Lolita (film, 1962)

Lolita
Lolita
	"Lolita" filminin sinema afişi
Yönetmen	Stanley Kubrick
Senarist	Vladimir Nabokov (kendi romanından)
Hikâye (eser)	Lolita
Oyuncular	James Mason; Shelley Winters; Peter Sellers; Sue Lyon
Müzik	Nelson Riddle
Görüntü yönetmeni	Oswald Morris
Kurgu	Anthony Harvey
Stüdyo	A.A. Productions Ltd.
Dağıtıcı	MGM WB
Cinsi	Sinema filmi
Türü	dram, aşk
Renk	Siyah-beyaz
Yapım yılı	1962
Çıkış tarih(ler)i	13 Haziran 1962, ABD; 16 Şubat 1965, İstanbul (Yeni Melek, Site Sinemaları)
Süre	152 dakika
Ülke	;
Dil	İngilizce
Bütçe	2 Milyon $

Lolita, 1962 İngiltere yapımı dramatik filmdir. Senaryosunu Vladimir Nabokov'un aynı adlı kendi romanından uyarlayıp yazdığı filmi Stanley Kubrick yönetmiş, önemli rollerinde James Mason, Shelley Winters, Peter Sellers ve Sue Lyon oynamışlardır. Film Türkiye'de 16 Şubat 1965 tarihinde özgün adıyla gösterime girmişti.^[1]

İlk kez Paris'te yayımlandığı 1955 tarihinden beri sansasyon yaratmış ve anında modern klasikler arasına girmiş olan Vladimir Nabokov'un romanı 20. yüzyılın en tartışmalı romanlarından biriydi. Filmin senaryosunu da kendi romanından yine Nabokov uyarlayıp yazmıştı. Filmin çevrildiği tarihte sansürün sinema üzerindeki etkisi çok güçlüydü ve romandaki temaların birçoğu son derece yumuşatılarak ekrana yansıtılmış, birçok şey de seyircinin hayal gücüne bırakılmıştı.

Filmde ABD'ye edebiyat dersleri vermek üzere gelen orta yaşlı bir İngiliz profesörün (James Mason) pansiyoner olarak kaldığı kaldığı evin 14 yaşındaki deli dolu kızına (Sue Lyon) umutsuzca tutulması ve ona daha yakın olabilmek için annesiyle (Shelley Winters) bir evlilik yapması anlatılmaktadır.

"En iyi uyarlama senaryo" (Vladimir Nabokov) dalında Oscar ödülüne aday gösterilen "Lolita", Venedik Film Festivali'nde de Altın Aslan ödülüne aday gösterilmiştir. Ayrıca bir BAFTA (James Mason) ve dört Altın Küre adaylığı daha olan film Altın Küre'de Sue Lyon'un aldığı "Sinemada Yılın Yeni Yıldızı" ödülü dışında hiçbir ödül kazanamamıştır.^[2]

1997 yılında film yeniden sinemaya uyarlandı. Adrian Lyne'ın yönettiği filmde bu kez Jeremy Irons, Melanie Griffith, Dominique Swain ve Frank Langella oynamışlardır. Renkli çekilen aynı adlı bu yeni çevrimin de ilki gibi sansürle önemli problemleri oldu.

Özet[değiştir | kaynağı değiştir]

Film orta yaşlı bir kolej profesörünün 14 yaşında bir kıza delicesine tutkusunu anlatır. Fransız Edebiyatı üzerine dersler veren İngiliz profesör Humbert Humbert (James Mason) dersler vermek üzere geldiği küçük bir Amerikan şehrine yerleşir. Kendisi de yeni boşanmış olan profesör, pansiyoner olarak kaldığı evin dul ev sahibesi aşka susamış Charlotte Haze (Shelley Winters) ile bir ilişkiye sürüklenir. Bu arada bir görüşte umutsuzca âşık olduğu, kadının 14 yaşındaki fingirdek kızı Dolores 'Lolita' Haze (Sue Lyon)'e daha yakın olabilmek için de kadınla bir evlilik yapar. Ancak birdenbire ortaya çıkan sinsi ve düzenbaz Clare Quilty (Peter Sellers) bu ilişkiyi çok dramatik bir şekilde etkileyecektir.

