Protovestiarios

Protovestiarios (Yunanca: πρωτοβεστιάριος, "ilk vestiarios") Bizans yüksek bir saray görevidir, başlangıçta hadımlar için ayrılmıştır. Geç Bizans döneminde (12 ile 15. yüzyıllar), İmparatorluğun en üst düzey mali yetkilisiydi ve bu makam ayrıca Orta Çağ Sırp devletleri tarafından da benimsenmiştir.

Tarihi ve fonksiyonları[değiştir | kaynağı değiştir]

Unvan ilk defa 412 yılında, praepositus sacri cubiculi yöneticisine bağlı imparatorun "kutsal gardırobu" (Latince: sacra vestis) sorumlusu comes sacrae vestis olarak kullanılmıştır. Yunanca, kullanılan terim oikeiakon vestiarion (Grekçe: οἰκειακόν βεστιάριον, "özel gardırop") idi ve bu isimle 7. yüzyıldan itibaren bilinmeye devam etti. Bu nedenle, makam chartoularios tou vestiariou unvanı taşıyan bir devlet memuruna emanet edilen kamu veya imparatorluk gardırobu olan basilikon vestiarion'dan farklıydı.^[1]^[2] Özel gardırop ayrıca Bizans imparatorunun özel hazinesinin bir parçasını da kapsar ve kapsamlı bir personel tarafından kontrol edilirdi.^[1] Dişi formu ise protovestiaria (Yunanca: πρωτοβεστιαρία) idi, imparatoriçenin hizmetlilerinin başı. Ayrıca Protovestiarioi özel vatandaşlar için de kullanılırdı, bu durumda unvan yine baş hizmetkara ve saymanlar atıfta bulunur.^[3]

Önemli protovestiarioi[değiştir | kaynağı değiştir]

Konstantinos Leichoudes, sonra patrik 1059–63, III. Konstantinos
Andronikos Dukas (fl. 1071–77), Romen Diyojen ve VII. Mihail'e hizmet etmiştir
Alexios Raoul, III. İoannis hükümdarlığında
Georgios Mouzalon, II. Theodoros'un yüksek kademeli yöneticisi ve kısa süreli naip
V. Aleksios, 1204 yılında kısa bir süre imparator
III. İoannis, İznik imparatoru 1222–54
Mihail Tarchaneiotes, VIII. Mihail'in yeğeni ve generali
Mihail Apsaras, Epirus despotu Thomas Preljubović'in yüksek kademeli yöneticisi

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Vestararius, protovestiarios makamından türemiş papalık makamı
Logothetes ton oikeiakon

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Özel

^ ^a ^b Bury 1911, s. 125.
^ Haldon 1997, s. 181.
^ Kazhdan 1991, s. 1749.

Genel

Blagojević, Miloš (2001), Državna uprava u srpskim srednjovekovnim zemljama (Sırpça), Službeni list SRJ, 28 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 2 Şubat 2020
Bon, Antoine (1969). La Morée franque. Recherches historiques, topographiques et archéologiques sur la principauté d’Achaïe (Fransızca). Paris: De Boccard. 3 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2020.
Bury, J. B. (1911). The Imperial Administrative System of the Ninth Century – With a Revised Text of the Kletorologion of Philotheos [Dokuzuncu Yüzyılın İmparatorluk İdari Sistemi - Filotheos'un Kletorologion'unun Gözden Geçirilmiş Metni ile] (İngilizce). Londra: Oxford University Press. OCLC 1046639111 – Archive.org vasıtasıyla.
Fine, John Van Antwerp (1994) [1987]. The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest (İngilizce). Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Press. ISBN 0-472-08260-4.
Gibbon, Edward (1860). The History of the Decline and Fall of the Roman Empire. New York, New York: Harper & Brothers. 3 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2020.
Haldon, John F. (1997). Byzantium in the Seventh Century: The Transformation of a Culture. Cambridge, United Kingdom: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-31917-1.
Holmes, Catherine (2005). Basil II and the Governance of Empire (976–1025). Oxford, United Kingdom: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-927968-5. 24 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2020.
Kalezić, Danilo (1970). Kotor (Hırvatça). Grafički zavod Hrvatske.
Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8.
Novaković, Stojan (1966), Iz srpske istorije (Sırpça), Matica srpska, 3 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 2 Şubat 2020
Verpeaux, Jean, (Ed.) (1966). Pseudo-Kodinos, Traité des Offices (Fransızca). Paris: Centre National de la Recherche Scientifique.
Vizantološki institut (2004). Zbornik radova, Volume 41–42 (Sırpça). Belgrad: Vizantološki institut (Srpska akademija nauka i umetnosti). 12 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2020.

[FOOTNOTEBury1911125-1] Bury 1911, s. 125.

[FOOTNOTEHaldon1997181-2] Haldon 1997, s. 181.

[FOOTNOTEKazhdan19911749-3] Kazhdan 1991, s. 1749.

[1]

[2]

[3]

Protovestiarios nedir?, Protovestiarios anlamı nedir?, Protovestiarios ne demektir?