MİT TIR'ları skandalı, 1 Ocak 2014'te Hatay'ın Kırıkhan ilçesi ve 19 Ocak 2014'te Adana'nın Ceyhan ilçesinde, Millî İstihbarat Teşkilatı'na ait olduğu belirlenen ve içinde Suriye'ye gitmek üzere askerî mühimmat bulunan TIR'ların durdurulması olayıdır.^[1][2][3][4] Silahların, MİT tarafından Suriye'de faaliyet gösteren silahlı illegal cihatçı İslamist örgütlere yollandığı düşünülmektedir.^{[2][5][6][7][8][9]}

Polis raporuna göre, durdurulan tırlarda; tıbbi ilaçların altına gizlenmiş 1.000 havan topu, 1.000 havan topu mermisi, 50.000 makineli tüfek mermisi ve 30.000 ağır makineli tüfek mermisi bulunmaktaydı.^[4]

TIR'ların durdurulması[değiştir | kaynağı değiştir]

Hatay[değiştir | kaynağı değiştir]

Kırıkhan Cumhuriyet Başsavcısı Yaşar Kavalcıoğlu'nun olay günü yazdığı tutanağa göre, 1 Ocak 2014 tarihinde "Kırıkhan-Reyhanlı yolu üzerinde bir TIR ve arkasındaki eskortluk eden Fiat Linea marka bir araçta kaçak silah" taşındığına dair istihbari bilgiler jandarmaya ulaştı.^[10] Terörle Mücadele Kanunu kapsamında yetkili Adana Cumhuriyet Savcısı Özcan Şişman'ın talimatıyla araçlar jandarmalar tarafından durduruldu.^[10] Kavalcıoğlu, araçtaki şahısların "MİT personeli olduklarını" beyan ettiklerini ve "araç içindeki malzemelerin devlet sırrı niteliğinde olduğu, bu nedenle araçta arama yapılamayacağı yönünde" beyanat verdiklerini kaydetti.^[10]

Hatay Valisi Celalettin Lekesiz'in yazılı talimatı üzerine kolluk personeli geri çekilerek araç ve şahıslar serbest bırakıldı.^[10] Kırıkhan Kaymakamlığı ve İl Jandarma Komutanlığı'na gönderilen yazılı talimatta, "Muhtelif kanallardan Valiliğimize intikal eden bilgilere göre; MİT’e bağlı personel ile araçlarının Kırıkhan Jandarma Komutanlığı'nca alıkonulduğu anlaşılmaktadır. Görevlilerin bağlı oldukları 2937 Sayılı Kanun’a göre personelin özel statüleri ve doğrudan Başbakanlık makamına bağlı olarak çalışmaları dolayısıyla usulüne uyulmaksızın alıkonulmaları cezai sonuç doğuracağından, ilgililerin kimliklerinin belirlenip serbest bırakılmalarını rica ederim." yazıyordu.^[10] Reyhanlı istikametine doğru hareket eden araç, Cumhuriyet Savcısı Şişman'ın talimatıyla tekrar durduruldu.^[10] Radikal gazetesinin haberine göre, olay yerinde bulunan polislerin görevden alınmaları sonucunda "silah yüklü olduğu iddia edilen TIR'da arama yapılamadı".^[10]

Adana[değiştir | kaynağı değiştir]

Radikal gazetesinin haberine göre, 19 Ocak 2014 sabah saat 7:15 sıralarında "Suriye'ye götürülmek üzere içerisinde patlayıcı madde, silah ve mühimmat yüklü olduğu ihbar edilen" üç TIR ve bir Audi marka araç, Terörle Mücadele Kanunu kapsamında yetkili Adana Cumhuriyet Savcısı'nın talimatıyla jandarma ekipleri tarafından Sirkeli, Ceyhan gişesinde durduruldu.^[11] Haberde, arama yapılan üç TIR'daki şoför ve sekiz görevli kişinin gözaltına alındığı, TIR'ların içinde "tıbbi malzemeler içine gizlenmiş 6 çelik kasa içerisinde kilitli havan, roket başlığı ve çeşitli cins ve miktarda mühimmat" ele geçirildiği ve TIR'ların geniş kapsamlı arama yapılması için Seyhan İlçe Jandarma Komutanlığı'na götürülürken Adana MİT Bölge Müdürlüğü personeli tarafından durdurulduğu iddia edildi.^[11]

Adana Valiliği, olayla ilgili "3 araçta Cumhuriyet Savcılığı'nın talimatı ile yapılan kontrollerde, Milli İstihbarat Teşkilatı'nın rutin görevlerini ifa eden personelin bulunduğu anlaşılmıştır. Söz konusu personel gerekli incelemeyi müteakip rutin görevlerini ifa etmek üzere kontrol noktasından ayrılmışlardır" açıklamasında bulundu.^[11]

Resmî açıklamalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Skandalın ardından, Türk devlet yetkilileri, tırların içinde silah mühimmatları bulunduğu reddetti. İçişleri Bakanı Efkan Ala, 2 Ocak 2014'te yaptığı açıklamada Hatay’da durdurulan TIR'la ilgili, "Orada Türkmenler var. TIR'da Türkmenlere giden yardımlar var. Herkes işini bilecek. Siz içini biliyor musunuz?" dedi.^[12] Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, 6 Ağustos 2013'te yaptığı açıklamada Suriye'deki Bayır-Bucak Türkmenlerine MİT eliyle battaniye ve ilaç olmak üzere yardım ulaştırdıklarını açıkladı. Erdoğan, TIR'ların Adana'da "paralel yapı zihniyetini taşıyan bir savcı" tarafından "yasal olmayan bir uygulama" yapılarak durdurulduğunu, polis ve jandarmaların MİT elemanlarını tartakladığını ve kanunsuz fotoğraf çektiklerini ileri sürdü.^[13] Benzer şekilde dönemin başbakanı Ahmet Davutoğlu; tırlarda bulunan malzemeler ile ilgili "Vallahi o TIR’lar Türkmenlere gidiyordu" dedi.^[14] Bölgede Türkmenler ile temas halinde olan Tuğrul Türkeş ise, tırlardaki malzemelerin Türkmenlere gitmediğini "Vallahi de billahi de o silahlar Türkmenlere gitmiyordu" diyerek Davutoğlu’nu yalanlamıştır.^[8] Dönemin AKP dış ilişkilerden sorumlu başkan yardımcısı Yasin Aktay ise tırlarda silah bulunduğu ima etmiş ve bu silahların IŞİD'e karşı mücadele eden Özgür Suriye Ordusu'na gittiğini belirtmiştir.^[15]

Tırların içinde bulunan mühimmatların fotoğraf ve videolarının ortaya çıkmasından sonra, "MİT tırları AKP'nin elinde patlamıştır" açıklaması yapan MHP genel başkanı Devlet Bahçeli, tırlarla silah taşınmasını bir ihanet olarak adlandırmıştır.^[16][17] Dönemin iktidarının "silah kaçakçılarının aparatı" haline geldiğini ifade eden Bahçeli, MİT tırları vasıtasıyla Suriye'ye silah ve mühimmat gönderilmesini eleştirmiştir.^[16][17]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]