1873 FA Cup finali

1873 FA Cup finali
	Preston'daki Ulusal Futbol Müzesi'nde sergilenen ve 1896-1910 yılları arasında kullanılan FA Cup kupasının replikası olan kupa
Etkinlik	1872-73 FA Cup
Tarih	29 Mart 1873
Yer	Lillie Bridge, Londra
Hakem	Alfred Stair (Upton Park)
Seyirci	3.000
← 1872	1874 →

1873 FA Cup finali, 29 Mart 1873'te, İngiltere'nin başkenti Londra'daki Lillie Bridge'de, Wanderers ile Oxford University arasında oynanan ve FA Cup'ın 1872-73 sezonunun finali olan futbol maçıdır. Turnuvanın ikinci sezonunun finali olan maç, aynı gün düzenlenen yıllık Oxford-Cambridge kürek yarışı ile çakışmaması adına, alışılmadık bir şekilde sabah oynatıldı. Bir önceki turnuvayı kazanan Wanderers, önceki şampiyonun finalde yer alacağına dair kural nedeniyle doğrudan finalist oldu. Turnuvaya birinci turdan dâhil olan Oxford University ise, dört turu geçmesinin ardından, yarı finaldeki rakibi Queen's Park'ın yarışmadan çekilmesiyle finale yükseldi.

Takımlar finalde eksik oyuncularla karşılaştı; bu oyunculara bir önceki yıl finalde Wanderers'ı temsil eden birkaç oyuncu da dâhildi. Önce Arthur Kinnaird, ardından ise Charles Wollaston'ın attığı gollerle maçtan 2-0'lık skorla galip ayrılan Wanderers, üst üste ikinci FA Cup şampiyonluğunu kazandı. Bu kupa finali, 1893'ten önce The Oval'da oynanmayan tek finaldi.

Finale giden yol[değiştir | kaynağı değiştir]

Oxford'un rakipleri
Tur	Rakip	Skor
1.	Crystal Palace (d)	2-3
2.	Clapham Rovers (d)	0-3
3.	Royal Engineers (e)	1-0
Çeyrek final	Maidenhead	4-0
Yarı final	Queen's Park	Çekildi

Önceki sezon oynanan FA Cup'ı şampiyon olarak tamamlayan Wanderers, turnuva kuralları gereğince 1872-73 sezonu finaline doğrudan katılma hakkını elde etti. 1872-73 sezonunda ise turnuva, Wanderers'ın finaldeki rakibini belirleme amacıyla düzenlenmekteydi.^[1] Bu kural, yalnızca bu sezon uygulanmıştı.^[2]

İlk turda Crystal Palace ile oynayan Oxford University, maçı evinde 3-2 kazandı. İkinci turda, Clapham Rovers karşısında deplasmanda 3-0'lık skorla kazanan takım; üçüncü turda karşılaştığı, önceki sezonun ikincisi Royal Engineers'ı 1-0'lık skorla geçerek çeyrek finalde Maidenhead ile eşleşti. Diğer takımın bu turu bay geçmesi nedeniyle çeyrek final aşamasında tek maç olan karşılaşmadan Oxford, 4-0'lık skorla galip ayrıldı.^[3] Yarı finalde, Oxford'un rakibi, diğer tüm yarışmacıların İngiltere'nin güneyinden olduğu bir yarışmada yarışmak için gereken seyahat miktarını azaltmak amacıyla yarı finale doğrudan katılım hakkı alan İskoç kulübü Queen's Park oldu.^[2] Queen's Park'ın turnuvadan çekilmesiyle Oxford, yarı final aşamasında maç oynamadan finale yükseldi.^[2] Phil Soar ile Martin Tyler'ın 1983 tarihli Encyclopedia of British Football adlı çalışmasında ise, iki takımın karşılaştığı maçta İskoç kulübünün Oxford'u yendiği; ancak final için Londra'ya gitme masraflarını karşılayamadığı için turnuvadan çekildiği ifade edilmektedir.^[4]

Maç[değiştir | kaynağı değiştir]

Özet[değiştir | kaynağı değiştir]

Maçın, her yıl düzenlenen Oxford-Cambridge kürek yarışı ile aynı gün yapılması planlanmıştı. İki etkinliğin saatlerinin çakışmaması ve seyircilerin her ikisine de katılabilmesine olanak sağlama amacıyla final maçının sabah oynanması kararlaştırıldı.^[5] Her iki takımda da eksik oyuncular mevcuttu. Oxford'un birinci kalecisi Charles Nepean ile önceki sezon şampiyonluğa ulaşan takımda da yer alan Thomas Hooman, William Crake ve Albert Thompson da dâhil olmak üzere Wanderers'ın dört as oyuncusu bu maçta forma giymedi.^[1] Kupanın son şampiyonu Wanderers'ın, maçın oynanacağı stadyumu seçmesine izin verildi. Kulüp tarafından sürekli olarak kullanılan bir stadyum olmadığından, kulüp yetkilileri West Brompton'daki Lillie Bridge'i seçmişti.^[4] Maçın hakemi ise, önceki finalde de görev yapan ve aynı zamanda Upton Park oyuncusu olan Alfred Stair olarak belirlenmişti.^[1]

