Devrimci milliyetçilik

Devrimci milliyetçilik, yerleşik düzene karşı bir devrimle hedeflerine ulaşmak isteyen birçok farklı milliyetçi siyasal hareket türüne uygulanan geniş bir etikettir. Devrimci milliyetçi olarak tanımlanan kişi ve örgütler arasında Fransız Devrimi içindeki bazı siyasi akımlar, İngiliz tacına karşı silahlı mücadeleye girişen İrlandalı cumhuriyetçiler, 19. yüzyıl Vietnam'ında Fransız egemenliğine karşı Can Vuong hareketi, 20. yüzyıldaki Hindistan bağımsızlık hareketi, bazıları sayılabilir. Meksika Devrimi'ne katılanlar, Benito Mussolini ve İtalyan Faşistleri, Horasan Özerk Hükûmeti, Augusto Cesar Sandino, Bolivya'daki Devrimci Milliyetçi Hareket, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki siyahi milliyetçilik ve bazı Afrika bağımsızlık hareketleri.

Afrika'da[değiştir | kaynağı değiştir]

20. yüzyılda birçok Afrika bağımsızlık hareketi devrimci milliyetçilik olarak nitelendirilmiştir.

Devrimci milliyetçi olduğu düşünülen Afrika sömürge karşıtı liderlerden biri, Gine Bissau ve Yeşil Burun Adaları'ndaki bağımsızlık hareketlerini yöneten Amilcar Cabral'dı.^[1] Cabral, 1956'da Gine ve Cape Verde Bağımsızlık Afrika Partisi'ni kurdu. Parti 1963'te Portekiz sömürge makamlarına karşı silahlı bir mücadeleye başladı ve sonunda Gine Bissau ve Cape Verde sırasıyla 1974 ve 1975'te bağımsızlıklarını kazandılar. Bu sömürge savaşı, Portekiz'de silahlı kuvvetler hareketinin yükselişine de yol açtı ve bu da o ülkedeki diktatörlüğü devirdi.^[2] Cabral'ın devrimci milliyetçiliği, Gine Bissau ve Cape Verde'nin çeşitli etnik ve kültürel topluluklarını sömürge yönetimine karşı mücadeleye dayanan tek bir ulusal kimlikte birleştirmeyi amaçlayan "birlik ve mücadele" kavramında.^[3]

İdeolojisi devrimci milliyetçilik olarak adlandırılan bir diğer Afrika hareketi de Eritre'deki Demokrasi ve Adalet için Halk Cephesi'dir (PFDJ). PFDJ'nin ideolojisi Eritre bağımsızlık mücadelesinin mirasını vurguluyor ve "Eritre gençliğindeki Mücadele'nin değerlerini, kurtuluş savaşındaki savaşçıların deneyimlerini gevşekçe (ve bazen doğrudan) simüle ederek aşılamaya" çalışıyor. Buna ek olarak, PFDJ "çok kültürlü, çok dinli, birleşik bir ulusal bütün fikrini" teşvik ediyor.^[4]

Asya'da[değiştir | kaynağı değiştir]

Devrimci milliyetçilik terimi, Hindistan'da İngiliz yönetimine karşı çıkan Hint bağımsızlık hareketinin unsurlarını tanımlamak için kullanılmıştır. Hindistan'ın Carkhand eyaleti, 1902-1918 arasındaki dönemden başlayarak ve özellikle 1912'den itibaren devrimci milliyetçi siyasi gruplara ev sahipliği yaptı.^[5] Dakka, Anushilan, Samiti ve Bengal'den gelen diğer milliyetçi hareketler bu dönemde operasyonlarını Carkhand'a genişlettiler ve amaçları İngiliz yönetimine karşı büyük bir şiddetli ayaklanmaya ilham vermekti.^[5] Carkhand madenlerinden dinamit, barut ve diğer patlayıcıları elde etmeye çalıştılar, ancak faaliyetleri keşfedildi ve birçok devrimci milliyetçi tutuklandı.^[6]

