Aynoroz Aynoroz Özerk Bölgesi
Başkent	Karyes
Diğer diller	Yunanca
Demonim	Athonite (Αθωνίτης) Agiorite (Αγιορείτης)
Hükûmet	Özerk
• Sivil Vali Aristos Kasmiroglou • Protos (Elder Monk) Father Paul
Tarihçe
• Anayasa'da yeniden doğrulama 1927[1] 1975
Yüzölçümü
• Toplam	335.63 km2
• Su (%)	önemsiz miktar
Nüfus
• 2011 tahminî	1.880
• 2011 sayımı	1,811
• Yoğunluk	5.40/km2
Para birimi	Euro (€)

Aynoroz
Mount Athos

UNESCO Dünya Mirası
Konum	Yunanistan
Kriter	Karma: i, ii, iv, v, vi, vii
Referans	454
Tescil	1988 (12. oturum)
Bölge	Avrupa ve Kuzey Amerika

Aynoroz (Yunanca: Άγιον Όρος - Kutsal Dağ), Balkanlar'da Yunanistan'ın Halkidiki yarımadasından Ege Denizi'ne doğru uzanan 3 dar ve uzun yarımadanın en doğuda olanı. Doğu Ortodoks manastırının önemli bir merkezidir. Yunanistan Cumhuriyeti içinde özerk bir hükûmet olarak yönetilmektedir. Aynoroz yarımadasının toprağı kalkerli olup, oldukça dağlıktır. En yüksek noktası adanın en güneyindeki Athos Dağı'dır (2.033m). Nüfusun çoğunluğu rahiplerden meydana gelir ve 2.250 kişi kadardır. Athos Dağı'nda, Konstantinopolis Ekümenik Patriğinin doğrudan yetkisi altında 20 kadar manastır vardır. Devletin yönetim biçimi 20 manastırı temsil eden 20 kişi ve küçük bir meclis tarafından yönetilir ve Yunanistan'a bağlıdır. Halkın başlıca gelir kaynağı zeytin ve üzümcülük gibi Akdeniz ürünleri ve hayvancılıktır.^{[kaynak belirtilmeli]}

Athos Dağı, Yunancada genellikle Agion Oros (Άγιον Όρος, 'Kutsal Dağ') ve varlık "Athonite Eyaleti" (Αθωνική Πολιτεία, Athonikí Politía) olarak anılır. Diğer Ortodoks geleneği dillerinde 'Kutsal Dağ' anlamına gelen isimler de kullanılmaktadır. Buna Bulgarca ve Sırpça (Света гора, Sveta gora); Rusça (Святая гора, Svyataya gora); ve Gürcüce (მთაწმინდა, mtats’minda) dahildir. Klasik çağda dağ Athos olarak adlandırılırken, yarımada Acté veya Akté (Koinē Yunanca: Ἀκτή) olarak biliniyordu.^{[kaynak belirtilmeli]}

Athos Dağı, eski zamanlardan beri bir yerleşim yeridir ve yaklaşık 1.800 yıllık Hristiyan varlığı ve en az MS 800 ve Bizans dönemine dayanan uzun tarihi manastır gelenekleriyle bilinir. Bugün, Yunanistan ve Romanya, Moldova, Gürcistan, Bulgaristan, Sırbistan ve Rusya gibi Doğu Ortodoks ülkeleri de dahil olmak üzere diğer birçok ülkeden 2.000'den fazla keşiş, Athos'ta dünyanın geri kalanından izole edilmiş bir hayat yaşıyor. Athonite manastırları, iyi korunmuş eserler, nadir kitaplar, eski belgeler ve muazzam tarihi değere sahip sanat eserlerinden oluşan zengin bir koleksiyona sahiptir ve Athos Dağı 1988'den beri bir Dünya Mirası alanı olarak listelenmiştir.^{[kaynak belirtilmeli]}

Athos Dağı yasal olarak Yunanistan'ın geri kalanı gibi Avrupa Birliği'nin bir parçası olmasına rağmen, Kutsal Dağ'ın Manastır Devleti ve Athonite kurumları, Yunanistan'ın Avrupa Topluluğuna (AB'nin öncüsü) kabulü sırasında yeniden onaylanan özel bir yargı yetkisine sahiptir. Bu, Manastır Devletinin yetkililerine, topraklarındaki insanların ve malların serbest dolaşımını düzenleme yetkisi verir.^{[kaynak belirtilmeli]}

10. yüzyılda dinsel bir topluluk olarak doğan Aynoroz, Bizans, Osmanlı ve Yunanistan egemenlikleri boyunca da bağımsızlığını korumayı başarmıştır.^{[kaynak belirtilmeli]}

Aynoroz'a "Aynaroz" da denir.^{[kaynak belirtilmeli]}

Athos Dağı'na günlük ziyaretçi sayısı sınırlıdır ve hepsinin sınırlı bir süre için geçerli özel bir giriş izni alması gerekmektedir. Ortodoks Hristiyanlar izin alma prosedürlerinde önceliklidir. Yarımada sakinleri, Doğu Ortodoks Kilisesi üyesi olan 18 yaş ve üstü erkekler ve aynı zamanda keşiş veya işçi olmaktadır.^{[kaynak belirtilmeli]}

COVID-19 salgınıyla mücadele tedbirlerinin bir parçası olarak Athos Dağı ziyaretleri 19-30 Mart 2020 tarihleri arasında askıya alınmıştır.^{[kaynak belirtilmeli]}

Mimari[değiştir | kaynağı değiştir]

Aynoroz'un ortak bir plana göre yapılan 20 manastırı da ortak bir mimari yapıdadır. Hepsi kuleli bir surla çevrilmiş olan geniş avlulu kalelerdir. 10. yüzyılda yapılmaya başlanmış olan kiliseler dinsel konulu Bizans duvar resimleriyle süslenmişlerdir.

20 Manastır[değiştir | kaynağı değiştir]

• 
  Megísti Lávra'dan Freskler
• 
  Simonos Petra
• 
  Agiu Pavlu

1. Megísti Lávra (Μεγίστη Λαύρα)
2. Vatopédi (Βατοπέδι veya Βατοπαίδι)
3. İviron (Ιβήρων, ივერონის მონასტერი - Gürcü manastırı)
4. Hilandariu (Χιλανδαρίου, Хиландар - Sırp manastırı)
5. Dionysiu (Διονυσίου)
6. Kutlumusiu (Κουτλουμούσι)
7. Pantokratoros (Παντοκράτορος)
8. Ksiropotamu (Ξηροποτάμου)
9. Zografu (Ζωγράφου, Зограф - Bulgar manastırı)
10. Dohiariu (Δοχειαρίου)
11. Karakalu (Καρακάλλου)
12. Filoteu (Φιλοθέου)
13. Simonos Petra (Σίμωνος Πέτρα veya Σιμωνόπετρα)
14. Agiu Pavlu (Αγίου Παύλου)
15. Stavronikita (Σταυρονικήτα)
16. Ksenofondos (Ξενοφώντος)
17. Osiu Grigoriu (Οσίου Γρηγορίου)
18. Esfigmenu (Εσφιγμένου)
19. Agiu Panteleimonos (Αγίου Παντελεήμονος veya Ρωσικό, Святого Пантелеимона - Rus manastırı)
20. Konstamonitou (Κωνσταμονίτου)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Aynoroz ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.