Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. Maddeyi, Vikipedi standartlarına uygun biçimde düzenleyerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. Gerekli düzenleme yapılmadan bu şablon kaldırılmamalıdır. (Aralık 2017)

Karen Finley (d. 1956), müzisyen, şair ve performans sanatçısıdır. Kayıtları, performans sanatı ve kitapları aktivizm formunda kullanılıyor. Onun eseri ağız bozukluğu ve çıplaklığı kullanımıyla tanınır. Finley eserinde cinsellik, suistimal ve medeni haktan mahrumiyetin tasvirlerini ele alıyor. Karen Finley şu an New York Üniversitesi'nde Tisch Sanat Okulu'nda profesördür.

Karen Finley tartışmaya yol açan konular üzerine odaklanan çeşitli kitaplar yazmıştır. Shock Treatment, Enough is Enough: Weekly Meditations for Living Dysfunctionally, The Martha Stewart satire Living It Up: Humorous Adventures in Hyperdomesticity, Pooh Unplugged (Winnie the Pooh ve arkadaşlarının yediklerine ve psikolojik rahatsızlıklarına odaklıdır) ve A Kind of Intimacy gibi kitaplar yazmıştır. “The Black Sheep” şiiri en iyi bilinen eserleri arasındadır; bir aylık bir süre için kamu sanatı olarak sergilendi. Finley’in şiiri The Outlaw of Bible of American poetry de kapsamına alır.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Finley, Chicago’da doğdu ve Illinois’de Evanston ilçesinde büyüdü. Amerikan mizahçı ve yazar olan Finley, Peter Dunne’nin bir akrabasıdır. Babası İrlanda ve İskoç soyundan ve annesi Yahudi atalardan, romanlardan ve yerli Amerikalılardan gelmektedir. Karen Finley San Francisco sanat enstitüsündeyken, the Dead Kennedys ve The Dils müzik gruplarının oluşumuna tanıklık eden San Francisco körfez bölgesinin hippi müzik sahnelerine kendini kaptırmıştı. 1997’de Finley, alternatif performans sanat oyunlarına, hippi konserlerine, şiir okuma günlerine ev sahipliği yapan Club Foot ve Manybary Gardens gibi müzik kulüpleri ve yeraltı sanat galerilerinde performans sergiledi. Onun Deathcakes ve Autism performanslarında, Condor kulüpten ismi “Laurie” olan bir dansçı da vardı. Eserin hikâyesi Finley’in babasının son intiharının yıkıcı psikolojik etkisiyle çıplak bir kadın çalışmasını karşılaştırır. San Francisco sanat enstitüsünden MFA vardığında, ilk NEA bursunu kazandı ve New York’a taşındı. Bir anda, şehrin The Kipper Kids (evlenip boşandığı adam Brian Routh ve Martin von Haselberg) ve David Wojnarowicz gibi sanatçılarla ortak çalışan sanat konserlerinin bir parçası haline geldi.

Finley’in ilk kayıtları birbiri ardına tempolu vuruşlar halinde kışkırtıcı monologlarla öne çıktı ve genellikle gece geç saatlerde, çalıştığı yer olan Danceteria’da saatlerde performans gerçekleştirirdi. Bu kayıtlar 1986’nın “Tales of Taboo” ve 1988’in “Lick It” şarkılarını içerir. İki şarkı da Madonna ve ortağı Mark Kamins tarafından üretilmiştir. O’Connor’un şarkısı “Jump in the River”ın remiksi üzerinde Sinead O’Connor ile birlikte çalışmıştır ve belirgin bir şekilde klasik dans müziği pistinde S’Express dansıyla ünlü oldu ve onun vokali “bırak şu seyyar teybi” dediği “Tales of Taboo” dan ünlü oldu. Dört performans sanatçısından oluşan NEA Four’un açık ara birincisiydi. Edep sorunları adı altında sürece Senator Jesse Halms tarafından el konulduktan sonra, 1990’da National Endowment’dan sanatçılar için verilen bursları John Frohnmayer tarafından kesildi. Karen, Amerikanın güncel sanat ve duyarlılarının incelediği “Burning the Flag”in bir parçası olarak Newcastle’de Memento Mori kurumunu 1991’de oluşturdu. Finley, ayrıca yönetmen Jonathan Demme’in daveti üzerine Philadelpia filminde Tom Hank karakterinin doktorunu oynamıştır.

