BM Kadın Birimi

BM Kadın Birimi
BM Kadın Birimi
Kuruluş	2 Temmuz 2010
Tür	Birleşmiş Milletler kuruluşu
Merkez	New York, ABD
Başkan	Sima Sami Bahous
Resmî site	unwomen.org

BM Kadın Birimi (ing. UN Women) olarak da bilinen Birleşmiş Milletler Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kadının Güçlenmesi Birimi, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması ve kadınların güçlenmesi için çalışan bir Birleşmiş Milletler kuruluşudur.

BM Kadın Birimi, Ocak 2011'de faaliyete başlamıştır ^[1] BM Kadın Birimi, Birleşmiş Milletler Kalkınma Grubu'nun bir üyesidir ^[2] ve BM Genel Sekreterliği çatısı altında faaliyet göstermektedir.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Toplumsal cinsiyet ve özellikle kadın konusunun BM’de kurumsal bir mantıkla yürütülmesi amacıyla kurulan^[3] BM Kadın Birimi, bu alanda faaliyet gösteren dört organın birleştirilmesiyle oluşmuştur. Bu organlar şunlardır: Kadınların İlerlemesi Birimi (Division for the Advancement of Women-DAW), Kadınların İlerlemesi İçin Uluslararası Araştırma ve Eğrim Enstitüsü (International Research and Training Institute for the Advancement of Women-INSTRAW), Toplumsal Cinsiyet İşleri ve Kadınların İlerlemesi Özel Danışmanı Ofisi (Office of the Special Adviser on Gender Issues and Advancement of Women-OSAGI) ve Birleşmiş Milletler Kadınlar Kalkınma Fonu (United Nations Development Fund for Women- UNIFEM).

14 Eylül 2010'da, Şili'nin eski Cumhurbaşkanı Michelle Bachelet BM Kadın Birimi'nin başına atandı.^[4] 11 Mart 2011'de Kanadalı John Hendra ve Hint Lakshmi Puri, BM Genel Sekreter Yardımcısı düzeyinde ilk İcra Direktör Yardımcıları olarak göreve başladılar.^[5]

Yapı ve işleyiş[değiştir | kaynağı değiştir]

64/289 sayılı Karar madde 69 gereği, BM Kadın Birimi, BM Genel Sekreterliği altında faaliyet gösterecektir. Birim başkan ve başkan yardımcıları, dört yılda bir üye devletlerin tavsiyesi üzerine Genel Sekreter tarafından atanacaktır.^[6]

Kuruluş, normatif ve operasyonel politika rehberliği sağlamaktan sorumlu çok katmanlı bir hükûmetler arası yönetişim yapısı tarafından yönetilmektedir. Genel Kurul, Ekonomik ve Sosyal Konsey ve Kadının Statüsü Komisyonu (CSW), Kurumun kılavuz ilkelerini belirleyen yönetişim yapısını oluşturur. BM Kadın Biriminin hükûmetler-arası yönetim yapısı, Genel Kurul, Ekonomik ve Sosyal Konsey ve örgütün Yürütme Kurulundan oluşur. Yürütme Kurulu, Ekonomik ve Sosyal Konsey tarafından üç yıllık bir dönem için seçilen ve aşağıda dağılımı verilen kırk bir üyeden oluşur:

Afrika Devletleri Grubundan 10 kişi
Asya Devletleri Grubundan 10 kişi
Doğu Avrupa Devletleri Grubundan 4 kişi
Latin Amerika ve Karayip Devletleri Grubundan 6 kişi
Batı Avrupa Devletler Grubundan 5 kişi
Katkıda bulunan ülkelerden 6 kişi. Bu 6 kişiden 4'ü BM Kadın Birimine gönüllü olarak katkı sağlayan ilk on kuruluş tarafından seçilecektir. Kalan iki sandalye ise, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) üyesi olmayan iki gelişmekte olan ülkeye tahsis edilecektir.

Mevcut Yönetim Kurulu Yapısı[değiştir | kaynağı değiştir]

2020 Yürütme Kurulu üyelerinin ülkelere göre dağılımı şu şekildedir:^[7]

Afrika: Angola, Burundi, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Ekvator Ginesi, Gana, Kenya, Madagaskar, Fas, Nijerya ve Sierra Leone.
Asya Pasifik: Bangladeş, Çin, Hindistan, Japonya, Kazakistan, Lübnan, Moğolistan, Nepal, Kore Cumhuriyeti ve Suudi Arabistan.
Doğu Avrupa: Gürcistan, Macaristan, Litvanya ve Rusya.
Latin Amerika ve Karayipler: Arjantin, Brezilya, Şili, Kolombiya, Küba ve Meksika.
Batı Avrupa ve diğer Devletler: Belçika, Kanada, Almanya, Yeni Zelanda, İsviçre.
Katkıda bulunan ülkeler: Finlandiya, Senegal, İsveç, Türkiye, Birleşik Krallık, Amerika Birleşik Devletleri.

Yetkiler[değiştir | kaynağı değiştir]

BM Kadın Biriminin yetki ve görevleri, Kadınların İlerlemesi Birimi (Division for the Advancement of Women-DAW), Kadınların İlerlemesi İçin Uluslararası Araştırma ve Eğrim Enstitüsü (International Research and Training Institute for the Advancement of Women-INSTRAW), Toplumsal Cinsiyet İşleri ve Kadınların İlerlemesi Özel Danışmanı Ofisi (Office of the Special Adviser on Gender Issues and Advancement of Women-OSAGI) ve Birleşmiş Milletler Kadınlar Kalkınma Fonu (United Nations Development Fund for Women- UNIFEM) organlarının görev ve yetkilerinin birleşiminden oluşur. Buna ek olarak, BM Kadın Birimi toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadınların güçlendirilmesi konusunda hesap verebilirlik ilkesinin uygulanmasını sağlamalı ve koordine etmelidir. BM Kadın Biriminin amacı, bünyesinde birleştirilen organların amaçlarını değiştirmek değil "geliştirmek, artırmaktır ve bu alanda uzmanlık sağlamak" olarak belirtilmektedir.^[1]

BM Kadın Biriminin ana tematik çalışma alanları şunları içerir:

Kadınların siyasi katılımının ve liderlik pozisyonunun yaygınlaştırılması ^[8]
Ekonomik alanda kadının güçlenmesi ^[9]
Kadına yönelik şiddetin sona erdirilmesi ^[10]
İnsani yardım olanaklarının artırılması ^[11]
Barış ve güvenlik ^[12]
Yönetim ve ulusal planlama ^[13]
Sürdürülebilir Kalkınma için 2030 Gündemi ^[14]
HIV ve AIDS ^[15]

BM Kadın Birimi, Dünya Kadınlar Günü etkinliklerini ^[16] ve Kadının Statüsü Komisyonu'nu koordine eden öncü kurumlardan biridir.^[17]

2015 yılında, Dördüncü Dünya Kadın Konferansı'nın 20. yıldönümü ve Komisyon'un 59. oturumunun odak noktası olan Pekin Bildirisi ve Eylem Platformunun ^[18] kabul edilmesi gibi bir dizi önemli dönüm noktaları yaşandı.

Hedefler[değiştir | kaynağı değiştir]

BM Kadın Birimi şu yetkilere sahiptir:^[1]

Kadının Statüsü Komisyonu gibi hükûmetlerarası organları politika, küresel standartlar ve norm oluşturma konusunda desteklemek
BM üye devletlerinin yukarıdaki standartları uygulamalarına yardımcı olmak, bunu talep eden ülkelere uygun teknik ve mali destek sağlamak ve sivil toplum üyeleriyle etkili işbirlikleri kurmak
Üye devletlerin, cinsiyet eşitliği konusundaki taahhütlerine yönelik BM önünde sorumluluklarını takip etmek (gözetim sistemi de dahil)

