Foucher de Chartres (İngilizce: Fulcher of Chartres) (yaklaşık.1059 Chartres ya da yakınları^[1] - 1128 sonrası) rahipti ve Birinci Haçlı Seferi'ne katıldı. Uzun yıllar Kudüs Kralı I. Baudouin'e hizmet etti ve Haçlı Seferi'nin tarihini Latince yazdı.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Foucher 1059 yılında doğdu.^[2] 1097 yılında I. Baudouin'in özel papazı olarak atanması onun bir papaz olarak yetiştirildiğini gösterir, muhtemelen Chartres Okulu'ndan mezun olmuş olabilir. Fakat muhtemelen katedral papazlar meclisinin bir üyesi değildir çünkü Chartres Kutsal Meryem Kilisesi İleri gelenleri listesinde adı zikredilmemiştir. Yazdığı Tarih isimli vakainamesinde, Clermont Konsili hakkında anlattığı detaylar bu konsile katıldığını düşündürmekte,^[2] ya da Foucher'ın Roma Katolik Kilisesi reformu ve Kutsal Roma İmparatorluğu ile yaşanan göreve getirme ihtilafı hakkındaki görüşlerini de etkileyen Chartres piskoposu Ivo'yu gibi katılan birini tanıyordu.

Foucher, 1096'da Güney Fransa ve İtalya üzerinden, Bari'den Doğu Roma İmparatorluğu'na geçen ve 1097'de Konstantinopolis'e gelip Birinci Haçlı Seferi'nin diğer ordularına katılan Blois Kontu Stephen ve Normandiya Dükü Robert'in^[2] yakın çevresinin bir parçasıydı. Ordunun 1097'de Antakya'ya gelmesinden kısa bir süre önce Küçük Asya üzerinden Maraş'a gitti ve burada Baudouin'e özel papaz olarak atandı.^[2] Ana ordudan ayrılıp Urfa Kontluğu'nu kuracağı Urfa'ya hareket eden yeni efendisi Baudouin'i takip etti.^[2]

1099 yılında Kudüs'ün düşmesinden sonra Foucher ve Baudouin hac yolculuğunu tamamlamak için şehre gittiler. Baudouin 1100 yılında Kudüs kralı olduktan sonra, Foucher onunla beraber Kudüs'e geldi ve Baudouin'in öldüğü 1118 yılına kadar özel papazı olarak hizmet etmeye devam etti.^[2] O zamanlar Fulcher, Zeytindağı'nda papaz olarak görev yapmış olabilir.^[2] 1115'ten sonra muhtemelen Kutsal Kabir katedral rahiplerine bağlı olan Kutsal Kabir Kilisesi katedral rahibiydi ve büyük olasılıkla kilisedeki kutsal emanetlerden ve hazinelerden sorumluydu. Foucher 1127 yılına kadar Kudüs'te ikamet ediyordu. O tarihten sonra onun hakkında başka bir şey bilinmemektedir. Ölümü ile ilgili herhangi bir detay bilinmemektedir.

Vakainamesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Foucher, üç kitaptan oluşan haçlı seferinin bir tarih yazdı. ^[3] 1101'de yazmaya başladı ve 1128 civarında bitirdi.^[2] Vakainame, haçlı seferinin en iyi kayıtları arasında sayılmaktadır.^[2] Vakainame'de, Papa II. Urbanus'un Kasım 1095'teki Clermont Konsili'nde Birinci Haçlı Seferi için çağrıda bulunduğu konuşması da yer almaktadır:

Doğuda yaşayan kardeşleriniz yardımınıza acilen ihtiyaç duyuyorlar ve onlara sıklıkla söz verilen yardımı vermek için acele etmelisiniz. Çünkü çoğunuzun duyduğu gibi, Türkler ve Araplar onlara saldırdılar ve Romanya [Yunan imparatorluğu] topraklarını işgal edip St. George kolu adı verilen Hellespont [Çanakkale Boğazı] ve Akdeniz kıyısına kadar Batıya ulaştılar. Bu Hristiyanların topraklarını gittikçe daha fazla işgal ettiler ve yedi savaşta onları aştılar. Birçok insanı öldürüp yakaladılar, kiliseleri yok ettiler ve imparatorluğu harap ettiler. Bu kirliliğin bu şekilde devam etmesine izin verirseniz, Tanrı'ya olan inancı onlar tarafından çok daha büyük bir saldırıya uğrayacaktır.^[4]

Foucher günümüze ulaşmamış ancak yaşarken Avrupa'ya taşınmış versiyonuna 1100 sonbaharının sonlarında ya da en geç 1101 baharında başladı. Bu versiyon, yaklaşık 1106 yılında tamamlandı ve Foucher'ın çağdaşı Guibert de Nogent tarafından kaynak olarak kullanıldı.

Çalışmalarına, muhtemelen I. Baudouin'i de içeren seyahat arkadaşlarının çağrılmasıyla başladı. Kudüs'te Haçlı seferinin mektuplarına ve diğer belgelerine erişebildiği en az bir kütüphane vardı. Bu kütüphanede, Foucher'in kişisel olarak tanık olmadığı özel bilgilerin çoğunun kaynağı olarak hizmet veren Raymond d'Aguilers'in Historia Francorum ve Gesta Francorum mevcut olmalıdır.

Foucher vakainamesini üç kitaba ayırdı. Birinci kitap, 1095 yılında Clermont'taki Birinci Haçlı Seferleri için hazırlıklardan Kudüs'ün fethine ve Godefroy de Bouillon tarafından Kudüs Krallığı'nın kurulmasına kadar kısmı anlattı. Konstantinopolis'in coşkulu bir anlatımını içeriyordu. İkinci kitap, Godefroy'in ardılı ve 1100'den 1118'e kadar Kudüs kralı olan I. Baudouin'in eylemlerini anlatıyordu. Üçüncü ve son kitap, Kral II. Baudouin hayatı hakkındadır ve Kudüs'te Foucher'in öldüğü 1112'ye kadar olan bir veba olduğunda bildirir. İkinci kitap yaklaşık 1109 ila 1115 ve üçüncü kitap 1118 ila 1127 arasında yazılmış, Foucher'in kendisi tarafından ikinci bir baskı için derlenmiştir.

Foucher'in çalışması, ondan sonra yaşayan diğer birçok tarihçi tarafından kullanılmıştır. Vakainamesinin bir kısmı Surlu Vilyam ve William of Malmesbury tarafından kaynak olarak kullanılmıştır. Vakainamesi tamamen olmasa da genellikle doğrudur. Recueil des historiens des croisades ve Patrologia Latina'da yayınlandı ve Latince versiyonunun eleştirel bir baskısı Heinrich Hagenmeyer tarafından 1913'te yayınlandı.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Özel

Genel

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Fulcher of Chartres, 'Chronicle', tr. M. E. McGinty, in The First Crusade: the Chronicle of Fulcher of Chartres and other source materials, ed. e. Peters (2nd. ed. 1998), p. 47-101.
• Fulcher of Chartres, A History of the Expedition to Jerusalem, 1095-1127, trans. Francis Rita Ryan, ed. Harold S. Fink, 1969.
• Fulcheri Carnotensis Historia Hierosolymitana (1095-1127), ed. Heinrich Hagenmeyer, Heidelberg, 1913.