2001 (MMI) pazartesi günü başlayan yıl.

Olaylar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ocak[değiştir | kaynağı değiştir]

• 8 Ocak - İstanbul Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı hizmete girdi.
• 10 Ocak - ABD Federal Ticaret Komisyonu, AOL-Time Warner'ın kurulması için America Online ve Time Warner'ın birleşmesini onayladı.^[1]
• 15 Ocak - Vikipedi kuruldu.
• 20 Ocak - George W. Bush Amerika Birleşik Devletleri'nin 43. başkanı oldu.
• 21 Ocak - İsrail ve Arap muhalifleri arasındaki Taba Zirvesi Mısır'da başladı.^[2]
• 24 Ocak - Diyarbakır Emniyet Müdürü Gaffar Okkan, 4 koruması ve şoförü, silahlı saldırıda çapraz ateşe tutularak öldürüldü.
• 31 Ocak - Uzay turisti Amerikalı Dennis Tito'nun, 2 Rus kozmonotla “yıldızlara” yolculuğu başladı.

Şubat[değiştir | kaynağı değiştir]

• 12 Şubat - NEAR Shoemaker uzay aracı, 433 Eros'un "eyer" bölgesinde aşağı indi ve bir asteroide iniş yapan ilk uzay aracı oldu.
• 19 Şubat - 2001 Türkiye ekonomik krizi: MGK aylık olağan toplantısında Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ile Başbakan Bülent Ecevit arasında yaşanan tartışma piyasaları etkiledi. Birkaç saat içinde Merkez Bankası'ndan yaklaşık 5 milyar dolar çekildi.
• 26 Şubat - Daft Punk ikinci stüdyo albümleri Discovery'i yayınladı.

Mart[değiştir | kaynağı değiştir]

• 2 Mart - Bamyan Buda heykelleri, Taliban tarafından dinamitlenerek imha edildi.
• 3 Mart - Başbakan Bülent Ecevit'in görüşmek üzere davet ettiği Dünya Bankası Başkan Yardımcısı Kemal Derviş, Devlet Bakanlığı'na atandı.
• 24 Mart - Apple, uzun zamandır beklenen yeni nesil işletim sistemi Mac OS X'i, Mac OS X 10.0 sürümüyle piyasaya sürdü. Yaklaşık yüzde 10 pazar payıyla, en çok kullanılan ikinci masaüstü işletim sistemi olmaya devam ediyor.^[3]
• 29 Mart - Yaşar Üniversitesi kuruldu.

Nisan[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1 Nisan
  • Hollanda'da eş cinsel evlilik yasallaştırılarak, Dünya üzerinde eşcinsel evlilik ilk defa yasal bir hüküm kazandı.
  • Eski Yugoslavya Federal Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Slobodan Milošević, savaş suçları suçlamasıyla yargılanmak üzere özel kuvvetleri polise teslim etti.
• 14 Nisan - İstanbul Ticaret Üniversitesi ve İzmir Ekonomi Üniversitesi kuruldu.
• 22 Nisan - Muhammed Emin Tokcan liderliğindeki eylemciler İstanbul Swiss Otel'i bastılar. Yaklaşık 12 saat süren rehin alma eylemi kansız sona erdi.
• 28 Nisan - İlk uzay turisti Amerikalı Dennis Tito'yu taşıyan Soyuz TM-32, Baykonur Uzay Üssü'nden kalktı.

Mayıs[değiştir | kaynağı değiştir]

• 6 Mayıs - Uzay turisti Dennis Tito, Soyuz TM-31 ile Dünya'ya geri döndü. (Soyuz TM-32, yeni bir cankurtaran gemisi olarak Uluslararası Uzay İstasyonu'na yanaşmıştır.)
• 7 Mayıs - Bosna-Hersek'in Banja Luka kentinde Ferhad Paşa Camii'ni yeniden inşa etme girişiminde bulunuldu. Ancak tören, 300 yaşlı Boşnak'a şiddet uygulayan Sırp milliyetçilerinin kitlesel ayaklanmalarıyla sonuçlandı.
• 13 Mayıs - Silvio Berlusconi, İtalya genel seçimlerini kazanarak ikinci kez İtalya başbakanı oldu.
• 12 Mayıs - Estonya, 2001 Eurovision Şarkı Yarışması'nı 198 puanla kazandı.
• 22 Mayıs - Derin Ekliptik Araştırmaları sırasında büyük bir trans Neptün ötesi cisim (28978 Ixion) bulundu.
• 24 Mayıs - 16 yaşındaki Temba Tsheri, Everest Dağı'nın zirvesine tırmanan en genç kişi oldu.

