Mihail (Arapça: ميخائيل السرياني), (Süryanice: ܡܺܝܟ݂ܳܐܝܶܠ ܣܽܘܪܝܳܝܳܐ), ö. 1199 AD, onu yeğeninden ayırmak için Büyük Mihail (Süryanice: ܡܺܝܟ݂ܳܐܝܶܠ ܪܰܒ݁ܳܐ) ya da Michael Syrus ya da Yaşlı Mihail olarak da bilinir,^[1] 1166-1199 yılları arasında Süryani Ortodoks Kilisesi Patriğidir. Bugün en çok en büyük Orta Çağ Vakainamesi'nin yazarı olarak bilinir, eser Süryanice yazılmıştır. Kendi eliyle yazılan diğer çeşitli yazılar günümüze ulaşmıştır.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Mihail'in hayatı Bar Hebraeus tarafından kaydedilmiştir.^[2] Yaklaşık 1126 yılında Melitene'de (bugün Malatya), Kindasi ailesinden Rahip Eliya'nın (Elias) oğlu olarak doğdu.^[3] Amcası keşiş Athanasius, 1136'da Kilikya'da Anavarza piskoposu oldu.

O dönemde Melitene, Türkmen Dânişmendliler Beyliği bir parçasıydı ve bu beylik 1142'de ikiye bölündüğünde, beyliklerden birinin başkenti oldu. 1178'de Anadolu Selçuklu Devleti'nin bir parçası oldu. Yakubi Mar Bar Sauma Manastırı şehre yakındı ve 11. yüzyıldan beri patriklik makamıydı.

Mihail, çocukken manastırın hizmetine girdi ve otuz yaşından önce manastırın baş rahibi oldu. Manastır bünyesinde su tedarikini iyileştirmek ve akıncılara karşı savunma dahil olmak üzere çeşitli iyileştirmeler yaptı. 18 Ekim 1166'da Yakubi kilisesinin Patrikliğine seçildi ve yirmi sekiz piskoposun huzurunda kutsandı.

1168'de Kudüs'e hac ziyareti yaptı ve ardından Antakya'da bir yıl kaldı. Her iki şehirde o zamanlar Haçlı devletlerinin bir parçasıydı ve Mihail, haçlı lordları ile, özellikle Kudüs'ün Latin patriği Amaury de Nesle ile mükemmel ilişkiler kurdu. 1169 yazında Mar Bar Sauma manastırına geri döndüğünde, bir sinod düzenledi ve kiliseyi yeniden düzenlemeye çalıştı.

Bizans İmparatoru I. Manuil, Kiliselerin bir araya gelmesini müzakere etmek için ona yaklaştı. Ancak Mihail, Bizanslılara güvenmedi. İmparator tarafından davet edildiğinde Konstantinopolis'e gitmeyi reddetti ve hatta 1170 ve 1172'de elçisi Theorianus'la görüşmeyi iki kez reddetti, bunun yerine kendi temsilcisi Kaishoum piskoposu John'u ve ardından öğrencisi Theodore bar Wahbun'u gönderdi. İmparatora giden art arda gelen üç mektupta, miafizit Yakubi inancının basit bir ifadesiyle cevap verdi.^[4]

1174 civarında Mihail, bir piskopos hizbinin isyanıyla mücadele etmek zorunda kaldı. Muhalif piskoposların kışkırtmasıyla kendisinin iki kez tutuklandığını kaydetmiştir, kendi söylediğine göre bir kez Mardin valisinin hizmetkarları tarafından, ikinci kez Musul emirinin hizmetkarları tarafından. Ayrıca 1171 ve 1176'da Bar Sauma keşişleri ona isyan ettiler.

1178 ile 1180 arasında Antakya ve Kudüs'te yeniden haçlı devletlerinde ikamet etti. Papa III. Alexander tarafından Üçüncü Laterano Konsili'ne katılmaya davet edildi, ancak reddetti. Ancak kendisine verilen bilgilere dayanarak Katharlar üzerine uzun bir inceleme yazarak mektupla katıldı.

