Dönüş (film, 2006)

Dönüş
Volver
Yönetmen	Pedro Almodóvar
Yapımcı	Esther García ; Agustín Almodóvar
Senarist	Pedro Almodóvar
Oyuncular	Penélope Cruz; Carmen Maura; Lola Dueñas; Blanca Portillo; Yohana Cobo; Chus Lampreave
Müzik	Alberto Iglesias
Dağıtıcı	Sony Pictures Classics
Yapım yılı	2006, İspanya
Süre	121 dk.
Dil	İspanyolca
Bütçe	9.400.000 ABD doları

Dönüş (İspanyolca özgün adıyla Volver), Pedro Almodóvar'ın yönettiği 2006 yapımı İspanya filmi. Almodóvar, filmini bir "dramatik komedi" olarak niteler. Film, ölüm, anne-kız ilişkileri ve komşuluk gibi temalara değinir.

Film 2006'da En İyi Film Goya Ödülü'nü aldı. Cannes Film Festivali'nde ise 6 kadın oyuncusu birden (Penélope Cruz, Carmen Maura, Lola Dueñas, Chus Lampreave, Blanca Portillo ve Yohana Cobo) festivalin Cannes Film Festivali En İyi Kadın Oyuncu Ödülü'nü almayı başardığı gibi Cannes Film Festivali En İyi Senaryo Ödülü'nü de aldı. 2006'da Oscar Akademi Ödülleri'ne de aday gösterildi.

Film ilk defa 10 Mart 2006'da, çekildiği Puertollano'da (İspanya) gösterildi.

Konusu[değiştir | kaynağı değiştir]

Film, kadınların taşlarını tek tek temizledikleri bir kasaba mezarlığında başlar. Raimunda (Penélope Cruz) ve kızkardeşi Soledad (Lola Dueñas) bir yangında kaybettikleri anne ve babalarının mezarlarını temizlemektedirler. Kasaba halkı ölülere büyük bir saygı göstermekte ve adeta ölüleriyle birlikte yaşamaktadır.

Yoksul, yaşayabilmek için hafta sonları bile çalışmak zorunda kalan Raimunda (Penélope Cruz), kızı Paula (Yohana Cobo) ve kocası Paco (Antonio de la Torre) ile birlikte yaşarlar. Oldukça saldırgan ve işe yaramaz bir görüntü çizen Paco, işten atıldığı gibi, kızı Paula'ya tecavüz etmeye kalkar ve Paula tarafından öldürülür. Raimunda cesedi ortadan kaldırır. Kız kardeşler akıl ve beden sağlığını iyice yitirmiş olan yaşlı teyzeleri Paula'ya (Chus Lampreave) ziyarete gittikleri günün ertesi günü teyzelerinin öldüğü haberini alırlar. Raimunda cesedi saklamak için çare bulmakla uğraştığı için cenazeye gidemez. Kızkardeşi Sole ise utangaç, tedirgin ve cesaretsizdir. Evini kayıtdışı bir kuaför salonuna çevirmiş ve hayatını bununla kazanmaktadır. Kocası bir süre önce bir müşterisi ile onu aldatarak evi terk etmiştir. Cenazeye giden Sole, cenazede ölmüş annesi Irene'nin (Carmen Maura) hayaleti ile karşılaşır ve onunla konuşmaya başlar. Köyde birçok kişi Irene'nin hayaleti ile karşılaşmış ve ölülerin geri dönmeleri halk tarafından doğal karşılanmaktadır. Irene annesini de yanına alıp geri getirir.

Filme katılan bir diğer önemli figür olan Agustina (Blanca Portillo) ise ölen teyzenin komşusudur ve ona göz kulak olmaktadır. Agustina kanser hastasıdır ve Raimundo ve Sole'nin anne-babasının öldüğü gün kaybolan annesine ne olduğunu öğrenmeye çalışmaktadır. Gelişmekte olan olaylar son derece çarpıcı olmasına karşın, filmde her şey sanki çok normal bir olaylar dizisi imiş gibi sakin bir şekilde sürüp gider ve film bu şekilde sona erer. Kahramanların geçmişlerine ait "tonlarca" sır film boyunca izleyiciye parça parça verilir.