Haziran[değiştir | kaynağı değiştir]

• 22 Haziran - Anayasa Mahkemesi, laik cumhuriyet ilkesine aykırı eylemleri nedeniyle Fazilet Partisi'nin temelli kapatılmasına karar verdi. Fazilet Partisi üyesi Nazlı Ilıcak ile Bekir Sobacı'nın milletvekilliklerinin düşürülmesine karar verildi.
• 29 Haziran - Dünyaca ünlü İtalyan sanatçı Eros Ramazzotti'nin Türkiye'deki en büyük konseri İstanbul'daki Ali Sami Yen Stadyumu'nda yapıldı.^[4]

Temmuz[değiştir | kaynağı değiştir]

• 3 Temmuz - Vladivostok Air'ın 352 sefer sayılı uçuşu: Tupolev Tu-154M tipi yolcu uçağı, Rusya'nın Irkutsk Uluslararası Havalimanı'na iniş yaklaşırken kaza yaptı. Kazada 145 kişi öldü.
• 2 Temmuz - Dünyanın ilk bağımsız yapay kalbi Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Robert Tools'a yerleştirildi.
• 13 Temmuz - Uluslararası Olimpiyat Komitesi, Pekin'e 2008 Yaz Olimpiyatlarına ev sahipliği yapma hakkını verdi.^[5]
• 16 Temmuz
  • Çin Halk Cumhuriyeti ve Rusya Federasyonu, 2001 Çin-Rusya Dostluk Antlaşması'nı imzaladı.
  • FBI, Dijital Binyıl Telif Hakkı Yasası'nın bir hükmünü ihlal ettiği için Dimitri Sklyarov'u Las Vegas'taki bir toplantıda tutukladı.
• 20-22 Temmuz - 27. G8 zirvesi, İtalya'nın Cenova komününde gerçekleşti. Küreselleşme karşıtı hareketin üyeleri tarafından toplantıya karşı büyük gösteriler düzenlendi. Bir gösterici (Carlo Giuliani), bir polis tarafından öldürüldü. Protestocular tarafından karargah olarak kullanılan bir okula polis saldırısı sırasında diğerleri de yaralandı.

Ağustos[değiştir | kaynağı değiştir]

• 14 Ağustos - Adalet ve Kalkınma Partisi kuruldu.
• 21 Ağustos - NATO, Makedonya Cumhuriyeti'ne barışı koruma gücü göndermeye karar verdi.
• 25 Ağustos - Üzeyir Garih cinayeti: İş insanı Üzeyir Garih, Eyüp Mezarlığı'nda bıçaklanarak öldürüldü. Katil zanlısı Yener Yermez olaydan 10 gün sonra memleketi Kayseri'de yakalandı.
• 31 Ağustos - 2001 Irkçılığa Karşı Dünya Konferansı, Güney Afrika'nin Durban kentinde gerçekleşti.

Eylül[değiştir | kaynağı değiştir]

• 4 Eylül - Tokyo DisneySea, Tokyo Disney Resort'un bir parçası olarak Urayasu, Chiba, Japonya'da açıldı.
• 5 Eylül - John Cage, As Slow as Possible isimli parçayı bestelemeye başladı. 2640 yılında tamamlanacak olan beste, 639 yıl sürecek.^[6]
• 9 Eylül
  • Kuzey İttifakı askeri komutanı Ahmed Şah Mesud, kendisiyle röportaj yapmak isteyen Belçika pasaportlu ve Fas asıllı iki kişinin intihar saldırısı sonucu öldü.
  • 10 basamaklı ondalık Unix zaman damgası, kullanımının başlangıcını işaret eden Unix billennium'a ulaştı.
• 10 Eylül
  • Donald Rumsfeld, hesaplanamayan 2,3 trilyon dolarlık Pentagon harcamaları hakkında bir konuşma yaptı.^[7]
  • Charles Ingram, Kim Milyoner Olmak İstiyor? yarışmasından £ 1 milyon kazandı, ancak ödülün çoğunda hile kullandığı açıklandıktan sonra ödül iptal edildi.
• 11 Eylül - 11 Eylül saldırıları: New York'taki Dünya Ticaret Merkezi'ne saldırı düzenlendi. Saldırıyı El-Kaide örgütünün düzenlediği iddia edildi.
• 14 Eylül
  • 11 Eylül saldırılarının kurbanları için Washington Ulusal Katedrali'nde tarihi Ulusal Dua Hizmeti düzenlendi.
  • Nintendo GameCube Japonya'da piyasaya sürüldü.
• 17 Eylül - New York Menkul Kıymetler Borsası, Büyük Buhran'dan bu yana en uzun kapanış olan 11 Eylül saldırılarının ardından yeniden işlem görmeye başladı.
• 20 Eylül - ABD Başkanı George W. Bush, Kongre ve Amerikan halkının ortak oturumuna hitaben bir "Terörizmle Savaş" ilan etti.

