Şeytan (film, 1973)

Şeytan
The Exorcist
	Film afişi
Yönetmen	William Friedkin
Yapımcı	William Peter Blatty; Noel Marshall
Hikâye (eser)	William Peter Blatty
Oyuncular	Linda Blair; Ellen Burstyn; Max von Sydow; Jason Miller; Lee J. Cobb; Kitty Winn
Müzik	Mike Oldfield
Görüntü yönetmeni	Owen Roizman
Kurgu	Norman Gay; Evan Lottman; Bud Smith
Stüdyo	Warner Bros.
Cinsi	Sinema filmi
Türü	Korku, Gerilim
Renk	Renkli
Yapım yılı	26 Aralık 1973
Süre	122 dk. (1973); 132 dk. (2000)
Ülke	ABD
Dil	İngilizce
Bütçe	12,000,000 $
Hasılat	441.306.145 $
Devam filmi	Şeytan II: Aykırı

Şeytan (özgün adı: The Exorcist), William Friedkin'in yönettiği 1973 tarihli bir ABD yapımı filmdir. Tüm dünyada eleştiriler alan bu filmin setinde de kadronun başına ilginç şeyler geldi. Filmin çekimleri sırasında iki kere set yanmış, ışıkçı ve görüntü asistanı ölmüş, üç tane figüran kalp krizi geçirmiş, başrol oyuncusu Regan'ı canlandıran Linda Blair yataktan düşerek kolunu kırmış ve kostümleri çalınmıştır.

Konu[değiştir | kaynağı değiştir]

Merrin, Irak'ta kazılar yapmakta olan bir rahiptir. Orada Asur ve Babil mitolojisinden şeytanların kralı olan Pazuzu ile ilgili bir keşfe imza atar.^[1] Bir tarafta ABD'de ise ünlü bir sinema oyuncusunun kızı Regan MacNeil psikolojik rahatsızlıklar göstermeye başlamıştır. Peder Damian ise annesinin rahatsızlığı ile birlikte inancını sorgulamaktadır. MacNeil'in rahatsızlığı artarken doktorlar bunun tıptaki karşılığını bulamazlar ve bir efsane olan şeytan çıkarmayı anne Chris McNeill'e önerirler. Anne ise Peder Damian'dan yardım diler.

Oyuncu kadrosu[değiştir | kaynağı değiştir]

Karakter	Oyuncu
Regan MacNeil	Linda Blair
Chris MacNeil	Ellen Burstyn
Peder Merrin Lanchester	Max von Sydow
Peder Karras	Jason Miller
Burke Dennings	Jack MacGowran
Sharon Spencer	Kitty Winn
Teğmen Kinderman	Lee J. Cobb
Peder Joseph Dyer	William O'Malley
Pazuzu	Mercedes McCambridge
Cameo	William Peter Blatty

Çekimler[değiştir | kaynağı değiştir]

Yapımcılar aktörlerin konunun önüne geçmemesi için birçok ünlü isim hakkında tartışmalarına karşın bu fikirden vazgeçmişlerdir. 30 çocuk arasından bu role ilk başlarda Anissa Jones seçilmişti. Fakat çeşitli anlaşmazlıklardan dolayı role Linda Blair uygun görüldü. Anneyi oynayan Ellen Burstyn ise "Şeytan'a inanıyorum" repliğini söylememek koşuluyla rolü kabul etmişti. Film montajı sırasında ünlü "örümcek yürüyüşü" sahnesi seyirciye çok ağır geleceği düşüncesiyle filmden çıkarılmıştı. Ancak 2001'de yeniden kurgulanmasında geri konuldu.

Filmin aldığı ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]

Film, 10 dalda Akademi Ödülü'ne aday oldu ve "En İyi Ses" ve "En İyi Uyarlama Senaryo" ödüllerini aldı. "En İyi Film" başta olmak üzere 5 dalda Altın Küre Ödülü aldı.

Ödüller	Kategori	Adaylar	Sonuç
Akademi Ödülleri	En İyi Film Akademi Ödülü	William Peter Blatty	Adaylık
	En İyi Yönetmen Akademi Ödülü	William Friedkin	Adaylık
	En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü	Ellen Burstyn	Adaylık
	En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü	Jason Miller	Adaylık
	En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Akademi Ödülü	Linda Blair	Adaylık
	En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü	William Peter Blatty	Kazandı
	En İyi Yapım Tasarımı Akademi Ödülü	Bill Malley ve Jerry Wunderlich	Adaylık
	En İyi Sinematografi Akademi Ödülü	Owen Roizman	Adaylık
	En İyi Film Kurgusu Akademi Ödülü	Jordan Leondopoulos, Bud Smith, Evan A. Lottman ve Norman Gay	Adaylık
	En İyi Ses Miksajı Akademi Ödülü	Robert Knudson ve Chris Newman	Kazandı
Altın Küre Ödülleri	En İyi Film Altın Küre Ödülü - Dram		Kazandı
	En İyi Kadın Film Oyuncusu Altın Küre Ödülü - Dram	Ellen Burstyn	Adaylık
	En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Altın Küre Ödülü - Film	Max von Sydow	Adaylık
	En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Altın Küre Ödülü - Film	Linda Blair	Kazandı
	Altın Küre En İyi Yönetmen Ödülü	William Friedkin	Kazandı
	En İyi Senaryo Altın Küre Ödülü	William Peter Blatty	Kazandı
	Yılın Yeni Yıldızı Altın Küre Ödülü - Kadın Oyuncu	Linda Blair	Adaylık

Devam filmleri[değiştir | kaynağı değiştir]

1977 - Şeytan II: Aykırı
1990 - Şeytan III
2004 - Şeytan: Başlangıç
2005 - Dominion: Prequel to the Exorcist

