Paflagonya

Paflagonya (Grekçe: Παφλαγονία Paphlagonía, modern translit. Paflagonía), Anadolu'nun, Karadeniz'in kıyısında, Pontus ve Bitinya arasında kalan eski bir bölgedir.^[1]

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Paflagonya, Frigya'dan Bithynia'nın doğusunda kalan bir uzantıyla ayrılmaktaydı. Strabon'a göre Parthenius (Bartın Çayı) nehri bölgenin batı sınırını, Halys (Kızılırmak) nehri de doğu sınırını çiziyordu. Bölge doğuda Kızılırmak, batıda Sakarya Nehri, güneyde Frigya ve Galatya ile çevrilidir.^[1] Kuzeyde ise Karadeniz yer alır.^[1]

Günümüzde Kastamonu, Sinop, Bartın, Çankırı ve Karabük bu bölgede yer alırken Çorum, Bolu, Zonguldak ve Samsun illerinin bir bölümü bölgenin içinde kalmaktadır. Batı Karadeniz ve Orta Karadeniz bölümünü kapsayan bölgeye Türklerden önce Paflagonya denmiştir. MÖ 1000 tarihinde bu bölgeye hâkim olan Paflagonlar kendi adlarını bu coğrafyaya vermişlerdir.^[2]

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Çağımıza ulaşan yazılı kaynaklara göre Paflagonların son kralının krallık merkezi İskilip olmuştur. Paflagonya antik bölgesinin tarihteki izlerinden söz eden en eski kaynak Homeros'un İlyada'sıdır. Yapılan arkeolojik kazılarda çıkan veriler ışığında Zonguldak, Bartın ve Kastamonu illerini kapsayan Paflagonya bölgesinin tarih öncesi kalıntıları 4 bin yıl öncesine işaret etmektedir

Homeros, Truva savaşlarına MÖ 1200'lerde katılan Paflagonyalıların bir bölümünün Pathenios (Bartın) çayı çevresinde Sesamos (Amasra), Kromna (Kurucaşile),Parthenios gibi kentler kurduklarını anlatmaktadır. Ayrıca bölgede Paflagonya antik yerleşimleri hakkında araştırma yapan Belgesel Yönetmeni Tekin Gün, Orta Tunç Çağının MÖ 2000 ile MÖ 1500 arasını kapsayan dönemine ait Çankırı’da 35 höyük, nekropol ve Eski Tuç Çağına ait birçok yerleşim izlerinin bulunduğunu belirtmiştir.^[3]

Herodot kaynaklarında Paflagonya halkının kendi kendine kabile gibi yaşadıklarını söylemektedir. Birçok mitolojik öykünün kahramanı olan Amazonlar, Karadeniz Ereğlisi ve çevresinin (Heraklea-Sinop arası) bilinen ilk sakinleri olarak ifade edilir. Yine Kaskalar ve Kukonlar da Hatti ve Hititlerden sonra bu toprakların eski halkları olarak bilinmektedir.

Büyük İskender, Paflagonya'yı zaptedememiş ise de onun kumandanı Antigon istilaya muvaffak olmuştur. Helenlerden sonra 183'te Pontuslar bölgeyi ve sahillerini almışlar, 200'de Galatyalılar Ilgaz'ın güneyini ele geçirmişler, 12'de Pontuslara vermişler, 104'te bölge Pontuslardan Bitinyalılara geçmiştir. Bitinyalılar 64'te Romalılarla yaptıkları savaşta yok olmuşlardır.

Romalılar, Kastamonu dahil bölgeyi tamamen işgal ettikten sonra Taşköprü’yü hükûmet merkezi yapmışlar ve bu şehri General Pompe aldığından şehre Pompeipolis adını vermişlerdir. Roma İmparatorluğu'nun 395'te ikiye bölünmesiyle kurulan Doğu Roma İmparatorluğu 1100'e kadar Kastamonu'ya hâkim olmuş fakat o tarihte kenti Danişmentlilere terk etmeye mecbur kalmışlardır.

Paflagonya kentleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Paflagonya kentlerinin bazıları şunlardır:

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410.
^ "Paflagonya". Araştırma yazısı,Yönetmen Tekin Gün. Mootol,Kültür Sanat-Haziran 2010. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Paflagonya Bölgesi Tarihi". Paflagonya çalışma yazı.Yönetmen Tekin Gün. Mootol,Kültür Sanat, Haziran 2010. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarih ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

Karadeniz Bölgesi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[coğ1-1] Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410.

[2] "Paflagonya". Araştırma yazısı,Yönetmen Tekin Gün. Mootol,Kültür Sanat-Haziran 2010. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[3] "Paflagonya Bölgesi Tarihi". Paflagonya çalışma yazı.Yönetmen Tekin Gün. Mootol,Kültür Sanat, Haziran 2010. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[1]

[2]

[3]

g t d Anadolu'daki antik krallıklar
Tunç Çağı	Ahhiyava Arzava Assuva Hapalla Hatti Hayasa-Azzi Hitit İsuva Karkamış Kaşka Kizzuvatna Kuşşara Lukka Luvi Misya Mitanni Pala Puruşanda Seha Vilusa/Troya Zalpa
Demir Çağı	Aiolis Diaohi Dor Heksapolisi Frigya Geç Hititler Gurgum Hilakku Kammanu Karkamış Kue Kummuhu Patin Tabal Tunna İyonya Karya Kimmer Kolhis Lidya Likya Urartu
Antik Çağ	Antigon Bitinya Ermenistan Galatya Kapadokya Kilikya Kommagene Paflagonya Pergamon Pontus

Paflagonya nedir?, Paflagonya anlamı nedir?, Paflagonya ne demektir?