Halide Pişkin

Halide Pişkin
Halide Pişkin
Doğum	16 Temmuz 1902; İşkodra, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm	1 Kasım 1959 (57 yaşında); İstanbul, Türkiye
Ölüm sebebi	Böbrek yetmezliği
Defin yeri	Feriköy Mezarlığı, İstanbul
Milliyet	Türk
Meslek	Oyuncu, seslendirme sanatçısı
Etkin yıllar	1923-1959

Halide Pişkin (16 Temmuz 1902^[1] - 1 Kasım 1959), Türk oyuncudur.^[1] Cumhuriyet döneminin ilk Türk kadın tiyatro sanatçılarından biriydi.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

İşkodra Merkez Kumandanı dedesinin kızı Makbule Nefise Hanım ile babası kurmay yüzbaşı İsmail Hakkı Bey'in evliliğinden, 16 Temmuz 1902'de İşkodra'da dünyaya geldi. Bir kardeşi vardır. Babasını 3 yaşında kaybetmesinin ardından ailesiyle birlikte İstanbul'a geldi. 7 yaşında Bezmialem Sultanisi'nde okula başladı. Öğrenimine devam ederken 17 yaşında Türk Kurtuluş Savaşı'nın başlaması nedeniyle eğitimini bıraktı. Üsküdar Feyzi Hürriyet Mektebi'nde bir yıl öğretmenlik yaptı. Bu sırada evlendiği pamuk tüccarı ilk eşi 8 ay sonra öldü.^[2] Daha sonra postane'de çalışırken Hüseyin Kemal Gürmen ile tanıştı. Gürmen'in yönlendirmesi ile ilk kez 1923 yılında Şadi Fikret'in kurduğu "Milli Sahne"'nin İzmir turnesinde, Sevda Hanım Zevcem oyunuyla sahneye çıktı. 2 yıl genç kız rolleri oynadıktan sonra topluluğun Söke'de verdiği Odalık piyesinde Sara Mannik'in oynadığı "ihtiyar hala" rolü ile kendi genç kız rolünü değiştirdi. Fikret'in de beğenisi üzerine oyunculuk hayatına yaşlı kadın rolleri ile devam etti. Bu topluluk dağılınca İsmail Galip Arcan ve Bedia Muvahhit'in aracılığı ile 1925'te Dârülbedâyi'ye girdi. Burada ilk olarak Kırçiçeği piyesinde "Emeti kadın" rolü ile sahneye çıktı.^[3]

1940'ta Raşit Rıza tiyatrosu, 1944'te Ses Tiyatrosu'na girdi. Yine aynı yıl kendi adını taşıyan, Adile Naşit'in de olduğu grup içerisinde "Her Şeyden Biraz" oyunu ile İstanbul turnesine çıktı. 1951'de tekrar Şehir Tiyatrosu'na döndü^[4] ve ölümüne değin burada kaldı. Bir dönem radyoda da çalışan Halide Pişkin, özellikle radyo skeçlerinde canlandırdığı "Pişkin Teyze" gibi sağduyulu, esprili, sözünü esirgemeyen yaşlı kadın tiplemeleriyle dinleyicilerinden büyük ilgi gördü. Yerli tipleri başarıyla canlandıran Halide Pişkin birçok filmde de karakter rolleri oynadı. 1940'larda oyuncu Vedat Karaokçu ile ikinci evliliğini yaptı.^[2]

Kısmı felç geçiren Pişkin, bir süre Gureba Hastanesi'nde tedavi gördükten sonra durumu ağırlaşınca nakledildiği Nişantaşı İşçi Sigortaları Hastanesi'nde, 1 Kasım 1959 tarihinde böbrek yetmezliği nedeniyle sabah saat 6'da öldü.^[5] Halide Pişkin, ertesi gün Şişli Camii'nde düzenlenen cenaze töreninin ardından Feriköy Mezarlığı'na defnedildi.^[6]

Filmografisi[değiştir | kaynağı değiştir]