Carkhand'ın kuzeyinde yer alan bir Hint devleti olan Bihar'da, 20. yüzyılın başlarında şiddetli bağımsızlık yanlısı örgütler de vardı ve "Özgürlüğü güvence altına almak için şiddet yöntemlerine inançları" vardı ve artan hükûmet baskısıyla karşı karşıya kaldılar.^[7] Tutuklandıklarında, Kongre şiddet kullanımına karşı çıkmasına rağmen, Hindistan Ulusal Kongresi üyelerinden hukuki yardım aldılar.^[8]

Hindistan'da devrimci milliyetçilik, Lahor Komplo davasındaki rolü nedeniyle 1931'de İngilizler tarafından idam edilen Bhagat Singh'in anısıyla da özdeşleşmiştir.^[9]

Vietnam tarihinde devrimci milliyetçilik terimi, Can Vuong hareketini oluşturan vatansever Vietnamlı saray yetkilileri ve eyalet elitleri arasında 1880'lerde başlayan Fransız sömürge yönetimine karşıtlığı ifade etmek için kullanılmıştır. Bu hareket Vietnam imparatoru geri getirmek ve geleneksel toplumu korumak için çalıştı, ancak üstün Fransız ateş gücü tarafından yenildi.Daha sonra, 20. yüzyılda ikinci nesil sömürgecilik karşıtı liderliğe ilham verdi.^[10]

İran'da Albay Mohammad Taqi Pessian'ın 1921'deki isyanı devrimci milliyetçilikte bir deney olarak tanımlandı. Pessian, 1921 Pers darbelerinden sonra Rıza Han liderliğindeki merkezi hükûmete rakip olarak hareket eden Meşhed merkezli bir askeri devlete liderlik etti.^[11]

Avrupa'da[değiştir | kaynağı değiştir]

Avrupa'da devrimci milliyetçilik terimi, 18. yüzyılda Fransız devrimci milliyetçiliği, etnik köken veya bölgesel kültür ve dillerden bağımsız olarak Fransa nüfusunun tamamına ortak bir ulusal kimlik empoze etmek isteyen bir sivil milliyetçilik biçimiydi. Bu milliyetçilik, "belirli bir etnik profile uymayan herkesi dışlamak değil, belirli bir kültürel kimliği benimsemek isteyen herkesi dahil etmek" istemeyerek "insanlığın homojenleşmesini" amaçladığı için devrimciydi.^[12]

19. yüzyılın İrlanda milliyetçiliği, İrlanda'da İngiliz yönetiminin devrimci bir şekilde devrilmesini istediği için devrimci milliyetçilik olarak da nitelendirilmiştir.^[13]

20. yüzyılın başlarında İtalya'da Benito Mussolini'nin siyasi düşüncesi, devrimci milliyetçilik olarak adlandırılan radikal bir İtalyan milliyetçiliği biçimine odaklandı. A. James Gregor'a göre, Mussolini 1909'a kadar devrimci milliyetçilik kavramına bulanık ve kesin olmayan bir yaklaşıma sahipti, ancak daha sonra sonraki görüşlerinin temelini oluşturan tarihsel rolünü kabul etti.^[14]

II. Dünya Savaşı'ndan sonra Fransa'da devrimci milliyetçilik terimi, politik olarak senkronize olmayı ve aşırı sağ milliyetçilik ile sol milliyetçiliği birleştirmeyi amaçlayan Üçüncü görüşçü bir hareket tarafından kendini tanımlamada benimsenmiştir.^[15]

Amerika'da[değiştir | kaynağı değiştir]

Bolivya'da Devrimci Milliyetçi Hareket, 1941'de kurulan, 1952 Ulusal Devrimi'ni yöneten ve 1952'den 1964'e kadar ülkeyi yöneten bir siyasi partidir. Winston Moore Casanovas'a göre, devrimci milliyetçilik "1952'den sonra Bolivya devletinin resmi ideolojisi olan egemen sektörün oligarşik karşıtı bir ideolojisi haline geldi ve 1964'ten itibaren iktidardaki otoriter askeri rejimlerin mantığının merkezinde yer alıyor."^[16]

