25 Kasım 2014 tarihinde kurulan Arkeofili,^[1] Türkiye’den ve dünyadan güncel haberler, kapsamlı dosyalar, röportajlar ve listeler sunarak; arkeolojiyi herkese anlatmak, sevdirmek ve Türkiye’de arkeoloji bilimi ile kültür varlıkları için farkındalık yaratmak üzere kurulmuş bir arkeoloji oluşumudur.^[2]

Kısa sürede her kesimden ve her yaş grubundan milyonlarca kişiye ulaşarak arkeolojinin sadece belirli bir zümreye değil, herkese hitap eden bir bilim olduğunu kanıtlayan Arkeofili, bilgi dolaşımını güçlendirmeyi ve bilimsel bilginin toplum çerçevesinde işlenerek kültür varlıkları bilincini herkese kazandırmayı amaç edinmektedir.

Ekip[değiştir | kaynağı değiştir]

Arkeofili’de içerik üreten insanlar; çoğunlukla, lisans, yüksek lisans ve doktora programlarında öğrenim hayatlarına devam eden arkeolog ve arkeoloji öğrencilerinden oluşmaktadır.

Arkeofili'nin katkı yapmak isteyen herkese açık bir yapısı bulunmaktadır. Arkeoloji öğrencileri başta olmak üzere akademisyenler de kendi kazıları ve araştırmaları hakkında yazılar ile katkı yapmaktadır. Akademik arkeoloji camiasıyla sıkı bir iletişimi olan Arkeofili, aynı zamanda halkın her kesiminden çevrelerindeki kültürel mirasa dair bilgiler almaktadır.^[3]

Kuruluş amacı^[4][değiştir | kaynağı değiştir]

• Ana medyanın eserlere fiyat biçerek defineciliği teşvik etmesi, ilgi çekmesi için haberlere komplo teorileri ekleyerek “clickbait” yapması, sadece Göbeklitepe gibi, Efes gibi “ünlü” yerlerden haber sunması, arkeolojik bilgiyi anlamadan sadece eser üzerinden yorumlaması. Arkeolojik kazılar, eser çıkartmak için değil, geçmiş kültürleri öğrenmek için yapılır. Bunun önüne geçme isteği önemli bir itici güç oldu.
• Arkeoloji bilimi ile toplum arasındaki kopukluk. Bilimsel bilginin topluma aktarımı konusundaki eksiklik olduğu bariz. Bu aslında birçok problemi de beraberinde getiriyor. Bu yüzden arkeologların adım atması gerekiyordu.
• Kültürel miras tahribatına, defineciliğe, kaçakçılığa karşı bir kamuoyu oluşturmak. Buna restorasyon skandalları, sulara gömülen arkeolojik alanlar, dinamit patlatılarak yok edilen kabartmalar, kaçak kazılarla arkeolojik bilgiyi yok eden defineciler de dahil. Tüm bunlara karşın bir kamuoyu oluşturmanın, bu olayların önüne geçmenin en etkili yolu olduğunu düşünüyoruz. Fakat bu konuda bir bilinç oluşması için insanların arkeoloji bilmesi gerekiyor. Bir arkeolojik yapının ya da eserin, bize ne gibi bilgiler verdiğini anlaması gerekiyor. Hangi döneme ait olursa olsun, bu topraklardaki tüm eserlerin ve yapıların, Türkiye’nin bir zenginliği olduğunu ve bu kültür mozaiğinden beslendiğimizi bilmesi gerekiyor.

Misyon[değiştir | kaynağı değiştir]

“Herkes için arkeoloji” sloganını benimseyen Arkeofili'nin misyonu şu şekildedir:^[2]

