FIFA Dünya Kupası tarihi

FIFA Dünya Kupası, FIFA başkanı Jules Rimet'in uluslararası bir futbol turnuvası hazırlamaya karar verdikten sonra turnuva ilk kez 1930 yılında düzenlendi. 1930 yılındaki ilk turnuvaya on üç takım davet edildi. O yıldan itibaren yapılan Dünya Kupası turnuvaları zaman geçtikçe gelişti ve dünyadaki 200 takım arasından 32 takımın turnuva finallerine katıldığı şu anki kullanılan sisteme geçildi.

İlk resmî uluslararası maç, 1872 yılında Glasgow'da İskoçya ve İngiltere arasında oynanmıştı.^[1]

1900 yılı öncesinde Büyük Britanya'da yaygın olan futbol, 1900 yılına gelindiğinde tüm dünyaya yayılmış ve ulusal futbol federasyonları kurulmaya başlamıştı. Britanya Adaları dışındaki ilk resmî uluslararası maç, Temmuz 1902'de Montevideo'da yapılan Uruguay ve Arjantin arasında oynandı.^[2] FIFA, 22 Mayıs 1904 tarihinde Paris'te kurulurken Fransa, Belçika (önceki iki takım ayın başında birbirlerine karşı ilk millî maçını oynuyordu), Danimarka, Hollanda, İspanya, İsveç ve İsviçre kurucu üye olmuş ve Almanya da telgraf yoluyla federasyona katıldığını duyurmuştu.^[3]

Futbolun ününün artmasıyla birlikte UOK, 1900 ve 1904 Yaz Olimpiyatları ile 1906 Ara Olimpiyatlarında futbolu olimpik spor olarak tanıdı ve FIFA, 1908 Yaz Olimpiyatlarında resmî olarak olimpik turnuvayı denetledi.^[4] Millî takıma giremeyen oyunculardan oluşan İngiltere amatör millî futbol takımı, 1908 ve 1912 yıllarındaki olimpiyatları kazanmıştı.

1906'da Olimpiyat çerçevesinin dışındaki ülkeler arasında uluslararası bir futbol turnuvası düzenlemek için FIFA tarafından bir girişim yapıldı ve bu İsviçre'de gerçekleşti. Bunlar uluslararası futbol için çok erken zamanlardı ve FIFA'nın resmî geçmişi, rekabetin başarısız olduğunu göstermişti.

Olimpiyat etkinliği yalnızca amatör takımlar arasında gerçekleşmeye devam ederken, profesyonel ekiplerin katıldığı yarışmalar da ortaya çıkmaya başladı. 1908 yılında Tornio'da yapılan Torneo Internazionale Stampa Sportiva'nın ilk iki yılında yine Tornio'da Thomas Lipton ayrıca Sir Thomas Lipton Trophy'yi düzenledi. İki turnuvada yer alan bireysel kulüpler (millî takım değil) bulunduğu ülkeyi temsilen birbiri arasında maç yapıyordu. Bu nedenle, hiçbiri Dünya Kupası'nın doğrudan öncüsü değildi, ancak buna rağmen Thomas Lipton Kupası bazen "Birinci Dünya Kupası" olarak tanımlanmaktaydı.^[5]

1914 yılında FIFA, Olympiyatlardaki futbol turnuvasının "amatörler için dünya futbol şampiyonası" olarak tanıdı,^[6] etkinliğin organizasyonu için sorumluluk aldı. Bunu takiben 1920 Yaz Olimpiyatlarında yapılan ilk uluslararası futbol turnuvasını Belçika kazandı.^[7]

1930-1938[değiştir | kaynağı değiştir]

1930[değiştir | kaynağı değiştir]