1930: Fermanlı Deli Hazretleri
1930: Kafes Arkasında
1932: Kafatası
1933: Allah'ın Cenneti
1933: Karım Beni Aldatırsa
1933: Düğün Gecesi
1938: Yanlışlıklar Komedyası
1938: Aynaroz Kadısı
1939: Anna Karenina
1939: Bir Kavuk Devrildi
1939: Tosun Paşa
1940: Yılmaz Ali
1941: Kıvırcık Paşa
1942: Duvaksız Gelin
1942: Sürtük
1943: Nasreddin Hoca Düğünde
1947: Karanlık Yollar
1947: Kılıbıklar
1948: Sönen Rüya
1948: Tuzak
1950: Lüküs Hayat
1950: İncili Çavuş
1951: İstanbul Çiçekleri
1952: Kanlı Küpe
1952: Son Buse
1952: Yanık Ömer
1954: Bayram Gecesi
1954: Canlı Karagöz / Mihriban Sultan
1954: Feleğin Sillesi
1954: Garibin Aşkı
1954: Nasreddin Hoca
1954: Nasreddin Hoca ve Timurlenk
1954: İki Ateş Arasında
1955: Curcuna
1955: Evlat Katili
1955: Sihirli Boru
1955: Yaşlı Gözler
1955: Yelpaze
1955: Uçan Daireler İstanbul'da
1956: Evlat Hasreti
1956: Uçuruma Giden Kadın
1956: Yayla Güzeli Gül Ayşe
1956: Öldürdüğüm Sevgili
1957: Dertli Gelin Şirvan
1957: Kanlı Çevre / Sönen Ocak
1957: Lejyon Dönüşü
1957: Senin İçin
1957: Yanık Kezban
1957: Çoban Aşkı
1958: Allah Korkusu
1958: Kızımın Başına Gelenler
1958: Mavi Boncuk
1958: Memiş Haydutlar Arasında
1958: Ninni Talihsiz Yetime
1958: Tilki Leman
1958: Yavrum İçin
1959: Bir Kilo Namus
1959: Kader Değişmez
1959: Kanundan Kaçılmaz
1959: Poyraz Osman
1959: Annemi Arıyorum
1959: Balıkçının Kızı Gülnaz
1959: Kalpaklılar
1959: Ömrüm Böyle Geçti
1959: Ölmeyen Aşk
1959: Üç Kurşun
1960: Zavallı Necla

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "TSA' da Halide Pişkin". 13 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2023.
^ ^a ^b "Çocukluk hatıralarını anlatıyorlar". Milliyet Haftalık İlave. 28 Kasım 1954. s. 3.
^ Mekki Sait (13 Aralık 1932). "Habibe Molla". 7 Gün (dergi). 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020.
^ "Halide Pişkin, tekrar Şehir Tiyatrosu'na girdi". Cumhuriyet. 2 Ağustos 1951. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020.
^ "Halide Pişkin vefat etti". Milliyet Haftalık İlave. 2 Kasım 1959. s. 3.
^ "Halide Pişkin dün toprağa verildi". Milliyet Haftalık İlave. 3 Kasım 1959. s. 3.

Not[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Çeşitli kaynaklarda doğum yılı 1906, 1907 ve 1910 olarak da verilirken, Milliyet gazetesi 1954 tarihli röportajında verdiği hicri 1320 yılı (miladi 1902), 1932 tarihli 7 Gün dergisi röportajı göz önüne alındığında daha doğru görünmektedir.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Beyazperde'de Halide Pişkin 13 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
IMDb'de Halide Pişkin 15 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Sinemalar.com'da Halide Pişkin 13 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
SinemaTürk'da Halide Pişkin 13 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
TSA'de Halide Pişkin 13 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[tsa-1] "TSA' da Halide Pişkin". 13 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2023.

[hur-2] "Çocukluk hatıralarını anlatıyorlar". Milliyet Haftalık İlave. 28 Kasım 1954. s. 3.

[3] Mekki Sait (13 Aralık 1932). "Habibe Molla". 7 Gün (dergi). 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020.

[4] "Halide Pişkin, tekrar Şehir Tiyatrosu'na girdi". Cumhuriyet. 2 Ağustos 1951. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020.

[5] "Halide Pişkin vefat etti". Milliyet Haftalık İlave. 2 Kasım 1959. s. 3.

[6] "Halide Pişkin dün toprağa verildi". Milliyet Haftalık İlave. 3 Kasım 1959. s. 3.

[1]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Halide Pişkin nedir?, Halide Pişkin anlamı nedir?, Halide Pişkin ne demektir?