1180'de eski öğrencisi Theodore bar Wahbun bazı hoşnutsuz piskoposlar tarafından John adıyla Amida'da patrik seçilmesi, on üç yıl süren bir bölünmeye başlattı.

Mihail etkili bir şekilde harekete geçti, Theodore'u ele geçirdi ve onu Bar Sauma'ya hapsetti ve resmi olarak görevden aldı. Bazı keşişlerin kaçmasına yardım etmesi ile Şam'a giden Theodore Selahaddin Eyyubi'den yardım istedi ama çabaları boş çıktı. Daha sonra Kudüs'e gitti ve 1187'de kentin düşmesinden sonra, Ermeni Katolikosu IV. Grigor ile Rumkale'ye gitti ve bu ona Kilikya Ermeni prensi II. Levon'un resmen tanınmasını sağladı. Theodore'un birçok destekçisi vardı ve ayrılık 1193 yazında Theodore'un ölümüne kadar bitmedi. Bar Hebraeus'a göre Theodore Süryanice, Yunanca, Ermenice ve Arapça yazıp konuşabiliyordu ve Mihail aleyhindeki davasının Arapça yazdı.^[5]

Mihail, 1182'de Melitene'de sultan II. Kılıç Arslan ile buluştu ve onunla samimi konuşmalar yaptı.

Mihail, Günah çıkarma doktrini konusundaki Mısır ihtilafına da dahil oldu ve Mark Ibn Kunbar'ın aforoz edilmesi konusunda İskenderiye Patriği III. Mark'ı destekledi.^[6]

7 Kasım 1199 günü Bar Sauma Manasırı'nda 33 yıllık patriklik görevinin ardından 72 yaşında öldü. Yeshti' Sephethana [Suryanice ܝܸܫܬ݂' ܣܸܦܗܸܬܗܲܢܲ] ya da "Büyük-dudaklar" olarak bilinen yeğeni Genç Mihail,^[7] Melitene'de 1199–1215 yılları arasında IX. Athanasius ve sonra XIV. John karşısında anti-patrik oldu.^[1]

Çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Mihail üretken bir yazardı. Ayin, Yakubî kilisesi doktrini ve kilise hukuku üzerine eserler yazdı. Çoğunluğu yayınlanmamış olan çok sayıda vaazı da hayatta kaldı. Ancak en çok kendi derlediği, hayatta kalan en uzun ve en zengin vakainame olan Süryanice Dünya Vakainamesi ile tanınır.

Vakainame[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu Vakainame, Yaratılıştan Mihail'in kendi zamanına kadar uzanıyor. Daha önceki ve günümüzde kaybolmuş, Kilise Tarihi çalışmalarını kullanır; örneğin, Geç Antik dönemle ilgili içeriği esas olarak Süryani Ortodoks Kilisesi'nin başı Dionysius'a dayanmaktadır. Testimonium Flavianum'un bir sürümünü içerir.

Eser, 1598'de Batı Süryani lehçesi ile yazılmış tek bir el yazmasıdır. Bu, Mihail'in kendi el yazısından kopyalanmış daha önceki bir el yazmasından kopyalanmıştır. El yazması bugün Halep'teki bir kilisede kilitli bir kutuda tutuluyor ve akademisyenlerin erişimine açık değildir. Ancak Fransız bilim adamı Jean-Baptiste Chabot, 1888'de bir nüshanın elle yapılmasını ayarladı ve dört ciltlik (1899-1910) bir fotoğraf kopyasını Fransızca çeviriyle yayınladı.

2009 yılında, Edessa-Halep kodeksinin tıpkı basımı, Gorgias Press tarafından, Büyük Mihail'in Vakainame'si üzerine bir dizinin ilk cildinde (Mor Gregorios Yuhanna İbrahim tarafından düzenlenmiştir) yayınlandı. VHMML Okuma Odası'nda dijital bir tıpkı kopyası da mevcuttur.

