Hollywood film ve dizilerinin Yeşilçam uyarlamaları listesi

Hollywood film ve dizilerinin Yeşilçam uyarlamaları, ABD'de üretilmiş bazı popüler sinema filmlerinin ve televizyon dizilerinin, özellikle 1970'li ve 1980'li yıllarda yoğun olmak üzere, Türkiye'de Türk oyuncular ve yönetmenler tarafından yapılan yerelleştirilmiş yeni versiyonları için yapılan tanımlamadır. Küçümseyici hattâ alaycı bir tanımlamayla bu tür filmlere "İstismar sineması"nın (Exploitation films) bir alt türü olarak "Turksploitation filmleri" adı takılmıştır.^[1]^[2]

Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]

Yeni konu ve senaryolara her zaman aç olan sinemanın ilk günlerinden beri uyarlamaya başvurması pek de yadırganacak bir şey değildir. Yıllar içinde binlerce roman, öykü, tiyatro oyunu, masal, çizgi karakterler hattâ dini metinler defalarca sinemaya uyarlanmıştır ve halâ da uyarlanmaya devam etmektedir.

Sinemadaki uyarlamaların bir değişik türü de, bir ülkede belli bir zamanda çekilmiş bir filmin, genelde başka bir ülkede farklı bir ekip tarafından yeniden çekilmesidir. Bu yeniden çekimlerde mekânlar, kişiler ve bir ölçüde konu yerel şartlara ve zamana göre değişikliğe uğratılır. Bu türetilmiş uyarlama filmler genelde yeniden çevrimin yapıldığı ülkenin kendi iç pazarı için üretildikleri için, o ülke halkı tarafından yadırganmıyacak bir forma sokulurlar, yani yerelleştirilirler. Örneğin Akira Kurosawa'nın "Yedi Samuray" (1954) filmi samurayların hüküm sürdüğü Orta Çağ Japonya'sında geçiyorken, bu filmin 1960 tarihli Amerikan uyarlaması olan "Yedi Silahşörler"de (The Magnificent Seven) yönetmen John Sturges, konuyu ve karakterleri 19. yüzyılın Vahşi Batı'sına taşımıştı. Sinema tarihinde bu gibi sayısız örnekler vardır.^{[kaynak belirtilmeli]}

Türkiye'de de Yeşilçam sineması duruma ilgisiz kalmamış ve çok sayıda Hollywood filminin uyarlamasını yapmıştır. Bu 'furya' özellikle 1960'lı yıllardan başlayıp 1980'lerin sonuna kadar tüm hızıyla sürmüş, sonra da bu uyarlama filmlerin sayısı giderek azalmıştır. Yeşilçam uyarlamalarının bir kısmı da 'uyarlamanın uyarlaması' şeklinde olmuştur. Örneğin yukarıda bahsedilen "Yedi Silahşörler" filmi, 1964 yılında Tunç Başaran tarafından On Korkusuz Adam adıyla uyarlanmış ve konusu o tarihte güncelliğini koruyan Kıbrıs Olayları'na taşınmıştı. Hattâ aynı yönetmen ertesi yıl On Korkusuz Kadın adıyla filmin başka bir uyarlamasını daha çekmişti.^[3] Yeşilçam uyarlamalarının bir kısmı aslına birebir benzerken, bazıları oldukça serbest uyarlamalardır. Bir kısmı da çok absürd bulunan bu tür filmlere "Turksploitation" filmleri adı verilmiş ve "İstismar sineması"nın (Exploitation films) bir alt türü olarak kategorize edilmiştir.^[2] Terim Der Spiegel dergisinden kaynaklanmaktadır.^[1]

Filmler[değiştir | kaynağı değiştir]

