Natsilik İnuitçesi

Natsilik İnuitçesi
Natsilik İnuitçesi
Inuktitun, Natsilingmiutut
Ana dili olanlar	Kanada (Nunavut)
Dil ailesi	Varsayılan Natsilik İnuitçesi;
Yazı sistemi	İnuit hece yazısı
Dil kodları
ISO 639-3	–

Natsilik İnuitçesi ya da Netsilik İnuitçesi (kendilerince Inuktitun, Doğu Kanada İnuitçesi ᓇᑦᓯᓕᖕᒥᐅᑎᑐᑦ Natsilingmiutut; İngilizce Natsilik, Netsilik,^[3] Nattilik, Netsilingmiut, Natsilingmiutut ,^[4] Nattilingmiutut ,^[5] Nattiliŋmiutut^[6]), Kanada'da Nunavut özerk bölgesinde yaşayan Batı Kanada İnuitlerinden Natsilik İnuitleri tarafından konuşulan Batı Kanada İnuitçesinin bir lehçesidir ve İnuit hece yazısı ile yazılsa da yazı dili değil konuşma dilidir. Nunavut'taki resmi diller arasında yer almaz.

Diyalekt ve kabileler[değiştir | kaynağı değiştir]

Nattilik İnuitçesi (kendilerince Nattilingmiutut (dil); İng. Natsilik subdialect, Natsilik proper). ᑕᓗᕐᔪᐊᑦ (Talurjuat/Spence Bay) ile ᓇᐅᔭᑦ (Naujat/Repulse Bay) şehirlerinde konuşulur. Konuşan kabileler: Arvertormiut, Netsilingmiut, Kuungmiut
Arviligjuaq İnuitçesi (İng. Arviligjuaq subdialect). ᐊᕐᕕᓕᒡᔪᐊᖅ (Arviligjuaq/Pelly Bay) şehrinde konuşulur. Konuşan kabileler: Arviligjuarmiut, Sinimiut
Utkuhiksalik İnuitçesi (kendilerince Utkuhiksalingmiutitut (dil); İng. Utkuhiksalik subdialect, Utkuhikhalik, Gjoa Haven dialect). ᐅᖅᓱᖅᑑᖅ (Uqsuqtuuq/Gjoa Haven) ile ᖃᒪᓂ‛ᑐᐊᖅ Qamani'tuaq (Baker Lake) şehirlerinde konuşulur. Konuşan kabileler: (?) Ahagmiut, (?) Hanningařuqmiut, (?) Ilivilermiut, Ugyulingmiut, Qeqertarmiut, Utkuhiksalingmiut (İng. Utkuhiksalik proper)

Özel harfler[değiştir | kaynağı değiştir]

Natsilik alfabesine ayrıca üç harf (š ř ŋ) eklenmiş olup bunlar daha çok transkripsiyon olarak yazıda gösterilir:^[7]

š "şr" sesini andırır.

Uqšuqtuuq — Gjoa Haven

hikšik — gelengi, marmot

mikšaanut — hakkında

ř [ɉ] (ᖬ řa ᖨ ři ᖪ řu ᖭ řaa ᖩ řii ᖫ řuu)

ᐃᖨ iři — göz ( Inuktitut ᐃᔨ iji)

ᐅᒡᖪᒃ ugřuk — sakallı fok ( Inuktitut ᐅᒡᔪᒃ ugjuq)

ᑭᐅᖪᖅ kiuřuq — o cevap veriyor ( Inuktitut ᑭᐅᔪᖅ kiujuq)

ᐊᐱᕆᖪᖅ apiriřuq — o soruyor ( Inuktitut ᐊᐱᕆᔪᖅ apirijuq)

ŋ – hece yazısında ᖕ (ng) olarak gösterilir.

avinŋuaq — lemming

kiŋŋaq — dağ

Karşılaştırma[değiştir | kaynağı değiştir]