Oyuncular[değiştir | kaynağı değiştir]

Aktörler	Rol
Penélope Cruz	Raimunda
Carmen Maura	Irene (Raimunda ile Sole'nin annesi)
Lola Dueñas	Soledad (Sole)
Blanca Portillo	Agustina (yaşlı teyzenin komşusu)
Yohana Cobo	Paula (Raimunda'nın kızı)
Chus Lampreave	Teyze Paula
Antonio de la Torre	Paco (Raimunda'nın kocası)
Carlos Blanco	Emilio

Almadovar'ın kadınları, kasabalıları ve sırları[değiştir | kaynağı değiştir]

Filmdeki son derece belirgin kadın karakterlere karşın erkek karakterlerin varlığı bile pek hissedilmez. Kadın oyuncuların duygularının mimiklerine yansıyışı bile oldukça canlı şekilde verilmiştir.^[1] Almadovar bazı eleştirmenler tarafından "kadınları en iyi anlayan ve kadın hallerini beyazperdeye en iyi yansıtan yönetmenlerden biri" olarak tanımlanmaktadır.^[2] Yönetmen filme bir mezarlık sahnesiyle başlar. Sahnenin tüm oyuncuları ölen yakınlarının mezarlarını temizleyen kadınlardır. Yönetmen filminin kendisi için de bir dönüş anlamına geldiğini şu sözlerle açıklar: "Bu filmle hayatın kökeni, çıkış noktası kabul edilen annelik olgusuna geri döndüm. Doğal olarak anneme de dönmüş oldum. La Mancha'ya geri dönmüş olmak benim için daima ana kucağına dönmek anlamına gelir."^[3]

Filmin erkek kahramanlarından biri kendisine "baba" diyen kızı kapı aralarından gizlice gözetleyen, yalnız bulduğunda cinsel istismara girişen, bunu da hayatıyla ödeyen bir "koca", diğeri ise kendi kızı ile ensest ilişkide bulunup hamile kalmasına neden olan, komşu kadın ile karısını aldatan ve bunun bedelini yine canı ile ödeyen bir "baba"dır.^[1] Yani filmde erkekler ya zaaflarıyla ya da cesetleriyle görünürler.^[2]

Filmde kasaba halkı ölenlerin geri dönmesini gayet doğal karşılarlar.^[4] Ölenlerin bitirememiş oldukları bir hesapları olduğuna ve ancak bu halledildiğinde ruhlarının rahatlayacağına inanırlar. Ölenlerin geri gelmesini beklerler ve geldiklerini görünce de şaşırmazlar. Çünkü bu geri dönüşler kapanmamış hesapları halledebilmek için yapılması zorunlu olan dönüşlerdir. Bu yüzden mezarlıkları ve mezarları da temiz tutarlar.^[4] Kadınlar polise de gitmez ve sorunları kendi aralarında hallederler, çünkü polisler "fazla soru sorarlar".^[4] Kadınlar ise fazla soru sormaz, sabırlı oldukları kadar da ketumlardır. Her birinin bilmediği "tonlarca sır" vardır. Zaten bu filmde bizim öğrendiğimiz sırlar bile, diğer oyuncular tarafından öğrenilmeden film biter.^[4]

Yapımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Ortaya çıkış öyküsü[değiştir | kaynağı değiştir]

Volver'in senaryo konusuna ait ilk fikir, Almadovar, henüz 1995'te Sırrımın Çiçeği adlı filmini çekerken, filmin başrol oyuncusu olan Marisa Paredes'in anlattığı bir öykü ile ortaya çıktı.^[5] Hikâye karısı tarafından terkedilen Porto Riko'lu bir adamın karısına yeniden kavuşabilmek için, annesinin cenazesinde karısının annesini öldürmeye karar vermesi etrafında dönüyordu. Adam, cinayeti komşularının dikkatinden kaçırabilmek için bir restoran alıyordu.^[5] Öyküyle büyülenen Almadovar, öyküdeki bazı öğeleri, o sırada çekmekte olduğu Sırrımın Çiçeğine katmaya karar verdi. Bunun için filmin ana karakterinin öyküsü çerçevesinde bir film içinde film gelişti.^[5] Volver filminin metinleri üzerinde çalışırken, bu öyküde komşu kadın rolündeki Raimunda'yı bu sefer filmin ana karakteri haline getirdi ve Porto Riko'lu karakter olan Emilio, filmde yan bir rol haline geldi.^[6]

Oyuncuların öyküleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Penélope Cruz'un filmin başrolünde olacağı baştan belliydi. Cruz, daha önce Almadovar ile Çıplak Ten (1997) ve Annem Hakkında Her Şey (1999) filminde birlikte çalışmıştı.^[7] Cruz, rolüne hazırlanırken Almadovar'ın çizmek istediği "the Italian maggiorate" rolüne uyabilmek için 50'li yıllarda birçoğunda Sophia Loren ve Claudia Cardinale oynadığı İtalyan Yeni Gerçekçiliği döneminin filmlerini izledi.^[5] Filmin çekimi sırasında Cruz'un poposunu büyütmek için protez bir popo takıldı. Sanatçı, bunu "bir sanatçının alabileceği en iyi hediye" diye niteledi."^[8]