Türk istismar filmleri^[4]^[5]
Özgün film adı	Özgün filmin yılı	Kopya filmin adı	Kopya filmin yılı	Notlar
Dracula (Drakula)	1931	Drakula İstanbul'da	1953	Sadece Dracula karakteri alınmış, öykü yerelleştirilmiş.
Tarzan the Ape Man	1932	Tarzan İstanbul'da	1952	Kopyalanmış görüntüler mevcut^[6]
It Happened One Night (Bir Gecede Oldu)	1934	Halk Çocuğu	1964	{{Netleştir}}
Mr.Deeds Goes to Town	1936	Anadolu Çocuğu	1964	{{Netleştir}}
Flash Gordon	1936	Baytekin Fezada Çarpışanlar	1967	1936 tarihli özgün film, ABD'de ve Türkiye'de sinemalarda dizi halinde (serial) gösterilmiştir. {{Netleştir}}
Snow White and the Seven Dwarfs	1937	Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler	1970	Çizgi film uyarlaması
The Adventures of Robin Hood	1938	Vatan Kurtaran Aslan	1966	{{Netleştir}}
Captain America	1944	3 Dev Adam	1973	Filmin diğer iki süper kahramanı "Örümcek Adam" ve "Santo"
Superman	1948	Süpermen Fantoma'ya Karşı	1969
Superman	1948	Süper Adam	1971
Superman	1948	Süpermen Geliyor	1972
Superman	1948	Süper Adam İstanbul'da	1972
Superman	1948	Süper Adam Kadınlar Arasında	1972
Superman	1948	Süpermen Dönüyor (film, 1979)	1979
Superman	1948	Süpermenler	1979
Superman	1948	Üç Süpermen Olimpiyatlarda	1984
Cinderella	1950	Sinderella Kül Kedisi	1971	Çizgi film uyarlaması {{Netleştir}}
The Wizard of Oz	1951	Ayşecik ve Sihirli Cüceler Rüyalar Ülkesinde	1971
Viva Zapata	1952	Reşo: Vatan İçin	1974	{{Netleştir}}
Roma Tatili	1953	İstanbul'da Aşk Başkadır	1961	{{Netleştir}}
Roma Tatili	1953	İstanbul Tatili	1968	Senaryo: Bülent Oran^[7] {{Netleştir}}
Roma Tatili	1953	Bir Günlük Aşk	1986	^[7]
Sabrina	1954	Şoförün Kızı	1965	{{Netleştir}}
Some Like it Hot	1959	Çapkın Kızlar	1975	"Bazıları Sıcak Sever"in üçüncü Yeşilçam uyarlaması.^[8] Bu da renkli çekilmiş.
The Magnificent Seven	1960	On Korkusuz Adam	1964	{{Netleştir}}
Psycho	1960	İstanbul Dehşet İçinde	1966	{{Netleştir}}
West Side Story	1961	Yasak Sokaklar	1994	{{Netleştir}}
A Pocketful Of Miracles	1961	Elmacı Kadın	1971	{{Netleştir}}
One-Eyed Jacks	1961	Dağların Kartalı	1970	{{Netleştir}}
İlk 4 James Bond filmi	1962-1965	Cezmi Band 007.5	1965	İngiliz filminden uyarlama {{Netleştir}}
İlk 4 James Bond filmi	1962-1965	Altın Çocuk^[9]	1966	İngiliz filminden uyarlama {{Netleştir}}
Irma La Douce	1963	Kırmızı Fener Sokağı	1968	Uyarlama senaryo Suavi Sualp {{Netleştir}}
The Sound of Music	1965	Sen Bir Meleksin	1969	^[10]
Professionals	1966	Devlerin İntikamı	1967	Aslen bir "köy filmi" olan "Devlerin İntikamı" klasik mert delikanlı-kötü toprak ağası çatışmasını Western kalıplarında perdeye yansımıştı^[11] {{Netleştir}}
Batman	1966	Betmen Yarasa Adam	1973
Bonnie and Clyde	1967	Cemo İle Cemile	1971	{{Netleştir}}
Red Kit	1967	Çifte Tabancalı Damat	1967	Çizgi karakterden uyarlandı, zira bu siyah-beyaz film dünyadaki ilk Red Kit uyarlaması. Öztürk Serengil Red Kit Ahmet rolünde. {{Netleştir}}
Daisy Town	1970	Red Kit	1974	Çizgi filmden ve karakterlerden uyarlandı. Siyah-beyaz. Red Kit'i İzzet Günay oynuyor.
A Star Is Born	1970	Minik Serçe	1978	{{Netleştir}}
And Soon the Darkness	1970	Macera Yolu	1974	Özgün filmde bisikletleriyle Fransa kırsalında tatile çıkan iki İngiliz kızının başından geçenler anlatılıyorken, Yeşilçam çevriminde konu Antalya kırsalına taşınmış. Orijinal filmin 2010'da aynı adla yeniden çevrimi yapıldı, bu kez olaylar Arjantin'de geçiyordu. {{Netleştir}}
Daisy Town	1971	Atını Seven Kovboy (Red Kit Daltonlara Karşı)	1974	Çizgi filmden ve karakterlerden uyarlandı. Renkli. Bu kez Sadri Alışık Red Kit. {{Netleştir}}
Straw Dogs	1971	Kadınca	1984	{{Netleştir}}
Dirty Harry	1971	Kelepçe	1982	{{Netleştir}}
The Sting	1973	Belalılar	1974	{{Netleştir}}
The Exorcist	1973	Şeytan	1974	Şeytanı kızın vücudundan çıkartan rahip, Türk versiyonunda imam olmuştur ve kıza zemzem atar.
Emmanuelle	1974	Kasımpaşalı Emmanuel	1979	Fransız filminden uyarlama
Death Wish	1974	Cellat	1975	{{Netleştir}}
Jaws	1975	Çöl	1983
Rocky	1976	Kara Şimşek 1	1985
Star Wars	1977	Dünyayı Kurtaran Adam	1982
The Postman Always Rings Twice	1980	Sarı Bela	1985	Birebir aynısı
The Blues Brothers	1980	Sazcı Kardeşler	1990	Soft pornografik bir uyarlama {{Netleştir}}
The Shining	1980	Biri Beni Gözlüyor	1988	{{Netleştir}}
Endless Love	1981	Bitmeyen Sevda	1986	{{Netleştir}}
E.T.	1982	Badi	1983	E.T.'nin iki uyarlamasından ilki. Diğeri ise "Homoti"
E.T.	1982	Homoti	1987	E.T.'nin iki uyarlamasından ikincisi. İlkinin adı "Badi"
Tootsie	1982	Şabaniye	1984	{{Netleştir}}
First Blood	1982	Vahşi Kan	1983
First Blood	1982	Ramo - Türk Rambosu	1986
Breathless	1983	Çılgın Aşıklar	1990	{{Netleştir}}
Falling In Love	1984	Bir Günah Gibi	1987	{{Netleştir}}
Rambo: First Blood Part II	1985	Korkusuz (Rambo)	1986	Afişi bile aynı
Fatal Attraction	1988	Sapık Kadın	1988	{{Netleştir}}

