Afroamerikalılar

Afroamerikalılar
African Americans
	2020 Amerika Birleşik Devletleri Nüfus Sayımı itibarıyla her ABD eyaletinde, Columbia Bölgesi'nde ve Porto Riko'da Afrikalı Amerikalıların oranı
Toplam nüfus
	45.109.521 (2018, sayım); 40.916.113 (2018, sayım) (tek ırk); Toplam ABD nüfusunun 12,7%'ü; 39.715.917 (Hispanik olmayan); Toplam ABD nüfusunun 12,3%'ü
Önemli nüfusa sahip bölgeler
	Birleşik Devletler geneli, özellikle Güney ve kentsel alanlarda
Diller
	Çoğunluk:; İngilizce (Afro-Amerikan İngilizcesi); Azınlık:; Louisiana Yerli Dili; Gullah dili; Afrika dilleri
Din
	Hristiyanlık (Protestanlık, azınlık Roma Katolik); İslam, Dinsizlik
İlgili etnik gruplar
	Beyaz Amerikalılar, Asyalı Amerikalılar, ve Hispanik ve Latin Amerikalılar

Afroamerikalılar veya Siyahi Amerikalılar olarak da bilinen Afrikalı Amerikalılar, Afrika'nın Siyah ırk gruplarından herhangi birinden kısmen veya tamamen gelen Amerikalılardan oluşan etnik bir gruptur.^[3]^[4] Afrikalı Amerikalılar, Beyaz Amerikalılar ile Hispanik ve Latino Amerikalılardan sonra ABD'deki en büyük üçüncü ırksal veya etnik grubu oluşturmaktadır.^[5] "Afroamerikalı" terimi genellikle Amerika Birleşik Devletleri'nde köleleştirilen Afrikalıların torunlarını ifade eder.^[6]^[7]

Afrikalı Amerikalıların çoğu, bugünkü Birleşik Devletler sınırları içinde köleleştirilmiş insanların torunlarıdır.^[8]^[9] Bazı siyahi göçmenler veya onların çocukları da kendilerini Afroamerikalı olarak tanımlayabilse de, birinci nesil göçmenlerin çoğunluğu bunu yapmamakta ve kendilerini köken uluslarıyla tanımlamayı tercih etmektedir.^[10] Afrikalı Amerikalıların çoğunluğu Batı ve Orta Afrika kökenli olup, bazı önemli Batı Avrupalı ve küçük Kızılderili soyları da bulunmaktadır.^[11]

Afroamerikan tarihi, 16. yüzyılda Batı ve Orta Afrika'dan gelen Afrikalıların, Avrupalı köle tüccarlarına satılması ve Atlantik üzerinden Batı Yarımküre'ye taşınmasıyla başladı. Amerika'ya vardıktan sonra Avrupalı sömürgecilere köle olarak satıldılar ve özellikle güney kolonilerindeki plantasyonlarda çalıştırıldılar. Çok az bir kısmı köle olmaktan kurtularak ya da kaçarak özgürlüklerine kavuşabildi ve Amerikan Devrimi öncesinde ve sırasında bağımsız topluluklar kurdular. Amerika Birleşik Devletleri'nin 1783'te kurulmasından sonra, Siyahların çoğu köleleştirilmeye devam edildi ve en yoğun olarak Güney Amerika'da olmak üzere, dört milyon köle ancak 1865'te İç Savaş sırasında ve sonunda özgürlüğüne kavuştu.^[12] Yeniden yapılanma sırasında vatandaşlık ve yetişkin erkeklere oy kullanma hakkı kazandılar; beyaz üstünlüğünün yaygın politikası ve ideolojisi nedeniyle, büyük ölçüde ikinci sınıf vatandaş muamelesi gördüler ve kendilerini Güney'de kısa sürede haklarından mahrum bırakılmış buldular. Bu koşullar, Amerika Birleşik Devletleri'nin askeri çatışmalarına katılım, Güney'den önemli ölçüde göç, yasal ırk ayrımcılığının ortadan kaldırılması ve siyasi ve sosyal özgürlük arayan sivil haklar hareketi nedeniyle değişti. Ancak Afrikalı Amerikalılara karşı ırkçılık 21. yüzyılda da bir sorun olmaya devam etmektedir. 2008 yılında Barack Obama, Amerika Birleşik Devletleri'ne başkan seçilen ilk ve şimdiye kadar da tek Afrikalı Amerikalı oldu.^[13]

Afroamerikan kültürü; görsel sanatlar, edebiyat, İngiliz dili, felsefe, politika, mutfak, spor ve müziğe sayısız katkılarda bulunarak dünya kültürü üzerinde önemli bir etkiye sahip oldu. Afroamerikalıların popüler müziğe katkıları o kadar derindir ki, caz, gospel, blues, rock and roll, funk, disko, hip hop, R&B ve soul dahil olmak üzere çoğu Amerikan müziğinin kökeni ya kısmen ya da tamamen Afroamerikan toplumuna dayanmaktadır.^[14]^[15]

Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Günümüzde hakaret kabul edilerek kullanılmayan "negro" sözcüğü Latince "niger" (siyah) sözcüğünden İspanyolca ve Portekizceye geçmiştir. Türkçeye zaman zaman "zenci" olarak çevirilse de Arapça kökenli zenci sözcüğü ile negro sözcüğü arasında anlam benzerliği haricinde bir dilbilimsel ilişki yoktur fakat zenci kelimesi yer yer ve söylendiği zaman ve duruma göre hakaret anlamı taşımaktadır.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Şimdiki adıyla Amerika Birleşik Devletleri, o zamanki adıyla İngiliz Kuzey Amerikası'na gelen ilk Afrikalılar 1869 yılında, Jamestown bölgesine sözleşmeli hizmetliler olarak kayıtlara geçmişlerdir.^[16] Bölgenin sert koşullarından ötürü İngiliz göçmenlerin ölümleri arttığından daha fazla Afrikalı, işçi olarak bölgeye yerleştirilmiştir.^[17]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c "ACS Demographic and Housing Estimates". Amerika Birleşik Devletleri Sayım Bürosu. Aralık 2019. 13 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2020.
^ "Religious tradition by race/ethnicity (2014)". The Pew Forum on Religion & Public Life. 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2019.
^ "The Black Population: 2010" (PDF), Census Bureau, Eylül 2011. "Black or African Americans" refers to a person having origins in any of the Black racial groups of Africa. The Black racial category includes people who marked the "Black, African Am., or Negro" checkbox. It also includes respondents who reported entries such as African American; Sub-Saharan African entries, such as Kenyan and Nigerian; and Afro-Caribbean entries, such as Haitian and Jamaican."
^ "African Americans Law and Legal Definition | USLegal, Inc". definitions.uslegal.com. 17 Ağustos 2018. 13 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2024.
^ Bureau, US Census. "Measuring Racial and Ethnic Diversity for the 2020 Census". The United States Census Bureau (İngilizce). 30 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2023.
^ Martin, Carol Lynn; Fabes, Richard (2008). Discovering Child Development. Cengage Learning. s. 19. ISBN 978-1111808112. 19 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2014. most (but not all) Americans of African descent are grouped racially as Black; however, the term African American refers to an ethnic group, most often to people whose ancestors experienced slavery in the United States (Soberon, 1996). Thus, not all Blacks in the United States are African-American (for example, some are from Haiti and others are from the Caribbean).
^ Locke, Don C.; Bailey, Deryl F. (2013). Increasing Multicultural Understanding. SAGE Publications. s. 106. ISBN 978-1483314211. 18 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018. African American refers to descendants of enslaved Black people who are from the United States. The reason we use an entire continent (Africa) instead of a country (e.g., Irish American) is because slave masters purposefully obliterated tribal ancestry, language, and family units in order to destroy the spirit of the people they enslaved, thereby making it impossible for their descendants to trace their history prior to being born into slavery.
^ Gomez, Michael A: Exchanging Our Country Marks: The Transformation of African Identities in the Colonial and Antebellum South, s. 29.
^ Rucker, Walter C. (2006). The River Flows On: Black resistance, culture, and identity formation in early America. LSU Press. s. 126. ISBN 978-0-8071-3109-1.
^ Forson, Tracy Scott (21 Şubat 2018). "Who is an 'African American'? Definition evolves as USA does". USA Today (İngilizce). 16 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2023.
^ Gates, Henry Louis Jr (2009). In Search of Our Roots: How 19 Extraordinary African Americans Reclaimed Their Past. New York: Crown Publishing. ss. 20-21.
^ Harris, Paul (8 Ekim 2015). "How the end of slavery led to starvation and death for millions of black Americans". The Guardian. 16 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ MacAskill, Ewen; Goldenberg, Suzanne; Schor, Elana (5 Kasım 2008). "Barack Obama to be America's first black president". The Guardian. ISSN 0261-3077. 1 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2016.
^ Eaglin, Maya (21 Şubat 2021). "The soundtrack of history: How Black music has shaped American culture through time". NBC News (İngilizce). 19 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2022.
^ Osei, Sarah (4 Kasım 2020). "How Black People Created All Your Favorite Music". Highsnobiety (İngilizce). Erişim tarihi: 14 Nisan 2022.
^ Grizzard, Frank E., Jr. (2007). Jamestown Colony : a political, social, and cultural history. D. Boyd Smith. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO. ISBN 978-1-85109-642-8. OCLC 123965653.
^ Wood, Betty (1998). The origins of American slavery : freedom and bondage in the English colonies. 1st pbk. ed. New York: Hill and Wang. ISBN 0-8090-1608-7. OCLC 40123151.