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kadın hakları
BM Kadın İyi Niyet Elçisi
Birleşmiş Milletler:
- Birleşmiş Milletler'de (BM) cinsiyet eşitliği için özel önlemler
- Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi (CEDAW)
- Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Önlenmesine İlişkin Bildiri
- Kadına Yönelik Şiddetin Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Bildirge
- Kadının Güçlenmesi Prensipleri 26 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (WEPs)
- EGM: kadınlara ve kız çocuklarına yönelik şiddetin önlenmesi
- Kadınlara ve Kız Çocuklarına Yönelik Şiddeti Sonlandırmak İçin Küresel Uygulama Planı
- HeForShe
- Kadının Statüsü STK Komitesi, New York (NGO CSW / NY)
- Birleşmiş Milletler Kadın Kalkınma Fonu (UNIFEM)
- Kadınların İlerlemesi için Birleşmiş Milletler Uluslararası Araştırma ve Eğitim Enstitüsü (INSTRAW)
- Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararı 1325 (UNSRC 1325)
Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Sözleşme (İstanbul Sözleşmesi)
Cinsiyet Eşitliği Mimarisi Reformu (GEAR)
Unstereotype Alliance^[19]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c "Frequently Asked Questions". UN Women - Asia and the Pacific. 23 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2016.
^ "UNDG Members". 11 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Ali Onur ÖZÇELİK (2014). BM FONLARI VE PROGRAMLARI (PDF). BM SİSTEMİ VE BM’DE REFORM TARTIŞMALARI. Siyasal Kitabevi. ss. 171-189. 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021.
^ "Michelle Bachelet's Appointment to Head UN Women Widely Applauded" Webarşiv şablonunda hata: |url= value. Boş., Inter Press Service
^ "UN Women Assistant Secretaries-General Appointed". 7 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "BM Genel Kurul Kararı". 2010. 11 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Executive Board". UN Women. 10 Kasım 2010. 26 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2015.
^ UN Women Leadership and political participation 14 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., November 5, 2015.
^ UN Women Economic Empowerment 20 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., UN Women, November 5, 2015.
^ UN Women Ending Violence against Women 19 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., November 5, 2015.
^ UN Women Humanitarian Action 14 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., UN Women, November 5, 2015.
^ UN Women Peace and Security 14 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., UN Women, November 5, 2015.
^ UN Women Governance and National Planning 14 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., UN Women, November 5, 2015.
^ UN Women 2030 Sustainable Development Agenda 21 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., UN Women, November 5, 2015.
^ UN Women Leadership and political participation 20 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., UN Women, November 5, 2015.
^ UN Women International Women's Day editorial package 12 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. March 1, 2014
^ UN Women CSW In Focus 20 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. UN Women, November 5, 2015
^ Beijing+20 25 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. UN Women, March 23, 2015
^ "UNSTEREOTYPE ALLIANCE". www.unstereotypealliance.org. 8 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2022.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Resmi internet sitesi 18 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Genel Kurul Kararı 64/289 12 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[un-1] "Frequently Asked Questions". UN Women - Asia and the Pacific. 23 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2016.

[2] "UNDG Members". 11 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[3] Ali Onur ÖZÇELİK (2014). BM FONLARI VE PROGRAMLARI (PDF). BM SİSTEMİ VE BM’DE REFORM TARTIŞMALARI. Siyasal Kitabevi. ss. 171-189. 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021.

[4] "Michelle Bachelet's Appointment to Head UN Women Widely Applauded" Webarşiv şablonunda hata: |url= value. Boş., Inter Press Service

[5] "UN Women Assistant Secretaries-General Appointed". 7 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[6] "BM Genel Kurul Kararı". 2010. 11 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[7] "Executive Board". UN Women. 10 Kasım 2010. 26 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2015.

[8] UN Women Leadership and political participation 14 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., November 5, 2015.

[9] UN Women Economic Empowerment 20 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., UN Women, November 5, 2015.

[10] UN Women Ending Violence against Women 19 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., November 5, 2015.

[11] UN Women Humanitarian Action 14 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., UN Women, November 5, 2015.

[12] UN Women Peace and Security 14 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., UN Women, November 5, 2015.

[13] UN Women Governance and National Planning 14 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., UN Women, November 5, 2015.

[14] UN Women 2030 Sustainable Development Agenda 21 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., UN Women, November 5, 2015.

[15] UN Women Leadership and political participation 20 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., UN Women, November 5, 2015.

[16] UN Women International Women's Day editorial package 12 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. March 1, 2014

[17] UN Women CSW In Focus 20 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. UN Women, November 5, 2015

[18] Beijing+20 25 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. UN Women, March 23, 2015

[19] "UNSTEREOTYPE ALLIANCE". www.unstereotypealliance.org. 8 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

BM Kadın Birimi nedir?, BM Kadın Birimi anlamı nedir?, BM Kadın Birimi ne demektir?