Bu maddedeki üslubun, ansiklopedik bir yazıdan beklenen resmî ve ciddi üsluba uygun olmadığı düşünülmektedir. Maddeyi geliştirerek ya da konuyla ilgili tartışmaya katılarak Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Ehud Olmert
12. İsrail başbakanı
Görev süresi 14 Nisan 2006 - 31 Mart 2009
Başkan	Moşe Katsav Şimon Peres
Yerine geldiği	Ariel Şaron
Yerine gelen	Benyamin Netanyahu
Kişisel bilgiler
Doğum	30 Eylül 1945 (78 yaşında) Binyamina, Filistin Mandası
Evlilik(ler)	Aliza Olmert
Çocuk(lar)	5
Dini	Musevi

Ehud Olmert (İbranice: אֶהוּד אוֹלְמֶרְט) (d. 30 Eylül 1945), İsrail'in 12. başbakanıdır.

Geçmişi[değiştir | kaynağı değiştir]

Ehud Olmert, 30 Eylül 1945 tarihinde İngiliz mandasındaki Filistin topraklarında (bugünkü İsrail) doğmuştur. Kudüs İbrani Üniversitesi'nde psikoloji, felsefe ve hukuk eğitimi alarak mezun olmuştur.

Politik kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Olmert, gençliğini sağcı gençlik organizasyonlarında görev alarak geçirdi. Ailesinin karşı çıkmasına rağmen Herut Partisi'yle Mapai Partisi'nin uzun iktidar dönemine son vermek için birleşme çalışmaları yaptı.

Olmert, İsrail ordusunda Golani ekibinde piyade er olarak ve daha sonra da ordu basımevinde çalışmıştır. İsrail meclisi Knesset'e 1973 yılında 28 yaşındayken seçildi ve daha sonra 7 kez art arda seçimi kazandı. 1981-1988 yılları arasında, Dış İlişkiler ve Güvenlik Komitesi üyesi olarak ayrıca finans, eğitim ve savunma komitelerinde de çalıştı.

1988-1990 yılları arasında azınlık işleriyle, 1990-1992 yılları arasında da Sağlık Bakanlığında görev aldı. 1993 yılından 2003 yılına kadar iki ayrı dönem olarak Kudüs Belediye Başkanlığı görevinde bulundu. Bu görevde bulunan ilk Likud Partisi üyesi oldu. Belediye başkanlığı döneminde eğitim ve yol yapımına ağırlık verdi. Ayrıca şehir içi raylı sistem ve şehir dışına toplu taşıma yolları için büyük projelerin bir kısmının yapımına başlanmış, bir kısmı da bitirilmiştir.

Ehud Olmert Ocak 2003’te 16. Knesset’e üye seçildi. Likud Partisi'nin seçim kampanyasında ve ardından koalisyon çalışmalarında aktif rol oynadı. Seçimlerin ardından Başbakan Yardımcısı ve Endüstri, Ticaret ve Çalışma Bakanı olarak görev yaptı. Ayrıca 2003-2004 yılları arasında Ulaştırma Bakanı olarak da görev aldı.

Ariel Şaron'un 2. Başbakanlık döneminde, başbakan yardımcısı ve Şaron’un sağ kolu oldu. Eylül 2005’te yapılan geri çekilme planında Şaron’un en önemli destekçisiydi. Şaron, Likud’dan ayrılıp Kadima’yı kurmaya karar verdiğinde ise ona ilk katılanlardan biri oldu.

Başbakan Vekili ve Kadima Lideri[değiştir | kaynağı değiştir]

Olmert 4 Ocak’ta Ariel Şaron’un rahatsızlanmasının ardından başbakan vekili olarak göreve başladı. Şaron’un çalışamaz raporu almasının ardından Kadima Partisi’nin yöneticiliğine en yakın ismiydi. İsrail kanunlarına göre Ariel Şaron’un görevine devam edemeyeceği kesinleştikten sonra 100 günlük bir süre içinde yeni seçimlerin yapılması gerekiyordu. Seçimler 100 gün dolmadan gerçekleşti ve Olmert, Şaron’un yerine Kadima’nın yeni lideri oldu. Şaron’un rahatsızlığının devam ettiği günlerde Olmert, Şaron yanlısı Şimon Perez ve Tzipi Livni ’yle görüşerek onların partide kalmasını sağladı. Böylece bu değişimin kan kaybına neden olmadan atlatılmasını sağlamış oldu. 16 Ocak 2006’da Olmert Kadima’nın lideri oldu ve 28 Mart seçimlerinin bir numaralı başbakan adayı oldu.

