Prens Henrik
Prens Henrik (Haziran 2010)
Danimarka konsort prensi
Hüküm süresi	14 Ocak 1972 – 13 Şubat 2018
Doğum	11 Haziran 1934(1934-06-11) Talence, Gironde, Fransa
Ölüm	13 Şubat 2018 (83 yaşında) Fredensborg Sarayı, Fredensborg, Danimarka
Defin	20 Şubat 2018
Eş(ler)i	II. Margrethe (e. 1967)
Çocuk(lar)ı	Frederik, Joachim
Tam adı Henri Marie Jean André de Laborde de Monpezat
Hanedan	Monpezat Hanedanı
Babası	André de Laborde de Monpezat
Annesi	Renée-Yvonne Doursennot
Dini	Lutheran Protestan
Askeri kariyer
Bağlılığı	Fransa  Danimarka
Hizmet yılları	1959-1962
Rütbesi	General (Ordu) General (Hava Kuvvetleri) Amiral (Deniz Kuvvetleri)
Çatışma/savaşları	Cezayir Bağımsızlık Savaşı
Ödülleri	Légion d'honneur Fil Nişanı

Danimarka Prensi Henrik (d. Henri Marie Jean André de Laborde-Monpezat; 11 Haziran 1934 – 13 Şubat 2018), Danimarka kraliçesi II. Margrethe'ın eşi.

İlk yılları ve eğitimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Henri Marie Jean André de Laborde de Monpezat 11 Haziran 1934 tarihinde André de Laborde de Monpezat ve eşi Renée Doursenot'ın çocukları olarak Fransa'nın Bordeaux şehri yakınlarındaki Talence ilçesinde doğdu.^[1] Monzepat ailesi tarafından katolik olarak yetiştirildi.^[2] İlk beş yılını, babasının işleri dolayısıyla Vietnam'ın başkenti Hanoi'de geçirdi.^[3] 1939'da, ailesi ile birlikte Le Cayrou kentine geri döndü ve II. Dünya Savaşı boyunca burada yaşadı.^[1] Henrik 1947 yılına kadar evde eğitim aldı. Daha sonra Bordeaux'daki bir Cizvit okuluna gitti.^[3] 1950'de Vietnam'a geri döndü ve 1952 yılında Hanoi'deki bir liseden mezun oldu. Başlangıçta Conservatoire de Paris'te piyanist olmak için eğitim almak isteyen Henrik, bunun yerine babasının istekleri doğrultusunda bir eğitim seçti.^[4] 1952-1957 yılları arasında eş zamanlı olarak bugünkü adı Paris Üniversitesi olan Sorbonne'de hukuk ve siyaset bilimi bölümlerinde eğitim gördü ve École Nationale des Langues Orientales'de Çince ve Vietnamca dillerinde eğitim aldı.^[3] 1959-1962 yılları arasındaki zorunlu askerlik görevini Fransız Kara Kuvvetleri'nde piyade olarak yaptı ve Cezayir Bağımsızlık Savaşı'nda görev aldı.^[5] 1963-1967 yılları arasında Fransa Dışişleri Bakanlığı'nda çalışmaya başladı ve Fransa'nın Londra'daki elçilik binasında sekreter olarak görev aldı.^[3] İngiltere'de ikamet ettiği süre zarfında, Londra Ekonomi Okulu'nda okuyan veliaht prenses Margrethe ile tanıştı.^[4] Henrik evlilik teklifi yapana kadar çift bir yıl boyunca flört etti.^[4]

Evliliği ve özel hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Kont Henri Marie Jean Andre, Danimarka tahtının varisi olan Prenses Margrethe ile 10 Haziran 1967'de Kopenhag Deniz Kuvvetleri Kilisesi'nde evlendi. Çift, 4-5 hafta süren balayını Türkiye'nin Aydın ilinin Kuşadası ilçesinde ve Antalya'da geçirdi.^[6] Düğün öncesinde Prens Protestan Lutheryanizm mezhebine geçti ve evliliğinin ardından "Prens Henrik" unvanını aldı.^[2] Ayrıca Fransa vatandaşlığından çıkıp Danimarka vatandaşlığına geçti.^[7] Sekiz torun sahibi çiftin büyük oğulları Veliaht Prens Frederik 1968, Prens Joachim ise 1969'da dünyaya geldi. Prens Henrik'in anadili Fransızca, ikinci dili ise Danca idi. Ayrıca akıcı derecede İngilizce, Almanca, Çince ve Vietnamca konuşabiliyordu. Her ne kadar Margrethe ile evlendiğinde Dancayı hemen öğrenmiş olsa da, Danimarkalılar Dancayı kavraması ve kalın Fransız vurguları nedeniyle alay etmekteydi.^[8]