1928'de FIFA, kendi uluslararası turnuvasını yapmaya karar verdi. Los Angeles'ta yapılan 1932 Yaz Olimpiyatlarında, Amerika Birleşik Devletlerinde futbol ünlü olmadığı için yer almadı. Ayrıca FIFA ve UOK, amatör oyuncuların statüsü hakkında aynı fikirde değildi ve bu yüzden futbol, olimpiyatlardan kaldırıldı.^[8] FIFA başkanı Jules Rimet bu yüzden ilk Dünya Kupası turnuvasını düzenledi. İki kez resmî olarak dünya futbol şampiyonu olan Uruguay, bağımsızlığının yüzüncü yılını kutlamak için ev sahibi seçildi. Seçilen ülkeler bir takım yollaması için turnuvaya davet edildi ama turnuva için seçilen Uruguay, Avrupa yakasındaki ülkelere Büyük Okyanus boyunca uzak olduğundan Avrupa ülkeleri için pahalı ve uzun bir yolculuk anlamına geliyordu. Hiçbir Avrupa ülkesi turnuva başlamadan iki ay öncesine kadar takım gönderme sözü vermedi.^{[kaynak belirtilmeli]} Rimet, sonunda Belçika, Fransa, Romanya, Macaristan ve Yugoslavya'yı yolculuk için ikna etti.^[9] Turnuvada toplamda Güney Amerika'dan yedi, Avrupa'dan dört ve Kuzey Amerika'dan iki olmak üzere 13 takım yer aldı.

Dünya Kupası'ndaki ilk iki maç eş zamanlı olarak gerçekleşti. France, Meksika'yı 4-1 yenerken; Amerika Birleşik Devletleri, Belçika'yı 3-0 yendi. Dünya Kupası tarihindeki ilk gol Fransa adına Lucien Laurent'tan geldi. Dört gün sonra ABD'nin Paraguay'ı 3-0 yendiği maçta Bert Patenaude turnuva tarihindeki ilk hat trick'ini yaptı. Montevideo'da 93.000 taraftarın olduğu finalde Uruguay, Arjantin'i 4-2 yenerek ilk Dünya Kupası'nın sahibi oldu.^[10]

1934[değiştir | kaynağı değiştir]

İtalya'nın ev sahipliği yaptığı 1934 Dünya Kupası'nda ilk kez eleme turu yapıldı. On altı takım turnuvada yer almaya hak kazandı. 1930 şampiyonu Uruguay, 1930'daki zayıf Avrupa katılımı nedeniyle hâlâ üzgün olduğundan 1934 Dünya Kupası'nı boykot etti. Bolivya ve Paraguay da turnuvada yer almadığından, Arjantin ve Brezilya eleme maçı oynamadan İtalya'daki finallere katıldı. Turnuvaya katılan ilk Afrika ülkesi olan Mısır, ilk turda Macaristan'a yenildi. Turnuvayı kazanan İtalya, bunu başaran ilk Avrupa takımı oldu.

1938[değiştir | kaynağı değiştir]

1938 Dünya Kupası da Avrupa'da düzenlenince birçok Güney Amerika ülkesi bunu şaşkınlıkla karşıladı ve Uruguay ile Arjantin o yılki turnuvaya katılmayarak kupayı boykot etti. İlk kez turnuva kazananı ve ev sahibi otomatik olarak finallere katılmaya hak kazandı. Letonya'yı bir play-off maçında yenerek birinci tura yükselen Avusturya, Nisan 1938'de Almanya tarafından ilhak edilince turnuvadan çekildi. Bazı Avusturyalı oyuncular da Almanya kadrosuna eklendi (Birleşmiş Alman takımı Dünya Kupası tarihinde yalnızca bir kez birinci turda elendi). Avusturya'nın yerine İngiltere'ye teklif yapılsa da kabul edilmedi. Bu sonuçla finallerde yarışan ülke sayısı 15'te kaldı. Fransa'nın ev sahipliği yaptığı turnuvada ilk kez şampiyon ev sahibi olmadı ve İtalya, finalde Macaristan'ı yenerek ikinci kez şampiyon oldu. Polonyalı forvet Ernest Willimowski, Polonya'nın Brezilya'ya 6-5 yenildiği maçta dört gol atarak bir Dünya Kupası maçında bunu başaran ilk futbolcu oldu. Daha sonra onun rekoru diğer oyuncular tarafından egale edilirken 56 yıl sonra 1994'teki turnuvada rekor kırıldı.