Beklenenden az olmasına rağmen 28 Mart seçimlerinde Knesset'teki 120 sandalyeden 29'unu kazanarak Kadima seçim zaferini ilan etti. Zafer konuşmasında azınlıkların hakkını koruyan, barış dolu, huzurlu, gelişmiş, eğitime, kültüre ve bilime önem veren ve Filistinlilerle barışı öngören bir politika izleyeceğini söyledi. 14 Nisan 2006 tarihinde İsrail’in 12. başbakanı oldu.

Olmert, Peretz ile koalisyon aşamasında önemli aşama kaydetti. Birçok bakanlık üzerinde anlaşmaya varılmakla birlikte Olmert'in başbakan, Peretz'in ise Savunma Bakanı olmasına karar verildi ve 2008 Eylül ayının sonlarına doğru ülkede çıkan yolsuzluk iddialarına dayanamayıp istifa etmiştir.

Olmert, Kudüs Belediye Başkanı olduğu dönemde rüşvet aldığı suçlamasıyla yargılanıp 6 yıl hapis ve 290 bin dolar para cezasına çarptırılmıştır. Temyiz süreci sonrasında cezası 19 aya indirilmiştir. Böylece Ehud Olmert, ülke tarihinde hapis yatan ilk başbakan olmuştur. Ramle kentindeki Maasiyahu hapishanesinde cezasının 16 buçuk aylık bölümünü çekmiş, cezası sonra ermeden 2 Temmuz 2017 tarihinde 71 yaşındayken şartlı salıverilmiştir.^[1]

Ailesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Ehud Olmert'in eşi Aliza bir sanatçıdır. Roman yazarlığının yanı sıra tiyatro oyunları da bulunmaktadır. Çiftin 4’ü kendilerinden, biri de evlat edinilmiş olmak üzere 5 çocukları vardır. En büyük kızları, Michal, Psikoloji masterı yapmakta ve yaratıcı düşünce üzerine seminerler vermektedir. Dana ismindeki bir kızları da Tel Aviv Üniversitesinde edebiyat doçentidir. Tel-Aviv'de lezbiyen partneriyle yaşamaktadır. Bu durum ailesi tarafından kabullenilmiştir. Dana ayrıca insan hakları organizasyonunda da çalışmaktadır. Oğulları Shaul evli bir sanatçı ve ailesiyle New York'ta oturmaktadır. Şaul ayrıca İsrail'deki futbol takımlarından Beitar Yeruşalayim’in sözcüsü olmuştur. (babasının tuttuğu takım) En küçük oğulları Ariel, Paris’te Sorbonne Üniversitesinde edebiyat eğitimi görüyor. Evlat edindikleri kızlarının ismi de Shuli'dir.

Olmert’in babası Mordehay Çin’in Harbin kentinde doğmuş ve büyümüştür. Orada Beitar’ın liderliğini de yapmıştır. Daha sonra İsrail'e geldiğinde 2. ve 3. Knesset'lerde görev almıştı. Olmert'in büyük babası J.J. Olmert I. Dünya Savaşı'ndan sonra Rusya’dan kaçıp Çin’e yerleşmişti. Babası 1933’te 22 yaşında İsrail’e gelmişse de son sözlerini dahi Çince söylemiştir.

Hapis cezası sonrası faaliyetleri[değiştir | kaynağı değiştir]

2009'da Olmert, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki çeşitli kolejlerde resepsiyonlarda konuşmalar yaptı.^[2] Ekim 2009'da Magnolia, Arkansas'ı ziyaret etti ve İsrail çiftçiliği, teknolojisi ve İsrail'in İran'a bakışından bahsetti. Konuşma Güney Arkansas Üniversitesi'nde yapıldı ve burada kırsal üniversiteyi İsrail'in Kudüs İbrani Üniversitesi ile ortaklık kurmaya davet etti.^[3]

2012'de İran'a askeri bir saldırıya karşı olduğunu ifade etti.^[4]

Temmuz 2019'da, ülke yetkililerinin Gazze Savaşı'nda potansiyel savaş suçları işlediği için sorgulanacağını bildirmesinin ardından İsviçre'ye planladığı ziyareti iptal etti.^[5]

2020'de Olmert, medyada Netanyahu yönetiminin ve Likud partisinin çok sert, açık sözlü ve sert sözlü bir eleştirmeni olarak yer alıyor.^[6][7]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Vikisöz'de Ehud Olmert ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.