Danimarka monarşisi ile ilişkileri[değiştir | kaynağı değiştir]

Prens Henrik, eşi II. Margrethe'ın 1972 yılında tahta çıkıp kraliçe olması ile Danimarka tarihi'nde kraliçenin kocası olarak hanedan üyesi olan ilk erkek oldu.^[4] Henrik, kendisinin kral unvanı alamaması gerçeği ile yıllarca mücadele etti. 1997 yılında yayımlanan anılarında bu konuda "oyunun kurallarını anlıyorum ama bir erkek için eşi ile aynı seviyeye konulmamak çok zor" ifadelerini kullandı.^[7] Ayrıca kendi unvanı ile oğullarının ve torunlarının arasındaki ayrımı yapmanın bir yolu olmadığını belirterek, unvan verilmemesi nedeniyle hayal kırıklığına uğradığını söyledi. Kraliyet Ailesi protokolünde oğulları Veliaht Prens Frederik ve Prens Joachim'den sonra gelmesinden dolayı duyduğu rahatsızlığı sık sık dile getirdi.

2002 yılında Danimarka'yı terk etti ve güney Fransa'daki Cahors'daki kraliyet rezidansı Château de Cayx kalmaya başladı. Danimarkadan ayrılmasının nedenini, Kraliçe Margrethe'ın yokluğunda oğlu Prens Frederik'in ev sahipliği yapacağı yılbaşı resepsiyonunda kraliyet hiyerarşisine göre üçüncü sıraya konulması ve kendisini aşağılanmış ve küçük düşürülmüş hissetmesi olarak açıkladı.^[9] Henrik burada yaptığı bir konuşmada "Yıllardır Danimarka'nın iki numarasıydım. Bu rolde memnun kaldım, fakat bunca yıldan sonra üçüncü sıraya düşmek istemiyorum." ifadelerine yer verdi. Kraliçe Margrethe kocasıyla görüşmek ve geri dönmesine ikna etmek için Fransa'ya gitti. Üç hafta burada kalan çift, Hollanda veliaht prensi Willem-Alexander ve Máxima Zorreguieta'nın düğün törenine beklenildiği gibi katılmadı. Üç hafta sonra Prens Henrik Danimarka'ya geri döndü.^[10] Kraliçe Margrethe 31 Aralık 2015'te Danimarka halkına yaptığı yeni yıl konuşmasında, 1 Ocak 2016'dan itibaren kocası Henrik'in resmî görevleri ve unvanlarından çoğundan vazgeçeceğini açıkladı. 14 Nisan 2016'da, Prens Henrik, 2005'ten beri kullandığı "Konsort Prens" unvanını bıraktığını bildirdi.^[11]

Prens Henrik Ağustos 2017'de yaptığı açıklamada, kendisine kral unvanı verilmediği ve eşinin kendisine gerekli saygıyı göstermediği gerekçesiyle, Danimarka kraliyet ailesi geleneklerinin aksine eşi Kraliçe II. Margrethe ile yan yana gömülmek istemediğini söyledi.^[12] 1559 yılından beri Danimarka kraliyet mensuplarının gömüldüğü Roskilde Katedrali'nde eşinin yanında gömülmek istemediğini açıklayan ilk hanedan üyesi oldu. Kraliyet Sarayı sözcüsü yaptığı açıklamada, çift için özel olarak tasarlanmış bir lahit yaptıran Kraliçe Margrethe'ın, Henrik'in kararını kabul ettiğini bildirdi.^[13][14]

Kültürel ilgi alanları ve hobileri[değiştir | kaynağı değiştir]

