Kültürpark

Kültürpark
Kültürpark
Tür	Şehir parkı
Konum	Konak, İzmir, Türkiye
Koordinatlar	38°25′40″K 27°08′41″D / 38.42778°K 27.14472°D
Yüzölçümü	420.000 m²
Açılış	1 Eylül 1936
İşletmeci	İzmir Büyükşehir Belediyesi
Durum	Açık
Resmî site	kulturparkizmir.org

Kültürpark, Türkiye'nin İzmir şehrinde bulunan bir parktır. Konak ilçesinde, Mimar Sinan Mahallesi'nde yer alır ve kuzeyde Dr. Mustafa Enver Bey Caddesi, doğuda 1395. ve 1396. sokaklar ile Bozkurt Caddesi, güneyde Mürsel Paşa Bulvarı, batıda Dr. Refik Saydam ve Şair Eşref bulvarları ile çevrilidir. 1922 İzmir Yangını'nda harabeye dönen 360.000 m²'lik alan üzerinde 1936'da kuruldu. Üç yıl sonra genişletilerek 420.000 m² büyüklüğe ulaştı. Kurulduğu günden beri İzmir Enternasyonal Fuarı'na ev sahipliği yapmaktadır.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

İlki 1933'te düzenlenen 9 Eylül Panayırı, Cumhuriyet Meydanı'nın arkasındaki alanda kuruldu.^[1]^[2]^[3] Belediye Başkan Yardımcısı Suat Yurtkoru, panayır alanının gelecekte yeterli olmayacağı ve Moskova seyahati sırasında görüp etkilendiği Gorki Parkı gibi bir alanın şehre kazandırılması yönündeki düşüncesini Belediye Başkanı Behçet Uz'a sundu.^[4]^[5]^[6] Uz'un isteğiyle Yurtkoru tarafından hazırlanan rapor, 14 Mayıs 1934'te belediye meclisinde kabul edildi ve Kültürpark'ın yapımına onay verildi.^[5]^[6] Uz, 1935'te Moskova'ya gitti ve Belediye Başkanı Nikolay Bulganin'in görevlendirdiği iki mimara taslak proje çizdirdi.^[5]

1922 İzmir Yangını nedeniyle harabeye dönen 360.000 m²'lik alandaki molozlar 1934'ün ikinci yarısından itibaren temizlenmeye başladı ve 1 Ocak 1936'da Kültürpark'ın temeli atıldı.^[5]^[6] Yangından önce bu alanda Ermeni mahallesinin bir bölümü bulunmaktaydı.^[7] Kültürpark, 1 Eylül 1936'da Başbakan İsmet İnönü tarafından açılışı gerçekleştirilen 6. İzmir Enternasyonal Fuarı ile birlikte hizmete girdi.^[5]^[6]^[8] 1937'de parkta İzmir Paraşüt Kulesi inşa edildi.^[6] 1938'de park içerisinde İzmir Hayvanat Bahçesi ile Vakıflar Pavyonu ve Saat Kulesi açıldı.^[6] 1939'da park güneye doğru 60.000 m² genişletilerek 420.000 m² büyüklüğe ulaştı.^[6]^[9] 1951'de İzmir Arkeoloji Müzesi, parkın içerisine taşındı ve 1984'e kadar burada faaliyet gösterdi.^[6] Eylül 1952'de parkta açılan İzmir Resim Heykel Müzesi ve Galerisi, 1973'te park dışında inşa edilen yeni merkez binasına taşındı.^[10] 2004'te İzmir Tarih ve Sanat Müzesi park içerisinde kuruldu.^[11] 2008'de İzmir Doğal Yaşam Parkı'nın açılmasıyla parktaki hayvanat bahçesi kapatıldı ve hayvanlar yeni alana taşındı.^[6]^[12] Ağustos 2009'da parkın içerisinde 594 araç kapasiteli bir yer altı otoparkı hizmete girdi.^[13] Haziran 2015'te parkta ücretsiz Wi-Fi hizmeti sunulmaya başladı.^[14] 2015'te Gaziemir'de inşa edilen Fuar İzmir hizmete girmeden önce şehirdeki tüm fuarlar Kültürpark'ta düzenlenmekteydi. Günümüzde yalnızca İzmir Enternasyonal Fuarı parkta düzenlenmektedir.^[15] 2017'de Kültürpark Cup tenis turnuvası ilk kez gerçekleştirildi.^[16] 2020 Ege Denizi depreminde hasar gören İzmir Büyükşehir Belediyesi Ana Hizmet Binası boşaltılınca bazı belediye birimleri parktaki hollere taşındı.^[17]

Özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]

Duvarlarla çevrelenen Kültürpark'ın Lozan Kapısı, Montrö Kapısı, 9 Eylül Kapısı, Cumhuriyet Kapısı ve 26 Ağustos Kapısı olmak üzere beş tane giriş kapısı vardır.^[5] Parkın içinde on dört kapalı sergi salonu, dört konferans salonu, Atatürk Açık Hava Tiyatrosu, İsmet İnönü Sanat Merkezi, İzmir Sanat, Kültürpark Evlendirme Dairesi, Celal Atik Spor Salonu, bir lunapark, bir paraşüt kulesi, Gençlik Tiyatrosu, İzmir Tarih ve Sanat Müzesi gibi sanat ve eğlence mekânlarının yanı sıra 1.850 metrelik tartan pist koşu parkuru, yüzme havuzu, kapalı spor salonu, tenis kortları, halı saha gibi spor etkinliklerine olanak sağlayan mekânlar da bulunmaktadır. Park genelinde 7.709 ağaç bulunmaktadır.^[18] Ağaçlar ve bitki örtüsünün künyesi çıkarılmış ve ağaçlar sigortalanmıştır.^[19]^[20]

Park'ın içerisindeki Ada ve Göl isimli iki gazino mevcuttur. Öncesinde Fuar Gazinosu olarak bilinen bu yapı, 1930'lu yıllarda inşa edildi. 2023'te Göl Gazinosu tamamen yıkılarak aslına uygun olarak yeniden inşa edilirken aynı süreçte Ada Gazinosu'nun yapısı güçlendirildi. 2024 baharında bu yapıların kafeterya ve balmumu heykeli müzesi olarak açılması planlanmaktadır.^[21]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "İzmir Fuarı 69 yaşında". Türkiye. 20 Ağustos 2000. 11 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2018.
^ Kaya, Burcu. "İzmir'in İncisi: Büyük Efes Oteli (1964-2002)" (PDF). Anatolia Turizm Akademisi. s. 405. 10 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Eylül 2018.
^ Kayıkçı, Meltem. "Şehrin Ruhuna Ritim Tutmuş Bir Otel: Büyük Efes Oteli" (PDF). Anatolia Turizm Akademisi. s. 641. 10 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Eylül 2018.
^ "Ruslar geliyor". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 9 Temmuz 2017. 15 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2018.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Polat, Esra (2008). "Uluslararası İzmir Fuarı'nın Kuruluşu ve İlk Sergiler" (PDF). Dokuz Eylül Üniversitesi. 11 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2018.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Karpat, Gökhan (Kasım 2009). "İzmir Kültürpark ve Fuar Alanının Tarihsel Gelişim Sürecinin Araştırılması ve Geleceğe Yönelik Tasarım Programının Oluşturulması" (PDF). Dokuz Eylül Üniversitesi. 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2018.
^ "'Gâvur İzmir'in Ermenileri". Agos. 17 Kasım 2012. 31 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2018.
^ Tansu, Muammer (1936). "1936 İzmir Fuarı" (PDF). Arkitekt. 1936 (1936-10-11 (70-71)). ss. 283-284. 19 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Nisan 2020.
^ "Kültürpark'ta sağlıklaştırma çalışması". Hürriyet. 16 Mayıs 2017. 15 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2018.
^ "Hakkında". İzmir Resim Heykel Müzesi ve Galerisi. 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2018.
^ "İzmir Tarih ve Sanat Müzesi açıldı". NTV.com.tr. 11 Mart 2004. 19 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2018.
^ "İzmir'de eski hayvanat bahçesi tarih oluyor". Hürriyet. 29 Haziran 2009. 25 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2018.
^ "Kültürpark yeraltı otoparkı açıldı". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 28 Ağustos 2009. 7 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2018.
^ "İzmir'in 8 noktasında 'ücretsiz internet keyfi' başladı". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 31 Mayıs 2015. 26 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2018.
^ "Gururla gezdirdi". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 21 Şubat 2014. 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2018.
^ "TEB Kültürpark Tenis Cup'ta heyecan başlıyor". Hürriyet. 14 Haziran 2017. 26 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2019.
^ Fidan, Halil (10 Aralık 2020). "Depremde hasar gören İzmir Büyükşehir Belediyesi binası boşaltılıyor". Anadolu Ajansı. 10 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2023.
^ "Yine, yeni, yeniden..." İzmir Büyükşehir Belediyesi. 13 Mayıs 2016. 15 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2018.
^ "Kültürpark'ın ağaçları kitap oldu". Hürriyet. 8 Ekim 2017. 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2018.
^ "Ağaç sigortası en doğru karar". Hürriyet. 21 Eylül 2000. 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2018.
^ "Göl Gazinosu, Balmumu Heykel Müzesi olacak". Hürriyet. 1 Ocak 2024. 7 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2024.

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Yılmaz, Ahenk; Kılınç, Kıvanç; Pasin, Burkay (2015). İzmir Kültürpark'ın Anımsa(ma)dıkları: Temsiller, Mekânlar, Aktörler. İstanbul: İletişim Yayınları. ISBN 978-975-05-1814-0.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Resmî site

[1] "İzmir Fuarı 69 yaşında". Türkiye. 20 Ağustos 2000. 11 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2018.

[2] Kaya, Burcu. "İzmir'in İncisi: Büyük Efes Oteli (1964-2002)" (PDF). Anatolia Turizm Akademisi. s. 405. 10 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Eylül 2018.

[3] Kayıkçı, Meltem. "Şehrin Ruhuna Ritim Tutmuş Bir Otel: Büyük Efes Oteli" (PDF). Anatolia Turizm Akademisi. s. 641. 10 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Eylül 2018.

[4] "Ruslar geliyor". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 9 Temmuz 2017. 15 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2018.

[epolat-5] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Polat, Esra (2008). "Uluslararası İzmir Fuarı'nın Kuruluşu ve İlk Sergiler" (PDF). Dokuz Eylül Üniversitesi. 11 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2018.

[gkarpat-6] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Karpat, Gökhan (Kasım 2009). "İzmir Kültürpark ve Fuar Alanının Tarihsel Gelişim Sürecinin Araştırılması ve Geleceğe Yönelik Tasarım Programının Oluşturulması" (PDF). Dokuz Eylül Üniversitesi. 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2018.

[7] "'Gâvur İzmir'in Ermenileri". Agos. 17 Kasım 2012. 31 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2018.

[8] Tansu, Muammer (1936). "1936 İzmir Fuarı" (PDF). Arkitekt. 1936 (1936-10-11 (70-71)). ss. 283-284. 19 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Nisan 2020.

[9] "Kültürpark'ta sağlıklaştırma çalışması". Hürriyet. 16 Mayıs 2017. 15 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2018.

[10] "Hakkında". İzmir Resim Heykel Müzesi ve Galerisi. 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2018.

[11] "İzmir Tarih ve Sanat Müzesi açıldı". NTV.com.tr. 11 Mart 2004. 19 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2018.

[12] "İzmir'de eski hayvanat bahçesi tarih oluyor". Hürriyet. 29 Haziran 2009. 25 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2018.

[13] "Kültürpark yeraltı otoparkı açıldı". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 28 Ağustos 2009. 7 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2018.

[14] "İzmir'in 8 noktasında 'ücretsiz internet keyfi' başladı". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 31 Mayıs 2015. 26 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2018.

[15] "Gururla gezdirdi". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 21 Şubat 2014. 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2018.

[16] "TEB Kültürpark Tenis Cup'ta heyecan başlıyor". Hürriyet. 14 Haziran 2017. 26 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2019.

[17] Fidan, Halil (10 Aralık 2020). "Depremde hasar gören İzmir Büyükşehir Belediyesi binası boşaltılıyor". Anadolu Ajansı. 10 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2023.

[18] "Yine, yeni, yeniden..." İzmir Büyükşehir Belediyesi. 13 Mayıs 2016. 15 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2018.

[19] "Kültürpark'ın ağaçları kitap oldu". Hürriyet. 8 Ekim 2017. 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2018.

[20] "Ağaç sigortası en doğru karar". Hürriyet. 21 Eylül 2000. 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2018.

[21] "Göl Gazinosu, Balmumu Heykel Müzesi olacak". Hürriyet. 1 Ocak 2024. 7 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2024.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

Kültürpark nedir?, Kültürpark anlamı nedir?, Kültürpark ne demektir?