Oyuncu kadrosu[değiştir | kaynağı değiştir]

Aktör/Aktris	Rolü
James Mason	Prof. Humbert Humbert/Dış ses-anlatıcı
Shelley Winters	Charlotte Haze/Humbert
Sue Lyon	Dolores 'Lolita' Haze/Mrs. Richard Schiller
Peter Sellers	Clare Quilty (TV yazarı)/Dr. Zempf (Beardsley Lisesi Psikolog'u)
Jerry Stovin	John Farlow

Film hakkında notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

1997 yılında filmin bir tekrar çekimi daha yapıldı. Adrian Lyne'ın yönettiği filmde James Mason'un rolünü Jeremy Irons, Shelley Winters'ın rolünü Melanie Griffith, Sue Lyon'un rolünü Dominique Swain, Peter Sellers'in rolünü de Frank Langella üstlenmişlerdi. (bak.Lolita (1997))
Humbert Humbert rolü ilk önce Cary Grant'a önerilmiş ancak Grant buna çok öfkelenmiş ve rolü geri çevirmişti. Daha sonra Errol Flynn akla gelmiş ancak o da çekimlerden önce ölmüştü. Marlon Brando ve David Niven'da bu rol için akla gelen isimlerdendir. Niven şöhretini zedeleyeceği düşüncesi ile rolü reddetti. Humbert Humbert rolü için James Mason yönetmenin ilk tercihi idi ama Mason tiyatro angajmanları yüzünden başta rolü geri çevirdi. Bu arada Laurence Olivier danışmanlarının önerisi ile rolü reddetti. Peter Ustinov da bu rol için düşünülenlerdendir. Sonunda Humber Humbert rolü James Mason'ın oldu.
Vladimir Nabokov aynı adlı romanını 1955'te kaleme almıştı. Filmin senaryosunda da Nabakov'un imzası olmasına rağmen yönetmen Stanley Kubrick'in müdahalesi ile senaryo orijinal romandan çok fazla uzaklaşmıştır. Hatta orijinal romanın çok küçük bir bölümünün senaryoda kullanıldığı bilinmektedir. Bu nedenle Nabakov senaryoyu da "Lolita: Bir Senaryo" adıyla ayrıca kitaplaştırmıştır.
Lolita rolü için önceleri Tuesday Weld ve Hayley Mills de düşünüldü. Ünlü bir çocuk oyuncu olan Mills babası aktör John Mills'in de etkisi ile rolü geri çevirdi.

İlgili bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Lolita (film, 1997)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Milliyet Gazetesi Arşivi". gazetearsivi.milliyet.com.tr. 14 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2010.
^ "Sue Lyon, New Star Of The Year/Actress" (İngilizce). goldenglobes.org. Erişim tarihi: 14 Kasım 2012. ^{[ölü/kırık bağlantı]}

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

IMDb'de Lolita
Poster 12 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Romanın eleştirisi 11 Mayıs 2008^{[Tarih uyuşmuyor]} tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Sineport

[1] "Milliyet Gazetesi Arşivi". gazetearsivi.milliyet.com.tr. 14 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2010.

[2] "Sue Lyon, New Star Of The Year/Actress" (İngilizce). goldenglobes.org. Erişim tarihi: 14 Kasım 2012. ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[1]

[2]

g t d Stanley Kubrick
Filmler	Fear and Desire • Killer's Kiss • The Killing • Zafer Yolları • Spartaküs • Lolita • Dr. Garipaşk • 2001: Bir Uzay Destanı • Otomatik Portakal • Barry Lyndon • The Shining • Full Metal Jacket • Gözleri Tamamen Kapalı
Kısa filmler	Day of the Fight • Flying Padre • The Seafarers
Yapımcısı olduğu filmler	Yapay Zeka (film)
Popüler kültürde Kubrick filmleri	I'm Spartacus!

Lolita (film, 1962) nedir?, Lolita (film, 1962) anlamı nedir?, Lolita (film, 1962) ne demektir?