Almadovar'ın ilk perdeye aktardığı film olan Pepi, Luci, Bom ve diğer sıradan kızlar'dan itibaren 6 filminde beraber çalıştığı Carmen Maura da Cruz ile birlikte filmin başından beri oyuncu kadrosunda idi.^[7] İkilinin birlikte çalıştığı son film 1988'de çektikleri Sinir krizinin eşiğindeki kadınlar olmuştu, ancak Volver ile birlikte yeniden bir araya geldiler.^[9] Maura Volverdeki Irene rolünü "oynaması çok zor" olan bir rol olarak tanımladı."^[9]

Eleştiriler[değiştir | kaynağı değiştir]

Zaman gazetesinden Elif Tunca filmi okurlarına övgüyle şu şekilde tanıttı: Tümüyle yıllar öncesine bağlı bir konuyu, seyirciye tek bir flash-back, tek bir 'tiratvâri' konuşma olmaksızın, ihtiyaç olduğu anda ihtiyaç olduğu kadar vermek de Almodovar'ın başarısı elbette. Aynı şekilde, kurduğu atmosfer de: Hararetle konuşan kadın karakterler sayesinde içine girmekte hiç zorlanmadığımız o Akdeniz havası, başarılı oyunculuklarıyla gayet sade bir şekilde sunulan, hayatın ortasından, gerçekçi karakterler ve daha genel anlamda bir aile dramı.^[10]

Radikal gazetesinden Murat Özer ise filmi Sanatçının 'sembolik' anlatımının, karakterlere ve olaylara ekstra anlamlar yükleme becerisinin doruğa çıktığı bir film olarak niteledi.^[11] Yine Radikal gazetesinden Emre Koyuncu filmi "unutulmaz bir film" olarak niteleyerek Bu unutulmaz film, 'Dönüş', Almodovar'la hesabımızın asla kapanmayacağının, dolayısıyla onun hep geri geleceğinin, istese de gidemeyeceğinin filmidir şeklinde bir değerlendirmede bulundu.

Film Rotten Tomatoes'te eleştirmenler tarafından yüzde 92, seyirciler tarafından da yüzde 87'lik, Metacritic'te ise eleştirmenlerden yüzde 84, izleyicilerden yüzde 87'lik bir başarıyı yakaladı.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

IMDB'de Volver16 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Rottentomatoes.com 21 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Pedro Almodovar ve Penelope Cruz ile "Volver-Dönüş" Üzerine...22 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Yönetmen ile film üzerine yapılan bir söyleşi, Türkçe, 24 Nisan 2013'te erişildi.
Volver Reviews19 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at Metacritic
Official Site1 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Official Trailer on apple.com5 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Volver Production Notes

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b "Volver(Dönüş) Bir Almadovar Filmi". 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2013.
^ ^a ^b www.beyazperde.com 4 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Dönüş filmi eleştirisi, 23 Nisan 2013'te erişildi.
^ "Dönüş" Almodóvar'ın kadınları... 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. www.filmlerim.com, 23 Nisan 2013'te erişildi.
^ ^a ^b ^c ^d Almodovar'ın bitmemiş hesabı 23 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. www.radikal.com.tr, 23 Nisan 2013'te erişildi.
^ ^a ^b ^c ^d D'Ursi, Carlo (14 Mart 2006). "Interview with Pedro Almodóvar, Director". Cineuropa. Cineuropa.org. 7 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2011.
^ Pérez, Armando; Rey, Jennifer. "Volver:Regreso A La Mancha". Cineactual. Cineactual.net. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2011.
^ ^a ^b "Penélope Cruz Meets Carmen Maura In "Volver", To Be Filmed On Madrid And Castilla La Mancha". Clubcultura.com. 16 Mayıs 2005. 18 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2011.
^ Murray, Rebecca (16 Mayıs 2005). "Penelope Cruz Talks About "Volver"". About.com. 7 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2011.
^ ^a ^b D'Ursi, Carlo (14 Mart 2006). "Interview with Carmen Maura, Actress". Cineuropa. Cineuropa.org. 7 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2011.
^ Sır küpü kadınlar arasında 23 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Elif Tunca, 24 Nisan 2013'te erişildi.
^ La Mancha'lı Pedro Almodovar 25 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Murat Özer, 7 Kasım 2006, 24 Nisan 2013'te erişildi.

[alternatif-1] "Volver(Dönüş) Bir Almadovar Filmi". 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2013.

[beyazperde-2] www.beyazperde.com 4 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Dönüş filmi eleştirisi, 23 Nisan 2013'te erişildi.

[3] "Dönüş" Almodóvar'ın kadınları... 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. www.filmlerim.com, 23 Nisan 2013'te erişildi.

[radikal-4] Almodovar'ın bitmemiş hesabı 23 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. www.radikal.com.tr, 23 Nisan 2013'te erişildi.

