Mehmet Haberal

Prof. Dr. Mehmet Haberal
Prof. Dr. Mehmet Haberal
Doğum	29 Ekim 1944 (79 yaşında); Pazar, Rize, Türkiye
Eğitim	Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi
Meslek	Tıp Profesörü, Rektör
Siyasi parti	DYP; CHP
Çocuk(lar)	Erkan Haberal
Ebeveyn(ler)	Yaşar Ali Haberal; Medine Haberal

Mehmet Haberal^[1]^[2] (d. 29 Ekim 1944, Subaşı, Pazar, Rize), Türk cerrah, akademisyen.

3 Kasım 1975'te Hacettepe Hastanesi'nde Türkiye'deki ilk organ naklini gerçekleştirmiştir.^[3] Başkent Üniversitesi'nin kurucusudur.

Tıp alanında çok sayıda uluslararası ödülün sahibi Haberal, 2010 yılında Amerikan Cerrahlar Koleji tarafından şeref üyeliğine seçilmiştir.^[4]

24. dönem Zonguldak milletvekili olarak görev yapmıştır.^[1]

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

1944 yılında Rize'nin Pazar ilçesine bağlı Subaşı köyünde doğdu. 1954 yılında Zonguldak Gazi İlkokulu'nu bitirdi. 1961 yılında Zonguldak Mehmet Çelikel Lisesi’nde orta ve lise öğrenimini tamamladı.

1967 yılında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden mezun oldu ve 1971 yılında genel cerrahi uzmanı oldu. ABD'nin Teksas eyaleti Galveston şehrindeki Shriner Yanık Enstitüsü'nde ve John Seally Hastanesi'nde yanık tedavisi yüksek uzmanlık (1973); Colorado Üniversitesi Tıp Fakültesi, Organ Nakli Merkezi'nde yüksek uzmanlığı yaptı (1974-1975).

3 Kasım 1975 tarihinde Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Bölümü'nde, Türkiye'de ilk kez annesinden 12 yaşındaki bir çocuğa, akrabalararası böbrek naklini gerçekleştirdi. 10 Ekim 1978'de Avrupa Trasplantasyon Birliği'nden (Eurotransplant) sağlanan ölü böbrek ile Türkiye'de ilk defa kadavradan böbrek naklini gerçekleştirdi. 2238 sayılı Kanun ile organ ve doku nakli yasasının çıkmasında rol oynadı.

1979'da Ankara'da 1. Ulusal Yanık Kurultayını Ankara'da düzenleyen Haberal, 1980'de Türkiye Organ Nakli ve Yanık Tedavi Vakfı'nı kurdu ve iki yıl sonra Mart 1982'de aynı vakfa bağlı Hemodiyaliz Merkezi'ni açtı. Aynı yıl, genel cerrahi profesörü oldu.

1983 yılında Ankara'da ilk organ nakli kurultayını düzenledi. Ertesi yıl, Orta Doğu'da organ paylaşımı ve teminini kolaylaştırmak için Orta Doğu Diyaliz ve Organ Nakli Vakfı'nı kurdu. 1985'te Ankara'da Türkiye Organ Nakli ve Yanık Tedavi Vakfı Hastanesi'ni kurdu. 1987'de Orta Doğu Organ Nakli Derneği'ni kurdu ve başkanlığını üstlendi. 1990 yılında Türkiye Organ Nakli Derneği'nin kurucu üyesi ve başkanı oldu.

1986'da Haberal Eğitim Vakfı'nı kurdu.

1991 Türkiye genel seçimlerinde Doğru Yol Partisi'nin Rize milletvekili adayı oldu fakat meclise giremedi. Partinin seçim vaatlerinden birisi olan ve 1992 yılında başlatılan Yeşil Kart uygulamasının mimarıdır.^[5]

1994 yılında Ankara'da Türkiye'nin ilk vakıf üniversitelerinden birisi olan Başkent Üniversitesi'ni kurdu ve kurucu rektör olarak görev yaptı. Ergenekon operasyonu kapsamında tutuklanana kadar rektörlüğü sürdürdü.