II. Dünya Savaşı sırasında iptal edilen turnuvalar[değiştir | kaynağı değiştir]

1942[değiştir | kaynağı değiştir]

1942'de yapılması planlanan FIFA Dünya Kupası'nın yeri belirlenmişti. 13 Ağustos 1936 tarihinde Berlin'de yapılan FIFA Kongresi'nde Almanya, resmî ev sahibi başvurusunu yapmıştı. Haziran 1939'da turnuvaya ev sahipliği için Brezilya da başvurdu. 1939 yılının sonunda Avrupa düşmanlığı başladı. Ev sahibi belirlenmeden 1942 Dünya Kupası iptal edildi.^{[kaynak belirtilmeli]}

1946[değiştir | kaynağı değiştir]

II. Dünya Savaşı sırasında FIFA, kendisini ayakta tutmak için mücadele etti ve düşmanlıklar sona erdiğinde turnuva planlayacak hiçbir finansal ve personel kaynağa sahip değildi.^[11] 1945'te savaş bittikten sonra bir yılda 1946 Dünya Kupası'nın planlanmasına bir umut yoktu. FIFA'nın ilk toplantısı 1 Temmuz 1946 tarihinde gerçekleşti -1946 Dünya Kupası'nın normalde oynanacak zamanları- ve bir sonraki turnuvanın 1949'da yapılacağı ve hiçbir ülkenin ev sahibi olmayacağı planlandı.^[12]

1950-1978[değiştir | kaynağı değiştir]

1950[değiştir | kaynağı değiştir]

Rekabet, Britanya takımlarının da katıldığı 1950 Dünya Kupası'yla Brezilya'da tekrar başladı. Britanya ekipleri 1920 yılında FIFA'dan, kısmen savaşta bulundukları ülkelere karşı oynama isteksizliği ve kısmen futboldaki yabancı etkilere karşı bir protesto nedeniyle çekilmişti.^[13] 1946 yılında FIFA'nın davetiyle katıldılar. Ancak İngiltere grupta Amerika Birleşik Devletleri'ne 1-0 yenilerek final turuna kalamadı.^[14]

Turnuvaya ayrıca önceki üç Dünya Kupası'nı boykot eden ve 1930 şampiyonu Uruguay da geri döndü. Siyasi nedenlerden dolayı Doğu Avrupa ülkeleri (Macaristan, Sovyetler Birliği ve Çekoslovakya gibi) turnuvaya girmedi. Son şampiyon İtalya, 1949 yılındaki Superga hava felâketinde Grande Torino takımı (çoğu millî takım oyuncusuydu) oyuncularının ölmesine rağmen turnuvada yer aldı. 1950 Dünya Kupası final turları yapılmayan tek turnuva olarak iki grup aşamasından oluştu. Ancak, ikinci grubun son maçı şampiyonu belirlediği için "final" olarak da adlandırılmaktadır.

Uruguay, turnuvanın son maçında ev sahibi Brezilya'yı 2-1 yenerek (Maç, Maracanazo olarak da bilinir) ikinci kez şampiyon oldu. Bu maç, ayrıca 200.000'i aşkın taraftarın yer almasıyla en çok seyircinin bulunduğu maç olarak kayda geçti.^[15]

1954[değiştir | kaynağı değiştir]

İsviçre'de gerçekleştirilen 1954 Dünya Kupası, televizyonda ilk gösterilen Dünya Kupası oldu. Sovyetler Birliği, 1952 Yaz Olimpiyatları'nda gösterdiği performans nedeniyle turnuvaya katılmadı. İskoçya turnuvada ilk kez yer aldı ama grup aşamasında bir galibiyet bile alamadan elendi. Bu turnuvada gol rekorları kırıldı. Bir turnuvada en çok gol atan takım (Macaristan) ve en çok gol atılan maç (Austria'nın çeyrek finalde İsviçre'ye karşı 7-5'lik galibiyeti) rekorları bu turnuvada gerçekleşti. Batı Almanya, olimpiyat şampiyonu Macaristan'ı finalde 2-0 arkadan gelip 3-2 yenerek kupayı kazandı. Maçın galibiyet golü Helmut Rahn'dan geldi. Bu maç ayrıca Almanya'da Bern Mucizesi olarak bilinmektedir.^[16]

1958[değiştir | kaynağı değiştir]