Henrik, ana dilı Fransızca ile birçok şiir yazdı; bunlardan bazıları olan Chemin faisant (1982), Cantabile (2000), Les escargots de Marie Lanceline (2003), Murmures de vent (2005), Frihjul (Roue-Libre, 2010), Fabula (2011), La part des anges (2013) ve Dans mes nuits sereines (2014) koleksiyonlarda yayınlandı. 1996 yılında anılarından oluşan bir ciltlik Destiny Binds (Kader Bağları), 2000 yılında şiir derlemelerinden oluşan ve Kraliçe tarafından yapılan kolajlarla resimlendirilen Cantabile (Şarkılı) isimli kitapları yayımlandı. 2005'te bir diğer şiir derlemesi olan Whispering Breeze (Fısıldayan Rüzgar) Fransa'da Murmures de vent adıyla basıldı.^[15] Frederik Magle, Henrik'in şiir koleksiyonu Cantabile'ye dayanan senfonisini Henrik'in 70. ve 75. doğum günlerine denk gelen 2004 ve 2009 yıllarında Danimarka Ulusal Senfoni Orkestrası tarafından iki konserle seslendirdi.^[15]

Bunlara ek olarak Prens Henrik, Fransız gastronomik geleneklerinden esinlenen bir aşçıydı. Aile yemeklerini genellikle saray şefiyle işbirliği içinde planlar ve her zaman kendi baharatlarını yemeklerinde kullanırdı. Ayrıca, tanınan bir yemek kitabı yazarı oldu. Henrik, yemek kitaplarına ek olarak, sık sık Danimarka'daki Fredensborg Sarayı'nda veya Fransa'daki evi Château de Cayx'te yemeklerini nasıl hazırladığını gösteren televizyon programlarında da yer aldı.^[4]

Ölümü ve cenaze töreni[değiştir | kaynağı değiştir]

6 Eylül 2017'de Kraliyet Basın Bürosu tarafından yayımlanan açıklamada, Prens Henrik'e demans teşhisi konulduğu belirtildi.^[16] 28 Ocak 2018'de Mısır'a yaptığı ziyaret sonrasında rahatsızlanarak Rigshospitalet'te hastaneye kaldırıldı.^[17] Henrik'e akciğer enfeksiyonu teşhisi konuldu, ayrıca sol akciğerinde iyi huylu bir tümör tespit edildi.^[18] 13 Şubat 2018'de Prince Henrik, Rigshospitalet'ten Fredensborg Sarayı'na getirildi ve burada hayatının kalan günlerini geçirmek istediğini belirtti. Ayrıca, Danimarka tahtının birinci varisi Prens Frederik, Güney Kore'nin Pyeongchang şehrindeki Kış Olimpiyatları'ndaki programını iptal ederek Danimarka'ya geri döndü.^[7] 14 Şubat 2018'de Danimarka Kraliyet Sarayı'ndan yapılan açıklamada, Prens Henrik'in Fredensborg Sarayı'nda 83 yaşında hayatını kaybettiği açıklandı.^[7][19]

20 Şubat 2018'de Christiansborg Sarayı Kilisesi'nde düzenlenen dinî tören düzenlendi. Cenaze törenine, Prens ile Kraliyet Ailesi'nin yakın çevresinin yanı sıra Parlamento Başkanı Pia Kjærsgaard, Başbakan Lars Løkke Rasmussen ve Fransa'nın Kopenhag Büyükelçisi M. Francois Zimeray'nin de bulunduğu 60 davetli katıldı. Prens Henrik'in cesedi vasiyeti üzerine krematoryumda yakıldıktan sonra küllerinin yarısı denize serpildi, diğer yarısı ise Fredensborg Sarayı'ndaki kraliyet ailesi'nin özel bahçesine gömüldü.^[20][21]

Unvan, nişan ve madalyaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Unvanları[değiştir | kaynağı değiştir]

• 11 Haziran 1934 – 10 Haziran 1967: Kont* Henri de Laborde de Monpezat
• 10 Haziran 1967 – 2005: Kraliyet Altesleri Danimarka Prensi Henrik
• 2005 – 14 Nisan 2016: Kraliyet Altesleri Danimarka Konsort Prensi^[22]
• 14 Nisan 2016 – 13 Şubat 2018: Kraliyet Altesleri Danimarka Prensi Henrik^[23]

* Kullanımı tartışmalıdır.

Nişan ve madalyaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Prens Henrik'in aldığı nişan ve madalyalar:^[3]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Prince Waldemar Schaumburg-Lippe, Prince Mario-Max Schaumburg-Lippe, Princess Antonia Schaumburg-Lippe (2018). Prince Henrik of Denmark. The King of Hearts. Lulu.com. ISBN 9780244069568. 26 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2018. KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi (link)
• Wikimedia Commons'ta Henrik, Prince Consort of Denmark ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur