Batı Azerbaycan (eyalet)

Batı Azerbaycan Eyaleti استان آذربایجان غربی / Ostān-e Āzarbāijān-e Gharbī
Konum

Bilgi
Yönetim merkezi::	Urmiye
Alan :	39.487^[1] km²
Nüfus(2006): • Nüfus yoğunluğu :	2.873.459^[2] /km²
İl sayısı:	17
Zaman dilimi:	IRST (UTC+03.30)
-Yaz (Yaz saati uygulaması):	IRST (UTC+04.30)
Diller:	Azerice, Kürtçe, Farsça, Yeni Arami dili

Batı Azerbaycan (Farsça: استان آذربایجان غربی, okunuşu: Ostan-e Āzarbāijān-e Gharbī), İran'ın 31 eyaletinden birisidir. Ülkenin kuzeybatısında bulunan eyaletin batısında Türkiye ve Irak, kuzeyinde Nahçıvan, doğusunda Doğu Azerbaycan ve Zencan ile güneyinde Kürdistan eyaletleri bulunur.

Eyaletin yüzölçümü 39.487 km² (Urmiye Gölü ile birlikte 43.66 km²), 2006 yılı itibarıyla nüfusu ise 3.015.361 olarak tespit edildi. Eyaletin idare merkezi, Urmiye şehridir.

Eyalet sınırları içinde bulunan önemli yerleşimler Urmiye, Hoy, Miyanduab, Bukan, Mahabad, Salmas, Maku, Nakade, Piranşehr, Serdeşt, Şahindej, Takab, Uşnu, Siyahçeşme ve Şot şehirleridir.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Azerbaycan hanlıklarından Urmiye Hanlığı'na 1797 yılına kadar başkentlik yapmıştır.

Etnik yapı[değiştir | kaynağı değiştir]

2010 yılında Batı Azerbaycan Eyaletinde nüfusun anadiline göre ayrımı^[3]
etnik qrup			nisbəti
Azeriler			%81.20
Kürtler			%16.70
Farslar			%0.80
Diğerleri			%1.00
Tasniflenmemiş			%0.30

Eyaletin nüfusu ağırlıklı olarak Azeriler'den,^[4]^[5]^[6] kısmen Kürtler'den oluşur.

Eyalet genelinde Azerice ve Kürtçe, en büyük şehri olan Urmiye'de ise ilave olarak Farsça, Ermenice ve Yeni Arami dili konuşulmaktadır. Eyalette az sayıda ülkenin diğer bölgelerinden gelen göçmenler de yaşamaktadır. Halkın çoğunluğu ağırlıklı olarak İslam dinine mensuptur. Diğer azınlık dinleri Hristiyanlık ve Yahudiliktir. Bölgede tarihi kilise kalıntıları bulunur.

Coğrafya ve iklim[değiştir | kaynağı değiştir]

Batı Azerbaycan, ülkenin geneliyle karşılaştırılırsa dağlık bir yapıya sahiptir. Bunun yanında tarıma elverişli büyük ovalarıda vardır (örneğin, kuzeydeki Çaldıran Ovası). Ayrıca Urmiye Gölü kıyısında bulunması nedeniyle oldukça ilgi çekici yaban hayatı ve doğa manzaralarına sahiptir.

Batı Azerbaycan, Urmiye Gölü kıyısında olması nedeniyle ılıman bir iklime sahip olsa da, yükseltisinin fazla olması -özellikle güney bölgesinde- ve kuzeyden gelen soğuk hava akımları nedeniyle oldukça soğuk kışlar geçirir. Yazları ise ılık geçer. Eyalet içindeki ortalama sıcaklıklar şu şekildedir: 9.4 °C (Piranşehr), 11.6 °C (Mahabad), 9.8 °C (Urmiye), 10.8 °C (Hoy). Eyalet içinde, Temmuz ayı en yüksek sıcaklık 34 °C iken, Ocak ayı en düşük sıcaklık –16 °C derece olarak ölçülmüştür. Yazları 4 °C,kışları 15 °C 'ye varan sıcaklık farkları oluşur.

İdari yapı[değiştir | kaynağı değiştir]

Batı Azerbaycan Eyaleti (ostan), kendi içinde 17 şehristan ve 38 bahşa ayrılmıştır. Eyaletin bu alt idari yapısı aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.


Sıra	Şehristan Adı	Nüfusu	Yönetim merkezi	Bağlı bahşlar
1	Bukan şehristanı	202.637	Bukan	Merkezî • Simine
2	Çaypara şehristanı	42.225	Karaziyadin	Merkezî • Hacılar
3	Çaldıran şehristanı	44.572	Çaldıran	Merkezî • Deşteki
4	Hoy şehristanı	365.573	Hoy	Merkezî • Evoğlu • Kotur • Sefaiye
5	Mahabad şehristanı	197.441	Mahabad	Merkezî • Halifan
6	Maku şehristanı	174.578	Maku	Merkezî • Bazergan
7	Miyanduab şehristanı	245.153	Miyanduab	Merkezî • Barık • Merhametabad
8	Nekede şehristanı	117.831	Nekede	Merkezî • Muhammedyar
9	Uşnu şehristanı	63.798	Uşnu	Merkezî • Nalus
10	Piranşehr şehristanı	107.677	Piranşehr	Merkezî • Lacan
11	Poldeşt şehristanı	38.586	Poldeşt	Merkezî • Aras
12	Salmas şehristanı	180.708	Salmas	Merkezî • Kuhsar
13	Serdeşt şehristanı	104.146	Serdeşt	Merkezî • Vezine
14	Şahindej şehristanı	89.356	Şahindej	Merkezî • Keşaverz
15	Şot şehristanı	51.476	Şot	Merkezî • Kara Koyun
16	Takab şehristanı	81.395	Takab	Merkezî • Tahtı Süleyman
17	Urmiye şehristanı	856.914	Urmiye	Merkezî • Enzel • Silvana • Sumay-e Beradust • Nazlı

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ gazetteer.de^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ "sci.org.ir". 7 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2009.
^ طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان آذربایجان غربی/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۶-۳۶-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱
^ "ciaonet.org". 1 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2009.
^ "countrystudies.us". 19 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2010.
^ "Aferineş gezetesinin 2595. sayısı (Farsça)". 19 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2010.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Batı Azerbaycan Valiliği resmi sitesi (Farsça)26 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Batı Azerbaycan portal
West Azarbaijan Provincial Management Organization5 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
West Azarbaijan Cultural Heritage Organization
Batı Azerbaycan resimleri1 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
[1]
[2]28 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] zetteer.de^{[ölü/kırık bağlantı]}

[2] "sci.org.ir". 7 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2009.

[3] طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان آذربایجان غربی/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۶-۳۶-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱

[4] "ciaonet.org". 1 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2009.

[5] "countrystudies.us". 19 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2010.

[6] "Aferineş gezetesinin 2595. sayısı (Farsça)". 19 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2010.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Batı Azerbaycan (eyalet) nedir?, Batı Azerbaycan (eyalet) anlamı nedir?, Batı Azerbaycan (eyalet) ne demektir?