Peru'da, Juan Velasco Alvarado'nun 1968-1975 yılları arasında askeri hükûmeti, ülke tarihinde devrimci milliyetçi bir dönem olarak adlandırıldı.^[17]

1920'lerin sonunda ve 1930'ların başında ABD'nin Nikaragua'yı işgaline karşı savaşan Nikaragua devrimci lideri Augusto Cesar Sandino da devrimci milliyetçi olarak adlandırıldı.^[18]

1910-1920 Meksika Devrimi'nin bazı yönleri devrimci milliyetçilikle özdeşleşmiştir. Örneğin, Robert F. Alegre'ye göre, Meksikalı demiryolu işçileri "devrimci milliyetçiliği demiryollarının yabancı mülkiyetini onaylamamalarının bir ifadesi olarak benimsediler, şüphesiz yabancı yöneticilere olan nefretleri arttı."^[19]

ABD'de bazı siyahi milliyetçi gruplar devrimci milliyetçiliğin bir biçimini temsil ediyor olarak kabul edilmiştir. Özellikle 1968'de Martin Luther King Jr.'ın öldürülmesinden sonra, bazı Afrikalı Amerikalı liderler ırk bütünleşmesinin imkansız olduğu ve bağımsız bir siyah ulus inşa etmek için bir "Kara Devrim" gerektiği sonucuna vardılar.^[20] Böyle bir lider, 1969'da siyah ayrılıkçılığını destekleyen Rudy Shields'dı, çünkü ona göre "eğer ayrılırsak, daha iyi olduğumuzu ve daha güçlü olduğumuzu hissetti, çünkü çocuklarınıza öğreten beyaz insanlar olduğunda, o zaman elde ettikleri şey beyaz yaşam kavramıdır."^[21] Bu bakış açısı sonraki on yıllarda azaldı, ancak devrimci milliyetçi temalar, Asyalı Amerikalı müzisyenleri etkiledikleri 1980'lerin sonlarında caz müziğinin bir unsuru olarak tanımlandı.^[22]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Üçüncü görüş