İlgili yayımlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Jack Salzman, ed., Encyclopedia of Afro-American culture and history, New York, NY: Macmillan Library Reference USA, 1996
African American Lives, edited by Henry L. Gates, Evelyn Brooks Higginbotham, Oxford University Press, 2004 - more than 600 biographies
From Slavery to Freedom. A History of African Americans, by John Hope Franklin, Alfred Moss, McGraw-Hill Education 2001, standard work, first edition in 1947
Black Women in America - An Historical Encyclopedia, Darlene Clark Hine (Editor), Rosalyn Terborg-Penn (Editor), Elsa Barkley Brown (Editor), Paperback Edition, Indiana University Press 2005
van Sertima, Ivan "They Came Before Columbus"
"The Politicization of Changing Terms of Self Reference Among American Slave Descendants", American Speech, v 66, no.2, Summer 1991, p. 133-46

[acs17-1] "ACS Demographic and Housing Estimates". Amerika Birleşik Devletleri Sayım Bürosu. Aralık 2019. 13 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2020.

[2] "Religious tradition by race/ethnicity (2014)". The Pew Forum on Religion & Public Life. 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2019.

[3] "The Black Population: 2010" (PDF), Census Bureau, Eylül 2011. "Black or African Americans" refers to a person having origins in any of the Black racial groups of Africa. The Black racial category includes people who marked the "Black, African Am., or Negro" checkbox. It also includes respondents who reported entries such as African American; Sub-Saharan African entries, such as Kenyan and Nigerian; and Afro-Caribbean entries, such as Haitian and Jamaican."

[4] "African Americans Law and Legal Definition | USLegal, Inc". definitions.uslegal.com. 17 Ağustos 2018. 13 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2024.

[5] Bureau, US Census. "Measuring Racial and Ethnic Diversity for the 2020 Census". The United States Census Bureau (İngilizce). 30 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2023.

[Cldcd-6] Martin, Carol Lynn; Fabes, Richard (2008). Discovering Child Development. Cengage Learning. s. 19. ISBN 978-1111808112. 19 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2014. most (but not all) Americans of African descent are grouped racially as Black; however, the term African American refers to an ethnic group, most often to people whose ancestors experienced slavery in the United States (Soberon, 1996). Thus, not all Blacks in the United States are African-American (for example, some are from Haiti and others are from the Caribbean).

[Locke-7] Locke, Don C.; Bailey, Deryl F. (2013). Increasing Multicultural Understanding. SAGE Publications. s. 106. ISBN 978-1483314211. 18 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018. African American refers to descendants of enslaved Black people who are from the United States. The reason we use an entire continent (Africa) instead of a country (e.g., Irish American) is because slave masters purposefully obliterated tribal ancestry, language, and family units in order to destroy the spirit of the people they enslaved, thereby making it impossible for their descendants to trace their history prior to being born into slavery.

[8] Gomez, Michael A: Exchanging Our Country Marks: The Transformation of African Identities in the Colonial and Antebellum South, s. 29.

[9] Rucker, Walter C. (2006). The River Flows On: Black resistance, culture, and identity formation in early America. LSU Press. s. 126. ISBN 978-0-8071-3109-1.

[10] Forson, Tracy Scott (21 Şubat 2018). "Who is an 'African American'? Definition evolves as USA does". USA Today (İngilizce). 16 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2023.

[auto-11] Gates, Henry Louis Jr (2009). In Search of Our Roots: How 19 Extraordinary African Americans Reclaimed Their Past. New York: Crown Publishing. ss. 20-21.

[12] Harris, Paul (8 Ekim 2015). "How the end of slavery led to starvation and death for millions of black Americans". The Guardian. 16 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[13] MacAskill, Ewen; Goldenberg, Suzanne; Schor, Elana (5 Kasım 2008). "Barack Obama to be America's first black president". The Guardian. ISSN 0261-3077. 1 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2016.

[14] Eaglin, Maya (21 Şubat 2021). "The soundtrack of history: How Black music has shaped American culture through time". NBC News (İngilizce). 19 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2022.

[15] Osei, Sarah (4 Kasım 2020). "How Black People Created All Your Favorite Music". Highsnobiety (İngilizce). Erişim tarihi: 14 Nisan 2022.

[16] Grizzard, Frank E., Jr. (2007). Jamestown Colony : a political, social, and cultural history. D. Boyd Smith. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO. ISBN 978-1-85109-642-8. OCLC 123965653.

[17] Wood, Betty (1998). The origins of American slavery : freedom and bondage in the English colonies. 1st pbk. ed. New York: Hill and Wang. ISBN 0-8090-1608-7. OCLC 40123151.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

Afroamerikalılar nedir?, Afroamerikalılar anlamı nedir?, Afroamerikalılar ne demektir?