Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. Lütfen güvenilir kaynaklar ekleyerek madde içeriğinin geliştirilmesine yardımcı olun. Kaynaksız içerik itiraz konusu olabilir ve kaldırılabilir. Kaynak ara: "Michael Ende" – haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR (Ocak 2015) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin)

Michael Andreas Helmuth Ende (d. 12 Kasım 1929, Garmisch-Partenkirchen - 28 Ağustos 1995, Filderstadt), Alman fantastik çocuk kitapları yazarıdır. Bitmeyecek Öykü ile dünya üzerindeki milyonlarca çocuğu büyüleyen Michael Ende'nin yazar olarak ilk büyük başarısı, çocuklar için yazdığı Cim Düğme ve Lokomotifçi Lukas'tır (Jim Knopf und Lukas der Lokomotivführer). Bu kitabın devamı niteliğinde Cim Düğme ve Vahşi On Üçler ve Momo adlı kitapları da bulunmaktadır. Çalışmaları 40'tan fazla dile çevrilmiş, 20 milyondan fazla satmış; sinema, sahne oyunları, opera ve sesli kitaba uyarlanmıştır.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

12 Kasım 1929’da Garmisch-Partenkirchen, Almanya’da dünyaya geldi. Gerçeküstücü bir ressam olan Edgar Ende ile fizyoterapist Louise Bartholomew Ende'nin tek çocuğuydu. Altı yaşındayken ailesiyle birlikte Münih'in kuzeyinde sanatçıların yoğun olarak yaşadığı Schwabing ilçesine taşındılar. Büyüdüğü bu edebi ve sanatsal yönden zengin ortam daha sonra yazılarını etkiledi.

1936 yılında babasının işi Nazi yönetimi tarafından "dejenere" olarak ilan edildi ve yasaklandı. Bu yüzden babası gizli çalışmak zorunda kaldı. II. Dünya Savaşı'nın ağır dehşeti çocukluğunu etkiledi. Münih'e ilk hava saldırısı gerçekleştiğinde on iki yaşındaydı.

1945’te on altı yaşındayken askere çağrılınca eğitimini sürdürdüğü Waldorf okulundan ayrıldı. Savaştan sonra 1948-1950 yılları arasında bir drama okuluna katıldı, aktörlük yaptı, skeçler ve kısa oyunlar yazdı, Münih Halk Tiyatrosu’nda yönetmenlik ve Bavyeralı bir yapım şirketi için film eleştirmenliği yaptı.

1952 yılında bir yılbaşı partisinde tanıştığı Ingeborg Hoffman ile 1964 yılında Roma'da evlendi. Hoffman hümanist değerleri sürdürmek için kararlı bir örgüte, Hümanist Birliğine katılmak için Ende'yi teşvik etti. Birlikte insan hakları için çalıştılar. Eşinin rehberliğinde çeşitli gruplarla tanıştı. 1985 yılında Hoffman'ın ani ve beklenmedik ölümüyle Ende, İtalya, Casa Liocorno daki evlerini sattı ve Münih'e döndü.

1992 yılında, Ende'ye mide kanseri teşhisi konuldu. İki yıl süren tedavi sonunda 28 Ağustos 1995'te hastalığa yenik düşerek 64 yaşındayken Filderstadt'ta yaşamını yitirdi.

Çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Yazın hayatına 1950’lerde kabare senaryoları yazarak başlayan Ende’nin en çok ses getiren kitabı 1979’da yayımlanan Bitmeyecek Öykü adlı romanıydı. Roman 30’dan fazla dile çevrildi ve uluslararası alanda çok satanlar listesine girdi. Ayrıca Momo adlı kitabı ise büyük ses getirdi. Kitabında zamandan bahseden yazar, bu romanın hikâyesini birinden duyduğunu, duyduklarını hiç değiştirmeden bize aktardığından bahseder.

Ende, 20. yüzyılın en popüler Alman yazarlarından biridir. Genelde çocuk kitaplarındaki büyük başarılarından söz edilse de yetişkinler için de kitaplar yazmıştır. Ende "Hikayelerimi içimdeki çocuk ve hepimiz için anlatıyorum" ve "benim kitaplarım 8 ve 80 yaş arasındaki tüm çocuklar içindir" demiştir.

Fantezi dünyasını seçen, fakat gerçek dünyayla olan bağlarını da koparmayan öyküleriyle pek çok övgü ve ödül almasına karşın alçak gönüllülükten vazgeçmemiştir.

Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1961 Alman Gençlik Edebiyatı Ödülü - Cim Düğme ve Lokomotifçi Lukas (Jim Knopf und Lukas der Lokomotivführer)
• 1967 Hugo-Jacobi Ödülü
• 1974 Alman Gençlik Edebiyatı Ödülü - Momo
• 1979 Buxtehude Bull - Bitmeyecek Öykü (Die unendliche Geschichte)
• 1980 Çocuk Edebiyatı Derneği Volkach Alman Akademisi Büyük Ödülü
• 1980 Wilhelm Hauff Ödülü - Bitmeyecek Öykü
• 1981 Uluslararası Janusz Korczak Edebiyat Ödülü - Bitmeyecek Öykü
• 1982 Accademia Internazionale Medicean Lorenzo il Magnifico Ödülü (AIM)
• 1983 Gümüş Kalem - Bitmeyecek Öykü
• 1989 Almanya Federal Cumhuriyeti Liyakat Nişanı
• 1990 La vache qui lit Ödülü - Der satanarchäolügenialkohöllische Wunschpunsch
• 1996 Kurt Lasswitz Ödülü - Santa Cruz'a Giden Uzun Yol (Der lange Weg nach Santa Cruz)

Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor.

Türkçeye çevrilmiş eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• Momo
• Bitmeyecek Öykü
• Büyü Okulu
• Cim Düğme ve Lokomotifçi Lukas
• Cim Düğme ve Vahşi 13'ler
• Çıplak Gergedan
• Dilek Şurubu
• Ayna İçinde Ayna
• Özgürlük Hapishanesi
• Pimpirik ile Sümsük
• Santa Cruz'a Giden Uzun Yol

Vikisöz'de Michael Ende ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.