• Arkeolojiyi, herkese anlatmak, sevdirmek ve Türkiye’de arkeoloji bilimi ile kültür varlıkları adına farkındalık yaratarak, arkeoloji ile “herkes” arasında bir köprü olmak,
• Her geçtiğimiz gün kültür varlıklarına yapılan tahribatın önüne geçmek için ulaşabildiğimiz kadar insana ulaşarak onları bilinçlendirmek, bu konuda duyar kazandırmak,
• Yapılan ve yapılacak olan bilimsel araştırmaları teşvik etmek, arkeolojik kazıları ve kazılardan elde edilen bilgileri olabildiğince çok insana ulaştırmak ve bu konudaki genel merakı artırmak,
• Türkiye’de gerçekleştirilen arkeolojik kazıların bilinirliğini artırarak potansiyel sponsorları teşvik etmek,
• Arkeoloji bilimine, gelişmiş ülkelerde olduğu gibi hak ettiği önemin verilmesini sağlamak, Arkeoloji bölümünü okuyan ve sonrasında bu işi yapmak isteyen insanların istihdam edilmesine katkıda bulunmak,
• Sadece Türkiye’de değil, tüm dünyada arkeoloji adına olup biten gelişmeleri, haberleri, araştırmaları Türkçeye çevirerek Türkçe kaynak eksikliğini gidermek,
• Bir çeşit arkeolojik bilgi arşivi oluşturarak, isteyen herkesin dünya çapında istediği arkeolojik bilgiye ulaşmasını sağlamak,
• Arkeolojik bilgiyi bilimden kopmadan ve bilimin “sıkıcılığına” kapılmadan sunmaktır.

İsim ve slogan[değiştir | kaynağı değiştir]

Arkeofili kelimesi, eski anlamına gelen 'Arkheos' ve sevgi anlamına gelen 'philia' kelimelerinden türetilmiştir ve 'Eskiyi seven' ya da 'Eskiye dair her şeyi seven' anlamına gelmektedir. Dolayısıyla bu anlam, Arkeofili oluşumunun ürettiği içerikleri, yayınladığı makaleleri tam olarak karşılamaktadır.

İlk yıllarında "Arkeolojinin gücü adına" sloganını kullanan Arkeofili, daha sonra misyonuna daha uygun olmasından yola çıkarak sloganını "Herkes için arkeoloji" olarak değiştirmiştir. Bu slogan, arkeolojik bilimsel bilginin, herkesin anlayabileceği dilde tüm topluma yayma gayretini simgelemektedir.

Türkiye'de arkeoloji haberciliği[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye’de önceden arkeoloji haberciliği ‘Şu kazıdan 235 tane eser çıktı!’ ya da ‘Şu kazıda altın bulundu!’ şeklindeydi. Fakat bu bilgiler, ne arkeoloji bilimi için ne de bir arkeolog için önemli bilgiler. Önemli olan bulunan eserlerden ne gibi bilgiler edinebildiği. O noktada biz de kendimizi şikâyet ederken bulduk ve bir şeylerin yapılması gerektiğini düşündük. Biz arkeoloji okusun veya okumasın, arkeolojiyi seven insanlardan oluşan Arkeofili ekibi olarak arkeoloji haberciliğini elimizden geldiğince interaktif yapmaya çalışıyoruz. Gerek kazı başkanlarını, gerek arkeoloji öğrencilerini, gerek arkeolojinin dışından insanları aramıza katmaya çalışıyoruz. Yayın hayatımıza başladığımız günden beri gelen her e-mail’i, soruyu, mahallesinde tahrip olan kültür varlığını anlatan insanı dinledik ve yardımcı olmaya çalıştık. Dediğim gibi bu kültür varlıkları, dolayısıyla arkeoloji, bir zümreye ait değil.^[5]

Yazılı basında Arkeofili[değiştir | kaynağı değiştir]

Arkeofili'nin ürettiği arkeoloji içerikleri bugüne kadar Evrensel,^[6] Sözcü,^[6] Hürriyet,^[6] Radikal,^[7] T24,^[8] Diken^[6] gibi birçok yazılı ve dijital basın kaynağında kendine yer bulmuştur.

Arkeofili ayrıca Platin,^[9] Popüler Bilim, Sabit Fikir^[10] gibi birçok dergiye de içerik sağlamıştır.

2020 yılında Aydın Üniversitesi'nden Dr. Öğr. Üyesi UMUR BEDİR editörlüğünde çıkmış olan "Bilim İletişimi Aktörler, Mecralar ve Sorunlar" kitabında da Arkeofili'ye önemli bir bölüm ayrılmış ve Arkeofili'nin bilim iletişimindeki rolü detaylandırılmıştır.^[11]

Sosyal medya kanalları[değiştir | kaynağı değiştir]

Arkeofili, çeşitli sosyal medya kanallarında Arkeofili kullanıcı adıyla yer almaktadır. Bu sosyal medya kanalları şu şekildedir:

• Resmî site
• Facebook'ta Arkeofili
• Twitter'da Arkeofili
• Instagram'da Arkeofili
• YouTube'da Arkeofili

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]