Ekim[değiştir | kaynağı değiştir]

• 7 Ekim - Afganistan Savaşı: Amerika Birleşik Devletleri ve İngiliz kuvvetleri 11 Eylül saldırısından sonra Taliban'ın düzenine ve El-Kaide örgütüne karşı Afganistan'a saldırdı.
• 23 Ekim - Apple ilk iPod modelini tanıttı.^[8]
• 25 Ekim
  • Microsoft, Windows XP'yi piyasaya sürdü.^[9]
  • Ruanda Soykırımı ile çağrışımlara atıfta bulunan Ruanda hükûmeti, ülke için yeni bir ulusal bayrak kabul etti.
• 30 Ekim - Michael Jackson, Invincible adlı albümünü çıkardı.

Kasım[değiştir | kaynağı değiştir]

• 

  20.000.000 TL'nin ön yüzü

  

  20.000.000 TL'nin arka yüzü
  4 Kasım - Kuzey İrlanda Polis Teşkilatı, Ulster Kraliyet Polisi'nin ardılı olarak kuruldu.
• 5 Kasım - 20.000.000 Türk lirası tedavüle çıkarıldı.
• 7 Kasım - Belçika'nın ulusal havayolu şirketi Sabena iflas etti.
• 9 Kasım - ABD ve İngiliz kuvvetlerinin başlattığı hava saldırıları sonucunda Afganistan'daki Taliban iktidarı devrildi.
• 20 Kasım - Mersin'de sel felaketi yaşandı.^[10]
• 23 Kasım - Sanal Ortamda İşlenen Suçlar Sözleşmesi, Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de imzalandı.
• 25 Kasım - Türkiye'nin ilk ve tek Yahudi müzesi olan 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi açıldı.
• 5 Aralık - Afganistan'ın geleneksel yönetiminin başına Hamid Karzai seçildi.
• 20 Aralık - Ekonomik bunalımdan kurtulamayan Arjantin'de hükûmet, Devlet Başkanı Fernando de la Rua'ya istifalarını sundu. Ülkede ilan edilen sıkıyönetime rağmen olaylar sürdü.

Aralık[değiştir | kaynağı değiştir]

• 11 Aralık
  • Çin Halk Cumhuriyeti, Dünya Ticaret Örgütü'ne katıldı.
  • Amerika Birleşik Devletleri hükûmeti, Zacarias Moussaoui'yi 11 Eylül saldırılarına karıştığı için yargıladı.
• 13 Aralık - ABD Başkanı George W. Bush, ABD'nin 1972 Anti-Balistik Füze Antlaşması'ndan çekildiğini duyurdu.
• 19 Aralık - Rekor yüksek atmosfer basıncı 1085,6 hPa (32,06 inHg), Tosontsengel, Zavhan, Moğolistan'da kaydedildi.
• 22 Aralık - Kuzey İttifakı siyasi lideri Burhaneddin Rabbani, Afganistan'da iktidarı Cumhurbaşkanı Hamid Karzai başkanlığındaki geçici hükûmete devretti.
• 27 Aralık - Çin'e, ABD ile kalıcı normal ticaret statüsü verildi.

Doğumlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ocak-Şubat[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1 Ocak-Winter (Şarkıcı),Güney Koreli şarkıcı
• 7 Ocak - Rodrygo, Brezilyalı futbolcu
• 19 Şubat - Lee Kang-in, Güney Koreli futbolcu

Mart-Nisan[değiştir | kaynağı değiştir]

• 9 Mart - Jeon So-mi, Güney Koreli şarkıcı
• 10 Mart - Alyssa Carson, Amerikalı astronot
• 19 Nisan - Deniz Selin Ünlüdağ, Türk eskrimci
• 20 Nisan - Reyhan Asena Keskinci, Türk oyuncu
• 26 Nisan - Ekrem Sancaklı, Türk basketbolcu

Mayıs-Haziran[değiştir | kaynağı değiştir]