1994'te albümü “The Truth Is Hard to Swallow” belli belirsiz farkla CD olarak tekrar piyasaya sürüldü. “Lick it” ve “Tales of Taboo” tekrar düzenlemelerin birleşimi Junior Vasquez, Super Dj Dmitry ve diğer nota djleri tarafından oluşturulan remiksler tekrar televizyonlarda görünmeye başladı. “Tales of Taboo” dan alınan müzik örnekleri Fransa’da ufak tefek bir hit olan “Suck my Bussy” dans şarkısında Fransız Dj’ler tarafından kullanılmıştır. Finley, performans parçasının stüdyo versiyonu olan Rykodisc etiketi, A Certain Level of Denial'da bir çift disk seti çıkardı. Bu parçanın ardından “Çikolata Kadının Dönüşü” performansı geldi ve performansı Helms’lere ve NEA tartışmalarını aksini ispat etti. ABD kongresi uygunsuz sanat için hibe kısıtlamalarını uygulamaya soktu. NEA başkanı John Frohnmayer Finley’in de dahil olduğu hedeflenmiş sanatçıların tarafını aldı. ABD Yüksek Mahkemesinin önünde tartışılan Ulusal Sanat Vakfı (1998) davası Finley ve diğer sanatçılara muhalif karar verildi.

Finley, erkek dergisinde (Playboy) bulunmanın ve yılın feminist kadın ödülünü almanın zevkini belirtti. Bu dönem boyunca, dergi onu erotikleştiren çalışmalarla (tecavüzü gösteren biri gibi) saptırmasına; yani onun çıplak vücudunun arkasındaki herhangi bir anlam ya da bilgi kavrayamamalarına rağmen, Time’da da öne çıkmıştır. 9/11 saldırılarından sonra, Finley sahneye kendisi olarak çıkmak ona zor geldi. Neredeyse materyal bir yola girmiş gibiydi ve Finley Oprah ’dan David Mamet, Seinfeld, Rush Limbaugh, David Letterman, Dennis Miler (Tanınmış olarak Miller’in gösterisini yayına hazırlardı), Sean Hannity, Bill Maher, Rent, Maureen karakterinin Finley’e olan sadıklığının tanımlandığı yer olan Broadway müzikaline kadar genişletilen halk görüşmesinde, sanatta çıplaklığa onun kişiliğini tartışmalı ulusal bir referans yapan ateş fırtınasının merkezinde buldu kendisini. Performanslarında, onun sesi Liza Minneli, Terry Schavio, Laura Bush, Silda Spitzer, ve Jackie Kennedy Onassis gibi başka kadınların sesi olmuştur. Finley ayrıca, Martha Stewart ve George Bush’un arasında geçen bir olayı konu alan George ve Martha adında bir oyun yazdı. Oyunun kökleri George ve Martha’nın diğer versiyonlarında özellikle de Edward Albee’ninkilere uzanır. The Karen Finley Live DVD (2004); Shut Up, Love me ve Make Love performanslarını derleyip topladı. 11 Eylül saldırılarının 7. yıl dönümünü anmak için New York’da Cutting Room’da “Make Love”ın biraz güncellenmiş bir sürümünü yeniden canlandırdı. Times Meydanı'ndaki Laurie Beechman Tiyatrosu'nda ‘Make Love’ performansıyla 11 Eylül saldırılarının 10. yıl dönümüne damga vurdu. Şubat 1942'de Naziler tarafından 420 Yahudi çocuğun kalbine zehirli iğneyle infazı anmak için Avusturya Gusen’deki toplama kampında bir anıt yarattı (2009). Kurum “Open Heart” Avusturya'daki okul çocukları ve Yahudi soykırımından kurtulan insanlar ile birlikte yaratılmıştır. 2011’de sanat ve müzik hakkında New York ‘da modern sanat müzesinde konferans verdi. New York Şehir Üniversitesinde The Feminis Prest vasıtasıyla 2001'den 2010'a kadar çalışmalarının özetini yayınladı. 2012'de Finley 23 yıl önce NEA tartışmalarını kışkırtan “We Keep Our Victims Ready” performansının derinlemesine kişisel yansıması olan yeni çalışması “Broken Negative Catch 23’ün tanıtıldığı Pensilvanya Üniversitesindeki “Kelly Writer House”da bir bilim kurumunun üyesiydi. Broken Negative Catch 23, Kaliforniya Eyalet Üniversitesinde Carpenter Performing Arts Center’da Eylül 2012’de NEA Four ‘un yeniden birleşme olarak gerçekleştirildi. Finley’nin performansına aktör Bruce Yonemoto ve NEA Four çalışma arkadaşı John Fleck dahil edildi. 2013’te New York’daki New Museum, müzenin halka açık bir bölümünde yer alan ve son derece kişisel bir performans olan Karen Finley’in “Sext Me If Yo Can” performansını sundu. Tabular, cinsellik, özel davranış, popüler kültür, ticaret ve sanat arasındaki çizgileri bulandıran sergi, müzedeki özel bir odada Finley’e “sekslediği” bir fotoğraf görüntüsü yarattığı patronlara bir çizim satın almalarına izin verdi. Ortaya çıkan resimler müzenin pencerelerinde sergilendi ve patronun mülkiyeti olarak evine götürüldü. Finley'in 13 aşamalı programı "yaşamları sanattan yönetilemez hale gelen" sanatçılardan esinle kişisel keşiflere teşvik ediyor.

