Fütürist Bildirge veya Fütürist Manifesto (İtalyanca:Manifesto del Futurismo veya Le Futurisme), İtalyan şair Filippo Tommaso Marinetti tarafından yazılmış ve 1909'da yayımlanan bir bildirgedir. Marinetti, Fütürizm denen, geçmişin reddi, hız, makine, şiddet, gençlik ve endüstri kutlaması olan sanatsal bir felsefeyi anlatır. Ayrıca İtalya'nın modernleşmesini ve kültürel gençleşmesini savunur.

"Biz, şiirlerimizde tehlike tutkusunu, enerji ve ataklık alışkanlığını dile getirmek istiyoruz."^[1] diyerek cesurca giriş yapmıştır. Edebiyatın dinginliğinden ve kısırlığından yerinen Marinetti, "Saldırgan, yıkıcı olmayan hiçbir eser şaheser olamaz." savını ileri sürmüştür. Edebiyatın karmaşadan doğacağına inanan Marinetti, İtalya'da yayımladığı bildirisini şu şekilde noktalamıştır:

"Bu kırıp geçiren, bu yıkıcı şiddetteki bildirgemizi İtalya'dan bütün dünyaya ilan ediyoruz ve "gelecekçilik"i (Fütürizm'i) kuruyoruz; çünkü ülkemizi, profesörlerin, arkeologların, çenesi düşük edebiyatçıların ve antikacıların kangreninden kurtarmak istiyoruz."^[2]

Bildirgeye imza atan sanatçılar arasında: Umberto Boccioni, Carlo Carrà, Luigi Rossolo, Gino Severini, Romolo Romani, Antonio Sant’Elia ve Giacomo Balla bulunur.

Yayımlanması[değiştir | kaynağı değiştir]

Marinetti, manifestoyu 1908 sonbaharında yazdı ve ilk olarak Ocak 1909'da Milano'da yayınlanan şiirlerinin bir cildinin ön sözü olarak ortaya çıktı.^[3] 5 Şubat 1909'da Bologna'daki İtalyan Gazzetta dell'Emilia gazetesinde,^[4] ardından 20 Şubat 1909'da Le Figaro gazetesinde Manifeste du futurisme (Fütürizm Bildirgesi) olarak Fransızca yayınlandı.^[5]

Bildirge[değiştir | kaynağı değiştir]

1. Tehlike sevgisinin, enerji ve korkusuzluk alışkanlığının şarkısını söylemeye niyetliyiz.
2. Cesaret, cüret ve başkaldırı bizim şiirimizin önemli öğeleri olacaktır.
3. Şimdiye değin edebiyat dalgınca bir durağanlığı, şehveti ve uykuyu göklere çıkardı. Biz saldırgan hareketleri, ateşli bir uykusuzluğu, yarışçının adımlarını, ölümlü sıçrayışı, yumruğu ve tokadı göklere çıkarmaya niyetliyiz.
4. Dünyanın muhteşemliğinin yeni bir güzellik tarafından daha da zenginleştirildiğini onaylıyoruz: hızın güzelliği. Patlayıcı nefesli bir yılan gibi kaportası büyük borularla süslenmiş bir yarış arabası –kükreyen bir araba Semadirek’in kanatlı Zaferi’ne kıyasla daha güzeldir.
5. Ruhunun mızrağını dünyaya doğru yörünge halkası boyunca fırlatmış insanoğlunu yüceltmek istiyoruz.
6. Şair kadim öğelerinin heyecan dolu arzularını artırmak için kendisini şevk, ihtişam ve cömertlikle harcamalıdır.
7. Gayret gösterirken karşılaşılanın haricinde, güzellik yoktur. Saldırgan bir karakter olmadan gerçekleştirilen hiçbir iş başyapıt olamaz. Şiir bilinmeyen güçlere karşı, onları azaltacak ve insanın önünde diz çöktürecek sert bir saldırı olarak tasarlanmalıdır.
8. Asırların son ucunda duruyoruz!... Yapmak istediğimiz İmkânsızın gizemli kapılarını yıkmakken neden geriye bakalım? Zaman ve Uzam dün öldü. Zaten mutlaklıkta yaşıyoruz, çünkü sonsuz, her yerde hazır ve nazır hızı yarattık.
9. Savaşı yücelteceğiz-dünyanın tek hijyenini-militarizm, vatanseverlik, özgürlük getirenlerin yıkıcı hareketleri, ölmeye değer güzel fikirler ve kadınların hor görülmesi.
10. Müzeleri, kütüphaneleri, her tür akademileri yıkacağız, ahlakçılıkla, feminizmle, her çeşit fırsatçı ya da faydacı ödleklikle savaşacağız.
11. Çalışmayla, zevkle ve isyanla heyecanlanmış büyük kalabalıkların şarkılarını söyleyeceğiz; modern başkentler-deki devrimin çok renkli, çok sesli gelgitlerinin şarkılarını söyleyeceğiz; vahşi elektrikli bir ayla parıldayan cephaneliklerin ve tersanelerin titrek gece heyecanlarının şarkılarını söyleyeceğiz; dumanla süslenmiş yılanları yiyip yutan hırslı demiryolu istasyonlarının; dumanlarının çarpık çizgileriyle bulutlar yaratan fabrikaların; bıçakların pırıltısıyla güneşte ışıldayan, dev jimnastikçiler gibi nehirleri aşıveren köprülerin; ufkun kokusunu alan maceraperest buharlı gemilerin; koca tekerlekleri devasa çelik atlar gibi rayları arşınlayan geniş göğüslü demir başlıklarla zapt edilmiş lokomotiflerin ve pervaneleri rüzgârda bayraklar gibi salınan ve heyecan dolu bir kalabalıkmışçasına bağrışır gibi görünen uçakların sessiz uçuşlarının şarkılarını söyleyeceğiz.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Vikikaynak'ta Fütürist Bildiri ile ilgili metin bulabilirsiniz.

• Fütürist Manifesto 17 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Türkçe)
• Fütürizm Manifestosu 1 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca)
• Fütürist Manifesto26 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)