• 4 Haziran - Takefusa Kubo, Japon futbolcu

Temmuz-Ağustos[değiştir | kaynağı değiştir]

• 11 Ağustos - Gökşen Fitik, Türk basketbolcu

Eylül- Ekim[değiştir | kaynağı değiştir]

• 2 Eylül - Yaprak Erkek, Türk milli kadın voleybolcu
• 3 Eylül - Tsugumi Sakurai, Japon güreşçi
• 6 Eylül - Freya Allan, İngiliz oyuncu
• 10 Eylül - Amelia Tu, Kanadalı manken
• 25 Eylül - Cade Cunningham, Amerikan basketbol oyuncusu
• 1 Ekim - Mason Greenwood, İngiliz futbolcu
• 7 Ekim - Ajdin Hasić, Bosnalı futbolcu
• 13 Ekim - Caleb McLaughlin, Amerikalı oyuncu
• 25 Ekim - Elisabeth (Brabant düşesi), Belçika tahtının varisi

Kasım-Aralık[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1 Aralık - Prenses Aiko, Japon prenses
• 9 Aralık - Ayşe Begüm Onbaşı, Türk aerobik jimnastikçi
• Billie Eilish, Amerikalı şarkıcı
• 30 Aralık - Buket Öztürk, Türk bocce oyuncusu

Ölümler[değiştir | kaynağı değiştir]

Ocak[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1 Ocak - Ray Walston, Amerikalı oyuncu (d. 1914)
• 7 Ocak - Şarl Helu, Lübnanlı devlet adamı (d. 1913)
• 9 Ocak – Paul Vanden Boeynants, Belçika Başbakanı (d. 1919)
• 10 Ocak - Necati Cumalı, ünlü şair ve yazar (d. 1921)
• 12 Ocak - Bill Hewlett, Amerikalı mühendis, iş insanı ve Hewlett-Packard'ın kurucusu (d. 1913)
• 18 Ocak - Laurent-Désiré Kabila, Kongo Demokratik Cumhuriyeti Başkanı (d. 1939)

Şubat[değiştir | kaynağı değiştir]

• 4 Şubat
  • Mahmud Esad Coşan, Tasavvuf önderi, ilim adamı (d. 1938)
  • Iannis Xenakis, Yunan asıllı Fransız besteci, mimar ve matematikçi (d. 1922)
• 7 Şubat
  • Anne Morrow Lindbergh, Amerikan yazar ve havacı (d. 1906)
  • King Moody, Amerikalı komedyen ve oyuncu (d. 1929)
• 9 Şubat
  • Ayfer Gök, Türk pilot teğmen (d. 1977
  • Herbert Simon, Amerikalı ekonomist, Nobel Ekonomi Ödülü sahibi (d. 1916)
• 14 Şubat - Dale Eanhardt, Nascar pilotu. (d. 1951)
• 16 Şubat - Ali Artuner, Türk futbolcu (d. 1944)
• 17 Şubat - Matild Manukyan, genelev patroniçesi (d. 1914)
• 18 Şubat - Dale Earnhardt, Amerikalı otomobil yarışçısı (d. 1951)
• 19 Şubat - Stanley Kramer, Amerikalı yapımcı (d. 1913)
• 24 Şubat - Claude Elwood Shannon, Amerikalı matematikçi (d. 1916)

Mart[değiştir | kaynağı değiştir]

• 12 Mart - Robert Ludlum, Amerikalı romancı
• 17 Mart - Angel Mojsovski, Makedon komünist aktivist, Yugoslavya Cephesi'nde savaşan asker, Halk Kahramanı Nişanı sahibi (d. 1923)
• 20 Mart - Ilie Verdeț, Rumen siyasetçi (d. 1925)
• 22 Mart - Sabiha Gökçen, Atatürk'ün manevi kızı, Türkiye'nin ilk kadın pilotu (d. 1913).