İsveç'te yapılan 1958 Dünya Kupası'nı Brezilya kazandı ve kendi kıtasının dışında kazanan ilk takım (bunu başaran dört takım oldu: 1958, 1970, 1994 ve 2002'de Brezilya, 1986'da Arjantin, 2010'da İspanya ve 2014'te Almanya) oldu. Melbourne'deki Yaz Olimpiyatlarının galibi Sovyetler Birliği de turnuvaya katıldı. İlk kez dört Britanya takımı da turnuva finallerine katılmaya hak kazandı. Afrika/Asya takımın belirlenmesi için yapılması gereken maçta rakibinin çekilmesi üzerine İsrail, play-off maçı yapmak zorunda olduğundan iki kez Galler ile karşılaştı ve iki maçı da Galler 2-0 kazandı. Ayrıca Galler elenip tekrar elemelere alınan ilk ve tek takım oldu. Pelé'nin ortaya çıkışı finalde iki gol attığı bu turnuvayla başladı. Fransız forvet Just Fontaine, 13 gol atarak gol kralı oldu ve rekor kırdı.

1962[değiştir | kaynağı değiştir]

1962 Dünya Kupası'na Şili ev sahipliği yaptı. Turnuva hazırlıkları devam ederken 9.5 şiddetinde şimdiye kadar kayedilmiş en büyük deprem gerçekleşti. Stadyumlar ve tesisle büyük hasar görse de gerekli tarihe kadar hazırlıkları bitirdiler. Brezilya'nın grupta Çekoslovakya ile yaptığı ikinci maçta Pelé'nin sakatlanmasından sonra iki oyuncuları (Garrincha ve Amarildo) turnuvanın en iyileri arasına girdi. Ayrıca Sovyetler Birliği kalecisi Lev Yaşin, hatalı gol yedi ve Sovyetler'i 2-1 yenen Şili, evinde turnuva üçüncüsü oldu.

Tunruva, aşırı defansif taktiklerle ve şiddetli oyunlarla gölgelendi. İtalya ve Şili arasında ilk turda gerçekleşen ve Santiago Savaşı olarak adlandırılan maçı Şili 2-0 kazandı. Karşılaşmadan önce, iki İtalyan gazeteci ev sahibi ülke hakkında olumsuz yazılar yazdı. Maçta İtalya'nın iki oyuncu rakibe yaptığı kasıtlı hareketlerle İngiliz hakem Ken Aston'dan kırmızı kart aldı. Maçtan sonra İtalya, polis korumasında sahadan ayrıldı.

Final maçında Brezilya, Çekoslovakya'yı Pelé'nin yokluğunda Garrincha ve Amarildo'nun golleriyle 3-1 yendi ve üst üste ikinci kez Dünya Kupası'nı kazandı. Böylelikle Jules Rimet ödülünü korudu.

Turnuvada Kolombiya'nın futbolcusu Marcos Coll, doğrudan köşe vuruşundan Lev Yaşin'e attığı golle (Latin Amerika'da Olimpik Gol olarak adlandırılır) Dünya Kupası'nda bunu başaran tek futbolcu oldu.

1966[değiştir | kaynağı değiştir]

İngiltere'nin ev sahipliği yaptığı 1966 Dünya Kupası, ilk kez bir maskot ve resmî logo ile pazarlanan ilk turnuva oldu. Turnuvaya geçerken kupa çalındı ancak bir hafta sonra "Pickles" adlı bir köpek tarafından bulundu.^[17] Güney Afrika, ayrımcılıkla mücadele ilkesini ihlal ettiğinden (apartheid) ülkenin turnuvaya katılımı yasaklandı. 1992'ye kadar devam eden yasak, sonunda Güney Afrika Futbol Federasyonu'nun çabalarıyla FIFA tarafından kaldırıldı. Eleme turlarında Afrika ülkeleri; FIFA'nın Asya, Okyanusya ve Afrika bölgelerine yaptığı eleme turunu protesto etmek için çekim kararı aldığında bir tartışma yaşandı. Bölgede son elemelerden sonra Kuzey Kore, turnuvada İtalya'yı yenerek çeyrek finale kalan ilk Asya takımı oldu. Turnuva'yı İngiltere kazanırken, Geoff Hurst Dünya Kupası finalinde hat trick yapan ilk ve tek futbolcu oldu. Ayrıca Portekiz'in futbolcusu Eusébio, dokuz golle turnuvanın gol kralı oldu.

