Web Ontology Language (OWL), (diğer bir tanıma göre Web Ontoloji Dili), ontolojileri tanımlamak ve çeşitlemek için kullanılan bir dildir. Bir ontoloji, ilgili özellikler ve örnekleri ile birlikte sınıfların açıklamalarını içerebilir. OWL, bilginin içeriğini sadece insanlara gösteren değil, bunun yanında işleyen uygulamalar tarafından kullanılmak üzere tasarlanmıştır.OWL, XML, RDF, and RDF Schema (RDF-S) tarafından desteklenen ağ içeriğinin makinalar tarafından daha iyi yorumlanabilmesini, biçimsel bir semantik ile birlikte ek sözcük kümeleri sunarak kolaylaştırır.OWL, OIL ve DAML+OIL gibi eski dilleri temel alır ve şu anda W3C tavsiyesidir.

OWL, Anlamsal ağ'ın gelecekteki uygulamaları için temel teknolojilerden biridir. Sayıca çok ve çeşitli alanlardaki uygulamalarda önemli bir rol oynamaktadır ve araştırmalarını araçlara, uslamlama tekniklerine, biçimsel temellere ve dil eklentilerine odaklamıştır.

OWL, anlamsal ağ bilgisinin işlenebilmesi için genel bir yol sağlamak üzere tasarlanmıştır. OWL, XML, RDF ve RDF-S tarafından sağlanan anlamların açıklanmasını sağlayan imkânları kolaylaştırmak için geliştirilmiştir. Bu nedenle, makinalar tarafından çevirilip kullanılabilir ağ içeriğini gösterebilme yeteneği sayesinde, bu ağ dillerinin evrimsel devamı gibi düşünülebilir. OWL, XML tabanlı olduğu için, OWL bilgisi kolayca farklı işletim sistemlerine sahip bilgisayarlar ve farklı programlama dilleri arasında alınıp verilebilir. Dil, bilgisayarlar tarafından okunmak üzere tasarlandığından ve insanların okuyabilmesi çok fazla göz önünde bulundurulmadığından, araç meselesi olarak düşünülebilir. OWL, değer yönetimi çerçevesi, büyük ölçekli entegrasyon ve ağ üzerinde veri paylaşımı için standart yaratmada kullanılmaktadır.

OWL'nin, artırılmış açıklayıcılık, daha basit bir veri modeli ve serializasyon ve bir dizi iyi tanımlanmış alt diller içeren, genişletilmiş bir versiyonu, (bazen OWL 1.1 olarak da anılmaktadır, fakat resmileşmiş değildir) sunulmuştur.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

1990'ların ikinci yarısındaki birçok araştırma çalışmaları, yapay zekâdan bilgi gösterimi(Knowledge Representation (KR)) fikrinin, World Wide Web için nasıl kullanılabileceğini ortaya çıkardı. Bu araştırmalar HTML (SHOE olarak bilinen), XML (önce XOL, daha sonra OIL) ve çeşitli çerçeve-tabanlı KR dilini ve bilgi kazancı yaklaşımını temel almıştır.

OWL DL, description logic >${\displaystyle {\mathcal {SHOIN}}(D)}$ in bir kısmına ve çerçeve tabanı sistemler olarak bilinen eski KR(Bilgi Gösterimi) sistemlerini temel alır. Alt bir dalı olan OWL Lite, daha az açıklayıcı mantığı>${\displaystyle {\mathcal {SHIF}}(D)}$ temel alır. OWL DL ve OWL Lite deki bütün uslamlama görevleri bilgi tabanlı (Knowledge Based)(KB) tatmin edilebilirliğe indirgenebilir. OWL Full, daha çok güce ve açıklayıcılığa ve daha az kısıta sahip olması dolayısıyla,description logicin sınırları dışında çalışabilir. (OWL Full un semantiği, RDF'in semantiğini temel alır. OWL, RDF/XML dokümanlarında kodlanmaktadır.

OWL, DAML+OIL ağ ontoloji dilinin araştırma tabanlı bir türüdür. DAML+OIL "US/UK ad hoc Joint Working Group on Agent Markup Languages" isimli, DAML programı ve Avrupa Birliği'nin IST fon projesi çerçevesinde, US Defense Advanced Research Projects Agency (DARPA) nın ortaklı katılımı ile kurulmuştur.