Nisan[değiştir | kaynağı değiştir]

• 6 Nisan - Haluk Afra, Türk diplomat (d. 1925)
• 7 Nisan
  • David Graf, Amerikalı oyuncu (d. 1950)
  • Beatrice Straight, Amerikalı oyuncu (d. 1914)
• 15 Nisan - Joey Ramone, Amerikalı şarkıcı (d. 1951)
• 20 Nisan - Vaʻai Kolone, 4. Samoa Başbakanı (d. 1911)
• 25 Nisan - Michele Alboreto, İtalyan yarış pilotu (d. 1956)
• 29 Nisan - Barend Biesheuvel, 36. Hollanda Başbakanı (d. 1920)

Mayıs[değiştir | kaynağı değiştir]

• 11 Mayıs - Douglas Adams, İngiliz bilimkurgu yazarı (d. 1952)
• 22 Mayıs - Jenő Fock, Macar siyasetçi (d. 1916)
• 24 Mayıs - Javier Urruticoechea, İspanyol futbolcu (d. 1952)

Haziran[değiştir | kaynağı değiştir]

• 3 Haziran - Anthony Quinn, Meksikalı aktör (d. 1915)
• 10 Haziran - Leyla Pehlevi, İran prensesi (d. 1970)
• 15 Haziran - Henri Alekan, Fransız görüntü yönetmeni (d. 1909)
• 17 Haziran - Donald J. Cram, Amerikalı kimyager, 1987 Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1919)
• 21 Haziran - John Lee Hooker, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve gitarist (d. 1917)
• 25 Haziran - Matthew Ansara, Amerikalı oyuncu (d. 1965)
• 27 Haziran
  • Jack Lemmon, Amerikalı oyuncu (d. 1925)
  • Tove Jansson, Fin romancı, ressam, çizgi karikatür bant yazarı ve çizeri (d. 1914)

Temmuz[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1 Temmuz - Nikolay Basov, Sovyet fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1922)
• 22 Temmuz - Mariya Gorohovskaya, Sovyet jimnastikçi (d. 1921)
• 31 Temmuz - Francisco da Costa Gomes, Portekizli asker, siyasetçi ve eski Portekiz Cumhurbaşkanı (d. 1914)

Ağustos[değiştir | kaynağı değiştir]

• 6 Ağustos
  • Dương Văn Minh, Vietnamlı general, siyasetçi ve eski Güney Vietnam Devlet Başkanı (d. 1916)
  • Wilhelm Mohnke, Alman general (d. 1911)
• 15 Ağustos - Yavuz Çetin, Türk gitarist (d. 1970)
• 16 Ağustos - Abdullah Rıza Ergüven, ozan, yazar, denemeci, eleştirmen ve düşünbilimci (d. 1925)
• 20 Ağustos - Fred Hoyle, İngiliz astronom ve yazar (d. 1915)
• 25 Ağustos
  • Üzeyir Garih, iş insanı (d. 1929)
  • Aaliyah, Amerikan şarkıcı ve oyuncu (d. 1979)
• 26 Ağustos - Marita Petersen, 8. Faroe Adaları Başbakanı (d. 1940)

Eylül[değiştir | kaynağı değiştir]

• 2 Eylül - Christiaan Barnard, Güney Afrikalı doktor (d. 1922)
• 9 Eylül - Ahmed Şah Mesud, Afgan ordusu komutanı (d. 1953)
• 20 Eylül - Marcos Pérez Jiménez, Venezuelalı asker, siyasetçi ve eski Venezuela Devlet Başkanı (d. 1914)
• 22 Eylül
  • Fikret Kızılok, Türk pop, rock, folk müziği sanatçısı (d. 1946)
  • Isaac Stern, Ukraynalı kemancı (d. 1920)
• 29 Eylül - Nguyen Van Thieu, Vietnamlı asker, siyasetçi ve eski Güney Vietnam Devlet Başkanı (d. 1923)

Ekim[değiştir | kaynağı değiştir]

• 12 Ekim - Hikmet Şimşek, Türk müzisyen ve orkestra şefi (d. 1924)
• 26 Ekim - Süreyya İsfendiyari Bahtiyari, İran kraliçesi (d. 1932)

Kasım[değiştir | kaynağı değiştir]

• 3 Kasım - Ernst Gombrich, Avusturya doğumlu sanat tarihçisi (d. 1909)
• 5 Kasım - Gulam-Rıza Ezheri, 73. İran Başbakanı (d. 1912)
• 23 Kasım - Aşık Hüdai, (asıl adı Sabri Orak). Halk şairi. (d. 1940)
• 27 Kasım - Akın Çakmakçı, Türk bürokrat (d. 1937)
• 29 Kasım - George Harrison, İngiliz rock sanatçısı. (d. 1943)

Aralık[değiştir | kaynağı değiştir]

• 13 Aralık - Chuck Schuldiner, Death ve Control Denied gruplarının kurucusu, solisti, gitaristi, söz yazarı.
• 18 Aralık - Gilbert Bécaud, Fransız şarkıcı, besteci ve oyuncu (d. 1927).

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]