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b "Türkische B-Movies: Süpertrash aus Hüllywood" (Almanca). Der Spiegel. 20 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2012.
^ ^a ^b "Turksploitation" (İngilizce). en.wikipedia.org. 26 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2012.
^ Göral, Burak (Mart 1995). "Alaturka Uyarlamalar / Kullanılmış Hikâye Avcıları". Sinema dergisi. Cilt Sayı 6. ss. sayfa: 68-70.
^ "ensonhaber.com - Hollywood kopyası Türk filmleri". 27 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2020.
^ "MOTÖR - Kopya Kültürü ve Popüler Türk Sineması belgesel". 21 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2020.
^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2020.
^ ^a ^b Scognamillo, Giovanni (1988). Türk Sinema Tarihi-II. Metis Yayın.
^ "Çapkın Kızlar". alkislarlayasiyorum.com. 24 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2012.
^ "Altın Çocuk" (İngilizce). mondo-digital.com. 27 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2012.
^ Göral, Burak (Mayıs 1986). "Ediz Hun". Sinema dergisi. s. 86.
^ "Devlerin İntikamı (1967)". radikal.com.tr. 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2013.

Sinema dergisi, Mart 1995 tarihli 6. sayısındaki Burak Göral yazısı (68-70. sayfalar)
IMDb'nin ilgili sayfaları.
Sinematürk23 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. sitesindeki ilgili sayfalar.
Milliyet gazetesi arşivinde22 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ilgili sayfalar.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"Der Spiegel" dergisinde "Türkische B-Movies: Süpertrash aus Hüllywood"20 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca)

[DERSPI-1] "Türkische B-Movies: Süpertrash aus Hüllywood" (Almanca). Der Spiegel. 20 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2012.

[ENWIKI-2] "Turksploitation" (İngilizce). en.wikipedia.org. 26 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2012.

[3] Göral, Burak (Mart 1995). "Alaturka Uyarlamalar / Kullanılmış Hikâye Avcıları". Sinema dergisi. Cilt Sayı 6. ss. sayfa: 68-70.

[4] "ensonhaber.com - Hollywood kopyası Türk filmleri". 27 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2020.

[5] "MOTÖR - Kopya Kültürü ve Popüler Türk Sineması belgesel". 21 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2020.

[6] "Arşivlenmiş kopya". 17 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2020.

[GS-7] Scognamillo, Giovanni (1988). Türk Sinema Tarihi-II. Metis Yayın.

[8] "Çapkın Kızlar". alkislarlayasiyorum.com. 24 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2012.

[MOND-9] "Altın Çocuk" (İngilizce). mondo-digital.com. 27 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2012.

[10] Göral, Burak (Mayıs 1986). "Ediz Hun". Sinema dergisi. s. 86.

[11] "Devlerin İntikamı (1967)". radikal.com.tr. 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2013.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Hollywood film ve dizilerinin Yeşilçam uyarlamaları listesi nedir?, Hollywood film ve dizilerinin Yeşilçam uyarlamaları listesi anlamı nedir?, Hollywood film ve dizilerinin Yeşilçam uyarlamaları listesi ne demektir?