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Basil Davidson, "On Revolutionary Nationalism: The Legacy of Cabral" in Latin American Perspectives, Spring, 1984, Bölüm 11, No. 2
^ Basil Davidson, "On Revolutionary Nationalism: The Legacy of Cabral" in Latin American Perspectives, Spring, 1984, Bölüm 11, No. 2, p. 16-17
^ Basil Davidson, "On Revolutionary Nationalism: The Legacy of Cabral" in Latin American Perspectives, Spring, 1984, Vol.11, No.2, p. 38-39
^ Jennifer Riggan, The Struggling State: Nationalism, Militarism, and the Education of Eritrea, Temple University Press, 2016, chapter: "Struggling for the Nation: Contradictions of Revolutionary Nationalism", p. 34
^ ^a ^b L.N. Rana, "Revolutionary Nationalism in Jharkhand" in Proceedings of the Indian History Congress, 2000-2001, Bölüm 61, Part One, p. 718
^ L.N. Rana, "Revolutionary Nationalism in Jharkhand" in Proceedings of the Indian History Congress, 2000-2001, Bölüm 61, Part One, p. 719
^ Mahesh Chandra, "Revolutionary Nationalism in the District of Hazaribagh (Bihar)" in Proceedings of the Indian History Congress, 1989, Vol. 50, p. 519
^ Mahesh Chandra, "Revolutionary Nationalism in the District of Hazaribagh (Bihar)" in Proceedings of the Indian History Congress, 1989, Vol. 50, p. 522-523
^ Kama Maclean, "The History of a Legend: Accounting for Popular Histories of Revolutionary Nationalism in India" in Modern Asian Studies, November 2012, Vol. 46, No. 6, p. 1540
^ David L. Anderson, edit., The Columbia History of the Vietnam War, Columbia University Press, 2017, chapter: "Setting the Stage: Vietnamese Revolutionary Nationalism and the First Vietnam War," Mark Philip Bradley, p. 96-97
^ Stephanie Cronin, "An Experiment in Revolutionary Nationalism: The Rebellion of Colonel Muhammad Taqi Khan Pasyan in Mashhad, April-October 1921" in Middle Eastern Studies, Oct. 1997, Vol. 33, No. 4, p. 693
^ David A. Bell, "Lingua Populi, Lingua Dei: Language, Religion, and the Origins of French Revolutionary Nationalism" in The American Historical Review, Dec. 1995, Vol. 100, No. 5, p. 1436
^ Brian Jenkins, Irish Nationalism and the British State: From Repeal to Revolutionary Nationalism, McGill-Queen's University Press, 2006, p. 255
^ A. James Gregor, Young Mussolini and the Intellectual Origins of Fascism, University of California Press, 1979, p. 75
^ Nicolas Lebourg, "Qu'est ce que le nationalisme-revolutionnaire?" (1/2), Fragments sur les Temps Presents, March 9 2009
^ Christian Anglade, Carlos Fortin, edit., The State and Capital Accumulation in Latin America, Vol. 2, Palgrave Macmillan, 1990, chapter: "Capital Accumulation and Revolutionary Nationalism in Bolivia, 1952-85," Winston Moore Casanovas, p. 32
^ Marcel Niedergang, "Revolutionary Nationalism in Peru" in Foreign Affairs, April 1971, Vol. 49, No. 3, p. 454
^ Michel Gobat, Confronting the American Dream: Nicaragua under U.S. Imperial Rule, Duke University Press, 2005, chapter: "Revolutionary Nationalism: Elite Conservatives, Sandino, and the Struggle for a De-Americanized Nicaragua," p. 233-235
^ Robert F. Alegre, Railroad Radicals in Cold War Mexico: Gender, Class, and Memory, University of Nebraska Press, 2014, chapter: "'The Mexican Revolution Was Made on the Rails': Revolutionary Nationalism, Class Formation, and the Early Impact of the Cold War," p. 29
^ Akinyele Omowale Umoja, We Will Shoot Back: Armed Resistance in the Mississippi Freedom Movement, NYU Press, 2013, chapter: "'Black Revolution Has Come': Armed Insurgency, Black Power, and Revolutionary Nationalism in the Mississippi Freedom Struggle," p. 173
^ Akinyele Omowale Umoja, We Will Shoot Back: Armed Resistance in the Mississippi Freedom Movement, NYU Press, 2013, chapter: "'Black Revolution Has Come': Armed Insurgency, Black Power, and Revolutionary Nationalism in the Mississippi Freedom Struggle," p. 174
^ David Ake, Charles Hiroshi Garrett, Daniel Goldmark, edit., Jazz/Not Jazz: The Music and Its Boundaries, University of California Press, 2012, chapter: "The Sound of Struggle: Black Revolutionary Nationalism and Asian AmericanJazz," Loren Kajikawa, p. 190-214

[1] Basil Davidson, "On Revolutionary Nationalism: The Legacy of Cabral" in Latin American Perspectives, Spring, 1984, Bölüm 11, No. 2

[2] Basil Davidson, "On Revolutionary Nationalism: The Legacy of Cabral" in Latin American Perspectives, Spring, 1984, Bölüm 11, No. 2, p. 16-17

[3] Basil Davidson, "On Revolutionary Nationalism: The Legacy of Cabral" in Latin American Perspectives, Spring, 1984, Vol.11, No.2, p. 38-39

[4] Jennifer Riggan, The Struggling State: Nationalism, Militarism, and the Education of Eritrea, Temple University Press, 2016, chapter: "Struggling for the Nation: Contradictions of Revolutionary Nationalism", p. 34

[L.N._Rana_2001,_p._718-5] L.N. Rana, "Revolutionary Nationalism in Jharkhand" in Proceedings of the Indian History Congress, 2000-2001, Bölüm 61, Part One, p. 718

