Çıkar grubu

Çıkar grupları (aynı zamanda baskı grupları, lobici gruplar olarak da adlandırılır), gevşek ya da sıkı organize olmuş, kendi taraflarından yana hareket eden, seçimlere girmeden kamu politikasını değiştirmeye ya da kamu politikasında yapılacak değişikleri önlemeye çalışan gruplardır.

Farklı tanımlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Baskı grupları, bir parti kurmak ya da bir bireyi aday göstermek gibi çeşitli yollardan seçimlere girmediği halde hükûmeti etkilemeye çalışan organize gruplardır. Aynı zamanda "çıkar grupları", "lobici gruplar" veya "protesto grupları" olarak da bilinir. Bazı insanlar baskı grubu terimini kullanmaktan kaçınırlar çünkü bu terim "baskı" kelimesinin yarattığı çağrışımla bu grupların hedeflerine ulaşmak için gerçekten bir baskı kullandığının (terör gibi) sanılmasına yol açabilir. Büyük Britanya`da, politik partilerin sayısı çok azken, baskı/çıkar gruplarının sayısı binlere ulaşır. Baskı gruplarına üye insan sayısı artarken politik partilere üye insan sayısı düşmektedir.

Çıkar grubunun hedefine ulaşması için kendi başına ya da kolektif hareket eden bireylere lobici denir. Gene de, birçok ülkede, lobici teriminin resmi bir tanımı vardır ve lobicilerin kendilerini tescil ettirmeleri, yaptıkları hakkında bilgi vermeleri gereklidir. Fakat, çıkar grubu tanımı resmi olmayan grupların birçoğu için de kullanılır.

Özel çıkar terimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Özel çıkar terimi bütün bu biçimler için kullanılabilirken, asla siyasi müttefikler için kullanılmaz. Bu terim, özellikle Birleşik Devletler`de, "özel" çıkarın "genel" çıkar olmadığını belirtir. Birçok akademisyen "özel çıkar" terimini kullanmayı sevmez, çünkü bu terim henüz en baştan negatif bir anlam taşır. Bunun yanında bu terim, bizim "genel çıkarın" (kamu çıkarı) ne olduğunu kesinlikle bildiğimizi varsayar. Bazıları verilmiş çıkar ya da bağımsız gruplar terimlerini kullanırken, akademik dilde bunlar yerini "çıkar grupları" terimine bırakır.

Güçlü olumsuz etkisi yüzünden, "özel çıkar" terimi genellikle politikacıların kendilerine karşı gruplara yönelik sıkça kullandığı bir sözdür. Örnek olarak, 2003'te yürüttüğü başarılı seçim kampanyası sırasında Arnold Schwarzenegger bu terimi sık sık kullanmış ve özel çıkarların geneli yansıtmadığını belirterek "pis" olduklarını söylemiştir.

Başlıca özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Devamlı bir örgütlenme
Çıkarları savunma: Çıkarlarını savunan topluluklar çeşitlidir. Maddi çıkarını savunanlar, fikirlerini savunanlar, ikisini birden savunanlar ya da ahlaki konuların arkasında maddi çıkarlarını savunanlar.
Baskı oluşturma

Siyasi partilerden farklılıkları[değiştir | kaynağı değiştir]

Baskı grupları iktidarı ele geçirmeye çalışmazlar. Diğer taraftan, siyasi partilere göre hitap ettiği kesim daha dardır. Siyasi partiler kitlelere hitap ederken baskı grupları çıkarı olana hitap eder. Ama bazen baskı grupları siyasi parti haline dönüşebilir.

Media ve Electrol Activity[değiştir | kaynağı değiştir]

Aslında medya bir çıkar grubunu savunmaz, birçok fikri yansıtır. Ancak baskı grupları bazen bir gazete veya kanal sahibi olup kendi yararını kamuoyunda meşrulaştırmaya çalışabilir. Paraya hükmeden -yönlendiren- çıkar grupları siyaseti etkilemede en çok bu iki metodu kullanmakla beraber, "Power and Choose" kitabına göre 7 başlık altında toplanabilir bu maddeler.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Çıkar grubu nedir?, Çıkar grubu anlamı nedir?, Çıkar grubu ne demektir?