Burhaneddin Rabbani

Burhaneddin Rabbani
*Burhânuddîn Rabbânî*
برهان الدين رباني
Burhaneddin Rabbani; Burhânuddîn Rabbânî; برهان الدين رباني
10. Afganistan Devlet Başkanı
	Görev süresi; 13 Kasım 2001 - 22 Aralık 2001
Başbakan	Revan Ferhâdi
Yerine geldiği	Muhammed Ömer; (Emir ve Yüksek Konsey Başkanı)
Yerine gelen	Hamid Karzai
	Görev süresi; 28 Haziran 1992 - 27 Eylül 1996
Başbakan	Abdül Sabur Ferid Kuhistani; Gulbeddin Hikmetyar; Arsala Rahmani (Geçici); Ahmed Şah Ahmedzai (Geçici)
Yerine geldiği	Sibgatullah Müceddidi
Yerine gelen	Muhammed Ömer; (Emir ve Yüksek Konsey Başkanı)
Kuzey İttifakı Başkanı
	Görev süresi; 27 Eylül 1996 - 13 Kasım 2001
Başbakan	Gulbeddin Hikmetyar; Abdül Rahim Gaffurzai; Revan Ferhâdi
Yerine geldiği	Makam oluşturuldu
Yerine gelen	Makam kaldırıldı
Kişisel bilgiler
Doğum	20 Eylül 1940; Badahşan, Afganistan
Ölüm	20 Eylül 2011 (71 yaşında); Kabil, Afganistan
Partisi	Cemiyet-i İslami
Çocuk(lar)	Selahaddin Rabbani
Bitirdiği okul	Kâbil Üniversitesi; El-Ezher Üniversitesi
Dini	Sünni İslam

Burhaneddin Rabbani, (Farsça: برهان الدين رباني, Burhânuddîn Rabbânî) (20 Eylül 1940, Badahşan - 20 Eylül 2011, Kabil) Taliban'ın 1996'da iktidara gelmesiyle fiilen devrilen; ama bu tarihten itibaren Taliban'ın 2001 yılında devrilmesine kadar geçen süreç boyunca Birleşmiş Milletler tarafından uluslararası alanda hukuken Afganistan'ın devlet başkanı olarak tanınan Tacik asıllı Afganistan eski devlet başkanı.

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

20 Eylül 1940 tarihinde Afganistan'ın Badahşan Vilayeti'nde Tacik kökenli bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Devlet başkanı olmadan önce Kâbil Üniversitesi'nde İslam hukuku profesörü görevini yürüten Rabbani, Mısır'ın ünlü El Ehzer İslam Üniversitesi'nde de eğitim gördü. Rabbani, 1960'ların sonunda siyasi yaşamına başladı. Politik hayatının ilk yıllarında Afganistan'da iktidarda bulunan Sovyetler Birliği'nin laik politikalarına karşı mücadele etti. Rabbani, 1980'lerde Sovyet müdahalesine karşı savaşan mücahitlerin liderlerinden biriydi. 1992 yılında mücahit örgütleri tarafından devlet başkanı ilan edildi. Ancak 1996 yılında Taliban'ın başkent Kabil'i ele geçirmesi üzerine ülkenin kuzeyine kaçmak zorunda kaldı. Daha sonra zamanının büyük bir kısmını Taliban'a muhalif grupları birleştirmeye ayırdı.

Sovyet müdahalesinin ardından mücahit gruplarınca kurulan koalisyon tarafından 1992'de cumhurbaşkanlığına seçilmişti. Taliban'ın 1996'da Kabil'i ele geçirmesiyle Tacikistan'a geçti. Daha sonra 1996-2001 arasında Taliban karşıtı Kuzey İttifakı'nı bir arada tutan politik lider olarak görev yaptı. Sürgündeki iktidarın lideri olarak Birleşmiş Milletler tarafından Afganistan'ın devlet başkanı olarak tanınmaya devam ediyordu; 2001 yılında Taliban'ın devrilmesiyle birlikte, devlet başkanlığı hukuki olarak devam ettiği için tekrar fiilen geçici devlet başkanı oldu. Ama daha sonra Hamid Karzai'nin devlet başkanı seçilmesiyle görevi sona erdi.

Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

Taliban dahil birçok düşmanı bulunuyordu. Afganistan Yüksek Barış Konseyi'nin başkanlığını yapmaktayken İran gezisi sonrası yurda döndüğünde, Taliban'dan mesaj getirdiğini söyleyen bir kişi kendisiyle görüşmek istedi. Görüşmeye kabul edilen intihar bombacısının sarığından çıkarttığı bombayı önüne atması sonucu 20 Eylül 2011 tarihinde Kabil'deki evinde yaşamını yitirdi.^[1]^[2] Türkiye Cumhuriyeti 54. Hükûmeti Başbakanı Necmettin Erbakan ile yakınlıkları bilinen Rabbani son olarak 2011 yılı Şubat ayında Türkiye'yi ziyaret ederek üst düzey temaslarda bulunmuş ve verdiği röportajda Taliban ile barış sürecine Türkiye'nin aracılık etmesinin istemişti.^[3] Afgan hükûmetinden yetkililer, Pakistan istihbarat ajansı ISI'yi olaylara karışmakla suçladı.^[4]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Taliban'dan sarıklı tuzak - Akşam
^ Burhaneddin Rabbani nasıl katledildi? - Gazeteboyut^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ Rabbani: Türkiye Taliban'la barış için arabulucu olsun - Dünya Bülteni^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ "Afganistan: Rabbani'yi öldüren Pakistanlıydı". 5 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2012.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Burhanuddin Rabbani,President of the Islamic State of Afghanistan THE UNITED NATIONS MILLENNIUM SUMMIT, SEPTEMBER 8,200028 Aralık 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi
Afghanistan Online'da hayatı23 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
[1]21 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. bbc.com14 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Siyasi görevi
Önce gelen: Muhammed Ömer	Afganistan Devlet Başkanı 2001	Sonra gelen: Hamid Karzai
Önce gelen: Sibgatullah Müceddidi	Afganistan Devlet Başkanı 1992-1996	Sonra gelen: Muhammed Ömer

[Akşam-1] Taliban'dan sarıklı tuzak - Akşam

[gazeteboyut-2] Burhaneddin Rabbani nasıl katledildi? - Gazeteboyut^{[ölü/kırık bağlantı]}

[aksam-3] Rabbani: Türkiye Taliban'la barış için arabulucu olsun - Dünya Bülteni^{[ölü/kırık bağlantı]}

[4] "Afganistan: Rabbani'yi öldüren Pakistanlıydı". 5 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2012.

[1]

[2]

[3]

[4]

g t d Afganistan Devlet Başkanları
Cumhuriyet	Muhammed Davud Han
Demokratik Cumhuriyet	Nur Muhammed Tereki Hafızullah Emin Babrak Karmal Hacı Muhammed Çamkani (geçici) Muhammed Necibullah Abdülrahim Hatif (geçici)
İslami Devlet	Sibgatullah Müceddidi (geçici) Burhaneddin Rabbani Hamid Karzai (geçici)
İslam Emirliği (de facto)	Muhammed Ömer‡ Ahtar Mansur‡
Geçiş Yönetimi	Hamid Karzai
İslam Cumhuriyeti	Hamid Karzai Eşref Gani
İslam Emirliği (de facto)	Hibetullah Ahundzade‡
‡ Afganistan İslam Emirliği Lideri

Burhanuddin Rabbani nedir?, Burhanuddin Rabbani anlamı nedir?, Burhanuddin Rabbani ne demektir?