[6] L.N. Rana, "Revolutionary Nationalism in Jharkhand" in Proceedings of the Indian History Congress, 2000-2001, Bölüm 61, Part One, p. 719

[7] Mahesh Chandra, "Revolutionary Nationalism in the District of Hazaribagh (Bihar)" in Proceedings of the Indian History Congress, 1989, Vol. 50, p. 519

[8] Mahesh Chandra, "Revolutionary Nationalism in the District of Hazaribagh (Bihar)" in Proceedings of the Indian History Congress, 1989, Vol. 50, p. 522-523

[9] Kama Maclean, "The History of a Legend: Accounting for Popular Histories of Revolutionary Nationalism in India" in Modern Asian Studies, November 2012, Vol. 46, No. 6, p. 1540

[10] David L. Anderson, edit., The Columbia History of the Vietnam War, Columbia University Press, 2017, chapter: "Setting the Stage: Vietnamese Revolutionary Nationalism and the First Vietnam War," Mark Philip Bradley, p. 96-97

[11] Stephanie Cronin, "An Experiment in Revolutionary Nationalism: The Rebellion of Colonel Muhammad Taqi Khan Pasyan in Mashhad, April-October 1921" in Middle Eastern Studies, Oct. 1997, Vol. 33, No. 4, p. 693

[12] David A. Bell, "Lingua Populi, Lingua Dei: Language, Religion, and the Origins of French Revolutionary Nationalism" in The American Historical Review, Dec. 1995, Vol. 100, No. 5, p. 1436

[13] Brian Jenkins, Irish Nationalism and the British State: From Repeal to Revolutionary Nationalism, McGill-Queen's University Press, 2006, p. 255

[14] A. James Gregor, Young Mussolini and the Intellectual Origins of Fascism, University of California Press, 1979, p. 75

[15] Nicolas Lebourg, "Qu'est ce que le nationalisme-revolutionnaire?" (1/2), Fragments sur les Temps Presents, March 9 2009

[16] Christian Anglade, Carlos Fortin, edit., The State and Capital Accumulation in Latin America, Vol. 2, Palgrave Macmillan, 1990, chapter: "Capital Accumulation and Revolutionary Nationalism in Bolivia, 1952-85," Winston Moore Casanovas, p. 32

[17] Marcel Niedergang, "Revolutionary Nationalism in Peru" in Foreign Affairs, April 1971, Vol. 49, No. 3, p. 454

[18] Michel Gobat, Confronting the American Dream: Nicaragua under U.S. Imperial Rule, Duke University Press, 2005, chapter: "Revolutionary Nationalism: Elite Conservatives, Sandino, and the Struggle for a De-Americanized Nicaragua," p. 233-235

[19] Robert F. Alegre, Railroad Radicals in Cold War Mexico: Gender, Class, and Memory, University of Nebraska Press, 2014, chapter: "'The Mexican Revolution Was Made on the Rails': Revolutionary Nationalism, Class Formation, and the Early Impact of the Cold War," p. 29

[20] Akinyele Omowale Umoja, We Will Shoot Back: Armed Resistance in the Mississippi Freedom Movement, NYU Press, 2013, chapter: "'Black Revolution Has Come': Armed Insurgency, Black Power, and Revolutionary Nationalism in the Mississippi Freedom Struggle," p. 173

[21] Akinyele Omowale Umoja, We Will Shoot Back: Armed Resistance in the Mississippi Freedom Movement, NYU Press, 2013, chapter: "'Black Revolution Has Come': Armed Insurgency, Black Power, and Revolutionary Nationalism in the Mississippi Freedom Struggle," p. 174

[22] David Ake, Charles Hiroshi Garrett, Daniel Goldmark, edit., Jazz/Not Jazz: The Music and Its Boundaries, University of California Press, 2012, chapter: "The Sound of Struggle: Black Revolutionary Nationalism and Asian AmericanJazz," Loren Kajikawa, p. 190-214

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

Devrimci milliyetçilik nedir?, Devrimci milliyetçilik anlamı nedir?, Devrimci milliyetçilik ne demektir?