Inuinnaqtun	Nattiliŋmiut	Kivallirmiut	Aggurmiut (Kuzey Baffin)	Uqqurmiut (Güney Baffin)	anlamı
niriyuq	niriřuq		nirijuq		o yemek yiyor
ihumayuq	ihumařuq	ihumajuq	isumajuq	isumajuq	o düşünüyor
pingahut	piŋahut	pingahut	pingasut	pingasut	bıçak
akhunaaq	akłunaaq	akłunaaq	akłunaaq	atsunaaq	halat, ip
quana	qujanaqqutit	ma’na	qujannamiik	nakurmiik	teşekkür ederim
imannaq	iiq	nauk	aakka	aagga	hayır
hiqiniq	hiqiniq	hiqiniq	siqiniq	siqiniq	güneş
ublaaq	ublaaq	ublaaq	ullaaq	ullaaq	sabah
qablu	qablu	qablu	qallu	qallu	kaş

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

2001 Kanada İstatistiklerine göre Natsilik İnuitçesi (Natsilingmiutut) konuşanların sayısı:^[8]

Diyalekt(ler)	Yerleşim	Yetişkin İnuit nüfus (15 yaş ve üzeri)	Çok iyi ya da nispeten iyi konuşanların yüzdesi	Evde tamamen ya da çoğunlukla konuşanların yüzdesi
Inuinnaqtun/Natsilingmiutut	Taloyoak (ᑕᓗᕐᔪᐊᕐᒃ Talurjuaq)	390 (I) + 390 (N)	89 (I) + 89 (N)	34 (I) + 34 (N)
Natsilingmiutut	Gjoa Haven (ᐅᖅᓱᖅᑑᖅ Uqsuqtuuq)	540	83	38
Natsilingmiutut	Kugaaruk (ᑰᒑᕐᔪᒃ Kugaaruk)	300	87	43
Natsilingmiutut/Aivilik	Repulse Bay (ᓇᐅᔮᑦ Naujaat)	320	100	97
Kivalliq/Natsilingmiutut	Whale Cove (ᑎᑭᕋᕐᔭᖅ Tikirarjuaq)	170	94	81

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2012.
^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2012.
^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2012.
^ "Preserving Inuit Dialects in Nunavut, January 2005" (PDF). 25 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2012.
^ "Teacher devises special syllabics for Nattilingmiutut". 3 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2012.
^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2012.
^ "Why does Nattiliŋmiut have special letters?". 21 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2012.
^ Shelley Tulloch (2005), Aulapkainahuarniq Inuit Uqauhiinnik Nunavunmi ᐃᓄᐃᑦ ᐅᖃᐅᓯᖕᒋᑦ ᐊᔾᔨᐅᓇᖏᑦᑐᑦ ᓄᓇᕗᒻᒥ Preserving Inuit Dialects in Nunavut^{[ölü/kırık bağlantı]}, research report. Prepared for the Office of the Languages Commissioner of Nunavut Iqaluit, Nunavut, January 2005

[1] "Arşivlenmiş kopya". 10 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2012.

[2] "Arşivlenmiş kopya". 10 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2012.

[3] "Arşivlenmiş kopya". 11 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2012.

[4] "Preserving Inuit Dialects in Nunavut, January 2005" (PDF). 25 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2012.

[5] "Teacher devises special syllabics for Nattilingmiutut". 3 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2012.

[6] "Arşivlenmiş kopya". 18 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2012.

[7] "Why does Nattiliŋmiut have special letters?". 21 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2012.

[refDialectinuit-8] Shelley Tulloch (2005), Aulapkainahuarniq Inuit Uqauhiinnik Nunavunmi ᐃᓄᐃᑦ ᐅᖃᐅᓯᖕᒋᑦ ᐊᔾᔨᐅᓇᖏᑦᑐᑦ ᓄᓇᕗᒻᒥ Preserving Inuit Dialects in Nunavut^{[ölü/kırık bağlantı]}, research report. Prepared for the Office of the Languages Commissioner of Nunavut Iqaluit, Nunavut, January 2005

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Natsilik İnuitçesi nedir?, Natsilik İnuitçesi anlamı nedir?, Natsilik İnuitçesi ne demektir?