Kanada'nın eyaletleri ve bölgeleri

Kanada'nın eyaletleri ve bölgeleri, Kanada'nın birinci düzey idari bölümleridir. Kanada resmî olarak province denen 10 eyalet ile resmî olarak territory denen 3 bölgeye ayrılmıştır. Eyaletlerin federal yönetimden geniş oranda özerkliği varsa da bölgelerin bağımsızlığı daha azdır.

Eyaletler, Kanada'nin sosyal programlarının çoğundan (örneğin sağlık sistemi, eğitim ve refah) sorumludur; ve toplamda federal hükûmetten daha fazla gelir toplarlar. Federal hükûmetin politikalarından muaf tutulabilirler, ancak bu federal gelirlerden alınan payın kaybı riskini de taşır. Ceza kanunları kesinlikle federal hükûmetin sorumluluğu altında olan az sayıdaki alanlardan biridir ve suç ve ceza Kanada'nın çoğunda tek biçimlidir.

Yönetim[değiştir | kaynağı değiştir]

Eyalet hükûmetleri[değiştir | kaynağı değiştir]

On eyaletin eyalet başbakanı tarafından yönetilen seçilmiş yasama kolu vardır, eyalet başbakanları federal başbakanla aynı şekilde seçilirler. Ayrıca her eyaletin federal başbakan tarafından atanan ve Kraliçe'yi temsil eden ve yalnızca sembolik yetkilerle donatılmış birer vali yardımcısı vardır.

Çoğu eyalette federal düzeydeki partilerin karşılığı olan eyalet duzeyinde partiler vardır. Ancak NDP dışında eyalet düzeyi partiler ile federal düzeydekilerin arasında resmi bir bağ yoktur (Örneğin Britanya Kolumbiyası'nın Liberalleri, federal Liberaller'e oranla sağ çizgiye daha yakındır). Bazı eyaletlerde Saskatchewan Partisi ve Labrador Partisi gibi yerel politik partiler de bulunur.

Quebec'deki politik durum diğerlerinden çok farklıdır, partiler arasındaki en belirgin fark, Québécois Partisi (Parti Québecois) tarafından temsil edilen ayrılıkçılık ile Quebec Liberal Partisi tarafından temsil edilen federalciliktir. Bu iki parti haricinde sağ görüşlü Quebec Demokratik Eylem Partisi (ADQ) ve sol görüşlü İlerici Güçler Birliği (UFP) adlı küçük partiler de Quebec'de faaliyet göstermektedir. Ancak bunlardan sadece ADQ şimdiye kadar Quebec meclisine üye sokabilmiştir.

Bölgesel hükûmetler[değiştir | kaynağı değiştir]

Anayasa yerine Parlamento tarafından kuruldukları için bölgeler eyaletlerden daha az siyasi güce sahiptirler. Bunun sonucu olarak bölgeler Parlamento'da eyaletlere eşit temsil edilmezler.

Bölgelerin devlet başkanlarına komisyoner denir. Her ne kadar eyaletlerdeki yardımcı valilere eşit düzeydelerse de Kraliçe'nin temsilcisi değillerdir. Federal hükûmet tarafından atanırlar.

Yukon'un eyalet meclisleriyle aynı şekilde çalışan kendi bir meclisi vardır, fakat diğer iki bölge siyasal partisiz uzlaşma yönetimi sistemi kullanırlar. Bu yöntemde her aday seçimlerde bağımsız olarak yarışır ve bölge başbakanı adaylar arasından ve adaylar tarafından seçilir.

Federal hükûmet ve bölgesel hükûmetler arası ilişkiler her zaman gergin olmuştur. Hükûmetler arası uzlaşmazlıkların çoğu kaynakların kullanımı ve finansman hakkında olmuştur. Kişi başına gelire göre bölgeler Kanada'da en yüksek oranda olsa da, bölgelerdeki yoksulluk oranı sosyal yalıtım, mal sağlamadaki aşırı zorluk ve maliyet, işlerin yıpratıcılığı ve sosyal problemlerden dolayı devamlı yüksek olmuştur.

Liste[değiştir | kaynağı değiştir]

Adı	Başkent	Kuruluş tarihi	Türü	Yüzölçümü (km²)	Nüfus (2020)^[1]	ISO
Alberta	Edmonton	1 Eylül 1905	Eyalet	661.848	4.428.112	CA-AB
Britanya Kolumbiyası	Victoria	20 Temmuz 1871	Eyalet	944.735	5.145.851	CA-BC
Manitoba	Winnipeg	15 Temmuz 1870	Eyalet	647.797	1.379.584	CA-MB
Newfoundland ve Labrador	St. John's	31 Mart 1949	Eyalet	405.212	520.998	CA-NL
Nova Scotia	Halifax	1 Temmuz 1867	Eyalet	55.284	979.115	CA-NS
Prens Edward Adası	Charlottetown	1 Temmuz 1873	Eyalet	5.660	159.713	CA-PE
Ontario	Toronto	1 Temmuz 1867	Eyalet	1.076.395	14.733.119	CA-ON
Quebec	Quebec	1 Temmuz 1867	Eyalet	1.542.056	8.575.779	CA-QC
Yeni Brunswick	Fredericton	1 Temmuz 1867	Eyalet	72.908	781.315	CA-NB
Saskatchewan	Regina	1 Eylül 1905	Eyalet	651.036	1.177.884	CA-SK
Kuzeybatı Toprakları	Yellowknife	15 Temmuz 1870	Bölge	1.346.106	45.074	CA-NT
Nunavut	Iqaluit	1 Nisan 1999	Bölge	2.093.190	39.285	CA-NU
Yukon	Whitehorse	13 Haziran 1898	Bölge	482.443	42.176	CA-YT

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Population estimates, quarterly". Statistics Canada. 20 Mart 2020. 3 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2021.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Provincial and territorial government web sites – Service Canada
Difference between provinces and territories – Intergovernmental Affairs
Provincial and territorial statistics 25 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – Statistics Canada
Provincial and territorial immigration information – Citizenship and Immigration Canada

[pop-1] "Population estimates, quarterly". Statistics Canada. 20 Mart 2020. 3 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2021.

[1]

g t d Kanada'nın eyaletleri ve bölgeleri
Eyaletler	Alberta Britanya Kolumbiyası Manitoba Newfoundland ve Labrador Ontario Prens Edward Adası Québec Saskatchewan Yeni Brunswick Yeni İskoçya
Bölgeler	Kuzeybatı Toprakları Nunavut Yukon

Kanada'nın eyaletleri ve bölgeleri nedir?, Kanada'nın eyaletleri ve bölgeleri anlamı nedir?, Kanada'nın eyaletleri ve bölgeleri ne demektir?