Victor Langlois'in 1868'de Fransızca bir çevirisini yayınladığı kısaltılmış bir Ermenice çevirisi de mevcuttur. Bu bile tek başına işin önsözünü koruyor. Yayınlanmamış daha kısa bir Ermenice versiyonu da var.

Süryani alfabesi ile Arapça yazılmış (Garshuni) versiyonu da Britanya Kütüphanesi ms. Orient. 4402'de mevcuttur, 5. kitapla başlayan Arapça bir versiyon Vatikan el yazmasında mevcuttur.^[8]

İkincil tanıklar olarak: Bar Hebraeus, yalancı-Yakup ve Keldani Maribas hepsi Mihail'in çalışmalarına dayanır.^[9]

İlgi alanları[değiştir | kaynağı değiştir]

Çalışmaları, günümüzde volkanik patlamalarla bağlantılı olduğu bilinen iklim değişiklikleri kaydı nedeniyle NASA bilim adamları tarafından kullanıldı. Bunu MS 536'da kaydeder:

Güneş karardı ve karanlığı 18 ay sürdü. Her gün yaklaşık 4 saat parlıyordu ve bu ışık hala zayıf bir gölgeydi. Herkes güneşin tam ışığını asla geri kazanamayacağını ilan etti. Meyveler olgunlaşmadı ve şarabın tadı ekşi üzüm gibi oldu.

Ve M.S.626:

M.S.626 yılında, güneş küresinin yarısının ışığı kayboldu ve Ekim'den Haziran'a kadar karanlık vardı. Sonuç olarak insanlar güneşin küresinin asla orijinal durumuna geri dönmeyeceğini söylediler.

Latin Haçlı devletleri için dönemin bir kaynağıdır ve Katolik Frankların miafizitlere karşı hoşgörüsünü ve liberalizmini kaydeder:^[10]

Yakubî kilisemizin papazları, onların arasında zulüm görmeden veya taciz edilmeden yaşadılar. Suriye'de olduğu gibi Filistin'de de inançlarından dolayı zorluk çıkarmadılar, tüm halklar ve Hristiyanların tüm dilleri için tek bir formülde ısrar etmediler. Ancak onlar, soruşturmadan veya çapraz sorgulamadan haça saygı duyan herkesi Hristiyan olarak görüyorlardı.

Ayrıca Tapınakçıları ve Hospitalierleri kendi halkına över:^[10]

Tapınakçılar veya Hospitalierler askeri bir yeri işgal etmek ve onu ölümüne tutmak zorunda kaldıklarında, bunu yaparken ölürler. Bir kardeş öldüğünde kırk gün onun adına fakirleri doyururlar, kırk kişiye kalacak yer verirler. Çatışmada ölenleri şehit olarak görüyorlar. Yoksullara yiyecek ve içeceklerinin onda birini dağıtırlar. Evlerinden birinde ne zaman ekmek pişirseler, onda birini fakirlere ayırıyorlar. Büyük zenginliklerine rağmen, çarmıha saygı duyan herkese hayırseverdirler. Her yerde hastaneler kurdular, hastalanan yabancılara hizmet ve yardım ettiler.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Özel

Genel

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Jullien, Florence (2006). "MICHAEL THE SYRIAN". Encyclopaedia Iranica. 2 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2020. 
• Michel le Syrien - First volume of French translation of Chronicle.
• Second volume in French
• Third and last volume in French
• French translation of Armenian version of the Chronicle
• English translation of preface to the Chronicle 3 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Robert Bedrosian, Michael the Syrian - English translation of Armenian version of the Chronicle of Michael the Syrian.
• Jürgen Tubach (1993). "Mihail (Süryani Ortodoks Kilisesi Patriği)". Bautz, Traugott (Ed.). Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL) (Almanca). 5. Herzberg: Bautz. cols. 1467–1471. ISBN 3-88309-043-3. 
• NASA scientists and Michael the Syrian