Oxford, maçın ilk dakikalarında Arnold Kirke-Smith'in gösterdiği performansla birlikte rakibi karşısında üstünlük kurdu. The Sportsman gazetesindeki maç raporunda "bu on bir oyuncunun birlikte iyi ve enerjik bir şekilde çalıştığı" ifadeleri kullanılmıştı.^[1] Wanderers oyuncusu William Kenyon-Slaney'in attığı şutta top ağlarla buluşsa da, bu gol ofsayt olduğu gerekçesiyle geçerli sayılmadı. Karşılaşmanın 27. dakikasında, basın tarafından "top sürme becerisi nedeniyle maçın en iyi oyuncusu" olarak değerlendirilen Wanderers kaptanı Arthur Kinnaird, Oxford'un defans oyuncularını geride bırakarak takımını öne geçiren golü kaydetti.^[1] Beraberlik golünü atmak için Oxford, kaleci kullanımından vazgeçti ve o pozisyonda oynayan Andrew Leach'i forvet pozisyonunda görevlendirdi.^[1] Ancak Oxford beraberlik için gereken golü bulamadı ve Wanderers'tan Charles Wollaston, maçın 80. dakikasında attığı golle birlikte maçın skorunu belirledi. Wanderers ise ilk defa açılış yılında kazandığı kupayı üst üste ikinci kez kazanmış oldu.^[6] The Field muhabiri, "bir kaleci olsaydı golle sonuçlanan şutun kolayca kurtarılacağını" ifade etmişti.^[1]

Ayrıntılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wanderers v Oxford University

29 Mart 1873
11.30

Wanderers	2-0	Oxford University
Kinnaird 27' Wollaston 80'	Rapor

Lillie Bridge, Londra
Seyirci: 3.000
Hakem: Alfred Stair (Upton Park)

Wanderers

O. University


GK		Reginald de Courtenay Welch
FB		Leonard Howell
HB		Edward Bowen
FW		Charles Wollaston
FW		Robert Kingsford
FW		Alexander Bonsor
FW		William Kenyon-Slaney (kaptan)
FW		Charles Thompson
FW		Julian Sturgis
FW		Arthur Kinnaird
FW		Henry Holmes Stewart


GK		Andrew Leach
FB		Charles Mackarness
HB		Francis Birley
FW		Charles Longman
FW		Arnold Kirke-Smith
FW		Robert Vidal
FW		Frederick Maddison
FW		Cuthbert Ottaway
FW		Harold Dixon
FW		Walter Paton
FW		John Robert Sumner

Maç kuralları

90 dakika
Skor eşitse, kaptanların takdirine bağlı olarak 30 dakika uzatma süresi
Skor hâlâ eşitse tekrar maçı
Yedek oyuncu yok

Sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

Maçı 3.000 seyirci izledi.^[1] 1882'ye kadar standart olarak kazanan takıma kupa maç günü stadyumda verilirken, bu maçla birlikte kupa, yılın ilerleyen günlerinde düzenlenen yıllık akşam yemeğinde verilmeye başlandı.^[7] Maçtan bir ay sonra, Pall Mall restoranda gerçekleştirilen bir akşam yemeğinde kupa, Wanderers'a takdim edildi.^[7]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Özel

^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Warsop 2004, s. 41.
^ ^a ^b ^c "F.A. Cup 1872–73". The Football Club History Database. 21 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2009.
^ "England FA Challenge Cup 1872–73". Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. 27 Ocak 2001. 17 Mart 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2009.
^ ^a ^b Soar, Phil; Martin Tyler (1983). Encyclopedia of British Football (İngilizce). Willow Books. s. 154. ISBN 0-00-218049-9.
^ Matthews, Tony (2006). Football Firsts (İngilizce). Capella. s. 86. ISBN 1-84193-451-8.
^ Gibbons, Philip (2001). Association Football in Victorian England – A History of the Game from 1863 to 1900 (İngilizce). Upfront Publishing. ss. 38-39. ISBN 1-84426-035-6.
^ ^a ^b Warsop 2004, s. 53.