2000 yılında dönemin başbakanı Bülent Ecevit tarafından cumhurbaşkanlığı teklif edildi ancak bu teklifi kabul etmedi.^[6] 2004'te Kanal B, Radyo Başkent ve Başkent Haber Ajansı'nı kurdu.

17 Nisan 2009’da Ergenekon operasyonu kapsamında tutuklandı. Aynı gün geçirdiği kalp spazmından sonra iki yıl Cerrahpaşa Hastanesi’ndeki tek kişilik bir odada tutuklu kaldı; 11 Mart 2011’de Silivri Cezaevi’ne gönderildi.^[7] Tutuklu bulunduğu sırada 2010 yılında Amerikan Cerrahlar Koleji tarafından şeref üyeliğine seçildi. Bu üyeliğe seçilen ilk Türk oldu. 2011 Türkiye genel seçimlerinde CHP Zonguldak milletvekili olarak seçildi ancak seçildiği tarihte cezaevinde olduğu için seçimden sonra uzun süre milletvekili yeminini edip TBMM'de göreve başlayamadı. 5 Ağustos 2013'te karara bağlanan Ergenekon davasında "cebir ve şiddetle hükûmetin görevini yapmayı engelleme" suçunu işlediğine kanaat getirilerek 12 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırıldı. 6 Ağustos 2013 tarihinde tahliye edildi.^[8] Milletvekili seçilmesinden 27 ay sonra, 2 Ekim 2013 günü TBMM'de yemin edebildi.^[9] Ergenekon Davası, "Ergenekon isimli bir örgüt yok." diyerek 21 Nisan 2016 tarihinde Yargıtay tarafından bozuldu.^[10]^[11] Haberal'in mahkemede yargıçlar karşısındaki sözlü savunması, çapraz sorgudaki yanıtları ve avukatların savunmaları "Prof.Dr. Mehmet Haberal'ın Sözlü Silivri Savunması: Suçum Ne?" adıyla kitaplaştırıldı.^[12]

Haberal, 2012 yılında 27 ülkeden 66 bilim insanı ile "Dünya Tıp, Tıbbi Araştırma-Teknik ve Etik Bilimler Akademisi'ni (WAMBES)" kurdu.^[13]

22 Ağustos 2016 tarihinde Dünya Organ Nakli Derneği Kongresinde oybirliği ile 2018-2020 dönemi için dernek başkanlığına seçildi.^[14] 2017'de Amerikan Cerrahlar Koleji Uluslararası Yardımseverlik (Philanthropy (Filantropizm)) Ödülü'ne layık görüldü.^[15]

Biri TBMM 26. dönem Ankara milletvekili Erkan Haberal olmak üzere 4 çocuk babasıdır.^[1]^[16]

Bazı çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

1975'te Türkiye'de ilk kez canlı donörden böbrek naklini, 1978'de de Türkiye'de ilk kez kadavradan böbrek naklini gerçekleştirdi.
1987'de Orta Doğu Organ Nakli Derneği'ni kurdu ve başkanlığını üstlendi.
8 Aralık 1988'de Kuzey Afrika, Orta Doğu ve Türkiye'de ilk kadavradan karaciğer naklini gerçekleştirdi.
15 Mart 1990’da Türkiye’de ilk kez canlı donörden karaciğer nakli ameliyatını yapmıştır. Bu, sadece Türkiye'de değil, Avrupa, Orta Doğu ve Afrika’daki ilk olma özelliğini taşımaktadır.^[17]
16 Mayıs 1992'de, aynı canlı donörden kısmi karaciğer ve böbrek naklini gerçekleştirdi.^[18]
Ağustos 2004'te Japonya'da yapılan Dünya Yanık Derneği (International Society for Burn Injuries-ISBI) kongresinde 2006-2008 Dönem Başkanlığı'na seçildi.^[19]
2012'de Orta Doğu Organ Nakli Derneği başkanlığına bir kez daha seçildi.^[20]
Elsevier Yayınevi tarafından Şubat 2013 tarihinde yapılan araştırmaya göre Mehmet Haberal, "Transplantasyon" alanında bilimsel yayında Türkiye'de birinci, dünyada ise ikinci sırada yer aldı.^[21]
2016 yılında, Dünya Organ Nakli Derneği 2018-2020 dönemi başkanlığına seçildi.

Ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]

1983 - Sedat Simavi Vakfı Sağlık Bilimleri Ödülü^[22]
1985 - Amerikan Yanık Derneği "Everett Idris Evans Özel Ödülü"
2000 - Dünya Transplantasyon Derneği'nin Roma'daki kongresi "Milenyum Madalyası"^[19]
2006 - Kuveyt Sağlık Bakanı Şeyh Ahmad Al-Abdulla Al-Sabah "Ömür Boyu Başarı Ödülü" ^[19]
2010 - Amerikan Cerrahlar Koleji "Şeref Üyesi" ^[19]
2017 - Amerikan Cerrahlar Koleji Uluslararası Yardımseverlik (Philanthropy) Ödülü
2017 - İngiltere Kraliyet Tıp Derneği onursal üyeliklerin en üst kademesi olan "Distinguished Fellowship" ödülü^[23]
2022 - DSÖ İhsan Doğramacı Aile Sağlığı Vakfı Ödülü^[24]
2024 - Atina Akademisi Yüksek Şeref Ödülü^[25]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c ^d ^e "MEHMET HABERAL". 24 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2023.
^ "24. Dönem Milletvekili Genel Seçimi Milletvekili Kesin Aday Listeleri" (PDF). 17 Nisan 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
^ Organ Naklinde 38. Yıl 21 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., kanalb.com.tr, 3 Kasım 2013.
^ "Honorary Fellows of the American College of Surgeons". www.facs.org. Amerikan Cerrahlar Koleji web sitesi. 25 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2017.
^ "001 Süleyman Demirel". Gazetevatan.com. 1 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2013.
^ "Zirvede ilk isimler". Hürriyet. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2013.
^ Ergin, Sedat. "Prof. Haberal 4 yıl hangi delillerle tutuklu kaldı". www.hurriyet.com.tr. Hürriyet gazetesi, 7 Ağustos 2013. 1 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2017.
^ "Mehmet Haberal serbest". Hürriyet. 6 Ağustos 2013. 8 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2018.
^ "CHP'li Haberal yemin etti". Hürriyet. 5 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2013.
^ "Yargıtay: Ergenekon isimli bir terör örgütü yok". Sözcü. 3 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2016.
^ "Ergenekon davasında karar!". Milliyet. 25 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2016.
^ "Haberal'ın savunması kitaplaştırıldı: Suçum ne?". www.cumhuriyet.com.tr/. Cumhuriyet gazetesi, 15 Mayıs 2010. 4 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2017.
^ "Haberal'dan, uluslararası bir başarı daha". Sözcü. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2013. ^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ "Mehmet Haberal Dünya Organ Nakli Derneği Başkanlığına seçildi". 22 Ağustos 2016. 23 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2016.
^ Klein, Sarah B. "Prof. Mehmet Ali Haberal receives Distinguished Philanthropist Award". bulletin.facs.org/. Amerikan Cerrahlar Koleji Bülteni, 4 Ekim 2017. 4 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2017.
^ "Erkan Haberal: Babam CHP'li olmadan evvel MHP'liydim". Hürriyet gazetesi. 18 Nisan 2015. 26 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2016.
^ "Ölü bağlantı (www.baskent-ank.edu.tr/or...)". 20 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2012.
^ "Mucize ameliyat". mehmethaberal.com.tr. 30 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2013.
^ ^a ^b ^c ^d "Prof. Dr. Mehmet Haberal". mehmethaberal.com.tr. 26 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2013.
^ "Prof. Dr. Haberal MESOT'un Başkanı Seçildi". Kanal B. 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2013.
^ "Türkiye için utanç haberi". Sözcü. 28 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2013.
^ "7. Sedat Simavi Ödülleri - 1983". www.tgc.org.tr. 26 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2024.
^ "Haberal'a bir büyük ödül daha". Odatv. 10 Mart 2017. 22 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2024.
^ "DSÖ İhsan Doğramacı Aile Sağlığı Vakfı Ödülü Prof. Dr. Mehmet Haberal'a verildi. | Health World News". 28 Mayıs 2022. 22 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2024.
^ "Prof. Dr. Mehmet Haberal, Atina Akademisi'nden Yüksek Şeref Ödülü". HaberMax. 22 Ocak 2024. 22 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2024.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