1970[değiştir | kaynağı değiştir]

1970 Dünya Kupası eleme aşamalarında iki ülke arasında yapılan maç sonrası Honduras ve El Salvador arasında Futbol Savaşı adında bir savaş çıktı. Turnuvanın finalleri Meksika'da gerçekleştirildi. İsrail, Avrupa ülkesi olarak sayılsa da siyasi nedenlerden dolayı eleme turlarına yerleşmesi zor oldu ve Asya/Okyanusya gruplarında yer aldı. Kuzey Kore, İsrail'le maç yapmayı reddedip turnuvadan çekildi. İngiltere ve Brezilya arasında kendi gruplarının liderini belirleyecek maçta, İngiliz kaleci Gordon Banks'in ceza sahası içinde Pelé'nin kafa vuruşunu kurtarırken maçı kazanan Jairzinho'nun golüyle Brezilya oldu. Ayrıca İtalya ve Batı Almanya arasında gerçekleşen çeyrek final mücadelesi uzatmalara kaldı. Batı Almanya'nın oyuncu değiştirme hakkı dolduğu için Franz Beckenbauer kırık kolla oynamak zorunda kalırken maç 3-2 Almanlar lehine sonuçlandı. İtalya, yarı finalde Batı Almanya'yı uzatmalarda 4-3 yenerken finalde Brezilya'ya 4-1 yenildi. Böylelikle ilk kez üç Dünya Kupası kazanan Brezilya, kalıcı olarak Jules Rimet kupası ile ödüllendirildi.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

FIFA Dünya Kupası ev sahipleri
FIFA yeterlilik kampanyalarına genel bakış 29 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dünya Kupası tarihi
EveryFourthYear 19 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "The first international football match". Scotland – A Sporting Nation. BBC. 14 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2009.
^ Pelayes, Héctor Darío (24 Eylül 2010). "ARGENTINA-URUGUAY Matches 1902–2009". RSSSF. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2011.
^ "History of FIFA – Foundation". 15 June 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2009.
^ "London, 1908". Men's Olympic Football Tournament. FIFA. 13 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2009.
^ "'The First World Cup'. The Sir Thomas Lipton Trophy". Shrewsbury ve Atcham Belediye Meclisi Konseyi. 29 Kasım 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2006.
^ "Where it all began". FIFA official website. 2 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 April 2006.
^ VII. Olympiad Antwerp 1920 Football Tournament 3 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. RSSSF. Erişim tarihi: 10 Haziran 2006.
^ The Football World Cup — Apoo Introduction 8 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., h2g2. Erişim tarihi: 1 Mart 2006.
^ Stewart, Mark. Soccer: A History of the World's Most Popular Game. New York: F. Watts, 1998. Print.
^ FIFA World Cup Origin 25 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. FIFA Media Release. Erişim tarihi: 9 Ocak 2006.
^ Tomlinson, Alan; FIFA (Fédération Internationale de Football Association): The Men, the Myths and the Money, s. 19 ISBN 9780415498319
^ Lisi, Clemente Angelo; A History of the World Cup, 1930-2010; s. 44 ISBN 0810877538
^ Scotland and the 1950 World Cup 25 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., BBC. Erişim tarihi: 1 Mart 2006.
^ Ancak İngiliz gazeteleri bu skoru haberleşme hatası olarak yorumlayarak İngiltere'nin ABD'yi 10-1 yendiğini yazmışlardı. Ancak tarihî gazetelerde hikâyenin bir efsane olduğu belirtildi. Cf. 1950 FIFA World Cup Brazil, US shock England 19 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ve Sell, Amy (11 Haziran 2014). "Copies of old newspapers reveal a World Cup myth". British Newspaper Archive. 15 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2014.
^ "Sambafoot.com: Maracanã, the largest stadium of the world". sambafoot.com. 19 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2014.
^ Gemici, Cihat (17 Şubat 2015). "1954 Bern Mucizesi". FourFourTwo. 21 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2017.
^ Pickles is top dog 1 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., by David Barber, TheFA.com. Erişim tarihi: 10 Nisan 2006.

[first_match-1] "The first international football match". Scotland – A Sporting Nation. BBC. 14 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2009.

[First-2] Pelayes, Héctor Darío (24 Eylül 2010). "ARGENTINA-URUGUAY Matches 1902–2009". RSSSF. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2011.

[formation-3] "History of FIFA – Foundation". 15 June 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2009.

[1908_Games-4] "London, 1908". Men's Olympic Football Tournament. FIFA. 13 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2009.