World Wide Web Consortium James Hendler ve Guus Shreiber tarafından yönetilen "Web Ontology Working Group"u 1 Kasım 2001 tarihinde kurdu. kuramsal sözdizimlerinin lk çalışma taslakları, referansları ve özeti Temmuz 2002'de yayınlandı. OWL dokümanı 10 Şubat 2004'te W3C'nin resmi önerisi haline geldi ve çalışma grubu 31 Mayıs 2004'te dağıldı.

Alt Diller[değiştir | kaynağı değiştir]

OWL üç alt dile sahiptir (bazen tür olarak da anılabilirler): OWL Lite, OWL DL ve OWL Full. Gittikçe artan açıklayıcılıkta olan bu üç dil, belirli uygulama toplulukları ve kullanıcılar tarafından kullanılmak üzere özel olarak dizayn edilmişlerdir.

• OWL Lite, sınıflandırma hiyerarşisi ve basit kısıtlama ihtiyaçları duyan kullanıcılar destekler.
• OWL DL
• OWL Full

Bu dillerin tamamı, daha basit yapıdaki atalarının devamı niteliğindedir. Aşağıdaki ilişkiler geçerlidir, tersleri geçerli değildir.

• Her kurallara uygun OWL Lite ontolojisi, kurallara uygun bir OWL DL ontolojisidir.
• Her kurallara uygun OWL DL ontolojisi, kurallara uygun bir OWL Full ontolojisidir.
• Her geçerli OWL Lite çıkarımı, geçerli bir OWL DL çıkarımıdır.
• her geçerli OWL DL çıkarımı, geçerli bir OWL Full çıkarımıdır.

Kısaltma[değiştir | kaynağı değiştir]

Web Ontology Language kısaltmasının WOL olması gerektiğini söyleyenler olabilir. Fakat Winnie the Pooh isimli çizgi filmdeki Owl isimli karakterin ismini WOL şelinde yazmış olmasına rağmen, OWL kısaltması bu isme referans vermeden, sadece söylenimi kolay bir kısaltma olduğu için, logo tasarımlarında iyi duracağı düşünüdüğünden ve William A. Martin'in 1970'lerdeki One World Language KR projesinin onuruna teklif edilmiştir 22 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Ek kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Ontoloji (bilgisayar bilimi)
• Anlamsal ağ
• SIMILE
• Common logic (CL)
• RDF
• FOAF + DOAC
• Meta-Object Facility (MOF), a different standard for the Unified Modeling Language (UML) of the Object Management Group (OMG)

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• OWL Web Ontology Language Overview 13 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at W3C
• OWL Web Ontology Language Guide 18 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at W3C
• OWL Web Ontology Language Reference 18 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at W3C
• Visual OWL Visual Modeling Forum page dedicated to graphic notations for OWL.
• Introduction to OWL Web Ontology Language for Medical and Biosciences Applications at Medical Computing .Net22 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Tutorial on OWL15 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at the University of Manchester Computer Science Department 22 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• OWL 1.1 proposal
• Introduction to Description Logics DL course 9 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Enrico Franconi, Faculty of Computer Science, Free University of Bolzano, Italy

Araçlar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Description Logic reasoners 16 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – a collection of description logic reasoner software
• FaCT++ 10 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – GPL reasoner for SHOIQ(D), a language slightly more powerful than OWL DL
• Pellet – Open source reasoner for OWL DL
• RacerPro – the commercial OWL RDF Reasoner
• KAON2 6 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – Closed source inference engine for OWL-DL and DL-safe rules
• OWL Book – Book that describes OWL syntax
• Protégé OWL – OWL plugin for the Protégé ontology editor licensed under MPL
• SemanticWorks – the commercial OWL editor from Altova
• SWOOP 23 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – OWL Ontology Editor developed by the Maryland Information and Network Dynamics Lab Semantic Web Agents Project (freeware)
• Model Futures OWL Editor (freeware) – an easy to use OWL editor with a number of import capabilities such as XMI, ErWin(TM) and Thesaurus descriptor XML
• DOME 19 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – the DERI Ontology Management Environment
• TopBraid Composer 6 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – the commercial OWL/RDF/SPARQL and SWRL development environment based on Eclipse from TopQuadrant 28 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Bossam: A rule-based OWL reasoner