Estergon Kalesi

Estergon Kalesi
Esztergomi vár
Genel bilgiler
Konum	Tuna Nehri kıyısı
Şehir	Esztergom
Ülke	Macaristan
Koordinatlar	47°47′52″K 18°44′12″D / 47.79778°K 18.73667°D
Adını aldığı	Bulunduğu şehir
Başlama	13. yüzyıl
Tamamlanma	13. yüzyıl
Tanınma nedeni	Macar Krallığı'nın idari ve dini merkezi

Estergon Kalesi (Macarca: Esztergomi vár) Macaristan'ın başkenti Budapeşte'nin 60 km kuzey batısında Tuna nehri kıyısında yer alan kaledir.

Macaristan ve Osmanlı tarihinde büyük bir önem taşır. 13. yüzyıl başına tarihlenen kale, Macaristan’ın tarihinde inşa edilmiş ilk önemli yapılardan birisidir. 1241’deki Moğol istilasına kadar Macar Krallığı’nın idari ve dini merkezi olmuştur.^[1]

Osmanlı Devleti, ilk defa 1543’te o sırada Avusturyalılar’ın yönetiminde olan kaleyi zaptetti. 1595 yılında Osmanlılar’ın kaleyi teslim etmek zorunda kalması türkülere konu olmuştur.^[2] 1605 yılında yeniden zaptedilen kale, 1683’te kesin olarak Osmanlı yönetiminden çıktı. Günümüzde bir turistik cazibe merkezidir.^[3]

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Estergon Kalesi, 1241’deki Moğol istilasına kadar Macar Krallığı’nın idari ve dini merkeziydi. Kral IV. Bela 1256’da başkenti Budin’e taşıdı ve kaleyi din adamlarına bıraktı. Başpiskoposluk makamının bulunduğu yapı, günümüzde müzedir.

Kale, 1530’da Avusturya Kralı Ferdinand tarafından istila edildi.

Osmanlılar tarafından ilk fethedilişi[değiştir | kaynağı değiştir]

Macar Kralı János Szapolyai’nin 1540 yılında ölümünün ardından Avusturyalılar ile Osmanlılar arasında Macaristan’ın yönetimi konusunda bir rekabet başladı. Daha önce Budin’i ve Peşte’yi fetheden Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan Süleyman, 1543 yılı Nisan ayı sonlarında Edirne’den yola çıktı ve 29 Temmuz 1543’te^[4] ordusuyla Estergon Kalesi’ni kuşattı.

Estergon Kalesi, ilk defa 10 Ağustos 1543 tarihinde^[4] on iki günlük bir kuşatmanın sonunda Kanuni Sultan Süleyman komutasındaki Osmanlı ordusu tarafından zaptedildi. Kalenin bulunduğu bölge bir sancakbeyliği haline getirilerek Budin Beylerbeyliği'ne bağlandı.^[5]

İlk defa Osmanlı yönetiminden çıkması[değiştir | kaynağı değiştir]

Kale, 4 Ağustos 1595’te^[6] Alman, Leh ve Venedikliler'den oluşan büyük bir ordu tarafından kuşatıldı. Sokolluzade Lala Mehmed Paşa'nın kumandanlığındaki küçük bir ordu kaleyi savundu. Ancak, yardım gelmemesi üzerine açlık ve susuzluk baş gösterince 2 Eylül 1595’te^[6] teslim olmak zorunda kaldı. Olaya bizzat tanıklık eden Osmanlı tarihçisi İbrahim Peçevi tarafından kaydedilen savunma, Estergon Kalesi Türküsü’nün esin kaynağıdır.

İkinci kez Osmanlılar tarafından fethi[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaleyi geri almak isteyen Osmanlılar 1605 yılında tekrar bir kuşatma düzenlediler. Bu sefer Sadrazamlık görevine getirilmiş olan Sokolluzade Lala Mehmed Paşa, bir aylık kuşatmadan sonra kaleyi 3 Ekim 1605^[7] tarihinde ele geçirdi. Kale bu tarihten sonra 78 yıl daha Osmanlıların elinde kaldı.