[5] "'The First World Cup'. The Sir Thomas Lipton Trophy". Shrewsbury ve Atcham Belediye Meclisi Konseyi. 29 Kasım 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2006.

[6] "Where it all began". FIFA official website. 2 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 April 2006.

[7] VII. Olympiad Antwerp 1920 Football Tournament 3 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. RSSSF. Erişim tarihi: 10 Haziran 2006.

[8] The Football World Cup — Apoo Introduction 8 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., h2g2. Erişim tarihi: 1 Mart 2006.

[9] Stewart, Mark. Soccer: A History of the World's Most Popular Game. New York: F. Watts, 1998. Print.

[10] FIFA World Cup Origin 25 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. FIFA Media Release. Erişim tarihi: 9 Ocak 2006.

[11] Tomlinson, Alan; FIFA (Fédération Internationale de Football Association): The Men, the Myths and the Money, s. 19 ISBN 9780415498319

[12] Lisi, Clemente Angelo; A History of the World Cup, 1930-2010; s. 44 ISBN 0810877538

[13] Scotland and the 1950 World Cup 25 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., BBC. Erişim tarihi: 1 Mart 2006.

[14] Ancak İngiliz gazeteleri bu skoru haberleşme hatası olarak yorumlayarak İngiltere'nin ABD'yi 10-1 yendiğini yazmışlardı. Ancak tarihî gazetelerde hikâyenin bir efsane olduğu belirtildi. Cf. 1950 FIFA World Cup Brazil, US shock England 19 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ve Sell, Amy (11 Haziran 2014). "Copies of old newspapers reveal a World Cup myth". British Newspaper Archive. 15 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2014.

[15] "Sambafoot.com: Maracanã, the largest stadium of the world". sambafoot.com. 19 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2014.

[16] Gemici, Cihat (17 Şubat 2015). "1954 Bern Mucizesi". FourFourTwo. 21 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2017.

[17] Pickles is top dog 1 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., by David Barber, TheFA.com. Erişim tarihi: 10 Nisan 2006.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

g t d FIFA Dünya Kupası
Turnuvalar	Uruguay 1930 İtalya 1934 Fransa 1938 Brezilya 1950 İsviçre 1954 İsveç 1958 Şili 1962 İngiltere 1966 Meksika 1970 Batı Almanya 1974 Arjantin 1978 İspanya 1982 Meksika 1986 İtalya 1990 Amerika Birleşik Devletleri 1994 Fransa 1998 Güney Kore/Japonya 2002 Almanya 2006 Güney Afrika 2010 Brezilya 2014 Rusya 2018 Katar 2022 Amerika Birleşik Devletleri/Kanada/Meksika 2026 İspanya/Portekiz/Fas 2030 Suudi Arabistan 2034
Finaller	1930 1934 1938 1950¹ 1954 1958 1962 1966 1970 1974 1978 1982 1986 1990 1994 1998 2002 2006 2010 2014 2018 2022
Kadrolar	1930 1934 1938 1950 1954 1958 1962 1966 1970 1974 1978 1982 1986 1990 1994 1998 2002 2006 2010 2014 2018 2022
Elemeler	1930² 1934 1938 1950 1954 1958 1962 1966 1970 1974 1978 1982 1986 1990 1994 1998 2002 2006 2010 2014 2018 2022 2026
Diğer	Ödüller Golcüler Hat trick'ler Tarih Belgesel filmler Maskotlar İstatistikler ve rekorlar Birden fazla turnuvada oynayan futbolcular Takım performansları Hakemler Resmî şarkılar Ev sahipleri Kupa Kazanan teknik direktörler
¹1950'de "puan usulü 4'lü final grubu statüsü" uygulandığından, eleme turlarıyla ulaşılan resmî bir final maçı oynanmamıştır fakat fikstür gereği son maçta, puanı en yüksek ve sadece kendileri kupayı kazanma şansına sahip iki takımın (Brezilya ile Uruguay) karşılaşması; son maçın "1950 Dünya Kupası finali" olarak hatırlanmasına vesile olmuştur. ² Bu turnuva için eleme oynanmamış, katılımcılar davet ile belirlenmiştir.

FIFA Dünya Kupası tarihi nedir?, FIFA Dünya Kupası tarihi anlamı nedir?, FIFA Dünya Kupası tarihi ne demektir?