 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Protungulatum nedir?, Protungulatum anlamı nedir?, Protungulatum ne demektir?