Osmanlı yönetiminden çıkışı[değiştir | kaynağı değiştir]

1683 yılında Osmanlıların II. Viyana Kuşatması'nda başarısızlığa uğramasından sonra Avrupa devletlerinin Kutsal İttifak'ı oluşturarak Macaristan'ı Osmanlıların elinden alması sonucu Estergon Kalesi 1 Kasım 1683'te^[8] bu sefer kesin olarak Osmanlı yönetiminden çıktı.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Estergon Kalesi resimleri 1 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Estergon Kalesi'nden görüntüler 30 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Estzergom.hu sitesi, The history of our town (İngilizce), Erişim tarihi:12.12.2011". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2011.
^ "İsmail Tosun Saral, Kalelerden Estergon Kalesi, Osmanlı Araştırmaları web sitesi, Erişim tarihi:12.12.2011". 28 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2011.
^ "Destination360.com sitesi, Hungary, Estzergom (İngilizce), Erişim tarihi:12.12.2011". 1 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2011.
^ ^a ^b "Kültür Bakanlığı web sitesi, Osmanlı tarihi kronolojisi, Kanuni Sultan Süleyman, Erişim tarihi:12.12.2011". 4 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2011.
^ "OsmanlıKulubu.com sitesi, Estergon Kalesi Fethi, Erişim tarihi:12.12.2011". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2011.
^ ^a ^b "Kültür Bakanlığı web sitesi, Osmanlı tarihi kronolojisi, III. Mehmet, Erişim tarihi:12.12.2011". 24 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2011.
^ Kültür Bakanlığı web sitesi, Osmanlı tarihi kronolojisi, I. Ahmet, Erişim tarihi:12.12.2011^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ Kültür Bakanlığı web sitesi, Osmanlı tarihi kronolojisi, Sultan IV. Mehmet Han, Erişim tarihi:12.12.2011^{[ölü/kırık bağlantı]}

[HISTORY-1] "Estzergom.hu sitesi, The history of our town (İngilizce), Erişim tarihi:12.12.2011". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2011.

[Turku-2] "İsmail Tosun Saral, Kalelerden Estergon Kalesi, Osmanlı Araştırmaları web sitesi, Erişim tarihi:12.12.2011". 28 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2011.

[DEST-3] "Destination360.com sitesi, Hungary, Estzergom (İngilizce), Erişim tarihi:12.12.2011". 1 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2011.

[KULTUR-4] "Kültür Bakanlığı web sitesi, Osmanlı tarihi kronolojisi, Kanuni Sultan Süleyman, Erişim tarihi:12.12.2011". 4 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2011.

[kulup-5] "OsmanlıKulubu.com sitesi, Estergon Kalesi Fethi, Erişim tarihi:12.12.2011". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2011.

[KULTUR2-6] "Kültür Bakanlığı web sitesi, Osmanlı tarihi kronolojisi, III. Mehmet, Erişim tarihi:12.12.2011". 24 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2011.

[KULTUR3-7] Kültür Bakanlığı web sitesi, Osmanlı tarihi kronolojisi, I. Ahmet, Erişim tarihi:12.12.2011^{[ölü/kırık bağlantı]}

[KULTUR4-8] Kültür Bakanlığı web sitesi, Osmanlı tarihi kronolojisi, Sultan IV. Mehmet Han, Erişim tarihi:12.12.2011^{[ölü/kırık bağlantı]}

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

g t d Osmanlı İmparatorluğu kaleleri
Anadolu ve Trakya	Anadolu Hisarı Anadolu Kavağı Rumeli Kavağı Rumeli Hisarı Nağara Kalesi Kilitbahir Kumkale Gelibolu Kalesi Rumeli Feneri Garipçe Çimpe Çeşme Aydos Seddülbahir Kilitbahir Kale-i Sultaniye Bigalı Nara İsakçı Yedikule Zindanları
Balkanlar ve Kırım	Avlonya Kalesi Beyaz Kule Böğürdelen Uyvar Kanije Kamaniçe Estergon Komarom Yanıkkale Navarin Eğri Portokale Semendire Kalesi Sığrı Hisarı Kanlı Kule
Karadeniz	Azak Soğucak Anapa Gelincik Sohum Faş Akkerman Kili
Orta Doğu ve Kuzey Afrika	Caber Ecyad Azamiye Medine Kuba Say Kalesi

Estergon Kalesi nedir?, Estergon Kalesi anlamı nedir?, Estergon Kalesi ne demektir?