Diğer filmler[değiştir | kaynağı değiştir]

The Ninth Configuration (1980): Yazar Blatty'nin yazıp yönettiği bu film, Şeytan'daki parti sahnesinde de bulunan bir karakterin öyküsünü anlatmaktadır.
Repossessed (1990): Bir Şeytan parodisi olan bu filmde Linda Blair de kendi rolüyle dalga geçmektedir.
Possessed (2000): Timothy Dalton'ın oynadığı bu film, yazar Blatty'ye esin kaynağı olmuş 1940'larda olan bir şeytan çıkarma ayinini anlatmaktadır.
Şeytan (1974): Cihan Ünal'ın oynadığı bu film, Şeytan filminin Türkiye'de geçen versiyonudur.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Rıhtım, Kayıp (4 Ağustos 2020). "The Exorcist Filmi Hakkında 20 Şaşırtıcı Gerçek". Kayıp Rıhtım. 16 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2020.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

imdb.com/title/tt0070047

[1] Rıhtım, Kayıp (4 Ağustos 2020). "The Exorcist Filmi Hakkında 20 Şaşırtıcı Gerçek". Kayıp Rıhtım. 16 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2020.

[1]

g t d En İyi Film Altın Küre Ödülü - Dram
1943–1975	The Song of Bernadette (1943) Going My Way (1944) The Lost Weekend (1945) The Best Years of Our Lives (1946) Gentleman's Agreement (1947) Johnny Belinda / The Treasure of the Sierra Madre (1948) All the King's Men (1949) Sunset Boulevard (1950) A Place in the Sun (1951) Harikalar Sirki (1952) Zincirli Köle (1953) Rıhtımlar Üzerinde (1954) Cennet Yolu (1955) 80 Günde Devri Alem (1956) Kwai Köprüsü (1957) The Defiant Ones (1958) Ben-Hur (1959) Spartacus (1960) The Guns of Navarone (1961) Arabistanlı Lawrence (1962) The Cardinal (1963) Becket (1964) Doktor Jivago (1965) Her Devrin Adamı (1966) Gecenin Sıcağında (1967) Kış Aslanı (1968) Anne of the Thousand Days (1969) Love Story (1970) Kanunun Kuvveti (1971) Baba (1972) The Exorcist (1973) Çin Mahallesi (1974) Guguk Kuşu (1975)
1976–2000	Rocky (1976) The Turning Point (1977) Geceyarısı Ekspresi (1978) Kramer Kramer'e Karşı (1979) Sıradan İnsanlar (1980) Altın Göl (1981) E.T. (1982) Sevgi Sözcükleri (1983) Amadeus (1984) Benim Afrikam (1985) Müfreze (1986) Son İmparator (1987) Yağmur Adam (1988) Doğum Günü Dört Temmuz (1989) Kurtlarla Dans (1990) Bugsy (1991) Kadın Kokusu (1992) Schindler'in Listesi (1993) Forrest Gump (1994) Aşk ve Yaşam (1995) İngiliz Hasta (1996) Titanic (1997) Er Ryan'ı Kurtarmak (1998) Amerikan Güzeli (1999) Gladiator (2000)
2001–günümüz	Akıl Oyunları (2001) Saatler (2002) Yüzüklerin Efendisi: Kralın Dönüşü (2003) Göklerin Hakimi (2004) Brokeback Dağı (2005) Babil (2006) Kefaret (2007) Milyoner (2008) Avatar (2009) Sosyal Ağ (2010) Senden Bana Kalan (2011) Operasyon: Argo (2012) 12 Yıllık Esaret (2013) Çocukluk (2014) Diriliş (2015) Ay Işığı (2016) Üç Billboard Ebbing Çıkışı, Missouri (2017) Bohemian Rhapsody (2018) 1917 (2019) Nomadland (2020) The Power of the Dog (2021) The Fabelmans (2022) Oppenheimer (2023)

g t d En İyi Korku Filmi Saturn Ödülü
1970'ler	Blacula (1972) Şeytan (1973) Young Frankenstein (1974/1975) Burnt Offerings (1976) Yolun Sonundaki Küçük Kız (1977) Gizemli Ada (1978) Dracula (1979)
1980'ler	The Howling (1980) Kurt Adam Londra'da (1981) Poltergeist (1982) Ölüm Bölgesi (1983) Gremlinler (1984) Fright Night (1985) The Fly (1986) The Lost Boys (1987) Beterböcek (1988) Arachnophobia (1989/1990)
1990'lar	Kuzuların Sessizliği (1991) Bram Stoker's Dracula (1992) Karanlığın Ordusu (1993) Vampirle Görüşme (1994) Gün Batımından Şafağa (1995) Çığlık (1996) Şeytanın Avukatı (1997) Ölümcül Sır (1998) Altıncı His (1999)
2000'ler	Son Durak (2000) Diğerleri (2001) Halka (2002) 28 Gün Sonra (2003) Shaun of the Dead (2004) Şeytan Çarpması (2005) The Descent (2006) Sweeney Todd: Fleet Sokağı'nın Şeytani Berberi (2007) Hellboy II: Altın Ordu (2008) Kara Büyü (2009)
2010'lar	Kanıma Gir (2010) Ejderha Dövmeli Kız (2011) The Cabin in the Woods (2012) Korku Seansı (2013) Dracula: Başlangıç (2014) Kızıl Tepe (2015) Nefesini Tut (2016) Kapan (2017) Sessiz Bir Yer (2018/2019) Görünmez Adam (2019/2020)
2020'ler	Siyah Telefon (2021/2022) Talk to Me (2022/2023)

The Exorcist nedir?, The Exorcist anlamı nedir?, The Exorcist ne demektir?