Genel

Warsop, Keith (2004). The Early FA Cup Finals and the Southern Amateurs (İngilizce). SoccerData. ISBN 1-899468-78-1.

[FOOTNOTEWarsop200441-1] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Warsop 2004, s. 41.

[FC-2] "F.A. Cup 1872–73". The Football Club History Database. 21 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2009.

[3] "England FA Challenge Cup 1872–73". Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. 27 Ocak 2001. 17 Mart 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2009.

[Soar-4] Soar, Phil; Martin Tyler (1983). Encyclopedia of British Football (İngilizce). Willow Books. s. 154. ISBN 0-00-218049-9.

[5] Matthews, Tony (2006). Football Firsts (İngilizce). Capella. s. 86. ISBN 1-84193-451-8.

[6] Gibbons, Philip (2001). Association Football in Victorian England – A History of the Game from 1863 to 1900 (İngilizce). Upfront Publishing. ss. 38-39. ISBN 1-84426-035-6.

[FOOTNOTEWarsop200453-7] Warsop 2004, s. 53.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

g t d FA Cup
Sezonlar	1871-72 1872-73 1873-74 1874-75 1875-76 1876-77 1877-78 1878-79 1879-80 1880-81 1881-82 1882-83 1883-84 1884-85 1885-86 1886-87 1887-88 1888-89 1889-90 1890-91 1891-92 1892-93 1893-94 1894-95 1895-96 1896-97 1897-98 1898-99 1899-00 1900-01 1901-02 1902-03 1903-04 1904-05 1905-06 1906-07 1907-08 1908-09 1909-10 1910-11 1911-12 1912-13 1913-14 1914-15 1919-20 1920-21 1921-22 1922-23 1923-24 1924-25 1925-26 1926-27 1927-28 1928-29 1929-30 1930-31 1931-32 1932-33 1933-34 1934-35 1935-36 1936-37 1937-38 1938-39 1945-46 1946-47 1947-48 1948-49 1949-50 1950-51 1951-52 1952-53 1953-54 1954-55 1955-56 1956-57 1957-58 1958-59 1959-60 1960-61 1961-62 1962-63 1963-64 1964-65 1965-66 1966-67 1967-68 1968-69 1969-70 1970-71 1971-72 1972-73 1973-74 1974-75 1975-76 1976-77 1977-78 1978-79 1979-80 1980-81 1981-82 1982-83 1983-84 1984-85 1985-86 1986-87 1987-88 1988-89 1989-90 1990-91 1991-92 1992-93 1993-94 1994-95 1995-96 1996-97 1997-98 1998-99 1999-00 2000-01 2001-02 2002-03 2003-04 2004-05 2005-06 2006-07 2007-08 2008-09 2009-10 2010-11 2011-12 2012-13 2013-14 2014-15 2015-16 2016-17 2017-18 2018-19 2019-20 2020-21 2021-22 2022-23 2023-24
Eleme turları	1888-89 1889-90 1890-91 1891-92 1892-93 1893-94 1894-95 1895-96 1896-97 1897-98 1898-99 1899-00 1900-01 1901-02 1902-03 1903-04 1904-05 1905-06 1906-07 1907-08 1908-09 1909-10 1910-11 1911-12 1912-13 1913-14 1914-15 1919-20 1920-21 1921-22 1922-23 1923-24 1924-25 1925-26 1926-27 1927-28 1928-29 1929-30 1930-31 1931-32 1932-33 1933-34 1934-35 1935-36 1936-37 1937-38 1938-39 1945-46 1946-47 1947-48 1948-49 1949-50 1950-51 1951-52 1952-53 1953-54 1954-55 1955-56 1956-57 1957-58 1958-59 1959-60 1960-61 1961-62 1962-63 1963-64 1964-65 1965-66 1966-67 1967-68 1968-69 1969-70 1970-71 1971-72 1972-73 1973-74 1974-75 1975-76 1976-77 1977-78 1978-79 1979-80 1980-81 1981-82 1982-83 1983-84 1984-85 1985-86 1986-87 1987-88 1988-89 1989-90 1990-91 1991-92 1992-93 1993-94 1994-95 1995-96 1996-97 1997-98 1998-99 1999-00 2000-01 2001-02 2002-03 2003-04 2004-05 2005-06 2006-07 2007-08 2008-09 2009-10 2010-11 2011-12 2012-13 2013-14 2014-15 2015-16 2016-17 2017-18 2018-19 2019-20 2020-21 2021-22 2022-23 2023-24
Finaller	1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023
Finaller Kazanan teknik direktörler

1873 FA Cup finali nedir?, 1873 FA Cup finali anlamı nedir?, 1873 FA Cup finali ne demektir?