Deliilyas, Altınyayla

Deliilyas
Deliilyas
Belde
	; Türkiye'de bulunduğu yer
Ülke	Türkiye
İl	Sivas
İlçe	Altınyayla
Coğrafi bölge	İç Anadolu Bölgesi
İdare
• Belediye başkanı	Hayati Akbulut (CHP)
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu	346
İl plaka kodu	58
Posta kodu	58480
	Resmî site; Deliilyas Belediyesi

Deliilyas, Sivas'ın Altınyayla ilçesine bağlı kasabadır. Yörede "Dellez" (Deli ve Ellez kelimelerinin bileşimi) olarak da bilinir.^[1]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

29 Kasım 1965'te belediye statüsü alarak beldeye dönüştü.^[2]

1965 yılında kurulan Deliilyas belediyesinin ilk belediye başkanı İsmail Hakkı Akbulut'tur.^[3]

Sonradan Başören, Serinyayla ve Yassıpınar köyleri Deliilyas'a mahalle olarak bağlandı.

Köyün adı[değiştir | kaynağı değiştir]

İlyas (Ellez) adlı bir kişi tarafında kurulduğuna dair birbirine benzer üç öykü anlatılmaktadır.^[4]

Coğrafi konumu[değiştir | kaynağı değiştir]

Deliilyas; Altınyayla ilçesine 8 km, Sivas iline 85 km ve Altınyayla ilçesinin kuzeyinde yer alır. Tipik bir Anadolu bozkır köyü görünündedir. T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından 2009 yılında ağaçlandırma çalışmaları yapılmış ve orman alanları oluşturulmuştur. Kasabada İç Anadolu Bölgesi'nin sahip olduğu karasal iklim hüküm sürmektedir. Arazinin çoğunluğu dağlıktır ve az kısmı yayladır. Kuzeyinde Kepez dağı, güneyinde Tonus Ovası bulunmaktadır.

Önemli Kişiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Orhan Akbulut (d. 1934, Sivas) Türk siyasetçi ve yüksek ziraat mühendisi. Sivas ili Altınyayla ilçesine bağlı Deliilyas köyünde doğmuştur. 1977-1980 yılları arasında 16.dönem milletvekili olarak TBMM’de görev yapmıştır.^[5]

Celal Oğlan Ağıdı[değiştir | kaynağı değiştir]

Yüzden fazla dörtlükten oluşan ağıdın bazı kısımları bestelenmiş ve ulusal çapta ilgi görmüştür. Celal Kulmaç adlı kişi'nin düğününe çok az bir zaman kala 1947 (kimi kaynaklara göre 1946)^[6] yılında ölümü üzerine nişanlısı tarafından günlerce okunmuştur.^[7] Derlenebilen kısım aslında söylenmiş olan ağıdın ancak bir bölümüdür. Ağıdın farklı biçimleri derlenmiştir.^[8]

İskender Dede Yatırı[değiştir | kaynağı değiştir]

Bostanbaşı denilen mevkide köyün en yüksek yeri olan bir tepenin arkasındaki bir çukurda bulunan taş yığını şeklindeki bir mezardır. Bu taş yığını ziyarete gelenler tarafından bırakılarak oluşmuştur. Ziyaretçi tarafından aile fertlerinin sayısı kadar taş koyulur.^[9]

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

1990: 2,488
2000: 2,169'dir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Altınyayla İlçesi Tarihi ve Coğrafyası (Köyleri ve İlçe Merkezi), Altınyayla - Şehit Nurullah Çakır Çok Programlı Anadolu Lisesi, Araştırma Dökümanı (Sayfa: 23), Erişim Tarihi: 11 Nisan 2022
^ "Kararnameler" (PDF). Resmî Gazete. 8 Aralık 1965. 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2021.
^ Türkçebilgi, Deliilyas maddesi 9 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 09 Ağustos 2021
^ Sivas Efsaneleri, Kutlu Özen, 2001, Dilek Matbaası (Sayfa: 25-26)
^ Cumhuriyet Halk Partisi Meclis Grubu, Orhan Akbulut^{[ölü/kırık bağlantı]} - Özgeçmiş bölümü, Erişim Tarihi: 30 Kasım 2021
^ Celal Oğlan 16 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Deliilyas Belediyesi Resmi Web Sitesi, Erişim Tarihi: 04 Nisan 2022
^ Sivas Efsaneleri, Kutlu Özen, 2001, Dilek Matbaası (Sayfa: 19)
^ Öyküleriyle Ağıtlar - Cilt:2, İpek Mendil Dane Dane 25 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ahmet ÖZDEMİR, Kültür Bakanlığı Yayınları, 1994
^ Altınyayla Yöresinde Ziyaret Fenomeni İle İlgili İnanç Ve Uygulamalar, Gaziosmanpaşa Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Yıl 2016, Cilt 4, Sayı 2, Sayfa: 95 - 122, 01.12.2016

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Deliilyas.com - İnternet Sitesi
Deliilyas Yöresini Geliştirme ve Yardımlaşma Derneği
Deliilyas Fotoğrafları (1973) 14 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Sivas 27 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Bir belde ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] Altınyayla İlçesi Tarihi ve Coğrafyası (Köyleri ve İlçe Merkezi), Altınyayla - Şehit Nurullah Çakır Çok Programlı Anadolu Lisesi, Araştırma Dökümanı (Sayfa: 23), Erişim Tarihi: 11 Nisan 2022

[2] "Kararnameler" (PDF). Resmî Gazete. 8 Aralık 1965. 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2021.

[3] Türkçebilgi, Deliilyas maddesi 9 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 09 Ağustos 2021

[4] Sivas Efsaneleri, Kutlu Özen, 2001, Dilek Matbaası (Sayfa: 25-26)

[5] Cumhuriyet Halk Partisi Meclis Grubu, Orhan Akbulut^{[ölü/kırık bağlantı]} - Özgeçmiş bölümü, Erişim Tarihi: 30 Kasım 2021

[6] Celal Oğlan 16 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Deliilyas Belediyesi Resmi Web Sitesi, Erişim Tarihi: 04 Nisan 2022

[7] Sivas Efsaneleri, Kutlu Özen, 2001, Dilek Matbaası (Sayfa: 19)

[8] Öyküleriyle Ağıtlar - Cilt:2, İpek Mendil Dane Dane 25 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ahmet ÖZDEMİR, Kültür Bakanlığı Yayınları, 1994

[9] Altınyayla Yöresinde Ziyaret Fenomeni İle İlgili İnanç Ve Uygulamalar, Gaziosmanpaşa Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Yıl 2016, Cilt 4, Sayı 2, Sayfa: 95 - 122, 01.12.2016

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

g t d Altınyayla belde ve köyleri
Belde	Deliilyas
Köyler	Başyayla Bayındır Doğupınar Gümüşdiğin Harmandalı Kızılhüyük Mutubey Paşaköy Tahtyurt Taşlıhüyük
Mahalleler (eski köyler)	Altınyurt Başören Güzeloğlan Kale Serinyayla Yassıpınar

Deliilyas, Altınyayla nedir?, Deliilyas, Altınyayla anlamı nedir?, Deliilyas, Altınyayla ne demektir?