[TBMM-1] "MEHMET HABERAL". 24 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2023.

[YSK-2] "24. Dönem Milletvekili Genel Seçimi Milletvekili Kesin Aday Listeleri" (PDF). 17 Nisan 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.

[yil38-3] Organ Naklinde 38. Yıl 21 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., kanalb.com.tr, 3 Kasım 2013.

[honorary-4] "Honorary Fellows of the American College of Surgeons". www.facs.org. Amerikan Cerrahlar Koleji web sitesi. 25 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2017.

[5] "001 Süleyman Demirel". Gazetevatan.com. 1 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2013.

[6] "Zirvede ilk isimler". Hürriyet. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2013.

[ergin-7] Ergin, Sedat. "Prof. Haberal 4 yıl hangi delillerle tutuklu kaldı". www.hurriyet.com.tr. Hürriyet gazetesi, 7 Ağustos 2013. 1 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2017.

[8] "Mehmet Haberal serbest". Hürriyet. 6 Ağustos 2013. 8 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2018.

[9] "CHP'li Haberal yemin etti". Hürriyet. 5 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2013.

[temyiz-10] "Yargıtay: Ergenekon isimli bir terör örgütü yok". Sözcü. 3 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2016.

[karar-11] "Ergenekon davasında karar!". Milliyet. 25 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2016.

[kitap-12] "Haberal'ın savunması kitaplaştırıldı: Suçum ne?". www.cumhuriyet.com.tr/. Cumhuriyet gazetesi, 15 Mayıs 2010. 4 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2017.

[13] "Haberal'dan, uluslararası bir başarı daha". Sözcü. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2013. ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[14] "Mehmet Haberal Dünya Organ Nakli Derneği Başkanlığına seçildi". 22 Ağustos 2016. 23 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2016.

[facs-15] Klein, Sarah B. "Prof. Mehmet Ali Haberal receives Distinguished Philanthropist Award". bulletin.facs.org/. Amerikan Cerrahlar Koleji Bülteni, 4 Ekim 2017. 4 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2017.

[16] "Erkan Haberal: Babam CHP'li olmadan evvel MHP'liydim". Hürriyet gazetesi. 18 Nisan 2015. 26 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2016.

[17] "Ölü bağlantı (www.baskent-ank.edu.tr/or...)". 20 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2012.

[18] "Mucize ameliyat". mehmethaberal.com.tr. 30 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2013.

[mhab-19] "Prof. Dr. Mehmet Haberal". mehmethaberal.com.tr. 26 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2013.

[20] "Prof. Dr. Haberal MESOT'un Başkanı Seçildi". Kanal B. 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2013.

[21] "Türkiye için utanç haberi". Sözcü. 28 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2013.

[22] "7. Sedat Simavi Ödülleri - 1983". www.tgc.org.tr. 26 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2024.

[23] "Haberal'a bir büyük ödül daha". Odatv. 10 Mart 2017. 22 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2024.

[24] "DSÖ İhsan Doğramacı Aile Sağlığı Vakfı Ödülü Prof. Dr. Mehmet Haberal'a verildi. | Health World News". 28 Mayıs 2022. 22 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2024.

[25] "Prof. Dr. Mehmet Haberal, Atina Akademisi'nden Yüksek Şeref Ödülü". HaberMax. 22 Ocak 2024. 22 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2024.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

Mehmet Haberal nedir?, Mehmet Haberal anlamı nedir?, Mehmet Haberal ne demektir?