[cineuropa-pa-5] D'Ursi, Carlo (14 Mart 2006). "Interview with Pedro Almodóvar, Director". Cineuropa. Cineuropa.org. 7 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2011.

[cineactual-6] Pérez, Armando; Rey, Jennifer. "Volver:Regreso A La Mancha". Cineactual. Cineactual.net. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2011.

[offnews1-7] "Penélope Cruz Meets Carmen Maura In "Volver", To Be Filmed On Madrid And Castilla La Mancha". Clubcultura.com. 16 Mayıs 2005. 18 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2011.

[about-8] Murray, Rebecca (16 Mayıs 2005). "Penelope Cruz Talks About "Volver"". About.com. 7 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2011.

[cineuropa-cm-9] D'Ursi, Carlo (14 Mart 2006). "Interview with Carmen Maura, Actress". Cineuropa. Cineuropa.org. 7 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2011.

[10] Sır küpü kadınlar arasında 23 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Elif Tunca, 24 Nisan 2013'te erişildi.

[11] La Mancha'lı Pedro Almodovar 25 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Murat Özer, 7 Kasım 2006, 24 Nisan 2013'te erişildi.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

g t d Yabancı Dilde En İyi Film Satellite Ödülü
1990'lar	Dalgaları Aşmak (1996) Sharu wi Dansu? (1997) Merkez İstasyonu (1998) Annem Hakkında Her Şey / Three Seasons (1999)
2000'lar	Kaplan ve Ejderha (2000) Tarafsız Bölge (2001) Konuş Onunla (2002) Tanrı Kent (2003) İçimdeki Deniz (2004) Ğideistä parhain (2005) Dönüş (2006) Lust, Caution (2007) Gomorra (2008) Broken Embraces / La Nana (2009)
2010'lar	Ejderha Dövmeli Kız (2010) Mysteries of Lisbon (2011) The Intouchables / Pietà (2012) Kırık Çember (2013) Tangerines (2014) Saul'un Oğlu (2015) Satıcı (2016) Paramparça (2017) Roma (2018) Tõde ja õigus (2019)
2020'ler	La Llorona (2020) Drive My Car (2021) Argentina, 1985 (2022) The Zone of Interest (2023)

g t d En İyi Yabancı Dilde Film National Board of Review Ödülü
1934–1950	Man of Aran (1934) Ödül verilmedi (1935) Carnival in Flanders (1936) The Eternal Mask (1937) La Grande Illusion (1938) Port of Shadows (1939) The Baker's Wife (1940) Pépé le Moko (1941) Ödül verilmedi (1942–1949) The Titan (1950)
1951–1975	Rashomon (1951) The Sound Barrier (1952) A Queen Is Crowned (1953) Romeo and Juliet (1954) The Prisoner (1955) The Silent World (1956) Ordet (1957) Pather Panchali (1958) Wild Strawberries (1959) The World of Apu (1960) Die Brücke (1961) Sundays and Cybele (1962) 8½ (1963) World Without Sun (1964) Juliet of the Spirits (1965) The Sleeping Car Murders (1966) Elvira Madigan (1967) War and Peace (1968) Shame (1969) The Wild Child (1970) Claire's Knee (1971) The Sorrow and the Pity (1972) Cries and Whispers (1973) Amarcord (1974) The Story of Adele H. (1975)
1976–2000	The Marquise of O (1976) That Obscure Object of Desire (1977) Autumn Sonata (1978) La Cage aux Folles (1979) The Tin Drum (1980) A Few Days from the Life of I. I. Oblomov (1981) Mephisto (1982) Fanny and Alexander (1983) A Sunday in the Country (1984) Ran (1985) Otello (1986) Jean de Florette / Manon des Sources (1987) Women on the Verge of a Nervous Breakdown (1988) Story of Women (1989) Cyrano de Bergerac (1990) Europa Europa (1991) Indochine (1992) Farewell My Concubine (1993) Eat Drink Man Woman (1994) Shanghai Triad (1995) Ridicule (1996) Shall We Dance? (1997) Central Station (1998) All About My Mother (1999) Crouching Tiger, Hidden Dragon (2000)
2001–günümüz	Amores perros (2001) Talk to Her (2002) The Barbarian Invasions (2003) The Sea Inside (2004) Paradise Now (2005) Volver (2006) The Diving Bell and the Butterfly (2007) Mongol (2008) A Prophet (2009) Of Gods and Men (2010) A Separation (2011) Amour (2012) The Past (2013) Wild Tales (2014) Son of Saul (2015) The Salesman (2016) Foxtrot (2017) Cold War (2018) Parasite (2019) La Llorona (2020) A Hero (2021) Close (2022) Anatomy of a Fall (2023)

Dönüş (film, 2006) nedir?, Dönüş (film, 2006) anlamı nedir?, Dönüş (film, 2006) ne demektir?