1980'lerden 1990'lara kadar, Finley, AIDS hakkındaki başlangıç yazılarına dayalı yeni bir performans geliştirdi. 2013'te, Finley AIDS salgınının son 25 yılına bakan New York galeri servisine katılmak için gelen talebe yanıt verdi. Buffalo’daki Hallwals’da orijinal olarak sunulan onun başlangıç kurgusu olan Written in Sand’e özetlenmiş bir saygı yükleyerek cevap verdi. Bu Finley’e onun AIDS hakkındaki bazı başlangıç yazılarını Participant Gallery ‘de 2013’ün Eylülünde okunmasını sağladı. 2013 sonbaharına kadar, Written in Sand bu başlangıca göre piyasaya sürüldü. Eserde Finley kendi kitabı “Shock Treatment, A Different Kind of Intimacy” gibi kitaplarından olan AIDS hakkında 12 şiirine yer verdi. Written in The Sand Buffalo üniversitesinde, Colby College’da, Kelley Writers House’da Pensilvanya Üniversitesinde ve Paul Nebenzahl ile işbirliği içinde Ekim 2014’te Baruch Performing Arts Center’da bir ayı aşkın bir süre içinde gerçekleştirildi.

Written in Sand tekrar Londra'nın Barbican Center'daki Spill Festivalinin başlığı performansı olarak Ekim 2015'te gerçekleştirildi; Finley ayrıca Spill 2015'te Londralılar için katılımcı bir AIDS anıtı olarak Şerit Kapısı'nı kurdu. Finley, 2016'da New York'taki 42'inci Cadde'deki Laurie Beechman Tiyatrosu'nda "Unicorn, Gratitude, Mystery" i tanıttı. Bu performansta hem Donald Trump hem de Hillary Clinton'u eleştirmiştir. Finley, 2017'de yönetmen Bruce Yonemoto'nun 1910 Kaliforniyasındaki kurumsal ve devlet ırkçılığını ırkçı Senatör James Duval Phelan'ın objektifi aracılığıyla araştıran "Far East Of Eden" filminde başrol oyuncusu olarak göründü. Film, aktör ve aktivist George Takei tarafından anlatılıyor.

Finley'in çalışmaları, San Francisco Sanat Enstitüsü'nde profesörlerinden Linda Montano ve Howard Fried'in ve öncü performans sanatçısı Carolee Schneemann'ın etkisinde kaldı. Billie Holiday gibi caz sanatçısı ve San Francisco'nun Gregory Corso ve Allen Ginsberg gibi beat şairleri tarafından etkilenmiştir. 2011 yılında, on yıllık retrospektifinden The Reality Shows'u San Francisco'daki City Lights Kitabevinde, ilk Şok Tedavisinin yayıncısı olan yayınlarından okumaktan özellikle memnun kaldı. 2015 yılında City Lights Books, “Shock Treatment” ın 25inci Yıldönümü hatırasına genişletilmiş bir başlangıçla yeni sürümünü piyasaya sundu.

Kitapları[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1990: Shock Treatment
• 1993: Enough Is Enough: Weekly Meditations for Living Dysfunctionally
• 1996: Living it Up: Humorous Adventures in Hyperdomesticity
• 1999: Pooh Unplugged
• 2000: A Different Kind of Intimacy: The Collected Writings of Karen Finley
• 2006: George and Martha
• 2011: The Reality Shows
• 2015: City Lights: Shock Treatment: Expanded 25th Anniversary Edition

Diskografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Albümleri[değiştir | kaynağı değiştir]

1987: The Truth Is Hard to Swallow 1994: Fear of Living 1994: A Certain Level of Denial

Şarkıları[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1986: "Tales of Taboo"
• 1988: "Lick It!"
• 1988: "Jump in the River" (with Sinéad O'Connor)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

• Kolson, Ann (20 Ocak 1989). "The Wild Ways Of Karen Finley Her Art Is Her "Calling." Some Call It Obscene". Philadelphia Inquirer. Philadelphia. Retrieved 30 Mart 2015.
• Pooh also informed her decision to use large amounts of honey in Shut Up and Love Me.
• http://creativetime.org/programs/archive/1990/TheBlackSheep/BlackSheep.htm8 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• "An Interview With Controversial Performance Artist Karen Finley". F News Magazine. Retrieved 2012-10-06.
• "Finley explores the spirit world at The Kitchen". The Villager. Retrieved 2012-10-06.
• "Karen Finley Discography at Discogs". Discogs. Retrieved 2015-04-20.
• The title refers to a small section of We Keep Our Victims Ready.
• Taranto, James (September 21, 2009). "'Artists' as Servants of Power". The Wall Street Journal. Retrieved April 19, 2015.
• "Karen Finley - Performance artist". Art Interviews. Retrieved 2015-04-20.
• Cavaluzzo, Alexander (September 23, 2011). "Artist Karen Finley Talks New York of Yesteryear, Women in the Arts, Lady Gaga and More". Hyperallergic.com. Retrieved 2015-04-20.
• AIDS, Visual. "NOT OVER". Visual AIDS. Retrieved 2017-06-20.
• http://spillfestival.com/show/written-in-sand/ 31 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.